Йымны даму тарихы мен жмысы жайлы жалпы малмат

Кіріспе

Мен, Жубаналиева Айгерім Жаласбайызы 2015 жылды 16 апан мен – 24 суір аралыында «Даму»ксіпкерлікті дамыту оры» А –нан диплом алды ндірістік іс - тжірибеден ттім. «Даму»ксіпкерлікті дамыту оры» Акционерлік оамыны «Субсидия жне ішінара кепілдік беру жнінде кмек крсету» бліміне жіберілдім. Тжірибедегі е басты масаттарым – орды рылудаы масаты, рылымы, жзеге асырылу тртібі, бухгалтерлік есепті дрыс йымдастырыланын, аржылы есептілікті дрыс орындалуын жне азастан Республикасыны экономикасын дамыту масатында іске асып жатан немесе жоспарланып отыран бадарламаларды зерттеу болды. Ксіптік біліктілікті дамытуды жетілдіргенмен оса, е алдымен мен этикалы нормаларды сатай отырып рсат етілген нормада компитенциялы жмыскерге ойылатын талаптарды игеруге тырыстым. Ол шін мен келесі міндеттерді орындауа тырыстым:

— филиалдаы белгіленген жмыс тртібін сатау;

—кімшіліктен белгіленген ытар шегінде таайындалан жмыстарды толыымен рі уатылы орындау;

— филиалда болан барлы іс-шаралара атысу.

орды негізгі масаты: азастан Республикасындаы шаын ксіпкерлік субъектілеріні алыптасуы мен экономикалы суін ынталандыру, мемлекетті шаын ксіпкерлікті олдауа баытталан аржы ралдарын пайдалануды тиімділігін арттыру.

зімні есебімде «Даму»ксіпкерлікті дамыту оры» А жайлы жалпы малмат беріп туге тырыстым. орды елімізді экономикалы дамуына лесі те зор бадарламалар ашып жатанын крсетіп кеттім. «Даму» оры арылы екінші дрежелі банктерге аржы салу бадарламалары жзеге асырылады, ол бойынша ксіпкерлер серіктес банктерден жаа жобалар шін немесе онсыз да жмыс істеп трын ндірістеріндегі несиені айта аржыландыру шін несиелер ала алады. Несиені сыйаысы 12,5%. «Даму» оры екінші дрежелі банктердегі несиелерді кепілдендіру бойынша бадарламалар жасап, ол бадарлама бойынша ксіпкерлер «Даму» орынан сол зі алан несиені 50% клемінде кепілдік ала алады.

«Даму» оры сонымен бірге, орта жне шаын ксіпке аржылы емес олдау шараларын крсетеді. Мселен, «Бизнес-Кеесші» «Даму-Кмек» бадарламалары арылы мгедек ксіпкерлерді олдап отырады, осы бизнеске атысты аартушылы баыттаы бастамалары да бар. андай да бір нім ндірісіндегі, клік жне байланыс саласындаы, ызмет крсету саласындаы ызыты жобалары бар ксіпкерлер осы инвестициялы орлара барып, солармен бірге жмыс істесе болады.

рбір тосан, жыл сайын ор міндетті ашы трде аржылы есептілігін шыарып отырады. Бухгалтерлік есептілік натылыпен жргізіліп отырады, бадарламалар барысында арынды жмыстар жасалады.

Осы жмыстар барысын мен ндірістік тжірибе есебімде толыыра крсетіп темін. Мені есебім негізгі 3 блімнен трады, 3 таырыпты арастырады. Бірінші таырып «Даму» ксіпкерлікті дамыту оры» Акционкерлік оамы туралы жалпы малмат. Келесі блімде бухгалтерлік есепті жргізілу тртібін арастырдым. шінші блімді екінші блімнен жекелеп алан себебім аржылы есеп ксіпорынны жадайын крсететін бірден-бір діс. Сол себепті ол таырыпты толыымен ашу шін жекелеп зерттеуге кірістім.

 

 

I «Даму» ксіпкерлікті дамыту оры» Акционкерлік оамы

йымны даму тарихы мен жмысы жайлы жалпы малмат

Шаын ксіпкерлікке мемлекеттік олдауды кшейту жне оны дамуын жандандыру масатында, 1997 жылы наурыз айында «Шаын ксіпкерлікті дамыту оры» А руа негіз болан азастан Республикасы Президентіні Жарлыы шыты. «Шаын ксіпкерлікті дамыту оры» А ызметін 1997 ж. 18 тамызда бастады.

