Стр. 180 - . Мсірепов аза солдаты
Упрощенная HTML-версия
К полной версии
Содержание
Стр. 179
Стр. 181
азастанны ашы кітапханасы
Айналаны арадаршы, айнытпай салан бейне емес пе! Кіліе салынан рнек, кз
алдыа сол кйінде келіп трандай!..— деп, кзі жасаурап, айнала аранып, трып алды.
Бл жаа жылды таертеінде еді. Кавказ бен Терекке анша адалса та, біз сол аын
айтаннан арыны кре алмады. Еркін бейнелермен берілген аын жыры з ойымыздан
асып тсе берді. Тегінде, лы жыра іліккен нрсені з кзімен кріп транда да одан
асырып бейнелей алмаса керек.
Лермонтов, Пушкин жырларына мен е уелі Абай арылы кездестім. Жолсыз шлейт
далалардан асып, айсыз араы заманнан асып, лы жыр аза даласына жетті. Сол
заманда аына аынны н осуы жай ма еді? Екі иянда жатан екі аынны ндері
алай осыла кетті? Еліні мында састы болмаса, ой ерісіні беті бір болмаса, аын
ндері де осыла алар ма еді? Жат аынды жат ел алай ына алар еді?
Сережа ыра шыып кетіп, шашылып жатан жау анжарыны бірін тауып келіп, кре
жартаса Лермонтовты суретін сала бастады. уелі анжарды шымен сызып, аынны
бет бейнесін жобалап алды да, замай ша-ш рып, тасты оя бастады. Оны суретші
екенін де біз сол жерде крдік.
Кптен бергі детімізше, Володя екеуміз бір ана арасып алды та, екі шапа тасты
алып, кре жартасты екі бйіріне тра алды. Арамен тілгендей тегіс бір жеріне
Кавказа арнаан ескерткішімізді жаза бастады.
Мен жазарымды брыныра жазып болып, Володяны, асына келсем, о да соы
ноаттарын ойып жатыр екен. Екеумізді жазанымыз да бір болып шыыпты. ж
жартасты бір бйірінде Лермонтовты з леі тр:
— А Терек прыгает, как львица, С косматой гривой на хребте...
Володя осылай басталатын бес жол леді жазыпты, Тасты екінші бетіне мен де осы
лені Абай олынан шыан аудармасын жазып ем:
—
Асау Терек долданып, буыранып, Тауды бзып жол салан, тасты жарып,
Арыстанны, жалындай бйра толын —Айдаардай бктеліп, жз толанып...
Енді адасам, манадан бері анша тесіле арасам да, осы Абай айтан Теректі кріп тр
екемін. з кзіммен кріп тран Терек алдымда жатыр. Біра сипатын зім« ше айтуа
бір тееу таба алмай, айналып Абайа к.еле бердім.
—
Арыстанны жалындай бйра толын — Айдаардай бктеліп, жз толанып...
—
Талай белді ар жаында жатып, араы тнде даусынан таныан, Лермонтовпен
бірге крсінген жн сраспай шатаса кеткен азаты лы аыны,— деп,
жолдастарыма Абайды таныстырдым.
Менімше Абайа атты сер еткен аын Лермонтов сияты. з заманына айырып,
болаша шін майанда, кектеніп кеп жалын атанда, дандайсыан таылыда лаынет
айтанда Абай Лермонтовпен ндес:
—
Жартаса бардым,
Кнде айай салдым.
Одан да шыты жаыры...
Стр. 181 - . Мсірепов аза солдаты
Упрощенная HTML-версия
К полной версии
Содержание
Стр. 180
Стр. 182
азастанны ашы кітапханасы
Деген сияты лы крсіністі тркіні Лермонтов сарынымен бір жерден шыады.
Жолдастара осыны айттым.
Бір жаында Лермонтов, екінші бетінде Абай тран Кавказды кп жартастарыны бірі
енді бір асиетті ескерткіштей болып алды. Жау скерін кейін айтарып, шбыртып
айдай жнелген жеріміз де осы жаа еді.
Жазытры ары-тратай шбыртып, бір ізбен айдап, ттындарды жнелттік. Аылан
танкы мен машиналарды, алдыы жаы белдерден асып кетсе, зын йрыы Кавказ
ияларында крінеді. Алып тауды р аарында танкы боталап жатандай, кептігіне
зімізді кзіміз срінгендей еді. Содан бергі тоыз ай бізді бір тйдек ткізген кезеіміз.
Те-тарта тсетін кездерді біржола арта тастап, жауды тысырып айдаумен келдік.
лдеашан уаыты жеткен толытандыруа да олымыз тигені осы-а. Баса блімдерді
лдеашан таып алан погондарын да біз осы арада таынды.
Жас суретшіден біз осыны брін бір-а крсет Деп талап етеміз. з басымыздан тйдек
ткен бір кезе, бір суретке сыйып, тоыз айды ттас амтып трса екен дейміз... Сурет
заынан грі бізді «заымыздан» кбірек ыысан жас суретші кз жетпес ке даланы
алыпты да, кп нрсені сыйызуа тырысыпты. зын-йрытанып, танкы мен машина
лектері лап келеді. Брыраан ар, будатаан ттін де крінеді. Жоарыда айтадан
аздай анаттасып самолеттер тіп барады. Машина стіндегі солдаттарды жаадан
киініп, погондарын таып аландары байалса, тас тбіндегі бізді белім алба-жлба.
Шинельдерді о жырып кеткен жыртытары да крініп тр. Сондытан Сережаны
суреті кп нрсені са-са амтып, есте аларлы еш нрсені кесек айта алмай алыпты.
Бізді апаны айтпапсы, мынаны крсетпепсі дегеніміз осыны келіп сотыран: рі кеп,
рі са — бірін-бірі жауып та кеткен.
—
Осындай танкы бола ма екен! — дейді Володя.— Танкы емес, тараан ой
мыналары!.. Кавказ солылдаандай болды-ау деп осыларды айтып па ек?
—
Суретті жалпы бір жайылымы болады да, натылы таырыбы болады, Володя...
Натылы таырып зімізді жартас ой... згесі сол кнні жалпы жайын баяндайтын
нрселер... Олара онша адалма...— дейді Сережа, малім алдында тран баладай
ысылып. Енді даусына да діріл кіре бастапты. Кзі тратай алмай, ыдыра арайды.
Шынында, осы суретті зі де ната алмай отыр, біра зір мойындар емес. Кзарасы
«осыан келіп сотыран здері!» деп трса да аузы оан барар емес. Кінлы болса, зі
болысы келіп, салан суретін жатай береді.
—
зімізді жартас? Осы ма, сол жартас! — дейді Володя танымай аландай,
таданып.
—
Бізді жартас осындай ма еді? Мынауы Лермонтов айтан жартас. Кшіріп
алыпсы да, зінен еш нрсе оспапсы!..
Кавказды бріміз де Лермонтов айтан сипатта кргенімізді Володя аузына да алысы
келмей тр. з кргенімізді біз кейінірек ажыратып аламыз...
—
Жолдас суретші, зіе тн творчестволы баытыды кре алмай трмын... Сіз лы
суретшіні ттыны болып алансыз. Мны атын біреуден... кешіріп алу дейді. Бл
заа апармайтын тйы жол. Суретші мірді з кзімен кріп, з бояуымен крсете
алуы керек,— деп, Володя байыры сыншылара еліктегендей, нін де оырлатып,
олдарын сілтеп сйлей бастады.