Тараты иірімжіп жне одан алынатын бйымдар
Тараты иірімжіпті екі иіру жйесі – жіішке-тараты жне дрекі тараты бойынша алады. Жіішке тараты иіру жйесі бойынша 14-тен 50 текске дейінгі иірімжіп, ал дрекі тараты жйе бойынша – 31,2-ден 500 текс-ке дейінгі иірімжіп ндіреді.
Жіішке тараты жйе бойынша иірімжіп алу шін 64с жне одан жоары сапалы жіішке біртекті жнді пайдаланады, тек ана 31 текс иірімжіп шін 60с жіішке жн олданылуы ммкін, ал 41 текс иірімжіп шін – 58с жне 56с жартылай жіішке жн олданылады. Мндай жнні талшыты орташа зындыы 55-тен 110 мм-ге дейін. Дрекі тараты иіру жйесі бойынша тараты иірімжіп алу шін талшыты орташа зындыы 130-150 мм жне одан жоары жартылай жіішке жне жартылай дрекі жнді олданылады.
Камвольды иіруде жнні ртрлі трлері мен сорттарынан баса химиялы талшытарды пайдаланады. Химиялы талшытарды параметрлерін (зындыы мен сызыты тыыздыын) дрыс тадаан кезде жнмен бірге оспаны иіру абілеттігі жоарылайды, иірімжіпті кптеген сапалы крсеткіштері (беріктігі, йкеліске тратылыы, бірнеше рет иілуге жне т.б.) жасарады.
Таратыиіруге негізінен ртрлі тске боялуа болатын а жне ашы-ср тсті жн талап етіледі. лсіз жн (беріктігі тмен) камвольды иірімжіп алуда олданылмайды.
Тараты иірімжіпті келесі асиеттері бар: сызыты тыыздыы тмен (14-тен 50 текске дейін); тегістігі; жоары беріктілігі (иірімжіпті тріне байланысты атысты зілу кші 3,1-ден 7,5 сН/текске дейін райды); жоары заруы (атысты зілу заруы 5,5-тен 13%-ке дейін); біркелкілігі (I сортты иірімжіп жіп шін жалыз жіпті беріктігі бойынша тегіссіздігі 19-20%, ал ширату бойынша -17% райды); тазалыы (иірімжіпте оысты оспалар, тйіндер болмауы ажет); иірімжіп тріне байланысты май рамы 1,7-2,5% кп болмауы керек.
Тараты иірімжіпті жннен жасалан боялан таспа мен сол сияты химиялы зауыттарда боялан химиялы жіптерді жгуттарынан алынан немесе камвольды ксіпорындарда боялан химиялы талшытан тратын таспадан ндіреді. (3-сурет)
3-сурет. Тараты иірімжіптен алынан бйым трлері
Тараты иірімжіп ндірісі процесінде алдытар (кардты тарау машинасынан тскен алдытар, тараты тарам, сыдыры, таспамен созба штары жне т.б.) алынады. оспадан тараты иірімжіпті шыуы 80-82%-тен аспайды.Тараты иіру ндірісінде тек ана таза жне зын талшытары саталынан алдытарды олданады. Мндай алдытара таспа жне созба штары, иіру машинасыны бункерінен алынан мычка жатады. алан барлы ыса талшытардан тратын алдытарды рі арай олдану шін шалы фабрикалара жібереді.
Тараты иірімжіптен тараты маталар, орамалдар, трикотаж бйымдар, ал дрекі таратыдан – кілемдер мен техникалы маталар ндіріледі.
Тараты маталарды жіішке жне тегіс тараты жалыз жіпті немесе ширатылан иірімжіптен ндіреді, олар шалыа араанда жіішке жне жеіл болады. Тараты маталарды беті тегіс жне сырты тріне демілік беретін арау жне негіз жіптеріні айасу суреті аны айындалан. Тараты маталарды кйлектік (130-250 г/м2), костюмдік (220-440 г/м2), пальтолы (230-440 г/м2), шалбарлы (230-410 г/м2) маталара бледі. Жаша ішінде маталарды беттік тыыздыы крсетілген.
Тараты маталар негіз жне арау бойынша лкен тыыздыа ие. Иірімжіпті сызыты тыыздыы мен матаны рылымына байланысты оны 10 см-ге келетін жіптер саны бойынша тыыздыы: негіз бойынша 200-ден 470-ке дейін, арау бойынша – 170-тен 340-а дейін райды.
Е жасы таза жнді костюмдік маталарды сызыты тыыздыы 19 текс х 2 жіішке ширатылан иірімжіптерден ндіреді. Мндай маталарды беттік тыыздыы 230-250 г/м2. деттегі костюмдік маталар болып бостондар, шевиоттар, трико жне коверкоттар табылады. Оларды кбіне ширатылан иірімжіптен алады. Талшыты рамы, иірімжіпті сызыты тыыздыы, айаспа суреті мен тр-тстері бойынша ерекшеленетін бл маталарды ртрлі артикулдары кп.
Бостон – жіішке немесе жартылай жіішке жннен жасалан туынды саржалы айаспалы таза жнді тегіс серпімді мата. детте бостондар тегіс боялан, кбіне кк, ара жне оыр тсте болады. Олар ерлер костюміне арналан, біра оларды балалар пальтосы мен костюмдеріне олданады.
Шевиоттар – жартылай дрекі жннен туынды саржалы айаспамен тоылан, беті ткті жабы тсті тегіс боялан маталар. Едуір тыыздыы жне жартылай дрекі жнді олдануды арасында мата мыты, атты жне серпімді болады. Шевиот артикулдарыны кп клемі жартылай жн трінде ндіреді.
Трико – оюлы сызытары, тор кздері бар шбар тоылан немесе меланжды маталар тобынан трады. Туынды саржалы немесе иыстырылан айаспалы болып келеді. Жартылай жнді трико артикульдарын аралас иірімжіптен ндіреді.
Коверкот – жабы фонда са ашы тсті са нктелер беретін екі тсті, ширатылан негіз жіптен жне біртсті ширатылан немесе жалыз жіпті арау жібінен тратын маталар. Коверкоттар таза жнді жне жартылай жнді болады. Костюмді коверкоттарды сыны саржалы шырша трінде жасап шыарады, ал пальтолытарды – туынды саржалы айаспамен.
Пальтолы маталар тараты маталар ассортиментінде аз орын алады. Оларды ішіндегі е негізгілері болып габардиндер мен жоарыда аталан коверкотттар табылады.