орды негізгі масаты: азастан Республикасындаы шаын ксіпкерлік субъектілеріні (рі арай-ШКС) алыптасуы мен экономикалы суін ынталандыру, мемлекетті шаын ксіпкерлікті олдауа баытталан аржы ралдарын пайдалануды тиімділігін арттыру.

2007 жылды соынан бастап «Шаын ксіпкерлікті дамыту оры» А мртебесінен «Даму» ксіпкерлікті дамыту оры» А мртебесіне згерді, сол себепті шаын жне орта ксіпкерлікті (одан рі - ШОК) олдау жніндегі тиісті кілеттіктері де лайды.

Бгінде «Даму» оры 100% акциясы «Бйтерек» лтты басару холдингі» А тиесілі лтты даму институты болып отыр.

«Даму» орыны миссиясы– аржылы, консалтингтік ызметтерді сыну интеграторы жне операторы рлінде ШОБ-, сонымен бірге азастанны микроаржы йымдарыны сапалы дамуына жрдемдесу.

орды даму кезедері: Бірінші кезе – 1997-2001жж.

орды рылуымен байланысты. Осы жылдары мемлекеттік органдар шаын ксіпкерлікті олдауа жне дамытуа баытталан біратар задарды, жарлытар мен аулыларды абылдады.

Ø 1997– «Шаын ксіпкерлікке мемлекеттік олдау крсетуді жне оны дамытуды кшейту шаралары туралы» азастан Республикасы Президентіні 1997 жылы 6 наурыздаы № 3398 Жарлыы;

Ø 1999– «азастан Республикасындаы шаын ксіпкерлікті дамыту жне олдау жніндегі 1999-2000 жж. арналан мемлекеттік бадарлама туралы» азастан Республикасы Президентіні 1998 жылы 31 желтосандаы № 4189 Жарлыы;

Ø 2001– «азастан Республикасындаы шаын ксіпкерлікті дамыту жне олдау жніндегі 2001-2002 жж. арналан мемлекеттік бадарлама туралы» азастан Республикасы Президентіні 2001 жылы 7 мамырдаы № 597 Жарлыы;

азастандаы шаын бизнесті дамыту Бадарламасы бойынша ЕДБ-мен 10 жыл мерзімге 77 500 000 АШ долларына арыз туралы келісім жасалды. Аталан бадарлама экономика саласыны барлы ксіпорындары аржыландырылатын укілетті екінші дегейдегі банктер арылы жзеге асырылады. 1998 ж. мамыр айынан 2007 ж. мамыр айына дейінгі мерзімде атысушы банктер жалпы сомасы 2 216,10 млн. АШ долл. райтын барлыы 237 000 жобаны аржыландырды, оны 25,63% – микрокредиттер (568,09 млн. АШ долл. 180 253 жоба) жне 74,37% – шаын кредиттер (1 648,01 млн. АШ долл. 56 747 жоба).

 

Сурет №1. Бадарламалар бойынша екінші дегейлі банктерді аржыландыру

Отанды тауарндірушілерді олдау жніндегі шаралар Бадарламасы бойынша ор екінші дегейдегі 6 банкке 22 716,1 мы АШ долл. млшерінде аша аударды. Аталан Бадарлама бойынша трактор, цемент, тыайтыш, мата жне кнбаыс майын, ст німдерін, буып-тйетін материалдар жне т.б. шыаратын ірі жобалара олдау крсетілді.

 

Сурет №2. Отанды тауарндірішілер бадарламасы

азастан Республикасы кіметі отанды тауарндірушілерді 14 инвестициялы жобасын аржыландыруды малдады. Бадарламаны жзеге асыру барысында 5 537 жмыс орны рылды.

 

 
 

Сурет №3. Инвестициялы аржыландыру баыттары

Бадарлама жзеге асырыланнан бастап, 2007 ж. 1 азана шаанда, ор тарапынан жалпы сомасы 54 675,4 мы АШ долларына 95 жоба аржыландырылды. Бадарлама бойынша 4 719 жмыс орны рылып, пталды.

