бап. Азаматты ораныс бойынша мамандар мен халыты даярлау
1. Азаматты ораныс мселелерi бойынша даярлы азастан Республикасыны барлы азаматтары шiн мiндеттi болып табылады жне тиiстi оу бадарламалары бойынша жргiзiледi. Даярлау шiн баралы апарат ралдары да пайдаланылады.
2. Орталы жне жергiлiктi атарушы органдарды, йымдарды басшыларын даярлау жне айта даярлау зiрлiк орталытарында жзеге асырылады.
3. Азаматты ораныс шiн мамандар даярлау азастан Республикасыны скери, азаматты оу орындарында, сондай-а шет мемлекеттерде жне халыаралы орталытарда жзеге асырылады.
4. Ел халын Азаматты ораныс бойынша даярлау мектепке дейiнгi мекемелерден бастап, жмыс орыны, трылыты жне оитын жерi бойынша жргiзiледi.
орытынды
1 наурыз кні лемні кптеген елдерінде Халыаралы Азаматты ораныс йымыны йымдастыруымен «Дниежзілік Азаматты ораныс» кні атап тіледі. Бл мереке лемдегі сан алуан елдерді табии жне техногендік сипаттаы ттенше жадайларды алдын алуа барлы кшті біріктіру, халыты, Азаматты ораныс пен ттенше жадайлар (А пен ТЖ) ызметтерін болуы ммкін тосын оиалара дайындауа баытталан халыаралы акция болып табылады.
Халыаралы Азаматты оаныс йымы (ХА) 1931 жылы рылан. Аталмыш йым кптеген жылдар бойы ттенше жадай кезінде медициналы кмек крсету жйесін ру, білікті мамандар дайындау мен халыты азаматты оранысы саласында лем-дік елдерді кшін біріктіру саясатын жргізіп келеді. Халыаралы Азаматты оаныс йымы з ресми атауын 1958 жылы алды. 1975 жылы осы йымны Жарысы Біріккен лттар йымыны хатшылыында тіркелді. азіргі тада ХА Еуропа, Азия мен Африканы 70-ке жуы елін біріктіріп отыр. Ттенше жадай саласында азастан екі бірдей халыаралы йымны толыанды мшесі. Олар: Халыаралы Азаматты оаныс йымы мен Нубеттерді алдын алу жніндегі Азия орталыы.
1997 жылды 31 азанында азастан Республикасыны «азастан республикасыны Халыаралы Азаматты оаныс йымыны Жарысына кіруі туралы» Заы абылданып, кшіне енді. азастанны ХА рамына кіруі халыаралы ттенше жадайлар рылымдарында, сондай-а, Орталы – Азиялы айматаы елдерді ораныс жйесінде з орнын алуа ммкіндік берді. азастан Республикасыны Ттенше жадайлар министрлігі ол ойылан ттенше жадайлар саласындаы халыаралы келісім шарттарды негізінде ртрлі елдермен халыаралы ынтыматастыа ол жеткізді. 1996 жылдан бастап ТЖ министрлігіні мамандары трлі халыаралы конференция, семинарлара атысып келеді. азастанда жыл сайын «Таста ала» палигонында (Алматы близі) «КАЗСПАС» тарушы блімшелерінде Халыаралы оу-жаттыу жиналыс-семинар ткізіледі. Оан шетелдерді командалары мен крермендері де атысып жр.
Дниежзілік Азаматты оаныс кніне орай ХА медалі таайындалан. Бл марапат азаматты ораныс саласындаы ерекше жетістік шін беріледі. 1997-2005 жылдары ХА медаліне Р Ттенше жадайлар министрлігіні ызметкерлері лайы деп танылды, ооны ішінде тарушылар, ртке арсы, сгуір мамандар мен Азаматты ораныс блімшелеріні офицерлері бар.
Астана аласыны Ттенше жадайлар департаменті з кезегінде ТЖМ зге де айматы рылымдарымен, Астана аласы Азаматты ораныс жне ттенше жадай ызметтерімен бірге ала халын, аумаы мен нысандарды трлі апаттар мен нубеттерден орау, ТЖ саласындаы мемлекеттік саясатты жргізуді ыпалын арттыру бойынша траты жмыс жасап келеді. Басару органдарыны, апатты – тару кштері мен А пен ТЖ ралдарыны шыл зірлігі жылдан-жыла арта тсуде. ндірістік жне рт ауіпсіздігі, халыты дер кезінде латандыру жйесіні жмысы жетілді. Жоарыда аталан кешенді шараларды нтижесінде ткен мерзімде алалы Азаматты ораныс пен ттенше жадайлар ызметтері айтарлытай нтижелер крсетті. Ксіпорындар мен йымдарды басшылары рылым-дарды материалды-техникалы базасын кшейту жнінде тиісті шаралар абылдап, кштер мен ралдарды белгілі тапсырмаларды орындауа зірлікте стауда.
азіргі кезде оршаан ортада трлі згерістер мен толулар сыр беріп жр. Атап айтса, климатты крт згеруінен, табии жне шикізат ресурстарын шектен тыс пайдалануды салдарынан болатын трлі апаттар, жаадан шыан трлі жпалы ауруларды таралуы (с, шоша т-мауы, т.б.) – осыны бар-лыыны оршаан ортаа тигізер сері орасан зор. Адам, табии жне материалды ресурстарды ауіпсіздігі мемлекет шін басым баыттарды бірі болып ала береді. Сондытан да сатандыру жйесін кшейтуді жедел ола алып, ттенше жадайлара ыпал етуді сапасын арттыру ажет. Экологиялы саясат лемні барлы елдеріне орта проблема болып отыр. ХХ асыр – ылым мен техниканы арынмен дамыан асыры ретінде тарихта аланы рас. Дегенмен, оны оршаан ортаа тигізген зияны орасан.
Дниежзілік азаматты ораныс кніні 2010 жылы ктеріп отыран мселесі – «Апатты медицина». Бл туралы Халыаралы Азаматты ораныс йымыны бас хатшысы Навара Аль-Слейби млімдеді. Ол з жолдауында апатты медицинаны азіргі оамдаы орнын, оны халы шін маызды сала екенін атап крсетті. Сондай-а, табии жне техногендік сипаттаы ттенше жадайлар кезінде зардап шеккен халыа медициналы кмек кр-сетіп, мірлеріне араша тсіп келе жатан апатты медицина ызметкерлеріне алысын білдірді. Апатты медицина медицинаны маызды саласы, яни бл шыл жадай кезінде жедел ыпал ету медицинасы, оны уаыты минутпен есептеледі, сонысымен де ерекшеленеді. Апатты медицина айылы оиа орнындаы зардап шегушілерге медициналы кмек крсетеді жне олар атерге толы жадайда жмыс жасайды. Халыаралы Азаматты оаныс йымы азаматты ораныс саласына мамандарды дайындау барысында апатты медицинаа баса назар аударып келеді.