Диаграмма 1 – Тжірибе ткізілген сыныптарыны салыстырмалы крсеткіші
Біз сабата электронды оулыты олданылатын аылшын тілі сабатарыны бірнеше лгісін беріп отырмыз. Эксперимент 1,5 ай клемінде жргізіледі. Осы уаыт аралыында біз аылшын тілі сабаында немі мультимедиалы ралдарды пайдаланып, жеткен нтижелерді бастапы крсеткішпен салыстырамыз. Тілді кнделікті збей оып-йренген оушыны кез келген ортада з пікірін толы жне аны жеткізуге машыталады. Білім дегейі немі сіп отырады, сздік оры байи тседі.
Саба жоспары:
Таырыбы: "Unnatural Disasters"
Сабаты масаты: жаа лексиканы сйлеу рекетінде олдана білу дадыларын алыптастыру, жне де дамыту, мтінді оу мен шетел тілінде сйлеу арылы оушыларды тсіну дадысын алыптастыру.
Крнекі рал-жабдытар: электронды оулы, жаа таырыпа байланысты дайындалан мультимедиалы презентация, видеодан зінді, сра карточкалары, таырыпа байланысты лексикалы бірліктерді тізімі.
Сабаты ткізу барысында жаа нтижелерге ол жеткізу шін, оытушы сауатты саба жоспарын йымдастырып, керекті материалдарды алдын-ала дайындау керек.
The plan of the lesson
Teacher:Mukhamedova Ulbosyn
Theme:29. Unnatural disasters (Opportunities Upper-Intermediate)
Type of the lesson: Listening and Speaking
The aim of the lesson:
1. Developing:
· To develop pupils’ cognitive mechanisms
· To develop their outlook
2. Practical:
· To form pupils’ listening skills
· To develop their communicative skills
3. Educational:
· To give language and speech material on the theme “Global issues”
· To give information about the natural disasters all over the world
Objectives:
· To practice speaking in pairs about the Poverty in our society
· To do the “Before you start” exercise
· To listen the text about the statistics of poverty in the world
· To do the exercises according to the listening task
· To show the pupils the slaid-show
· To watch the short fragment of the video
· To present the new words according to the new theme
· To convey the meaning of the unknown words
Visual aids:electronic textbook,cards, board, textbook, CD, slide-show, video
Learning outcome
Pupils will be able to:
1) To speak about the global phenomenon and the difference between the developed and developing countries
2) To know more about the general statistics of the world poverty and percentage of GNP
3)To develop speaking abilities of pupils
Саба барысы:
I. йымдастыру кезеінен кейін, аылшын тілінде саба таырыбы мен масаттары тсіндіріледі.
II. Таырыпа байланысты жаа сздер интерактивті татада таблица трінде, ысаша анытама беріліп таблица трінде оушылара крсетіледі.
III. Оушылар жаа сздерді интерактивті татадан жне мультимедиалы презентациядан кре алады, мтіндегі иын сздерді бірнеше рет айталайды.
1. Тапсырма: Read the following words after the speaker.
Мтінмен жмыс: "Hell and High water"
2. Тапсырма: Listen to the text.
Одан кейін сйлеу рекетін дамытуа байланысты оушылара топты тапсырмалар беріледі.
3. Тапсырма:
1. Тмендегі проблемалы ситуациялар бойынша диалог ру:
1-ші топа "Соы бір жыл ішінде лемде орын алан табии апаттар жайлы диалог растырыыздар. Диалог ру барысында оушылар екі трлі елден келген оушыларды рлін ойнайды".
Диалогты айтып боланнан кейін сыныптаы баса оушылар белсенді трде сра ойып сабаа араласып отырады.
2-ші топа мынадай ситуация сынылады: "Табии апат болан жадайда кімет басшылылары зардап шеккен трындара андай кмек крсете алады". Бл жмыс оушыларды маліммен пікір таласы ретінде дайындысыз жасалады, дайындысыз сйлеуді ртрлі таырыптаы элементтерін сипаттайды: "Кедейлік дегейі", "Табии былыстар" жне т.б.
Келесі кезекте электронды оулытан "Climate conference collapses" мтіні тыдауа беріледі.
