Мліметтер оры осымшалары компонентері

Мліметтер оры дегеніміз апаратты сатауа жне жинатауа арналан йымдасан рылым. Е алаш мліметтер оры ымы жаадан алыптасан кезде онда шындыында мліметтер саталатын. Біра азіргі кездегі кптеген мліметтер оры басару жйелері здеріні рылымдарында тек мліметтерді ана емес, сонымен атар оларды ттынушымен жне баса да апаратты – программалы кешендермен арым – атынасыны дістерін де амтиды. Сондытан біз азіргі заманы мліметтер орында тек мліметтер ана емес, апараттар да сатай аламыз.

Мліметтер орын ру аидалары:

Кп мліметтер жмыс жасау ажеттілігі пайда боланда рашанда мліметтер орын пайдаланды.Мліметтер оры – бл е алдымен кестелер жиынтыы, алайда, біз соынан мліметтер орына сондай – а процедуралармен біратар баса объектілер жатуы ммкін екенін креміз. Таблицаны кптеген объектілерді сипаттамалары бар кдімгі екі лшемді таблица трінде круге болады. Таблицаны идентификатор аты болады.Кесте баандары объектілерді андайда бір сипаттамаларына – аладара сйкес. рбір ала саталатын мліметтерді атымен жне трімен сипатталады. Ала аты – бл мліметтермен пайдалану шін, ртрлі программаларда олданылатын идентификатор. Ол кез келген идентификатор сияты латын ріптерімен жазылады, бір сзден трады жне т.б. Ала трі алада саталатын мліметтерді трін сипаттайды. Бл жолдар, сандар, лкен мтіндер (мысалы, ызметкерлерді мінездемелері), суреттер (ызметкерлерді суреттері) жне т.с.с. болуы ммкін.Кестені рбір жолы объектілерді біреуіне сйкес келеді. Ол жазба деп аталады жне осы объектіні сипаттайтын барлы аладарды мазмнын райды.Мліметтер орыны кестелерін ран кезде апаратты арама – айшылысыздыын амтамасыз ету маызды. детте бл негізгі аладарды енгізумен жасалады. Негізгі болып бір немесе бірнеше ала болуы ммкін.Кестемен жмыс кезінде пайдаланушы немесе программа жазбалар стінен курсормен жылжып отыратын сияты. рбір уаыт стінде аымдаы жазба бар, содан жмыс жргізіледі. Мліметтер орыны кестелерінде жазбалар андай да бір тртіпсіз, оларды енгізу (жаа ызметкерлерді пайда болуы) ретіне арай орналасуы ммкін. Біра кесте мліметтері пайдаланушыа сынылан кезде реттелуі керек. Пайдаланушы оларды алфавиттік тртіпке, немесе блімдер бойынша реттелген, немесе туан жылыны суіне арай жне т.б. арауы ммкін. Мліметтерді реттеу шін индекс тсінігі олданылады. Индекс кестені андай реттілікте араан жн екенін крсетеді.

Ол пайдаланушы мен кесте арасында делдал болып табылады.Мліметтер оры детте бір емес, кптеген кестелерден трады. Мысалы, кейбір йым туралы мліметтер орында рбір блімшені сипаттамасы бар кесте бар. Dep атты осындай таблицаны мысалы келесі кестеде крсетілген. Осы кестені ала аттары Dep жне Proisv.

Блек жне кестелер рине пайдалы, біра одан да кп апаратты кестелер жиынтыынан алуа болады. Мысалы, ндірістік цехтерде жмыс жасайтын, ызметкерлерді жалпы саны пайдаланушыа білу ажет болады. Біра жоарыда крсетілген кестелерді біреуіде бл сраа жауап бермейді, себебі Pers кестесінде блімшелерді трлері жайлы малматтар, Dep кестесінде ызметкерлер жайлы малматтар жо. Осындай сраныстара жауап алу шін байланысан кестелерді жиынтыын арастыру ажет.Байланысан кестелерде детте бір кесте басты болады, ал басасы немесе бірнеше баса кестелер – кмекші кестелер болады. Басты жне кмекші кестелер бір – бірімен кілт арылы байланысады. Кілт ретінде екі кестеде де болатын ала шыа алады. Мысалы, жоарыда келтірілген кестелерде басты болып Dep кестесі, кмекші болып Pers кестесі бола алады, ал олар болса екі кестеде де бар Dep алаы бойынша байланысады. Курсор басты кестені индексі стінен жреді. Осылайша бізді мысалда егер басты кестені Dep алаындаы аымдаы жазбада «бухгалтерия» деп жазылан болса, онда кмекші Pers кестесінде бухгалтерия ызметкерлеріні барлы жазбалары шыады. арапайым мліметтер орыны рылымыБазаа ешандай мліметтер енгізілмеген жадайда да мліметтероры болып ала береді. йткені ондай мліметтер болмаан кнні зінде де, андай да бір апарат бар – бл мліметтер орыны рылымы. Ол мліметтерді енгізуді жне сатауды дістерін анытап береді. Мліметтер оры кптеген объектілерден трады, біра соларды е негізгісі кесте болып табылады. Е арапайым мліметтер оры бір ана кестеден трады. Сйкесінше, е арапайым мліметтер орыны рылымы сол кестені рылымымен аныталады.

 

Мліметтер орлары мен осымшалар мліметтер оры мен осымшаларды зара орналасуларына байланысты келесі мліметтер орларын бліп крсетуге болады:

Локальды мліметтер орлары;

Жойылан мліметтер орлары.

Локальды мліметтер орларымен операциялар жасау шін локальды осымшалар, ал жойылан мліметтер орларымен операциялар жасау шін клиент – серверлік осымшалар дайындалады.

Мліметтер орыны орналасуы кптеген жадайда осы орда бар мліметтерді дейтін осымшаларды дайындалуына сер етеді. Осылайша, келесі осымшалар трлерін бліп крсетуге болады:

Локальды мліметтер орын пайдаланатын осымшаларды бір дегейлі (бір буынды) осымшалар деп атайды. Себебі, осымша мен мліметтер оры бірттас файлды жйені райды;

Жойылан мліметтер орын пайдаланатын осымшаларды екі дегейлі (екі буынды) жне кп дегейлі (кп буынды) осымшалар деп бледі. Екі дегейлі осымшаларда клиенттік жне серверлік блшектер бар; Кп дегейлі (детте ш дегейлі) осымшалар клиенттік жне серверлік блшектер мен оса осымша блшектерге ие. Мысала ш дегейлі осымшаларда клиенттік блшек, осымшалар сервері мен мліметтер орыны сервері бар. Бір жне екі дегейлі Delphi осымшалары келесі механизмдерді олдана отырып локальды жне жойылан мліметтер орына ол жеткізе алады: BDE (Borland Database Engine – Borland фирмасыны мліметтер орыны процессоры) мліметтер орымен рекеттесу шін AP1 дамыан интерфейсін сынады.Мліметтер орындаы апараттара ол жеткізу технологиясыны вариантын тадау делген осымшаны жан – жаа тарату дайындыыны ыайлыын ескере отырып, сондай – а жады ресурстарыны осымша шыындарын ескере отырып аныталады. Мысалы BDE шін инсталляция дискдегі сырты жадыны шамамен 15 Мб – тын жне мліметтер орында пайдаланатын псевдонимдерді алпына келтіруін талап етеді. ш дегейлі Delphi 7 осымшаларын DataSnap механизмі кмегімен растыруа болады. Мліметтер орыны ш дегейлі осымшаларын растыру кезінде пайдаланатын компоненттер DataSnap пен DataAccess беттерінде орналасан.