Екінші кезе – 2002-2004жж. Ел экономикасыны жоары арынмен суі жне азастанны ЖІ ортажылды сіміні 11,6% -а дейін, 2003-2004 жж. 9,3% суі азастан кіметіне шаын ксіпкерлікке лкен олдау крсетуге ммкіншілік берді:

· 2003– « азастан Республикасыны 2003-2015 жж. арналан индустриалды-инновациялы даму стратегиясы туралы» азастан Республикасы Президентіні 2003 ж. 17 мамырдаы № 1096 Жарлыы.

· 2004– « азастан Республикасындаы шаын ксіпкерлікті 2004-2006 жж. дамыту жне олдау жніндегі мемлекеттік Бадарлама туралы» азастан Республикасы Президентіні 2003 ж. 29 желтосандаы № 1268 Жарлыы.

 


Сурет №4. Бадарлама бойынша жыл бойынша аржыландыру клемі, млн.теге

 

шінші кезе - 2005-2007жж. Кезе ор ызметіне елеулі ыпал еткен задар, жарлытар мен аулылар абылдануымен сипатталады:

2005 – «азастан Республикасындаы шаын жне орта ксіпкерлікті 2005-2007 жж. дамыту жніндегі жеделдетілген шаралар Бадарламасын бекіту туралы» азастан Республикасы кіметіні 2005 ж. 12 мамырдаы № 450 аулысы;

2006 – «Жеке ксіпкерлік туралы туралы» азастан Республикасы ны 2006 ж. 31 атардаы № 124-III Заы;

2006 – «азастан Республикасыны 2007-2024 жж. траты даму кезеіне ту концепциясы туралы» азастан Республикасы Президентіні Жарлыы;

2005-2007 жж. аралыында республикалы бюджеттен ора шаын ксіпкерлікті олдау шін 29 млрд. теге млшерінде капитализациялауа аражат блінген.

Республикамыздаы леуметтік-экономикалы жадайды тратандыру, мемлекет тарапынан ор ызметін олдауды суі, орды ШКС-ті аржылай олдау бойынша жинатаан тжірибесі, жмыса тселген кадрлы жне техникалы леует, республикамызды барлы ірлерінде ашылан ор филиалдарыны желісі орды еліміздегі шаын ксіпкерлікті дамыту жніндегі мемлекеттік институт ретінде ныайтуа объективті негіз болды жне де ШКС-ті аржылай олдау жніндегі жаа бадарламаларды жзеге асыруа трткі болды:

· Жобалы аржыландыру жне лизинг;

· азастанда микрокредиттеу жйесін дамыту Бадарламасы;

· Екінші дегейдегі банктерден алатын ШКС кредиттеріне кепілдік беру;

· Ксіпкерлікті олдау орталытары арылы ШКС оыту-дістемелік, апаратты-аналитикалы жне консалтингтік олдау крсету.

Сурет №5. Шаын ксіпкерлікті олдау баыттары

Тртінші кезе – 2008-2012 жж. азастан дамуыны 2030 жыла дейінгі Стратегиясын , азастанны лемдегі бсекеге мейлінше абілетті елу елді атарына кіру Стратегиясы мен 2015 жыла дейінгі индустриалды-инновациялы даму Стратегиясын жзеге асыру экономиканы диверсификациялауды, технологиялы серпілістерді жзеге асыруды, сонымен атар ксіпкерлік секторды нары атынастары мен бсекеге абілетті экономиканы негізгі іргетасы ретінде дамытуды болжайды. ор тмендегідей міндеттерді шешу арылы осы масата ол жеткізуді жоспарлап отыр:

- азастанны барлы айматарында ШОБ субъектілері шін бизнесті йымдастыру жне жргізу талаптарын жеілдетуге, сонымен атар олара байланысты операциялы шыыстарды тмендетуге ммкіншілік беретін орталытандырылан сапалы консалтингтік жне апаратты-аналитикалы ызмет крсету кешенін дамытуды амтамасыз ету;

- азастанны барлы айматарында ксіпкерлікті олдау инфрарылымын дамытуды жне олар сынатын апаратты жне консультациялы технологияларды олдау инфрарылымыны барлы субъектілеріні кшін біріктіру, олар сынатын ызметтерді стандартизациялау, орталытандырылан алыс-беріс жне осы саладаы шетелдік стті тжірибені абылдау арылы амтамасыз ету.