Бдан кейін малім оушылармен тыдалан мтінді азаша айтып берулерін срайды. Сонан со оушылар сйлемдерді азашадан аылшын тіліне аударады.
4. Тапсырма: "Our climate" таырыбы бойынша шаын гіме растыру сынылады (гімені негізі ретінде аылшын тілінде тыдалан мтін алынады).
5. Тапсырма: Оушыларды топ бойынша оларды тілдік жне сйлеу даярлытарына байланысты жеке тапсырмалар блініп беріледі.
Белгілі уаыттан кейін бл тапсырмалар талыланады, мысалы, казіргі кездегі ауа ластыы мен зиянды газдарды кбеюі, оларды бізді климатымыза тигізетін зияны жайлы жне т.б.
6. Тапсырма: Карточкамен жмыс: тыдалан мтін бойынша берілген сздер мен сз тіркестерін оушылар аударуы тиіс.
- raise - ктеру, кбейту
- reduce - азайту
- coal - кмір
- influence - сер
- pollution - ластануы
Жаа лексикалы бірліктерді бекіту шін бос орына ажетті сзді ою арылы крсетілген жаттыу жмысы орындалады. Тапсырманы соында оушылар здері орындаан жаттыуды жауабын маліммен бірге тексереді.
7. Тапсырма: Грамматикалы жаттыу. Малім аылшын тіліндегі шатарды оушыларды есіне тсіріп, айталауа арналан жаттыуды электронды оулы пен интерактивті тата арылы жасайды.
8. Тапсырма: Оушылара "Unnatural disasters" таырыбына байланысты видеодан зінді крсетіледі. зіндіні кріп болан со, оушылар з ойларын ортаа салып, видео жайлы пікірлерін жаа сздерді олдана отырып аылшын тілінде жеткізеді.
орытынды. Малім оушылармен бірге сабаты орытындылап, сабаа белсенді атысан оушыларды білімін баалайды.
йге тапсырма. Табии апаттар жайлы осымша оулытар немесе Интернет арылы зге де мліметтер жинатап, бірнеше топа блініп слайдтар дайындау.
Тжірибе барысында, аылшын тілі сабаында біз электронды оулытар, мультимедиалы ралдар мен интернет ресурстарын пайдаланды. 1,5 ай клемінде ткізілген тжірибе нтижесін біз оушылардан тест баылауын алу арылы анытады. Екі сыныпты эксперимент нтижелерін салыстыра отырып келесідей пайызды крсеткіштер шыарды. Баылау жмыстарыны анализі крсеткендей, оушылар тжірибе соында лексикалы тапсырмалар мен грамматикалы тапсырмаларды стті орындап, сйлеу жне жазу дадыларыны да жоарылыаны баылады. Тжірибе нтижесі ретінде біз оушыларды компьютерлік технологияларды брыныша тек ойын шін ана емес, сонымен атар білім алу дерісінде, жеке шыармашылы белсенділігін арттыруда да пайдалануа болатынына кздері жетті.
Диаграмма 2 – Тжірибе нтижесіні салыстырмалы крсеткіші
Сабата р трлі жмыс тртібі мен іс-рекет трлерін пайдалану, лексикалы бірліктерді бірнеше рет айталату, оларды атыстыра отырып сйлемдер растыру, заман талабына сай апараттар беру, оу жне жаа апаратты ралдарды тиімді пайдалануы оушыларды сйлеу абілеттерін арттырып, сабатаы зге де міндеттерді орындалуына кмегін тигізеді.
Малім аылшын тілі сабаында электронды оулытарды тымды пайдалануы керек, йткені сабаты ол жекелеп ткізеді, яни мнда айта оралу арым-атынасы жзеге асады. Ал айта оралу барысы – оытуды негізгі рамды блігі, сабаты йымдастырудаы орынды олданылан естіп-байау ралы оытудаы басару жйесіні бірлігін райды.
Оушыларды танымды асиеті крнекілікті сезім арылы абылдаумен жзеге асады. Сондытан да естіп-байау, кру, атысымды таным-сйлеу, арым-атынаса жадайда оу ралдары практикалы арым-атынаса енгізуге ммкіндік туызады.
