Жнмен араласыту шін химиялы талшытарды тадауды негізгі принциптері, шикізатты тадау
Тараты иірімжіпті ндіруге арналан оспаларды рамына бір сапалы немесе екі кршілес сапалы біртекті жн, кейде синтетикалы талшытар кіреді. Кардты тараудан кейін нім кп тімдерден теді, онда абаттау жне созу процестері жргізіледі, осыны нтижесінде компоненттерді талшытары жасы араласады. Кардты тарауды алдында тараты оспаларды дайындау аппаратты ндіріспен салыстаранда те крделі жне жауапты емес.
Тараты иіруде араластыру процесі бірнеше рет жргізіледі: кардты тарауды алдында жне таспаларды абаттау жолымен таспалы жне тараты тарау машиналарында.
Біртекті созбаны жне иірімжіпті лкен ндірістік партияларын алу масатымен тараты созбаны дайындау процесінде созба бліміні таспалы машиналарында таза жнді таспаларды жне химиялы талшытардан алынан таспаларды партияларын араластырады.ндірістік партиялар лкен болан сайын, ксіпорындарды жмыс шарттары да жасы болады:машиналарды айта сабатау саны, алдытарды млшері, иірудегі зілгіштік азаяды, ебек німділігі жоарылайды жне рал-жабдытарды пайдалануы жасарады[2].
Шикізат тріне, иіру жйесіне (жіішке тараты немесе дрекі тараты), иірімжіпті белгіленуіне байланысты тараты иірімжіпті ндіру шін оспаны растыранда келесі ережелерді орындау ажет:
ыса, ааулы жне беріктігі бойынша лсізденген жнді олдануа болмайды;
иіруді жіішке тараты жйесіндегі оспалар шін жіішке 60с жне одан жоары (талшыты зындыы 55 мм кем емес), жартылай жіішке 56-58с (талшыты зындыы 55-90мм) жн олдану керек;
иіруді дрекі тараты жйесінде зын біртекті 36с жне одан жоары (талшыты зындыы 130-150 мм) жн жне біртексіз жнні барлы сорттары (тбіт талшытарыны зындыы 70 мм жне одан жоары) олданылады;
тараты иірімжіп шін оспа рамында аз сызыты тыыздыты жне зындыы бойынша біртекті талшытардан тратын біртекті жн болуы керек;
жоары сапалы иірімжіп шін сапалары кршілес мериносты жнді араластыруа болады;
сапасы бірдей поместі жнмен араластыруды тек ана орташа жне лкен сызыты тыыздытаы жартылай жнді иірімжіпті ндіруде олдануа болады;
араластыруды алдында, кардты тарауда, жне одан кейін барлы процестерде шикізатты деу кезінде талшытарды зындыын сатауа трысу керек[5].
Кесте1
Компоненттерді лесі
| № | Компоненттер атауы | лесі % |
| Жн | 30 % | |
| Вискоза | 70 % | |
| Барлыы | 100 % |
Химиялы талшытарды оспада жнмен бірге олдану иірімжіппен матаны асиеттерін згеруге ммкіндік береді; оспада жнні кптігі бйымдарды гигиеналы асиеттеріні жасаруына алып келеді. оспада жнмен бірге ртрлі ьалшытарды тадап алу жолымен маталарды сырты тріні жасаруына жне оларды баса да пайдалы асиеттеріне жетуге болады.
ойылатын талаптара байланысты химиялы талшытар ртрлі сызыты тыыздыта, зындыта, беріктікте, заруда болады.
Біра баса те шарттар барысында оспада жнмен бірге химиялы талшытарды деу процесінде щещущі факторболып химиялы талшытарды сызыты тыыздыы, зындыы жне оспадаы лесі табылады. Химиялы талшытарды сызыты тыыздыы , зындыы жне оспадаы лесі бойынша дрыс тадау жн нерксбінде шикізатты тиімді жне немді пайдалануды амтамасыз етеді жне де иіруде зілгіштікті тмендетеді.
Жіішке жне тегіс иірімжіп алу - иіру ндірісіне ойылатын е бір маызды талаптар. Шикізатты дрыс тадау жне иіру процестерін тиімді йымдастыру кезінде осы талаптар орындалуы ммкін.
оспаларды растыру жне араластыру процесстері зіліссіз байланысан. Сондытан алдымен талшыты оспаларды руды негізгі принциптері, содан со араластыруды ртрлі дістеріні мні мен оларды тиімді жзеге асыру шарттары арастырылатын болады.
Талшыты материал асиеттері тек ртрлі партия ішінде ана емес, сондай-а жнні бір партиясы, киптер шектерінде де бірдей болмайды. Талшытар асиеттерін тзулеу шінбіртегіс иірімжіп алу шін жне оны сапасын тратандыру шін фабрикадан келіп тсетін шикізаттан оспа ру ажет.
Араластыру масаты – компоненттер талшытарын жасылап араластыру жне оларды оспаны бар массасында біртегіс лестіру. Бл лестіру былай болуы керек, яни оспаны азантай лгісіндегі компоненттер арасындаы атынас берілген оспа рецептісіне жаын болуы тиіс.
рамы бойынша біртексіз оспадан алынан иірімжіп асиеттері біртексіз болады, ал бл иірімжіптен алынан маталар рылысы, асиеттері жне сапасы бойынша біртексіз болады. Талшытары біртексіз лестірілген созбаны иірімжіпке деу лкен зілгіштікпен теді, иіруде алдытар едуір блінеді.
Осылайша араластыру масаты мыналардын трады, яни асиеттері бойынша біралыпты иіруді жартылай німдерін жне иірімжібін алу[5].
Кесте 2.
Тараты иірімжіпке ойылатын техникалы талаптар
| Сызыты тыыздыы | Иірімжіп сорты | ауытулар | Шикізат сипаттамасы | оспадаы талшы лесі, % | оспа сорты | атысты зілу салмаы | зару, % | Ширатпа коэффициенті | Вариация коэффициенті | Иірімжіпте жн талшыыны рамы, % | Біралыпты (кондиционды) ылалдылы, % | Майды рамы, % | |||
| гс/ текс | мН/ Текс | 50м пасмамен зерттеу кезінде сыз- тыз-ы б | Бір жіпті зерттеу кезінде зілу сал-ы б/а | Ширатпа бойынша | |||||||||||
| ±2,5 | Жартылай жіішке жн 60к I жне II зынды-70%, висказа талшыы-30% | 6,0 | 58,8 | 6,0 | 4,0 | 19,5 23,0 | 50,0 | 16,1 | 2,3 |