Цехты жалпы сызбасы

 

ра тазартудан кейін ккірт газы шаю блімінде газда бу трінде кездесетін алды тозадар мен барлы зиянды оспалардан толы тазартылан болу керек. Бл негізінде газды шаю мнарасындаы ккірт ышылыны судаы ерітінділерімен шаю арасында жзеге асып, соны арасында бір-біріне арама-арсы жылжыан сйы пен газ арасынды ажет болатын байланыс амтамасыздандырылады. Мнда тжірибелі трде алды тозадар мен зиянды оспаларды блігі толыымен шыарылып тасталады.

Шаю блімінен шыан ккірт газы рату агенті ретінде 92,5-95% ккірт ышылы олданылатын арнайы рату мнарасында ратудан теді.

ратылан газ жылуалмасу жне байланыс аппаратынан тратын байланыс тйініне тседі. Мнда ккірт ангидриді ванадий байланыс массасыда ккірттенгенше ышылданады.

Газ байланыс блімінен кейін абсорбцияа келіп тседі. Абсорбция процесінде трлі шоырланудаы ышыл пайда болуы ммкін: моногидрат (Н₂S0₄ шоырлануы - 100%), олеум (моногидратта ?0₃ ерітіндісі) жне лкен шоырланудаы ккірт ышылыны ерітіндісі. Абсорбция процесін екі абсорберде жргізеді: олеумді жне моногидратты. Моногидратты бір блігі олеум жне рату мнарасыны жинаына тотамастан беріліп отырады.

Газ моногидрат абсорберіні шыысында бріккістаыштан тіп, ттіншыарыш арылы атмосфераа латырылады.

 

1. Газды рату

 

Аппаратураа кері сер беруі (тез бзылуа алып келеді) жне абсорберде мыты ккірт ышылы S0₃-ті жту процесіне келіп, газда су буыны болуы ккірт ышылыны конденсациясына келіп сотыратындытан, ккірт ышылыны ндірісіні байланыс бліміне тскенше, шаю блімінен шыан ккірт газы барынша толы ратылуы керек. Ккірт газын ратуды технологиялы процесі мыты ккірт ышылыны су буын тыыз жтуы асиетінде егізделген. ратуды арнайы рату мнарасында жргізеді, мнда газ шоырлануы 92,5-95% Н₂?0₄ сулаыш ккірт ышылымен аыса арсы озала отырып, онымен осы мнарадаы салманы бетінде жанасады. рату мнарасыны жасы жмыс істеуі рату процесіні физика-химиялы негізін дрыс пайдалану кезіндеамтамасыздандырылады. ышылды су буын жтуымен атар ратылып жатан газды ккірт ангидридін де жтуы жріп жатанын мытпаан жн.

рату ышылыны оспасы мен газ рату процесіні температурасынан ?0₂-ні шыындарыны берілгендері 1.4 кестеде келтірілген.

 

1.4 кесте — рату ышылыны оспасы мен процесс температурасына байланысты ? 0₂-ні шыындарыны берілгендері

 

Н2?04 оспасы, % ?О2 шыгыны, % (клемдік)
40 °С	0,55	1,00	3,30
50 °С	0,51	0,92	2,92
60 °С	0,37	0,64	2,22

 

рату мнарасында су буын жтуы суды жтатын ышыл ызып, оны жиі булананынан тманны пайда болуына да байланысты. Сулау ышылыны температурасы ктерілген сайын, пайда болатын тманны млшері кбейіп, шамасынан (5 мг/м³) біраз асып кетуі ммкін. Газдаы ккіртышылды тманны (мг/м³) р трлі температура мен сулаыш рату ышылыны оспаларыны рату мнараларынан кейінгі рамы

1.5 кестеде келтірілген.

 

1.5 кесте — рату мнарасынан кейінгі газдаы ккіртышыл тманны (5 мг/м³) рамы

 

Температура, °С оспа, %Н2S04
	0,6	2,0	6,0	23,0

 

рату мнарасында пайда болан ккіртышыл тман

жылуалмасуларды коррозияа шыратып, аппаратураа осымшазиянын тигізеді жне мржадан латырылан газдармен бірге ккіртті де шыыныны кбеюіне серін тигізеді.

Сондытан газды те жасы ратылуына мыналар сынылады:

а) рату мнарасын 93-95% Н₂S0₄ оспасы бар ышылмен

сулау; Ь) бірінен кейін бірі осылан екі рату мнараларды атар жмыс істегенде, газ жрген кезде біріншісін оспасы 90-92% Н₂?0₄ ышылмен сулау, ал екіншісін — 93-95% Н₂?0₄ оспасымен. Сонда бірінші мнарада тманны пайда болуы тжірибе жзінде болмайды, ал екінші мнарада газ біріншісімен салыстыранда раыра болып

келгендіктен, оны пайда болуы азаяды; с) рату мнарасына сулауа келіп тскен ышылдытемпературасын 45-55 °С дегейінде стап тру.

рату мнарасыны циклында ккірт ышылы келесі сызба бойынша айналыма тседі: жина — тиеу насосы — бркеніш бырлы мздатыштар — тегеурінді кбі — мнара. рату мнарасы ышыла берік кірпішпен шегенделген болаттан жасалан вертикальді цилиндр болып табылады.

Тбіні газ кіретін жаына арама-арсы бетінде ышылды шыуына арналан штуцер орналасан. ышыла берік кірпіштен жасалан мнараны тбіне отты тор ойылады. Оан ышыл мен газды тию бетіні лкеюі шін Раши саинасын, салманы орналастырады.

Саиналарды лшемдері: 150x150; 120x120; 100x100; 80x80, оларды диаметрі лкен саинадан бастап, диаметрі кішісіне арай екі атардан орналастырады, ал салманы баса клемі 50x50 мм саинаны тыыз атарлары.

Газ мнараны тменгі бліміне кіріп, салма арылы суланатын ышыла арсы аыспен жоары ктеріледі.

Айналым жинаындаы ышыл 40-45 °С температураа дейін салындатылу шін тиелген рлегіштермен

бркенішбырлы мздатыша беріледі. ысым кбісі арылы здік аынмен мнараны лестіруші ыдысына беріледі. Одан ышыл 6 сегменттен тратын блгіш плитаа келіп тседі. Сегменттерде бйір тесігі бар болат стаандар орналасан. ышыл стаандарды абыраларындаы тесіктерден тіп, салманы дымылдандырады.

Мнарадан аып шыан ышыл жтылан сумен сйытылан, жне оны температурасы газдаы су буыны конденсациясыны жылылыыны нтижесінде ктеріліп отырады.

рату мнарасыны циклындаы ышылдыконцентрациясы моногидратты абсорберді циклындаы ышылдар жинаына берілуге олдау алып отырады. рату мнарасыны циклындаы ышылды артыы дайын нім оймаа жіберіледі.

Моногидратты сйыту мен ратылан ышылды айдауды здіксіз жргендігі рату процесіні орнытыра болуына те ажет.

ратылан газда алан ылалдылыыны максимал шамасы 0,01% райды.