Рал- жабдытар тадау
Иіруді тараты жйесінде (камвольды жйе) зындыы жне жіішкелігі бойынша біртекті зын, тегіс жн олданылады. 60с жіішке жн жне I зындытан жоары (70 мм жне одан жоары), II зындыты (55-70 мм) жне аралас тараты, кбінесе а жн (боялмаан) олданылады. Кейін оны ртрлі тстерге бояйды.
Трі жне сорты ртрлі жндерден баса, лкен сызыты тыыздытаы жгут трінде ксіпорына келіп тсетін химиялы талшытар да кеінен олданылады.
Тараты иірімжіптерден кйлек, костюмдік маталар, орамалдар, трикотаж жаймалары жне бйымдарыны ке ассортиментті ндіріледі.
Тараты иірімжіптен алынан маталар лкен тыыздыымен, тменгі жылу ткізгіштігімен жне жасы ауа ткізгіштігімен ерекшеленеді.
Иіруді тараты жйесі бойынша таза жнді иірімжіп жне рамында химиялы талшытары бар (лавсан, нитрон, орлон жне таы да баса) аралас иірімжіптер ндіріледі.
Кбінесе иірімжіп боялан талшытардан ндіріледі.
Таза жн немесе аралас иірімжіп ндірісі ш кезенен трады. Сапасы 60с жне одан жоары жннен алынан таза жнді иірімжіпті ндіру кезіндегі технологиялы процестер мен машиналарды тртібін арастырайы[8].
Бірінші кезе – иіруге талшыты материалдарды дайындау. Бл кезеде талшытар келесі деулерге тседі:
1. оспаны компоненттерін алдын-ала опсыту, тазалау, майлау, компоненттерді араластыру жне кардты тарау машиналарында тарау. Бл процестерді барлыы ПЛГ-Ш аынды желісінде жзеге асырылады.
2. ЛМШ-220 типтес екі рісті таспалы машиналарда бірнеше таспаларды созу жне абаттау (ш ауысым).
3. Отынды озалысты тараты тарау машинасында таспаны тараты тарау.
4. Екі рісті таспалы машиналарда таспаларды созу жне абаттау.
5. Отынды озалыстаы аппараттарда немесе таспаны бояу жне тіктеуге арналан аынды желісінде таспаларды бояу.
6. 40 таспаа дейін деуде жуу-кептіру-тіктеу агрегатында таспаларды тіктеу жне оларды астауа тсеу.
7. Екі рісті таспалы машинада (екі ауысымда) созу жне абаттау. Бірінші ауысымда таспаны майлау.
8. Отынды озалыстаы тараты тарау машинасында боялан таспаларды айталап тараты тарау.
9. Екі рісті таспалы машинада (екі ауысымда) созу жне абаттау. Соы ауысымда созуды автореттегіші бар таспалы машина олданылады.
Осымен деуді бірінші кезеі аяталады.
ндірілген таспаларды талшытары жасы тзуленген жне сызыты тыыздыы бойынша тегістілігі жоары болып келеді.
Таспаны ары арай деу алдында, талшытарды бетінде электростатикалы зарядтарды тмендету шін, талшытардаы релаксациялау процестерді жруін жылдамдату шін жне талшыты бкіл салмаында майлаыштарды тегіс жатуы шін 75-85% салыстырмалы ылалды ауада жне 18-200С температуралы арнайы блмеде 12-16 тулік бойы стайды.
Екінші кезе – алдын-ала иіру, созбаны алыптасуы.
10. Екі рісті таспалы машиналарда араластыру.
11. Екі рісті таспалы машиналарды ш ауысымында німді жіішкерту жне араластыру. Бірінші ауысымда созуды автоматты реттегіші бар таспалы машина олданылады.
Созу аспабы бар созба машиналарында созбаны ндіру. Машинада есілген созба ндіріледі.
шінші кезе – иірімжіпті дайындалуы.
13. Саиналы иіру машинасында иірімжіпті ндіру.
14. зіліссіз озалыстаы немесе отынды озалыстаыбуландыру камераларында иірімжіпті булау. Оны масаты – иіру процесінде пайда болан талшытардаы кернеуді тсіру.
Жартылай жнді иірімжіп ндірген кезде жгутты химиялы талшытарды олданады. Химиялы талшытарды жгуты ЛРШ-70 штапельдеу машиналарында штапельденеді. Штапельденген химиялы талшытарды таспасын екі рісті таспалы машиналардан ткізеді. Осыдан кейін таспа боялады. Боялан таспалар жуу-тіктеу-кептіру машинасында деледі.
Осындай жолмен дайындалан химиялы талшытарды таспалары екі рісті таспалы машиналарда жн таспаларымен араластырылады.
Араластырылан таспа тараты тарауа тседі. Мнда жн талшытары екінші рет таралады, ал химиялы талшытар бірінші рет таралады. Таспа тараты тараланнан кейін екі рісті таспалы машинаны екі ауысымынан теді, осымен иіру ндірісіні бірінші кезеі аяталады.
Жартылай жнді таспаны деу тізбектілігі екінші жне шінші кезедерде таза жн таспаны деу сияты жреді.
Иіруді жіішке тараты жйесінде зындыы бойынша жіішке тегіс 60с жне одан жоары жн олданылады. оспаларда ыса, ааулы жне беріктігі тмен жнді олдануа тиым салынады. оспаны дайындаан кезде жіішкелігі жаынан бір-біріне жаын сапасы жаынан сас болып келетін жндер араластыруа жіберіледі.
