Тараты иіру жйесі

Тараты иіру екі жйеге блінеді: жіішке тараты - жіішке жне салыстырмалы ыса жартылай жіішке жнді деу шін, дрекі тараты – зын жартылай жіішке жне жартылай дрекі жнді деуге арналан.

Жіішке, біркелкі, тзімді, тегіс жне оспалармен ласталмаан иірімжіпті лкен жне орташа зындытаы жн талшыынан жне химиялы талшытардан тараты иіру жйесінде ндіреді.

Жнді иіруді жіішке тараты жйесі жіішке, ыса жне кбірек ластанан, штапельді зындыы 80 мм кем емес жнді деуде олданылады. Иірімжіпті сызыты тыыздыына жне белгіленуіне байланысты иіруді жіішке тараты жйесінде талшыты орташа зындыы 55 мм жне сапасы 56 мм кем емес мериносты жне поместі жн; жоары, І жне ІІ сорттаы зындыы 65 мм кем емес аралас поместі жн, сонымен атар, жоары, І жне ІІ сорттаы тараты тйе жні жне зындыы 90-110 мм химиялы талшыты дейді.

Жіішке тараты иіру жйесі бойынша сызыты тыыздыы 14-50 текс иірімжіп алынады[2].

Иіруді жіішке тараты жйесіні ерекше технологиялы процестері - кезеді жмыс істейтін машиналарда тараты тарау жне есу жедері бар созба машиналарында есу арылы созбаларды беріктігін жоарылату болып табылады. Жіішке тараты жйе технологиялы тімдеріні лкен санымен жне жоары сапалы жнні кп млшерде шыындалуымен ерекшеленеді. Келіп тскен жуылан жнні клемінен оны деуде шыан алдытар 20-25% райды. алдытарды кп млшерде шыуы жне жоары сапалы жнді пайдалану иіруді жіішке тараты жйесі бойынша алынан иірімжіпті зіндік нын жоарылатады.

Дрекі тараты иіру жйесі бойынша штапельді зындыы 130мм кем емес зын тараты жн деледі.

Иірімжіпті сызыты тыыздыына жне белгіленуіне байланысты иіруді дрекі тараты жйесі бойынша сапасы 32^с жне одан жоары аралас поместі жн, барлы сорттаы кроссбредті жн, тменгі сортты тараты жн, жартылай дрекі жне тйе жні жне химиялы талшытар деледі. Бл жйе бойынша жартылай дрекі жннен маталарды, трикотаж бйымдарды, кілемдерді жне техникалы бйымдарды шыаруа арналан сызыты тыыздыы 20-500 текс тараты иірімжіп алынады. Шетелдерде бл жйе бойынша жіішкелігі 16 текске дейін иірімжіпті алады, мндай жадайда шикізат ретінде зын мериносты жн олданылады.

Дректі тараты жйені ерекше технологиялы процестері: зіліссіз жмыс істейтін машиналарда тараты тарау, созбалы жне иіру машиналарыны созу аспаптарында таспаларды жне созбаларды созып жіішкерту, ширату жолымен оларды беріктігін жоарылату болып табылады[2].

Осы жйе бойынша алынан иірімжіпті беріктігі, заруы, серпімділігі, тегістігі жне жылтырауы жоары болады, бл зын жн талшытарын олдануымен тсіндіріледі.

зын талшытардан жуан иірімжіпті алу шін дрекі тараты жйені олданан кезде талшыты шыыны жне ебекті шыындары жоары болады.Сондытан да шет елдерде иіруді ысартылан жартылай тараты иіру жйесі олданылады, мндай жадайда тараты тарау процесі олданылмайды.

ысартылан жартылай тараты жйе лпілдек жне беріктігі жоары, лкен жне орташа сызыты тыыздытаы (50-500 текс) иірімжіп алуа олданылады. Сапалы крсеткіштері бойынша осындай иірімжіп тараты жне аппаратты иірімжіптерді ортасындаы крсеткіштерге ие болады.

Иіруді тараты жне жартылай тараты жйелерінде талшытар оспасын дайындауды технологиялы процесі бірдей болып келеді. Шикізат оймасынан жуылан, кипалара тыыздалып буылан жн оспа рецептіне сйкес цех алаына беріледі. Жылды суы мезгілінде жн кипаларын жылыту шін оларды алдын - ала арнайы блмеде жатызады. Цех алаында кипаларды бір блігін (10-15%) баылаудан ткізеді. оймадан келіп тскен жнді абылдаан кезде оны лшеп, наты ылалдылыын анытайды.

Содан со жнді опсытады. Жіішке жне жартылай жіішке жнді опсытып- ттетін агрегатта, ал жартылай дрекі жне дрекі жнді кезеді жмыс істейтін бір барабанды тту машиналарында опсытады. опсытудан кейін жнді арнайы майлаыш эмульсиялармен майлайды. Иіруді тараты жйесінде жнді механикаландырылан лабаздарда араластырып, 8 саат бойы жатызады. Жатызудан кейін дайын жн оспасы таралан таспаны дайындау шін кардты тарау машиналарына жіберіледі.

Тараты жне жартылай тараты иіруде жнді тарау шін екі рет тарайтын машиналарды немесе дамыан алдын-ала тарайтын аппараты бар бір рет тарайтын машиналарды олданады. Жіішке тараты жне дрекі тараты иірудегі тарау машиналарыны негізгі айырмашылыы жмыс жне тсіру біліктеріні диаметрлері жне р барабандаы біліктерді саны болып табылады.

Тарау машинасында кардты тарау процесіні нтижесінде оспадан талшытары німні зындыы бойынша баытталан таспа алынады.

Таралан таспаны рылымы біртексіз болып, ішінде кп млшерде оымдар алады. Тек ана тараты тарау процесінде таспа са, жабысып алан оым оспаларынан жне ыса талшытардан толы тазаланады.

Тараты таспадаы талшытар жасы блінген жне параллельді орналасан болып келеді. Бл жоары сапалы, тегіс, біртекті жне тзімді иірімжіп шыару шін ажет, сондытан иіруді тараты жйелері шін тараты тарау процесі міндетті трде туі ажет.

Тараты тарау процесі тиімді болу шін таралан таспаны алдын-ала дайындау ажет.

Тараты таспаны жатызып боланнан кейін одан созба ндіріледі, созба да 8-10 тулік бойы жатызылады, содан кейін одан иірімжіп алынады[2].