Даму» ксіпкерлікті дамыту оры» Акционкерлік оамы туралы жалпы малмат
Шаын ксіпкерлікке мемлекеттік олдауды кшейту жне оны дамуын жандандыру масатында, 1997 жылы наурыз айында «Шаын ксіпкерлікті дамыту оры» А руа негіз болан азастан Республикасы Президентіні Жарлыы шыты. «Шаын ксіпкерлікті дамыту оры» А ызметін 1997 ж. 18 тамызда бастады.
орды негізгі масаты: азастан Республикасындаы шаын ксіпкерлік субъектілеріні (рі арай-ШКС) алыптасуы мен экономикалы суін ынталандыру, мемлекетті шаын ксіпкерлікті олдауа баытталан аржы ралдарын пайдалануды тиімділігін арттыру.
2007 жылды соынан бастап «Шаын ксіпкерлікті дамыту оры» А мртебесінен «Даму» ксіпкерлікті дамыту оры» А мртебесіне згерді, сол себепті шаын жне орта ксіпкерлікті (одан рі - ШОК) олдау жніндегі тиісті кілеттіктері де лайды.
Бгінде «Даму» оры 100% акциясы «Бйтерек» лтты басару холдингі» А тиесілі лтты даму институты болып отыр.
«Даму» орыны миссиясы– аржылы, консалтингтік ызметтерді сыну интеграторы жне операторы рлінде ШОБ-, сонымен бірге азастанны микроаржы йымдарыны сапалы дамуына жрдемдесу.
орды даму кезедері: Бірінші кезе – 1997-2001жж.
орды рылуымен байланысты. Осы жылдары мемлекеттік органдар шаын ксіпкерлікті олдауа жне дамытуа баытталан біратар задарды, жарлытар мен аулыларды абылдады.
Ø 1997– «Шаын ксіпкерлікке мемлекеттік олдау крсетуді жне оны дамытуды кшейту шаралары туралы» азастан Республикасы Президентіні 1997 жылы 6 наурыздаы № 3398 Жарлыы;
Ø 1999– «азастан Республикасындаы шаын ксіпкерлікті дамыту жне олдау жніндегі 1999-2000 жж. арналан мемлекеттік бадарлама туралы» азастан Республикасы Президентіні 1998 жылы 31 желтосандаы № 4189 Жарлыы;
Ø 2001– «азастан Республикасындаы шаын ксіпкерлікті дамыту жне олдау жніндегі 2001-2002 жж. арналан мемлекеттік бадарлама туралы» азастан Республикасы Президентіні 2001 жылы 7 мамырдаы № 597 Жарлыы;
азастандаы шаын бизнесті дамыту Бадарламасы бойынша ЕДБ-мен 10 жыл мерзімге 77 500 000 АШ долларына арыз туралы келісім жасалды. Аталан бадарлама экономика саласыны барлы ксіпорындары аржыландырылатын укілетті екінші дегейдегі банктер арылы жзеге асырылады. 1998 ж. мамыр айынан 2007 ж. мамыр айына дейінгі мерзімде атысушы банктер жалпы сомасы 2 216,10 млн. АШ долл. райтын барлыы 237 000 жобаны аржыландырды, оны 25,63% – микрокредиттер (568,09 млн. АШ долл. 180 253 жоба) жне 74,37% – шаын кредиттер (1 648,01 млн. АШ долл. 56 747 жоба).
Отанды тауарндірушілерді олдау жніндегі шаралар Бадарламасы бойынша ор екінші дегейдегі 6 банкке 22 716,1 мы АШ долл. млшерінде аша аударды. Аталан Бадарлама бойынша трактор, цемент, тыайтыш, мата жне кнбаыс майын, ст німдерін, буып-тйетін материалдар жне т.б. шыаратын ірі жобалара олдау крсетілді.
азастан Республикасы кіметі отанды тауарндірушілерді 14 инвестициялы жобасын аржыландыруды малдады. Бадарламаны жзеге асыру барысында 5 537 жмыс орны рылды.
