Йымны аржы-шаруашылы ызметін, німді ндіру жне сату шыындарын басару
«Барлау ндіру «азМнайГаз» Акционерлік оамы кмірсутектері шикізатын барлау, деу, ндіру, айта деу жне экспорттаумен айналысады. Мнай газ объектілерді негізгі ызметі Батыс азастанны Каспий маындаы жне Маыстау бассейндерінде жргізіледі. Компанияны тікелей негізгі акционері мемлекетті мдделерін азастанны мнай газ нерксібінде сынатын жне 2014 жылы желтосанны 31 кні жадайы бойынша Компанияны айналыстаы 56,77% акциясын иеленетін «лтты Компания «азМнайГаз» А (МГ К) болып табылады. 2014 жылды маусым айынан «Самр» мемлекеттік активтерді басару бойынша азастанды холдинг» А «лтты Компания «азМнайГаз» А-ны 100% акциясын иеленеді. з кезегіне, «Самр» мемлекеттік активтерді басару бойынша азастанды холдинг» А-ны 100% акциясы азастан Республиксы кіметіні меншігі болып табылады.
Компания з ызметін «зенМнайГаз» (МГ) жне «ЭмбаМнайГаз» (ЭМГ) ндірістік блімдері арылы іске асырады. Компания 44 мнай жне газ кенішін ндіреді, оны ішінде «зенМнайГаз» ндірістік блімінде – 7, «ЭмбаМнайГаз» ндірістік блімінде – 37.
Кесте 2. «Барлау ндіру «азМнайГаз» акционерлік оамыны негізгі ызметін бейнелейтін техникалы экономикалы крсеткіштер
| Крсеткіштер | 2012ж | 2013ж | 2014ж | згерісі(+/-) | |
| 2012/2014 | 2013/2014 | ||||
| 1. Мнай ндіру клемі, млн. тонна | 8,35 | 9,34 | 9,53 | 0,99 | 0,19 |
| 2. Мнай ткізу клемі, мы тонна | 9.15 | 9.222 | 9.290 | 0.072 | 0.0068 |
| 3. німді ткізуден тскен табыс, мы теге |
2 кестені жаласы
| 4. ткізілген німні зіндік ны, мы теге | -12503847 | ||||
| 5. Жалпы табыс, мы теге | |||||
| 6. Кезе шыындары, мы теге | -12503847 | ||||
| 7. Негізгі ндірістік орларды орташа жылды ны, мы теге | |||||
| 8. Айналым орларыны орташа жылды ны, мы теге | |||||
| 9. Ебекаы оры, мы теге | |||||
| 10. 1 тонна мнайды ткізу баасы, теге | 28358412,97 | ||||
| 11. 1 тонна мнайды зіндік ны, теге | 177351,2 | 22450,003 | 20939,73 | -154901 | -1510,3 |
| 12. Таза табыс, мы теге | |||||
| 13. Негізгі ызметтен табыстылы, % | 30,10926068 | 40,972614 | 52,70012961 | 10,8634 | 11,7275 |
| 14. ткізілген німні табыстылыы, % | 43,99286817 | 69,045911 | 111,6711811 | 25,053 | 42,6253 |
Ескертпе – 2012-2014 жылдар аралыында «Барлау ндіру азМнайГаз» А аржылы есептемесінен алынды.
3 кесте мліметтері бойынша бірдей крсеткішке 2013 жыла 102 % рап, Компания 9,53 миллион тонна мнай ндіріп, 2014 жыла белгіленген ндірістік крсеткіштерді орындауа жетті. Барлы ндірілген мнайды 6,73 млн. тоннасы МГ-де ндірілсе, 2,8 млн. тоннасы ЭМГ-де ндірілген.
Кесте 3. Шикі мнайды ндірісі, миллион тоннада
| ндіретін блім | 2013ж | 2014ж | % |
| зенМнайГаз | 6,55 | 6,73 | |
| ЭмбаМнайГаз | 2,79 | 2,80 | |
| Барлыы | 9,34 | 9,53 |
Ескертпе – 2013-2014 жылдар аралыында «Барлау ндіру азМнайГаз» А аржылы есептемесінен алынды.
2012 жылды 1 атар кні жадайына Компанияны мнай ымаларыны пайдалану оры 5865 ыма райды, басаымалар – 1693. ымаларды ызмет етпейтін оры 1,7 %-а дейін тмендеді (осы крсеткіш 2013 жылы – 2,0 %).