зіміз баылаан тжірибе крсеткендей, оушылар жаа сабаты есту мен кру арылы з жадыларында бес есе жасыра сатайды. Сонымен атар видеоматериалдарды шетел тілін оыту дерісінде олдану оушыны з бетінше білім алуа жне сйлеу рекетіне ынталандырады. Саба барысында видео кру оушыа осымша кш пен сенім бере отырып, тілді рі арай дамытуа ынталандырады. Сонымен атар біз оушыларды барлыыны сабаа белсенді араласып, оларды сздік оры мен атар шетел тілін тыдап тсіну жне сйлеу дадыларыны біршама жасаранына кз жеткіздік.
Жргізілген экспериментті соында видео бадарламалар мен фильмдерді пайдалану маыздылыын анытау масатында, малімдерді ткізілген сабатар жнінде пікірлерін анытау шін айта сауалнама жргізілді. Зерттеу нтижесі кптеген малімдерді жоспарланан материалды дстрлі сабатардан грі, апаратты технологиялара негізделген оыту ралдарын пайдалану арылы ызыты, рі крнекілік аидасы негізінде тсіндіретіндіктерін крсетті.
Эксперимент жмыстарын орытындылай келе, шетел тілін оыту дерісінде мультимедиалы ралдарды пайдалану мселесі мен заманауй дістері кешенді дамып отыруы ажет, себебі осы зерттеу жмысында арастырылан ралдарды барлыы оушыны танымды белсенділігі мен шыармашылы рекетіні алыптасуына олайлы жадай жасай алады. Сонымен атар тжірибелік-эксперименттік жмыстарынан алынан нтижелерді талдай отыра келесідей орытынды жасауа болады:
- шетел тілін оытуды заманауй талабына сйкес, оушыларды танымды белсенділігін алыптастыруда мультимедиалы ралдармен амтамассыз ету ажеттілігі туындайды;
- шетел тілін оытуда мультимедиалы ралдарды пайдалану оушыларды ызыушылыын арттырып, оларды білім сапасын жетілдіре алады;
- жаа апаратты технологияларды дстрлі немесе дстрлі емес сабатарда пайдалану тиімділігі тек алдын-ала жоспарланан жне йымдастырылан жадайда ана жзеге асады;
- оушыларды коммуникативті абілеттеріні алыптастыруындаы жаа апаратты ралдарды алатын орны айындалды;
- тжірибелік-эксперименттік жмыс барысында зерттеу болжамы мен теориялы негіздері длелденді.
Апаратты оам мселелері бойынша жоары крсеткіш крсету ниетіндегі оамны жаа трін алыптастырудаы баралы коммуникацияны жаа институттары теледидар мен интернетті орны мен рлі ерекше. Адамзатты жинатаан апараттары мен мдени ндылытарына еркін ол жетімділік демократиялы оамны базалы ндылыы болып табылатындытан, теледидар мен интернет секілді зге де апаратты коммуникациялар зара байланысты.
| азіргі оамны рбір мшесі шін БА бір мезгілде бірнеше ызметтер атарады. |
| Апаратты ызмет |
| Аартушылы ызмет |
тендер ткізусіз
| Кіл ктеру ызметі |
Заман аымына байланысты теледидар мен интернет саяси кштерді орны анытауа, бкіл оамны оамды-саяси міріне ыпал ететін апарат ралы. Интернет – адамзат жымды тжірибесіндегі мліметтерді жинатауды, сатауды жне таратуды жйесі. Интернеьт оамды байланысты дамытуа жол ашады. Ол апаратты таратуды лкен кеістігіне ие осымша байланыс ралы. Сондытан интернетті БА жатызуа болады.
Шетел тілін оытуда Интернет ммкіндіктерін пайдалану
Тябаева С. – оытушы (Алматы ., азмемызпи)
азіргі тада білім беруді апараттандыруда олданатын апаратты технологияларды маызы зор.
Апараттандыруды азіргі кезеінде рбір студент, оытушы апаратты технологияларды тиімді олдана білуі, интернет аламды апарат желісін пайдалана алуы тиіс.