Бадарлама жзеге асырыланнан бастап, 2007 ж. 1 азана шаанда, ор тарапынан жалпы сомасы 54 675,4 мы АШ долларына 95 жоба аржыландырылды. Бадарлама бойынша 4 719 жмыс орны рылып, пталды.
Екінші кезе – 2002-2004жж. Ел экономикасыны жоары арынмен суі жне азастанны ЖІ ортажылды сіміні 11,6% -а дейін, 2003-2004 жж. 9,3% суі азастан кіметіне шаын ксіпкерлікке лкен олдау крсетуге ммкіншілік берді:
· 2003– « азастан Республикасыны 2003-2015 жж. арналан индустриалды-инновациялы даму стратегиясы туралы» азастан Республикасы Президентіні 2003 ж. 17 мамырдаы № 1096 Жарлыы.
· 2004– « азастан Республикасындаы шаын ксіпкерлікті 2004-2006 жж. дамыту жне олдау жніндегі мемлекеттік Бадарлама туралы» азастан Республикасы Президентіні 2003 ж. 29 желтосандаы № 1268 Жарлыы.
шінші кезе - 2005-2007жж. Кезе ор ызметіне елеулі ыпал еткен задар, жарлытар мен аулылар абылдануымен сипатталады.
2005 – «азастан Республикасындаы шаын жне орта ксіпкерлікті 2005-2007 жж. дамыту жніндегі жеделдетілген шаралар Бадарламасын бекіту туралы» азастан Республикасы кіметіні 2005 ж. 12 мамырдаы № 450 аулысы
2006 – «Жеке ксіпкерлік туралы туралы» азастан Республикасы ны 2006 ж. 31 атардаы № 124-III Заы
2006 – «азастан Республикасыны 2007-2024 жж. траты даму кезеіне ту концепциясы туралы» азастан Республикасы Президентіні Жарлыы
2005-2007 жж. аралыында республикалы бюджеттен ора шаын ксіпкерлікті олдау шін 29 млрд. теге млшерінде капитализациялауа аражат блінген.
Республикамыздаы леуметтік-экономикалы жадайды тратандыру, мемлекет тарапынан ор ызметін олдауды суі, орды ШКС-ті аржылай олдау бойынша жинатаан тжірибесі, жмыса тселген кадрлы жне техникалы леует, республикамызды барлы ірлерінде ашылан ор филиалдарыны желісі орды еліміздегі шаын ксіпкерлікті дамыту жніндегі мемлекеттік институт ретінде ныайтуа объективті негіз болды жне де ШКС-ті аржылай олдау жніндегі жаа бадарламаларды жзеге асыруа трткі болды:
· Жобалы аржыландыру жне лизинг;
· азастанда микрокредиттеу жйесін дамыту Бадарламасы;
· Екінші дегейдегі банктерден алатын ШКС кредиттеріне кепілдік беру;
· Ксіпкерлікті олдау орталытары арылы ШКС оыту-дістемелік, апаратты-аналитикалы жне консалтингтік олдау крсету.
Тртінші кезе – 2008-2012 жж. азастан дамуыны 2030 жыла дейінгі Стратегиясын , азастанны лемдегі бсекеге мейлінше абілетті елу елді атарына кіру Стратегиясы мен 2015 жыла дейінгі индустриалды-инновациялы даму Стратегиясын жзеге асыру экономиканы диверсификациялауды, технологиялы серпілістерді жзеге асыруды, сонымен атар ксіпкерлік секторды нары атынастары мен бсекеге абілетті экономиканы негізгі іргетасы ретінде дамытуды болжайды. азіргі кезде ор азастан Республикасы кіметіні шаын ксіпкерлікті олдау жне дамыту саясатын жзеге асыратын жалыз мемлекеттік даму институты болып табылады. 10 жылды даму кезеін басынан ткізе отырып, ор жзеге асырылуы 2008 жылдан басталатын шаын жне орта ксіпкерлікті дамытуды жаа Концепциясын дайындады. ор тмендегідей міндеттерді шешу арылы осы масата ол жеткізуді жоспарлап отыр:
- азастанны барлы айматарында ШОБ субъектілері шін бизнесті йымдастыру жне жргізу талаптарын жеілдетуге, сонымен атар олара байланысты операциялы шыыстарды тмендетуге ммкіншілік беретін орталытандырылан сапалы консалтингтік жне апаратты-аналитикалы ызмет крсету кешенін дамытуды амтамасыз ету;
- азастанны барлы айматарында ксіпкерлікті олдау инфрарылымын дамытуды жне олар сынатын апаратты жне консультациялы технологияларды олдау инфрарылымыны барлы субъектілеріні кшін біріктіру, олар сынатын ызметтерді стандартизациялау, орталытандырылан алыс-беріс жне осы саладаы шетелдік стті тжірибені абылдау арылы амтамасыз ету.