Компания кеніштеріні негізгі блігі жоары сулылыыжне мнай ндіруді жыл сайыны тмендеуімен сипатталатын деуді кешкі сатысында. ндіруді табии тмендеуін толытыру масатында жне сонымен атар 2014 жыла мнай ндіруді жоспарланан клемін амтамасыз ету шін Компания пайдаланушылы брылау, ымаларды жндеу, мнай ндіруді кшейту, сонымен атар екінші стволды кесіндісі бойынша шаралар жргізді.
Есепті кезеде 221 пайдаланылатын ымаларды рылысы жргізілді, осы кезде жаа ымаларды енгізуден мнай ндіру 279700 тонна рады. 2014 жылы 1361 ыма жнделді, жндеу бойынша ткізілген жмыстарды нтижесінде осымша ндіру 558000 тонна мнай рады. Жыл ішінде екінші стволды кесіндісі жргізіліп, нтижесінде осымша ндіріс 17100 тонна мнай рады.
2014 жылы Компания келесі кеніштерде/блоктарда барлау жргізді: Тайсойан (Уаз, ондыбай), Р-9 (ойара, Дйсеке-Солтстік, лсары Солтстік-Батыс) жне зен мен арамандыбас кеніштері маындаы территорияларда, сонымен атар С.Нржанов, Аінген (отстік), Батыс Прорвасы, зен (Шыыс Пасмрын) жне арамандыбас.
2014 жылы 10 барлау ымаларыны рылысы аяталды. ондыбай 8, Уаз 15, 16, С.Нржанов 501, Аінген 1-А жне зен-6244 табысты ымалар болып табылады.
2012 жылы шикі мнай ндірісі шамамен 2014 жылы дегейде алып, 9,5 миллион тоннаа жетеді деп ктілуде. 2012 жылыа мнай ндірісіні жоспарланан дегейін амтамасыз ету шін 175 ндіруші ымаларды барлау арастырылан, сонымен атар бар ымаларды жндеу, ызмет етпейтін ымаларды жндеу бойынша шаралар арастырылан.
2012 жылы Компания барлауды орнату шін перспективті блоктарды геологиялы рамын натылау масатында геологиялы барлау жмыстарыны ке клемін жоспарлап отыр. Соны ішінде Компания Р-9, Тайсойан, Лиман жне зен мен арамандыбас кеніштеріні маындаы территорияларда барлау жмыстарын жоспарлаан.
2012 жылы Компанияны кассалы діспен есептелген капиталды шыыстары шамамен 39,8 миллиард теге рады деп ктілуде.
Компанияны жарылы капиталы 2012 жылы 11761130 мы теге раса, 2013 жылы 11792208 мы теге, 2014 жылы 259276481 мы теге рады.
Есепті 2014 жылы Компанияны операциялы ызметіні нтижелері мен аржылы жадайына сер ететін негізгі факторлара шикі мнай баасыны динамикасы, валюталы баамдарды ауытулары, соны ішінде тегені АШ долларына айырбас баамы мен елдегі инфляция арыны жатады.
Шикі мнайды сату Компания табысыны негізгі кзі болып табылады. Компанияны бизнесі, болашаы, аржылы жадайы мен аржы-экономикалы ызметіні нтижелері кбіне мнай баасына туелді. ткен кезедерде мнай баалары згерісті жоары дегейін бейнеледі. Компанияны табыстары мен таза пайдасы шикі мнай баасыны мнайды лемдік баалары 2001 жылдан бастап атты ссе де, бл сім, сонымен атар азіргі баа саталады деген кепілдік жо. Мнайды баасыны болашата кез келген тмендеуі Компанияны бизнесіне, болашаына, аржылы жадайы мен ызметіні нтижелеріне жаымсыз сер етуі ммкін.
4 кесте мліметтері бойынша Brent мнайыны баалары 2013 жылмен салыстыранда 1 баррельге 12 АШ долларына ктеріліп, 2014 жылы орташа аланда 1 баррельге 65,14 АШ долларын рады.
Кесте 4. Мнай баалары
| Крсетілген жыла орташа баа | 2013 ж.(АШ доллары/баррель) | 2014 ж.(АШ доллары/баррель) |
| Brent | 54,38 | 65,14 |
| КТК оспасы | 53,50 | 65,23 |
| Urals | 60,99 | 50,52 |
Ескертпе – 2013-2014 жылдар аралыында «Барлау ндіру азМнайГаз» А аржылы есептемесінен алынды.
Компания табыстары мен арыздарыны кп блігі АШ долларында бейнеленсе, операциялы шыындарыны кбі тегеде бейнеленді. Компания ызметіні нтижелеріне валюталы баамдарды ауытуыны сер етуі Компанияны таза валюталы баытына, сонымен атар мндай ауытуларды клемі мен баытына туелді.