Бкіллемдік жйені ке ммкіндіктерін олдану арылы студенттерді арым – атынас зіреттілігі іс-рекет барысында алыптасады. Оыту мазмныны ылыми негізін мегеру іс-рекет дістеріні байланысты. Кез – келген іс - рекет трін мегеруде оны психологиялы теориясымен орындау, рекет ету, операция кезінде байалады. Мысалы, сйлеу рекетін оушы немесе студент шынайы арым-атнас барысында мегереді. Оны компьютерлік телекоммуникация райды. Демек, студент баса тілді серіктесімен (жазбаша немесе ауызша) шынайы диалога тседі. Бл тікелей лингвистикалы жне мденитанымды зіреттіліктерін байатады. Сондай-а, йреніп отыран шетел тіліні мемлекеттік мдениетімен танысуа ммкіндіктер алады.
Оыту рдісінде Интернетті олдану андай масаттарды шешеді?
Мысалы:
сабаты мазмнын жйеге осуа (оыту бадарламаларын кіріктіруге);
жоба бойынша жмыстарда з бетінше мліметтер ізденуге;
з бетінше шетел тілін йренуге жне тере мегеруге;
экстернетті біліктілік емтихандарына з бетінше дайындалып, тапсыруа;
оытушыны жетекшілігімен арнайы курсты, шетел тілін ашытытан оуа;
шет тілінде арым-атнас жасауды жаа формасы ретінде;
білім, білік, дадыны араашытыын банытауда т.б.
Шетел тілін йренуде Интернет ммкіндіктерін пайдалану жоарыда айтыландай студенттерді збетімен тіл мегеріп, ізденулеріне мол ммкіндіктер береді.
Интернетті басты артышылыы, оны тегіс амтитын мліметтер ызметін крсетуі. Интернетті дниежзі бойынша ттынушылар арасында слемдеме мен файлдар алмасу шін жне лемні ай жерінен болмасын мліметтер алу шін де олдануа болады. Интернет барлы коммуникация жне тарату ралдарын, компьтер мен телефон, радио мен видиеотарматарды бір «Кибер кеістікке» байланыстыра осуа атсалыса мтылуда.
Интернет жйесін білім саласында олдана отырып, білім беруді апараттандыруды жолдарыны бірін саралауа болады.
Оу-іс рекетіні инновациялы ралы;
Білімді басару жйесіні компоненті;
Студент пен оытушыны ылыми-зерттеу, ізденушілік, оу-дістемелік, шыармашылы жмыстарын жетілдіруді ралы.
Оу-іс рекетіні инновациялы ралы ретінде интернет желісін кнделікті саба стінде пайдалануа болады. Бірінші кезекте олара электронды басылымдар: электронды оулытар, мультимедиялы оу-ралдары мен р трлі рылылара жазылан электронды жазбалар жатады.
Компьютерлік дидактикалы программаларды соы жетілдірілген трі – электронды оулы. Электронды оулы оу курсын з бетінше игеруге ммкіндік беретін дістемелік-программалы комплекс. азіргі тада электронды оулытар ке ріс алуда. Оны себебі азастан Республикасындаы білімді апарттандыру жйесін рі арай дамыту процесін оып йренуді апаратты ресурсы болып табылатын оытуа арналан программалы ралдарды дайындамай жзеге асыру ммкін емес.
Оу материалдарын тымды игерудегі электронды оу ралдарыны атаратын ролі зор, онда пндегі теориялы таырыптар кеінен беріліп тсіндіріледі. Теориялы материалдар графикалы иллюстарация тріндегі ртрлі суреттер, слба-тсілдер арылы толытырылып отырса, онда теориялы білімді оып, кзбен кріп, тсініп, мида бекіту рдістері бір уаытта тіп отырады да, материалдарды орыту рдісі тымды болады.
Білімді басару жйесіні компоненті ретінде интернетті ашытытан оытуды йымдастыруда олдануа болады. Бгінде жоары жне здіксіз білімге деген сранысты артуына байланысты білім беруді трлі масаттаы рылымдары пайда болуда. Осындай рылымдарды бірі – ашытытан білім беру жйесі алдыы атарлы елдерде ыраты трде дамып келеді.