Ор рылымы
«Бйтерек» лтты басарушы холдингі» акционерлік оамы азастан Республикасы Президентіні 2013 жылы 22 мамырдаы №571 «Даму институттарын, аржы йымдарын басару жйесін отайландыру жне лтты экономиканы дамыту жніндегі кейбір шаралар туралы » Жарлыы мен азастан Республикасыны кіметіні 2013жылы 25 мамырдаы №516 «азастан Республикасы Президентіні 2013жылы 22 мамырдаы №571 Жарлыын іске асыру жніндегі шаралар туралы» аулысына сай рылды.
Холдинг міндетері шикізатты емес секторды аржылы-инвестициялы олдау, лтты экономиканы траты дамуы мен ртараптандыруды амтамасыз ету, инвестициялар тарту, кластерлерді дамыту жне оны еншілес мекемелеріндегі корпоративтік басару жйесін жетілдіру болып табылады.
Холдинг даму институттары арылы 2010–2014 жылдара арналан жеделдетілген индустриалды-инновациялы дамытуды Мемлекеттік бадарламасы жне сонымен атар «Бизнесті жол картасы 2020» жне «олжетімді трынй – 2020» бадарламаларын жзеге асыру жолымен мемлекетті стратегиялы жне леуметтік міндеттерін шешуге белсенді атысады.
Холдингті еншілес мекемелері активтеріні жиынты ны 12 млрд АШ долларынан асады. Оны бір ана акционері азастан Республикасы кіметі болып табылады.
Корпоративтік басаруды халыаралы стандарттарына сйкес орды Директорлар кеесі жанында келесі Комитеттер рылды:
- Аудит жніндегі комитет;
- Таайындаулар жне сыйаылар жніндегі комитет;
- Стратегиялы жне бюджеттік жоспарлау комитеті.
Комитет жмысыны масаты «Даму» оры ызметіні жеке салаларын тере зерттеу жне осы мселелер бойынша Директорлар кеесіне кеес беру болып табылады.
Аудит жніндегі комитет Директорлар кеесіне орды аржы-шаруашылы ызметіне баылау жргізуді тиімді жйесін орнату, ішкі, сырты баылау жйелеріні туелсіздігі мен тиімділігіне жне туекелдерді басарылуына баылау жргізу, сондай-а корпоративтік басару саласындаы жаттарды орындалуы бойынша сыныстар зірлейді.
Таайындаулар жне сыйаылар жніндегі комитет Директорлар кеесіне Басарма мен Директорлар кеесіні рамына жоары білікті мамандарды тарту; Жалыз акционерге, Директорлар кеесіне берілетін сыйаыларды белгілеу жне Директоралар кеесіне, Басарма мен Корпоративтік хатшыа берілетін сыйаыларды белгілеу туралы сыныс дайындау мселелері бойынша кепілдеме зірлеу жне беру масатында рылан.
Стратегиялы жне бюджеттік жоспарлау комитеті орды даму стратегиясын зірлеу жне оны іске асырылуына атысты мселелер бойынша кепілдеме мен сыныстар зірлейді, сондай-а Директорлар кеесіне «Даму» орыны бюджетт-еу жне дивидендтік саясат жйесін жетілдіру бойынша сыныстар енгізеді.