Аша-кредит саясатыны 2015 жыла арналан негізгі крсеткіштеріні болжамы
(кезе соында)
Мнайды лемдік бааларыны орташа жылды дегейі сценарийлік нсалара блуді негізгі критерийі деп белгіленді. Макроэкономикалы жадайды дамуыны екі сценарий аралды, олар азастан Республикасыны лтты экономика министрлігіні ІЖ болжамдарыны негізінде Brent срыпты мнайды орташа жылды бааларыны бір баррель шін 50 жне 60 АШ доллары дегейін кздейді.
Тлем балансыны сценарийлік болжамдарын зірлеу шін азастан Республикасыны лтты экономика министрлігіні халыаралы аржы йымдарыны атысуы бар инвестициялы жне инфрарылымды жобаларды іске асырылуын оса аланда, тауар ндірісіні наты клемдері жніндегі апаратын, сондай-а лтты Банкте тіркелген валюталы операцияларды мониторингі нтижелері пайдаланылды.
лтты Банкті баалауы бойынша аралатын кезе бойы кредиттеу клемдеріні траты суі ктілуде. Кредиттеу кздеріні бірі ретінде 2015-2017 жылдары азастан Республикасыны лтты орынан ел экономикасын олдауа блінетін аражат болады. Сонымен атар кредиттеуді клеміне ортамерзімді жне замерзімді кезедерде лтты Банкті екінші дегейдегі банктер активтеріні сапасын жасарту жніндегі шаралары да ыпал ететін болады.
Екінші дегейдегі банктер активтеріні сапасын жасарту жне екінші дегейдегі банктерді жмыс істемейтін арыздарыны клемін азайту жніндегі ызметі шеберінде лтты Банк проблемалы активтер сапасын жасарту жніндегі операцияларды жргізу кезіндегі кімшілік кедергілерді тмендетуге, кепіл кредиторларыны ыын кшейтуге, жмыс істемейтін активтерді беру кезінде операцияларды жргізу кезінде бейтарап салы жадайларын жасауа баытталан банктерді жмыс істемейтін кредиттері мен активтеріні мселелері бойынша азастан Республикасы Заыны жобасын зірлеуде.
лтты Банк «Проблемалы кредиттер оры» А мен екінші дегейдегі банктерді ынтыматастыыны тиімділігін арттыру шін олайлы жадай жасау жмысын жаластыратын болады. Жмыс істемейтін арыздарды (негізгі борыш жне/немесе сыйаы бойынша тлем мерзімі ткен арыздар) дегейін екінші дегейдегі банктерді несие портфеліні 10%-ды дегейі бойынша нысаналы крсеткішке ол жеткізу лтты Банкті осы баыт бойынша негізгі масаты болып табылады.
лтты Банкті баалауына сйкес 2014 жылды орытындысы бойынша тауарлар экспорты жне импорты бір мезгілде тмендеген кезде, сауда балансы профицитіні 2013 жылы дегейде саталуы ктіледі. Аымдаы шотты баса баптары бойынша ызметтер импортыны жне шетелдік инвесторлара кірістерді тлеуді тмендеуіне байланысты теріс сальдосыны ысаруы ктілуде. Осылайша, жыл аяында басты факторларды айтарлытай нашарлауына арамастан, 2014 жылды орытындысы бойынша тікелей жне баса да замерзімді инвестициялар бойынша жоары таза келінуі саталан кезде аымдаы шот профицитіні саталуы ктіледі.
2015 жылы азастан экономикасы дамуыны барлы сценарийлері іске асырылан жадайда жылды инфляцияны 6,0-8,0% длізінде стап тру лтты Банкті негізгі масаты болып табылады.
Мнайды лемдік баасыны орташа жылды дегейі бір баррель шін 50 АШ доллары болатын бірінші сценарий іске асырылан кезде наты ІЖ-ні наты су арыны 1,5% дегейде бааланады.
Осы сценарийді 2015 жылы іске асырылуы тауарлар импорты мен резидент еместерге кірістерді тлеу клемі тмендеген кезде таза экспортты тмендеуін кздейді. Осылайша алда болатын кезеде аымдаы шотты тапшылыы ІЖ-ні 4,0%-нан аспайтын болады.
аржы шотында ткен жылдары іске асырылан жобалар бойынша аржыландыру шегін есеруге жне шетелдік тікелей инвесторлар атысатын жаа жобаларды іске асыруды кейінірек мерзімге ытимал ауыстырылуымен байланысты тікелей инвесторлар бойынша аынны тмендеуі ктіледі.
Аша сынысыны серпіні де номиналды ІЖ-ні серпініне сйкес келетін болады, бл болжанатын кезеде монеталандыруды 2014 жылы дегейде саталуын амтамасыз етеді.
Екінші сценарий іске асырылан жадайда мнайды орташа жылды баасы 2015 жылы бірінші сценарийдегіден аздап жоары болады, алайда 2014 жылдаы наты дегейден тмен болып алыптасады жне бір баррель шін 60 АШ долларына жуы болады. Нтижесінде 2015 жылы ІЖ-ні наты су арыны 2,0%-ды райды.
2015 жылы сауда балансы профицитіні жне резидент еместерге тленетін кіріс дегейі тмендейді деп ктіледі. Нтижесінде, 2015 жылы аымды операциялар шотыны тапшылыы ІЖ-ні 3,0%-нан аспайды.
аржы шотында халыаралы аржы йымдарынан жне азастан Республикасы лтты орынан трансферттерінен жаа мемлекеттік арыз алу есебінен телуі ммкін жеке секторды таза арыз алуыны ысаруы ммкін.
2015 жылы ашаа деген сраныс осы сценарий кезінде алдыы сценариймен салыстыранда едуір жоары болады. Сондай-а, аша сынысыны серпіні ІЖ-ні номиналды су арынына сйкес келетін болады, бл болжамды кезеде 2014 жылмен салыстыранда монеталандыруды аздап суін амтамасыз етеді.
лтты Банк азастан Республикасы экономикасы дамуыны бірінші сценарийіні іске асырылуын нерлым ытимал деп есептейді. Осы болжамдара негізделе отырып, 2015 жыла арналан аша-кредит саясатыны шаралары зірленді.