ашытытан оыту – ЭЕМ желілеріні, сіресе Интернет желісіні арнайы амтамасыздандыру программалары арылы білім беру саласына енуін бейнелейді. ашытан оытуды іске асыруды негізгі ралдарыны бірі компьютерлік дидактикалы программалар болып табылады. ашытан оыту шін сйкес программамен амтамасыз етілген мультимедиялы компьютер мен интернет желісіне кіру ммкіндігі ажет. Бл оу мобильді, дстрлі, интернационалды жне білім алу арзана тседі. ашытан оыту болашата білім дегейін жасарту шін жоары оу орындарыны кадрларды айта даярлау ісіні озы мамандарыны тжірибелерін кеінен таратып, соларды дрістерін, дістемелік ралдарын компютерлік желілер, компьтерлік дискілер арылы алы кпшілікке таралады.
Соы жылдары дние жзі елдеріні университеттері компьтерлік телекоммуникация технологиясын ашытан оыту масатында олдану ммкіншілігіне назар аударды. Сондытан да ашытан оыту ісінде дние жзіндегі телекоммуникациялы жйелерді кеінен олдану жнінен кптеген тжірибелер жинаталан. сіресе, интернет желісін, теледидар каналдарындаы тікелей крсетілімдерді, азіргі заманы телекоммуникациялы технологияларды кеінен олданатын оу жйелеріні алатын орындары ерекше.
Компьютерлік телекоммуникацияны жетілуі – дние жзінде информатика мен апаратты технологияны пайда болуымен атар болан елеулі згеріс. Телекоммуникацияны білім беру саласына оны ішінде шетел тілі пндерін жргізуде ыпалы айтарлытай маызды. Студент телекоммуникациялы компьютерлік ралды пайдалана отырып, тест сратары мен тапсырмаларына жауап беріп жнелте алады. Жай жадайда электронды почта арылы жіберуге, ал крделірек болса интернет арналары бойынша жнелтілетін арнаулы электронды интерактивтік формаларын толтыруа болады. Бл студент жауаптарын деу рдісін автоматтандыруа ммкіндік береді.
Сондытан, жоарыда келтірілген ашытан оытуды ртрлі варианттары мен модельдеріне сйене отырып, бізді жоары оу орындарында компьютерлік телекоммуникация базасындаы ашытан оытуды йымдастыруды жзеге асыруа болады.
3. Студент пен оытушыны ылыми-зерттеу, ізденушілік, оу-дістемелік, шыармашылы жмыстарын жетілдіруді ралы ретінде Интернет жйесін пайдалануды маызы те зор. Себебі, азіргі тада ылым мен техниканы даму арыны оу – аарту саласыны оыту рдісіне жаа технологиялы дістер мен ондырыларды ке клемде олдануды ажет етуде.
Шетел тілі пндерін оыту рдісінде кнделікті сабата видео-аудио ондырылары мен теледидарды, компьютерді олдану айтарлытай нтижелер беруде. Мндай ондырылар тілді йренушілерді ызыушылытарын арттырып, зейін ойып тыдауымен атар, тсінбей алан сттерін айта кріп, тыдауа жне алан малматтарын натылауа ммкіндік береді. Студенттерді здері де алынан апаратты дискетке, бейнетаспаа кшіріп алып, онымен з ыайына арай жмыс жасай алады.Оны тиімділігін мынадан круге болады:
ашытан білім алу ммкіндігіні туындауы;
ажетті апаратты жедел трде алу ммкіндігі;
экономикалы тиімділігі;
білім сапасына сер етуі;
іс-рекет, имылды ажет ететін пндер мен тапсырмаларды оып йренуге ажеттілігі;
студентті ой-рісін дние танымын кеейтуга ыпал етуі;
Шетел тілін йренуде Интернет жйесін олдау кптеген ммкіндіктер береді. Натыра айтанда сайт мекен жайлары арылы кез-келген тиісті таырыпты тадап алуа болады. Мысалы, Интернетте «Шаын мтіндер. Шыармалар. ледер. Диалогтар. лемтану. Сздіктер. Мені елім т.б» блімдері бар. Міне осы секілді ауымды мліметтерді алу арылы студент оу рекетінде, сздікпен жмыстар жасауа, емтиханак дайындалуда жмыс істеу дадылар алыптасады.
