Тері былары ндірістегі алдытар 4 страница
азастанда мемлекеттік «республикалы ебек орау ылыми зерттеу институты» йымы рылды. Ол ебекті орау жне ауіпсіздік жадайлары саласында ылыми зерттеулер жргізіледі жне мемлекеттік ебек инспекторларыны біліктілігін ктеру бойынша шараларды ске асырылады.
2009 жылды 2-ші жарты жылдыында мемлекеттік ебек инспекторлары мен 90517 тексеру жргізілді. Бл тексерулерді масаты ксіпорында ебек занамаларындаы бзушылыты шекерлеу. Соны нтижесінде 67129 за бзушылы айындалды. Оны 57% ебекті орау бойынша, 40,5% ебек туралы за бойынша, 2,5% халыты жмыспен амту бойынша за бзушылытар.
Жмыспен амту саласында да кптеген істер атарылуда. Мысалы, 2009-2013 жылдара арналан халыты жмыспен амту бадарламасы. Бл бадарламаларды негізгі приоритеттері: ебек ресурстарды дамыту, халыты жмыспен амту, жмыссызды дегейін тмендету. азастан Республикасыны статтистикалы агенттіктерді мліметтері бойынша республикады экономикалы белсенді халы – 7,7 млн адам. Оны 91,1% 7 млн. жмыспен амтылан. Жмыссызды дегейі 8,9% рады.
Ебек нарыындаы жадай йымдаы кдарлар бліміні жмысын оайлатады. йткені жмыссызды дегейі жоары боландытан, жмыса деген сраныс жоары. Бірата кадрлар бліміні негізгі масаты болып маманды тадап алу жне де азіргі нары жадайында йымдара тек білікті маман ана ажет емес, ол сол йымды жетілдіру жолдарын іздейтін жас талантты мамандар ажет. Таы крделі мселе болып, йымны жоары білікті мамандарды жмыс орнында стап алу болып есептеледі. Кптеген йымдар мндай мамандара жоары ебекаы орнату арылы жмыс орнында алып алуда. Ол, рине, ате. Олай ол маманды кп уаыта стай алмайды, йткені жаа ебекаыны норма ретінде арастырады. Сондытан йымда жасы ынталандыру жне т.б. жйелер дамыту ажет. азастанда адам ресурстарын дамыту масатында орталытар йымдар жмыс істелуде, кптеген семинарлар, бадарламалар істеуде. Соны бірі – ЮНЕВОК.
азастандаы техникалы жне ксіптік білім орталыыны (ЮНЕВОК) негізгі масаты – азастанды жне халыаралы йымдара обьективті апараттар беру, консултациялы жне эксперттік ызмет крсету, ебек нарыын дамыту жне ксіптік оу салалары бойынша жобалы зерттеулер жргізу. ЮНЕВОК орталыыны стратегиялы масаты болып – шетелдік жне отанды тжірибедегі ылыми - дістемелік, апаратты жне тжірибелік материалдар негізінде бастапы жне орта ксіптік білімді нарыты атынастар жаына бейімдеу. Бл орталыты ызметін ш баыта бліп арастырса болады:
1. шетелдік тжірибе арылы еліміздегі ксіптік білімді жйелік дамуына ат салысу.
2. зекті мселелерді зерттеу нтижелері негізінде ксіптік білімді жетілдірудегі жрдемдесу.
3. ЮНЕВОК жйесіндегі апараттарды ол жетерлік ету.
Бірінші баыт бойынша мынандай шаралар жзеге асырылады:
- халыаралы конференция «азастан Республикасында басаруды реформалау жне ксіби білімді аражаттандыру: леуметтік тенденциялар жне азастан ммкіндіктері»;
- Жоба «мобилизацияланан тренингтік топ»;
- Жоба «білімде, оытуда ксіпкерлік»;
- Жобалы зерттеу «ксіби білім стандарттарын ру жолдарын табу»;
- Жоба «мір» бойындаы білім;
Екінші баыт бойынша мынандай шаралар жзеге асады:
- Жоба «азастандаы барлыына білім беру»;
- Жоба «Ебек нарыын талдау»;
- Жоба «Модулдік бадарлама ру»;
- Жоба «Ксиби білім мен оытудаы леуметтік ауымдасты»;
- Жоба «азастандаы дамыту шін оытуды орнына»;
- Жоба «Ксіби білім сапасын ктеру».
шінші баыт бойынша мынандай шаралар жзеге асады:
- есеп беру «азастандаы білім мен оыту жйесін талдау»;
- Жоба «азастандаы ксіби білімді реформалау: тжірибе жне тжірибелік ралдар».
2009 жылды апан айында азастан Республикасыны жмыскерлер конфидерациясы «азастан Республикасындаы білім беру жйесінде, ндірістік ксіпорындаы мамандарды дайындау мселелері жне жадайы» атты бадарлама талыланды. Мнда кбінесе ксіпорындаы білім беру жйесі аралды.
2009 жылы 24-25 наурызда Алматыда «Hyatt Regency» отелінде «Нарыты ксіпорындардаы адам ресурстарын басару» атты халыаралы конференсия тті. Конференцияда кбінесе кадрлар жетіспеушілігі жне оны дайындау, оыту мселелері озалды. Бл конференцияны масаты азастандаы кадрлар, мамандар жетіспеушілігін шешу. Мселені шешу масатында ртрлі сыныстар айтылды. Олар: оыту, дайындау орталытарын ашу, апаратты орталы ашу, жоары оу орындарымен келіс сз жргізу жне т.б. шаралар.