Берілген жылдара ттынушы бааларды индексі (ТБИ) бойынша лшенген теге/АШ долларыны айырбас баамы мен елдегі инфляция арыны 5 кестеде берілген.
Кесте 5. ТБИ бойынша лшенген теге/АШ долларыны орташа айырбас баамы
| 2013ж | 2014ж | |
| Теге/АШ долларыны орташа айырбас баамы | 132,88 | 126,09 |
| ТБИ | 7,6% | 8,4% |
Ескертпе – 2013-2014 жылдар аралыында «Барлау ндіру азМнайГаз» А аржылы есептемесінен алынды.
АШ долларына атысты теге 2013 жылы орташа132,88 теге/АШ долларынын 2014 жылы орташа 126,09 теге/АШ долларына дейін згерді. ТБИ 2013 жылы 7,6%-мен салыстыранда 2014 жылы 8,4% дегейіне дейін жетті. 2014 жылы тегені револьвациясы шикі мнай бааларыны ктерілуіні жне жаымды эффектісін жне Комапанияны тегеде деноменацияланан табысын тмендетті. Бдан баса, Компания шыындарыны кп блігі елдегі инфляцияны сер етуіне бейім жне бл жадай инфляцияа байланысты Компания табыстарыны артуын темеуі ммкін.
2012 жылды басынан 1 баррель баасы шамамен 10 АШ долларына тмендеуінен жне 1 баррельге 50 АШ доллары белгісі шыаннан кейін Brent мнайыны баасы сіп, апан айында бл марканы мнайы шамамен 1 баррельге 60 АШ доллары дегейінде сатылды. 2012 жылы шикі мнай баалары біратар факторлармен аныталатын трасыздыты сатайды деп ктілуде.
2012 жылды алашы екі айында теге АШ долларына атысты тратанды жне осы кезеде орташа баамы 125,27 теге/АШ долларын рап, 2014 жылы орташа бааммен (126,09 теге/АШ доллары) салыстыранда 0,82 тегеден астам револьвация орын алды. кіметті болжамдары бойынша теге/АШ долларыны айырбас баамы тмендеуді жаластырады.
ТБИ 2014 жылы атар жне апан айларында 0,9% жне 2,4%-а скенімен салыстыранда 2012 жылды осы айларында 1,1% жне 1,9%-а сті. Р лтты банкісіні болжамдары бойынша 2012 жылды орытындылары бойынша ТБИ 7,3%-8,3% аралыында болады.
Компания кліктік тарифтер, мнай ндіру, аржылы жне ебек ресурстары сияты ызмет аспектілерінде маызды згерістерді ктпейді.
Компания ндірілетін мнайды ш негізгі баыттар бойынша жеткізеді: Каспийлік быр Консорциумы (Каспийский Трубопроводный Консорциум (КТК)) жне зен-Атырау-Самара (АС) бырлары бойынша экспорта жне 6 кестеде крсетілгендей ішкі нарыа:
Кесте 6. «Барлау ндіру «азМнайГаз» А-ны мнайды жеткізуіні негізгі баыттары
| 2013ж | 2014ж | |
| КТК арылы экспорт | ||
| Шикі мнай клемі (млн. тонна) | 1,5 | 1,7 |
| шикі мнайды сатуды жалпы клемінен % | 17 % | 18 % |
| мнай жне деу німдерін сатудан жалпы тсім % | 22 % | 23 % |
| АС арылы экспорт | ||
| Шикі мнай клемі (млн. тонна) | 5,0 | 5,1 |
| шикі мнайды сатуды жалпы клемінен % | 54 % | 55 % |
| мнай жне деу німдерін сатудан жалпы тсім % | 66 % | 66 % |
| Басалар | ||
| Шикі мнай клемі (млн. тонна) | 2,7 | 2,5 |
| шикі мнайды сатуды жалпы клемінен % | 29 % | 27 % |
| мнай жне деу німдерін сатудан жалпы тсім % | 12 % | 11 % |
Ескертпе – 2012-2014 жылдар аралыында «Барлау ндіру азМнайГаз» А аржылы есептемесінен алынды.
Компания мнайды азТрансОйл А-ны быры АС жне КТК-ны быры арылы экспорттайды. Бл екі экспортты баытты салыстырмалы табыстылыы Компания жктейтін мнайды сапасына, халыаралы нарытаы баалара жне олданылатын бырлы тарифтерге туелді.
7 кестеде 2013-2014 жылдара сату клемдері мен ткізу баалары туралы мліметтер берілген.