Сондай-а, оытушылар тілді мегертуде Интернет жйесін пайдалана отырып, лемдегі оыту программаларын баылай отырып, оларды з пндерінде пайдалануа ммкіндіктер алады.
Жалпы орыта айтанда оыту рдісінде сонымен атар шетел тілі пндерін жргізгенде білім саласында Интернет жйесін пайдалану студенттерді сапаслы нтижелерге жетуге кптеген ммкіндіктер берері сзсіз.
дебиеттер
1. Баймхамедова С. Жаа апаратты технологиялар. Оу ралы. Алматы, 2003ж.
2.Ботаариева Г. Интернетті пайдалануды маызы // азастан мектебі 2007 №7/8
3. Кусаинова Л.К. Интернет в учебном процессе // Білім кілті 2006 №3
4. Байгушева К. Интернет – технологии в образовании шаги навстречу // Высшая школа Казахстана 2002. № 4
5. бішева Л. П., Исатаева .Б. Интерент жйесін білім саласында олдануды маызы. Шымкент. 2003.ж
Кіріспе
Таырыпты зектілігі.
Адам іс-рекетіні р трлі салаларында, сонымен атар, білім саласында апаратты технологияларды жааша ралдарын олдану бгінгі кні лкен зектілікке ие болып отыр. Отанды жне шетелдік оулытарда білім процессін компьютерлендіру е зекті факторларды бірі ретінде арастырылады.
Бгінгі кні азастан Республикасыны білім туралы тжырымдамасы ойлы, нерлі, білімді тланы алыптастыруа баытталан жне азіргі білім жйесі оушыларды танымды белсенділігін дамытатын оытуды дстрлі емес, белсенді трін жне дістерін оу процессіне енгізу баытында рылуы тиіс.
Білімді дамыту шін білім беруді йреншікті дісінен оыту процессінде оушыларды пнге деген ызыушылытарын арттыратын білім беруді жаа белсенді дісіне кшу керек. Бл тапсырманы оыту процессінде тек жаа технологияларды олдану арылы жзеге асыруа болады.
азіргі кезде жаа білім жйесі интернетті пайда болуыны арасында дамыанын барлыы мойындайды. Кптеген діскерлер видеофильм,, электронды пошта (e-mail), мультимедиялы презентация, анимациялы суреттер жне т.б. кмегімен шетел тілінде монолог жне диалог трінде сйлеу абілетін алыптастыратын жаттыуларды рстырумен айналысып жатыр. Ал шетелде болмай-а, сол елді тілінде сйлей алу абілетіне ие болу оай емес. Сондытан, малімні маызды тапсырмасыны бірі шет тілі сабаында жа технологияларды трлі малдарын олдана отырып, сйлеуді шын ситуацияларын ру болып табылады. Шет тілін йрету процессінде компьютер технологияларын олдану сабаты ызыты жолмен ткізуге кмектеседі. Мысалы, анимациялы суреттер, видео-кріністер, презентациялар жне т.б. ртрлі дыбыстар арылы крсетіледі. Компьютер мониторындаы кріністер оушыны іс-имылыны арасында згеріп отырады. Бл динамикалы жне окшыны бар ойын зіне баыттайды, сонымен атар, ок процессінде оушыны белсенділігі оянады. Нтижесінде оушы апаратты оай рі тез абылдайды жне оушыны ынтасы мен ызыушылыы жоарылайды.
Дегенмен, оыту процессінде компьютерлік технологияларды арынды енгізілуіне арамастан, арнайы мультимедиялы оулытар жне оларды олдану техникасы туралы дістемені болмауы себепті шет тілін йрету процессінде компьютерлендіру жеткілікті дамымаан. Сонымен, аылшын тілін оыту дістемесіні жеткіліксіз жасалуы, аылшын тілінде оытуды компьютер арылы йымдастыру жолдарын жзеге асыруды жне ізденісті ажет ететін осы зерттеу жмысыны таырыбын тадауа себеп болды: «Шет тілін оытуда компьютерлік технологияларды олдану ерекшелігі».