Стр. 47 - . Мсірепов аза солдаты

Упрощенная HTML-версия

К полной версии

Содержание

Стр. 46

 

Стр. 48

 

азастанны ашы кітапханасы

—

Жо-ау, мыналарды айтсадаршы! ыры кн шлге шыдайтын осылар ой! Бір

тал шп тістемесе тгі кетпейді ой!—деп, енді біраз адам екі нардан кздерін ала алмай

тр.

—

Бл ілуде біреуге-а бітетін еді. Колхоза енді оай алынатын болды деседі. Иесі

кім зіні? Алдыру жнін срап алайышы,— деп, бір аза айнала арап еді, клекелеу

жатан жалбыр, а брікті трікпен ааны бір баласы жаындай беріп:

—

Біздікі!—деді. Кеудесін аа, матаныырай айтты.

—

алайша сіздікі? — деп, ара барыт амзол киген ара саалды бір аза

трікпенге арады.

—

Біздікі...

—

алайша сіздікі болады? «айраты» колхозыны басармасы мен болсам, бл

тйелер біздікі болатын шыар!

—

Бізді трікпен тымы деймін... Мндай мал трікпен жерінде ана туады. Мен

туан жерін айтам,— деді трікпен.

—

А... Туан жерін айтамысы... Туан жерді айтса, зі де бізді Бозатаны

маында туа салан шыарсы... Дегенмен трікпен крінесі ой. Трікпендіктен

басаны байай алмай трмын-ау! — деп аза белгілі алжыа тартты.

—

А, сен зі ше? Бізді ырыдыты маында тумады ба екен? Сені

азатытан басады мен де кріп траным жо...— деп, трікпен де сол ыайа кешті.

—

Сен ырыдыта туанымды айдан білесі?

—

Мені Бозатада туанымды сен айдан білесі?

Енді екеуі іргелес екі елді бірге жайлайтын жерінде туандытарын білісіп алан со, мз

болысып, клісіп алды. Біріне бірі олдарын берісіп — туан, бауыр,— десіп

шйіркелесіп жатыр.

«айраты» колхозыны атын естіген со, мен де осы арадан кете алмай жрмін. Бір реті

келсе, мн-жайды срастырым келеді. Оны стіне, екі ауыздан бірдей, бір маынада

шыан «трікпендіктен басады», «азатытан басады» деген сздерді неден

айтыланын білгім келеді. азаты пен трікпендікті менсінбей айта ма, болмаса, баса

мні бар ма, соны білгім келеді.

ол алысты аяы оржын шешуге келді. Коридорды ке ткпіріне таман барып, екеуі

де малдасын рып алып, оржындарын шешіп, апшыа сап аузын байлап алан

ымыздарын шайай бастады:

—

Іш, іш, бауырым трікпен!

—

Же, же, аза туысаным!..

Мен бл екеуін бдан жиырма жыл брын, сонау «стіртті» бір мемлекет сиятын ке

ырасында кездессе айтер еді деп ойлаймын. Екеуі де салт, не бір дыа, не бір

блаа жаындай берсе... Сол блаты суы, рыспай-таласпай, аттарын суарып алып,

жндеріне жре беруге жетер ме еді? Жо, жетпес еді. Сол ке дала екеуіні сотыыспай

те беруіне де тар болар еді. лде ай байды намысын жыртып, лде ай биді кегі еске

Стр. 48 - . Мсірепов аза солдаты

Упрощенная HTML-версия

К полной версии

Содержание

Стр. 47

 

Стр. 49

 

азастанны ашы кітапханасы

тсіп, шартпа-шрт болып алысар еді. Араларына аразды асырлары тра ап, шеке

тамырлары ызарысып, уелі сзбен шайасып, аяы не амшымен не сойылмен тарар

еді. азір міне, жаа ана танысан екі адам, лі аттарын да срасан жо, отыра алып,

ашаннан бергі достарша клісіп отыр. Екеуі де ескілік дегенді жанап тіп, ыли баяыа

кледі.

Ескі кектер енді із алдырмай шкен болса, бл екеуі аза ана», «трікпен ана» деп

нені айтады екен? Екеуі алыстан алжыдасып, ораыта сйлесіп отырып, мені

ойымдаы срауа да бір соып тті. Тек ана аза болып алу, я болмаса, тек ана

трікпен болып алу — ата-бабадан аса алмай, ескі салтты лы болып, «бйыраны

болар» деп отыра беру екен. Блар аылшын да, неміс те болуды асамайды. Біра ата-

бабаны ораш дниесіне сия алар да емес.

—

Мына тиеліп келе жатандарды кремісі? — дейді аза, асындаы

жолаушыа,— толып жатан машина, сайман... Ал, бл неткен машина, не істейді, оны

екеуміз де білмейміз. Ммкін, бір-біреуі жз кісіні істегенін істейтін шыар! Оны екеуміз

білеміз бе? Жо. Біз баяы мал бауды ана білеміз!

—

Дрыс айтасы, туан! — деп, трікпен басын изейді. Кзі жаудырап тр, кресі,

ойын, тгіне тсінбейді. Даланы мы мен топыраы йыла-йыла, ойды кзін бітеп

тастаан сияты. Се міне, кемемен келе жатырсы. Он екі сом аша тлеп, билет алды.

Ал, бл кеме нені кшімен келе жатыр? Ол кш саан алай баынады, оны сен

білмейсі. лгі бір жгіріп ткен ара кйе бала біледі оны! Солай емес пе?

—

Солай,— дейді аза, крсініп ойып.— Білмейміз. Тіпті мал бауды зін

білмейміз. лі кнге ата-бабаны жолымен айдап келеді екеміз. Ай бойы йреткенде, жз

литрден ст беретін жз сиырдан, мы литрден ст беретін он сиыр арты екенін ре

тсіндім. Се мынаны арашы зі! Ап-ашы емес пе?.. Біз йтеуір жз сиыр деп басын

санаймыз, баса, дайды діретін ой-ау бл, он сиыр арты болып шыты. Е! Шбі

айда, адам айда, айтпа деймін!—деп дауласып отыран біреу бардай, олын сілтейді.

Газеттен крген бір сздер еске тсіп:

—

Жылы тымын асылдандырам десеіз, аылшындон буданы, Буденный

жылысынан алмаан екенсіз... Аалтеке тымы сидаланып, урап бара жатан тым

дейді. Сізге шаруаол тым керек ой,— дедім.

«айратыны» басармасымын деген адамны кзі алаандай болды. Трікпен аайды

намысына тиіп кетті білем, кесесін алдына оя салып:

—

Сен бала, не айтып трсы? — деді.

Мен жааы сзімді жайыырап, ая жаын Буденныйды пікіріне апарып сйедім,

йтпесе з ойым деп айтсам, жанжала ілегіп алатын ыай байалып алып еді.

—

Бауырым, сен ызбашы. Боса оытып жрміз бе, біз білмегенді блар білуге

тиісті. ане, балам, отыршы зі, тгел айтшы, — деп «айратыны» басармасы мені

асына шаырды.

Осы кісіні тсінде таныс бір белгілер бар сиятанады. ияты ара мрт, алы ара

саал, а кіре бастаан бурыл самай, брын бір крген адамымны тсін жасырып тран

секілді. згесін былай ойанда шаш ала білетін енерім бар ой, кіліммен саалды тгел

сыпырып тастап, мртты орта кезін ана алдырып ем, баяы зімді балалар йіне стап

апаратын милиционер аайды бар бейнесі орнына тсе алды. Орнымнан шып трып: