Азаматты ораныс терминіні сипаттамасы, азаматты ора ныспен амтылатын салалар.

Мазмны

 

Кіріспе ............................................................................................................ 3

1. Азаматты ораныс терминіні сипаттамасы, азаматты ораныспен амтылатын салалар ........................................................................................... 5

2. Азаматты ораныс жйесі, халыты террорлы рекеттерді зардаптарынан орау ................................................................................... 7

3. Азаматты оранысты йымдастыруды

негізгі міндеттері мен принциптерi ................................................................ 9

Пайдаланан дебиеттер тізімі ....................................................................... 12

осымшалар ................................................................................................... 14

 

 

Кіріспе

«азастан-2030» даму стратегиясына сйкес лтты ауiпсiздік нмi рi бiрiншi за мерзiмдi басымды болып табылады. азастан Республи касында ТЖ занамаа сйкес лтты ауiпсiздiкке тнген ауiп-атерге жат ызылады. Соы онжылды лемде ауiптi ндiрiстердi кеiнен пайдала натын iрi нерксiптiк айматарды индустриялы жедел суiмен, табии ресурстарды арынды игерілуiмен, урбанизациялануымен, халыты едуiр суiмен жне оларды шек ойылан ауматара, кбiнесе ауiптi айматара кп шоырлануымен сипатталады. Мны брi оршаан ортаа тсетiн антропогендiк кштi крт суiне, экономикалы, леуметтiк жне экологиялы зардаптара кеп соатын аварияларды, апаттарды жне длей зiлзалаларды туындау ытималдылыын арттырады.

Азаматты ораныс бойынша жоары оу орындарында, баса да мекемелерде табии апат, катастрофа, ндірістік апат нтижелерін жою барысындаы Азаматты ораныс ралдары мен кштерін басару рдісін игеруге баытталантопты-штабты оулар, сондай а, ндірістік аварияларды, апаттар барысындаы Азаматты ораныс тарапынан олданылатын іс – шараларды олдану жніндегіарнайы-тактикалы оулар жне де авариялы жадайлара дайынды, хабарлау жне жинау бойынша оулар ткізіледі.

Оуларды масаты:

I. Азаматты оранысты бейбітшілік жадайдан арсыласты ммкін шабуыл аупі жадайындаы ауіп тнуді тууына байланысты скери жадайа ауыстыру барысында ММу ызметкерлері мен жмыскерлеріні, басару органдарыны, жетекші рамны жмысындаы лкен иындытара жету. Апат, катастрофа, стихиялы апат, азаматты ораныс жне мір ауіпсіздігіне тнген ауіпті жоюа байланысты рекеттер.

II. Білім алушыларды жоары моральды жне психологиялы асиеттерін дамыту, алыптасан жадайда сауатты рекет етуге дайынды. азастан Республикасында азаматты ораныс барлы жерде айматы-ндірістік принциппен йымдастырылан. Оны азастан Республикасы Ттенше жадайлар жніндегі мемлекеттік комитетіні траасы тікелей басарады. Комитетті облысты, алалы жне ауданды блімдері бар. Жергілікті жерлерде мекеме, йым, оу орындары, нерксіп басшылары жне азаматты ораныс шараларын ткізуге жауапты болып табылады. Азаматты ораныс кштері - Азаматты оранысты скери блімдері, ауматы, объектілік рамалар, Азаматты ораныс пен ттенше жадайлар ызметтеріні рамалары, мемлекеттік ртке арсы ызмет блімшелеріні жедел-тару отрядтары; Азаматты ораныс рамалары - облыстарда, алаларда, аудандарда, орталы жне жергілікті атарушы органдарда, йымдарда рылатын ауматы жне объектілік рамалар, Азаматты ораныс пен ттенше жадайлар ызметтеріні рамалары.

 

Азаматты ораныс терминіні сипаттамасы, азаматты ора ныспен амтылатын салалар.

 

Азаматты ораныс - бл басару органдарыны мемлекеттік жйесі жне бейбіт, соыс уаытында халыты, шаруашылы объектілерін жне ел аумаын осы заманы заымдау ралдарыны, табии жне техногендік сипаттаы ттенше жадай факторларыны заымдаыш (жойын) серінен орау масатында ткізілетін жалпы мемлекеттік шараларды жиыны.

Азаматты ораныс (А) — мемлекеттік ораныс шаралары жйесіні рамдас блігі. Міндеттері: жергілікті халы пен халы шаруашылыын жау шабуылынан, жаппай ыру аруынан, табиат апаттарынан т.б. ттенше жадайлардан орау жне орану шараларын йрету; су тасыны, сел, жер сілкінісі, рт болан айматарда тару жмыстарын жргізу; халыа жау шабуылыны немесе табиат апатыны аупі туралы алдын-ала хабарлау,т.б. азаматты ораныс бейбіт кезеде жне соыс уаытында мынадай шараларды жзеге асырады: жаппай ыру аруынан сатану шін арнайы ораныс жайлары салынып, жеке бас ораныс жабдытары дайындалады, ірі алалар трындары ауіпсіз жерге кшіріліп, олара орану тсілдері йретіледі, ытимал ауіп туралы халыа егжей-тегжейлі тсіндіріледі, соыс кезінде ндіріс орындары мен мекемелерде жмыс тотамау шін ртрлі йымдастыру жне инженер-техникалы шаралар жргізіледі, наты ндіріс орындары оралады, математика-техника ралдар, электр энергиясын шыару кздері, газбен, сумен амтамасыз ету орлары жасалады; ираан шаруашылытарды алпына келтіруге ажетті осалы жабдытар жинастырылады, арнайы азаматты ораныс топтары рылады т.б. Азаматты ораныс саласындаы укілетті орган (бдан рі - укілетті орган) - Азаматты ораныс саласындаы мемлекеттік реттеу мен баы лауды жзеге асыратын мемлекеттік орган; Азаматты оранысты басару органдары - бейбіт уаытта жне соыс уаытында Азаматты ораныс іс-шараларына басшылы жасайтын жне оларды орындалуын амтамасыз ететін азастан Республи касыны орталы жне жергілікті атарушы органдары, йымдар; "Бар шаызды назарыыза!" дабылы - Азаматты оранысты дабылдама лармен жне баса да дабыл беру ралдарымен берілетін бірыай дабылы. Осы дабыл бойынша халы теледидарларды, радионы жне баса да апарат абылдау ралдарын іске осып оюа, беріліп жатан апаратты мият тыдап, іс-рекет тртібі мен жріс-трыс ережелері жніндегі талаптарды орындауа міндетті; жедел-тару отрядтары - жол атынасы иын аудандарда жне аса крделі объекті лерде іздеу-тару жмыстарын жргізуге арналан республикалы, облысты, алалы, ауданды йымдар; орану рылыстарыны оры - ндірістік персонал мен халыты осы заманы заымдау ралдарынан, сондай-а табии жне техногендік сипаттаы ттенше жадайлар кезінде арнайы орауа арналан олда бар барлы инженерлік рылыстарды жиынтыы; шаруашылы жргізу объектілері - нерксіп, ауыл шаруашылыы ндірісіні жне оам ызметіні баса да салаларыны мдделері шін пайдаланылатын йлер, имараттар жне баса да рылыстар; эвакуациялы органдар - халыты, материалды ндылы тарды ауіпсіз аймаа эвакуациялау, оларды орналастыруды, ндірістік ызметті жне тыныс-тіршілікті амтамасыз етуді йымдастыру шін орталы жне жергілікті атарушы органдар, йымдар ратын эвакуациялы жне эвакуация лы-абылдау комиссиялары.