2014 жылы АС бырлары арылы экспортты жне ішкі жеткізулерді сомалы клемдері траты болып алды. Осы уаытта КТК бырлары арылы экспортты клемдер артты. 2014 жылы АС быры арылы шикі мнайды сатудан тсім 39,6 миллиард тегеге немесе 17,5%-а сті. 2013 жылмен салыстыранда 2014 жылы тсімні жоарылауы ткізу клемі мен бааларды сімімен тсіндіріледі.
Кесте 7. Сату клемдері мен ткізу баалары
| Крсеткіштер | 2013ж.,басаша крсетілмесе, мы тегемен | 2014ж., басаша крсетілмесе, мы тегемен |
| Шикі мнайды экспортты сатурлар | ||
| АС быры | ||
| ткізу | ||
| Клем (мы тонна) | ||
| Орташа баа (1 тоннаа теге) | ||
| Орташа баа (АШ доллар/баррель) | 44,66 | 57,57 |
| КТК быры | ||
| ткізу | ||
| Клем (мы тонна) | ||
| Орташа баа (1 тоннаа теге) | ||
| Орташа баа (АШ доллар/баррель) | 51,30 | 61,32 |
| Шикі мнайды экспорты барлыы | ||
| Шикі мнай мен деу німдеріні баса сатулары | ||
| Ішкі нарыта шикі мнай мен деу німдерін ткізу | ||
| Клем (мы тонна) | ||
| Орташа баа (1 тоннаа теге) | ||
| Орташа баа (АШ доллар/баррель) | 15,38 | 19,22 |
| Ішкі нарыта ткізу барлыы | ||
| Шикі мнай мен деу німдеріні Сомалы сатулары | ||
| Шикі мнай мен деу німдерін ткізу | ||
| Сомалы клем (мы тонна) | ||
| Орташа баа (1 тоннаа теге) | ||
| Орташа баа (АШ долл./барр.) | 38,21 | 46,99 |
| Баса сатулар | ||
| Табыс барлыы |
Ескертпе – 2012-2014 жылдар аралыында «Барлау ндіру азМнайГаз» А аржылы есептемесінен алынды.
2013 жылмен салыстыранда 2014 жылы КТК быры арылы мнайды сату 17,3 миллиард тегеге немесе 22,9%-а сті. Тсімні артуы ткізу клемдері жне баалармен байланысты.
ткен жылмен салыстыранда 2014 жылы ішкі нарыта шикі мнай мен деу німдеріні баса сатулар 4,3 миллиард тегеге немесе 10,7%-а сті. 2014 жылы ішкі нарыта мнай жне деу німдерін жеткізу клемдері 182 мы тоннаа тмендесе де, 1 тоннаа орташа баалар 2013 жылы 14780 тегеден 17525 тегеге дейін сіп, сатудан тсімні 40,4 миллиард тегеде 44,7 миллиард тегеге дейін артанына келді.
Компанияны операциялы шыындары мнай ндіру нымен байланысты. 9 кестеде Компания операциялы шыындарыны рамы берілген.
Кесте 9. Операциялы шыындар
| Крсеткіштер | 2014ж. | 2013ж. | 2013ж. тзетілген | згеріс |
| (мы теге) | ||||
| Клік шыындары | ||||
| Жмысшылара тлемдер | ||||
| Тозу, амортизация | ||||
| Жндеу жне ызмет крсету | ||||
| Роялти | ||||
| Шикізаттар мен материалдар | (5878480) | |||
| Баса салытар | ||||
| леуметтік жобалар | ||||
| Басарушылы гонорар жне сатулар бойынша комиссиялар | (4298455) | |||
| Электроуат | ||||
| Айыпплдар мен Штрафтар | (3692545) | |||
| Экологиялы штрафтар | (11427595) | (22855190) | ||
| Басалар | ||||
| Операциялы шыындар барлыы | (7177785) |
Ескертпе – 2013-2014 жылдар аралыында «Барлау ндіру азМнайГаз» А аржылы есептемесінен алынды.
Жыл бойына Компанияны операциялы шыындары резервтерді зге жне профильді емес йымдарды сату нтижесінде тмендеді. Маызды сомалар мен озалыстар келесідей тсіндіріледі(теестіру масатында 2013 жылы Атыраулы мнай деу зауытында жолай мнайын деуімен байланысты шыындар алынып тасталан):
Клік шыындары жыл бойына 1%-а жеткізілетін мнайды жалпы клеміні суі жне жеткізуд жалпы клеміндегі экспорт лесіні суі нтижесінде 9%-а сті.