Алдын-ала опсыту, араластыру жне кардты тарау шін, рамына АРТ-120-Ш ш опсытып-тту агрегаты кіретін ПЛГ-Ш автоматтандырылан аынды желі олданылады.
Ксіпорындара киптерде келіп тсетін жіішке жне жартылай жіішке жндерді тту жне опсыту АРТ-120-Ш опсытып-тту агрегатында жргізіледі (1-сурет).
1-сурет. АРТ-120-Ш опсытып-тту агрегатыны сызбасы
Кардты тарау.Тараты таралан таспаны дайындау
оспаларды кардты тарау иіру ндірісіні е маызды жне жауапты процестеріні бірі болып табылады. Оны жасы орындалуына созба мен таспаны сапасы ана емес, сонымен атар, иірімжіпті сапасы туелді.
Тарау машинасына тскен дайын оспа ртрлі компонентеріні ірі тйдектерінен трады, ал рбір тйдек бір компонентті зара байланысан жне шатасан талшытарынан трады, талшы рамында ошаан, сабан, ша жне баса да оым оспаларды біршама млшері болады.
Кардты тарауды масаты: біртексіз талшыты массадан таралан таспа немесе созба трінде біртекті нім алу жне таспа мен иіру машиналарында созу процестеріні жруін амтамасыз ету.
Кардты тарауды мні: талшытарды шатасан тйдектерін жеке талшытара блу, оым оспаларымен ыса талшытарды шыару, талшытарды тегістеу жне оларды німні зындыы бойынша баыттау, талшытарды зара араластыру, сызыты тыыздыы бойынша талшытар аыны тзету болып табылады[10].
Тараты таспаны алу
Иіруді тараты жйесінде тараты таспаны тарау машинасында таралан созбадан алады. Тарау машинасында кардты тараудан оны бірнеше таспалы машина тімдерінде созу жне абаттау жолымен тарапен тарауа алдын-ала дайындайды.
Таспа машиналарында таралан таспаны екі кемшілігі жойылады: оны лкен тегіссіздігі жне талшытарды аз тзеленуі. Талшытарды тзелеп, оларды нім бойымен баыттау шін таспа машинасыны созу аспабында таспаларды созады. Сызыты тыыздыы бойынша таспаны тегіссіздігін азайту шін бірнеше таспалары абаттау жне созуды автоматты трде реттеу олданылады. Таспаларды таспа машиналарында абаттау кезінде талшытарды осымша араластыру жргізіледі.
Созуды мні – созылатын німні талшытарын бір-біріне атысты жылжыту жне оларды лкен зындыта орналастыру.
Созуды масаты – німді жіішкерту, талшытарды тзулеу жне баыттау болып табылады.
Тараты тарау процесіні масаты – талшытарды зындыы бойынша срыптау, оларды тегістеу, сімдік оспалардан тазалау.
Тараты созбаны дайындау
Иірімжіпті жоары созу абілеті созу аспаптары бар саиналы иіру машиналарында ндірген кезде, иірімжіпті таспадан алуа болады. біра бл жадайда созу аспабыны конструкциясы крделенеді, машинаны гарабитті лшемдері лкейеді, сызыты тыыздыы бойынша тегіс иірімжіпті шыару иынды туызады. Сондытан иірімжіпті алыптастыруды саиналы тісілінде е алдымен созба машинасында таспадан жіішке нім созба алынады, ал созбадан саиналы иіру машинасында ажетті сызыты тыыздыты иірімжіп ндіріледі.созба машинасында таспадан жіішке, ширатылан нім – созба алыптасады жне ол тікиіршікке оралады. Созба машинаында созу, ширату, орау жне абаттау процестері іске асырылады.
Иірімжіпті дайындау
Тараты иіру жйесі: оспалар компоненттеріні аз ана санына атысты; технологиялы тімдеріні лкен санымен; тарапен тарау процесіні болуымен; тіктеу, таспа мен созбаны за жатуымен; оспа мен таспаны эмульсиялауымен; боялан таспаларды араластырумен; созу жолымен жартылай дайын німні жіішкеруімен сипатталады.
Иірімжіпті дайындау трлі дістермен жзеге асырылады. Иірімжіп дайындауды кеінен таралан дісі – саиналы тсілі, ол ртрлі белгіленуі иірімжіпті алуа ммкіндік береді, сонымен атар бл діс те жіішке иірімжіп алуды амтамасыз етеді.
2-сурет. Саиналы иіру машинасыны технологиялы сызбасы
Саиналы иіру машиналарында иіру ндірісіні соы німі – иірімжіп ндіріледі. Иірімжіп зіні асиеттері бойынша мемлекет стандарттарыны талаптарына жауап беруі тиіс.(2-сурет)
Тараты тарау процесіні масаты – талшытарды зындыы бойынша срыптау, оларды тегістеу, сімдік оспалардан тазалау. 3-кестеде жнді жне химиялы талшытарды араластыруа жне кардты тарауа дайындау тімдерді жоспарлары крсетілген[6].
Кесте 3
Жнді жне химиялы талшытарды араластыруа жне кардты тарауа дайындау тімдерді жоспарлары крсетілген.