«азастанны жаа ресурстары – 2009-2012» атты бадарлама жзеге асуда. Оны негізінде халыаралы йымдар, мемлекеттік жмыспен амту ызметтері, кадрлы агегнстволар, ксіпорындар, жоары оу орындар, арнайы орта оу орындары кілдеріні атысуымен дгелек столдар, семинарлар, тренингтер айымдастырылды. Еліміздегі леуметтік мселелерді бірі жастар жмыссыздыы табылады, оан кптеген факторлар сер етеді. Соны бірі оын орындарынан тлектерін жмыспен амту саясатын жзеге асыратын тиімді механизмдерді болмауы. Ебек нарыында мониторнг дегейі тмен, сондытан кейбір мамандара сраныс жоары, ал кейбір мамандытара млде жо. Соны нтижесінде тлектер з мамандытары бойынша емес баса салада жмыс істеуде. азастанда мемлекеттік жне мемлекеттік емес жмыспен амту ызметтері боланмен, олар бір-брімен байланыста жмыс істемеуде жне тек з региондарынан сранысын анааттандыруа іс шаралар жасайды. Ал тлектер республикалы дегейде мамандара сраныс туралы апаратты ажетсінуде.
Бл бадарламаны негізгі масаты - акцияа атысушыларды мселелерін шешу, тлектерге – жмыс орындары, жмыс берушілерге – білікті мамандар, оу орындарына – одан ары білікті жне нарыа ажетті, сраныса ие мамандарды дайындау.
Акция мына алаларда теді: Атбе, Астана, Алматы, Атырау, Тараз, араанды, Орал, Павлодар, Шымкент, скемен, Атау, ызылорда, останай, Петропавл.
Акцияа барлы мемлекеттер жне жеке жоары оу орындары, колледждер (167 ЖОО жне 169 колледж), білім жне ылым минисртлігі, мемлекеттік жмыспен амту ызметтері, кадарлар агенстволар жне барлы ынта танытан ксіпорындар, йымдар атысады. Акция клемінде азастанны 14 аласында семинарлар, дгелек столдар йымдастырылады. азіргі акция бастауымен «Staff.kz» интернет саиты ашылды. Онда ксіпорындарды мамандара деген сранысы білім орындарыны тлектері туралы апараттар бар. Бл акция арылы тек жастар тлектерді жмыса абылдау ана емес, бкіл ебек нарыын реттеу, тиімді жаа бадарламаларды енгізу жзеге асады.
азіргі кезде персонал басару мерзімі аса крделі мселелерді бірі. Брында персоналды басару бкіл басару ылымыны арамаында арастырылды. Сол кезде кадрлара айлы, демалысты есептеу болса, азірде ол лкен жйе. ТР, лемдік бсекелестік ксіпорынды жетілдіруге келді.
азір р ксіпорынны материалды, техникалы, технологиялы, апаратты жаынан бсекелестікке труы ажет, ал бірінші орында кадрлар, жоары білікті мамандар бсекелестігі тр. йткені айтыландарды барлыы мамансыз жзеге аспайды. р йымда ызметкерлер саны 100 дейін болса, блім (персоналмен жмыс блімі), ал ызметкерлер саны 1000 дейін болса – басарма, ызметкерлер саны одан жоары болса – департамент ру ажет.
Статистикалы мліметтер бойынша басарушы жмыс уаытыны 80%-ы персоналмен жмыса келеді. Бл персоналды йымдаы ролін крсетеді. Сондытан р йым з ызметкерлерін оыту, біліктілігін ктеру, ынталандыру т.б. дістер арылы персоналды дамытып отыру ажет. Статистикалы мліметтер бойынша ызметкерлер з ебек потенциялыны тек 25-30%-ын ана ебек процесіне жмсауда, сондытан р басарушыны міндетті болып р ызметкерлерді ебек потенциялы толы пайдалану, ол шін ебек жадайын жымды мдениеті т.б. аса кіл блу ажет.
Орытынды
«Семей былары-тері комбинаты» ЖШС-ні негізгі аидалары жне жмыстары ткізу сапасы жне ндірістегі сапасына те кп кіл бледі. Олар здеріні сенімділігін, тауарды сапалылыына сйене отырып з іс-рекеттерін ары-арай жргізіп, еліміздегі е белсенді екендігін крсетті.
«Семей былары-тері комбинаты» ЖШС-де рылымды блімше болып табылады. Сектор з ызметінде Р-ны олданыстаы занамаларын, «Семей былары-тері комбинаты» ЖШС мен ебек атынастарын реттейтін баса нормативтік жаттарды басшылыа алады. Сектор ызметіне басшылыты ксіпорын директоры ызметке таайындайтын жне ызметтен босататын басты жзеге асырады. Секторды ызметіне адам ресурстары басармасыны бастыы- директорды орынбасары жетекшілік етеді.
«Семей былары-тері комбинаты» ЖШС-ні негізгі аидалары жне жмыстары ткізу сапасы жне ндірістегі сапасына те кп кіл бледі. Олар здеріні сенімділігін, тауарды сапалылыына сйене отырып з іс-рекеттерін ары-арай жргізіп, ірдегі е белсенді ксіпорын екендігін крсетті.