Гипоксия» таырыбы бойынша машыты зыреттілігін алыптастыру

Сабаты масаты:

· Клиникалы-зертханалы мліметтерді патофизиологиялы сараптау машыты дадысын алыптастыру

· Топта жмыс жасаанда коммуникациялы дадыны алыптастыру

Оыту міндеттері:

· Клиникалы-зертханалы мліметтерді патофизиологиялы сараптау машыты дадысын жетілдіру

· Таырыпты талдаанда олданылатын медициналы атаусздерді олднуды йрену

· Топта жмыс жасаанда коммуникациялы дадыны жетілдіру

ТАПСЫРМАЛАР:

Кейс - стади

Есеп

Науасты зерттеу барысында артерия - веналы айрмашылыы 4 клемді % -дан 2 кл. % тмендегені аныталды.

1. Алынан мліметтер гипоксияны ай трі дамыандыын крсетеді?

2. Гипоксияны осы трінде оттегі тедігіні ( балансыны) баса да крсеткіштері (анны оттегілік клемі, артериалы жне веналы ан гемоглобиніні оттегімен аныуы) андай згерістерде болады ?

3. Осы гипоксия тріні этиологиясы мен патогенезі андай?

 

Есеп

Науасты зерттеу барысында артерия - веналы айрмашылыы 5 кл. %дан 7 кл. %-а дейін жорарылааны аныталды.

1. Алынан мліметтер гипоксияны ай трі дамыандыын крсетеді?

2. Гипоксияны осы трінде оттегілік балансыны баса да крсеткіштері (анны оттегілік клемі, артериалы жне веналы ан гемоглобинны оттегімен аныуы) андай згерістерде болады?

3. Осы гипоксия тріні этиологиясы мен патогенезі андай?

 

Есеп

за мерзімде асазанны ойы жара ауруымен сыраттанан 45 жастаы К., науас асазанынан ан кетуімен ауруханаа жеткізілді. Науас ауруханаа тскен кезде лсіздікке, есіні бзылыстарына, жрек айнуына, басы айналуына, ла шуылына, кз алдында шыбын елестеуіне шаымданды. Науасты трі бозылт, айын ентігуі еріксіз назар аудартады. арын сті аймаында шамалы ауыру сезімі байалады, А — 100/70 мм с.б.б. Пульс — 95 рет/мин.

1. Науастаы гипоксия кріністерін сипаттаыз.

2. Гипоксияны ай трлері дамыан?

3. Оттегілік баланс крсеткіштері (анны оттегіге сыйымдылыы, оттегі бойынша артерия-веналы айырмашылыы) алай згереді?

 

Есеп

Анилин бояыш ызметкері анилинмен улану кріністерімен дрігерге келінді. Гипоксия йгіленімдері басым кріністе: бас ауыруы, ла шуылы, кзіне шыбын – шіркей елестеуі, лсіздік, йышылды. Шырышты абат пен теріні ср, топыра трізді крінісі еріксіз кіл аудартады.

1. анын зерттеу барысында науаста не аныталуы ммкін?

2. Гипоксияны ай трі дамыды?

2. Осы гипоксияа тн анда газ рамыны андай згерістері байалуы ммкін?

Есеп

Ботулизмні ауыр трімен ауыран науас ауруханаа жеткізілді. Дертте гипоксияны ай трі алаш дамыды? Ботулизммен сыраттанан науастар неден айтыс болады?

№ 6 есеп.Цианидтермен ауыр трде уланан науас ауруханаа тсті. Оттегі бойынша артерия-веналы айырмшылыы 2 кл%.

1. Келтірілген крсеткіш гипоксияны ай трі туралы млімдейді?

2. Гипоксияны ауырлы дрежесі андай?

3. Осы гипоксия кезінде баса да оттегілік крсеткіштер алай згереді?

№7 есеп.Ауруханаабертолет(калий хроматы) тзымен уланан науас тсті. Гемоглобинні андай трі тзіледі? Гипоксияны андай трі дамиды?

№8 есеп.Артериалы анда оксигемоглобин - 98%, веналы анда - 45%, эритроцит млшері - 4,9х1012/л; сауса, мрын штары, еріні айын кгерген (цианоз). Жректі минутты клемі (ЖМК) - 2,5 л. Артериалы анда кмірышыл газыны дегейі - 40 мм с.б.б..

1. Науаста гипоксияны ай трін болжамдауа болады?

2. Осы гипоксияны этиологиясы мен патогенезін крсетііз.

 

№9 есеп Жедел жрдеммен естссіз жеткізілген науасты терісі мен шырышты абаттарыны тсі айын ашы ызыл, артериалы анда оксигемоглобин млшері - 60%, веналы анда - 45%, эритроциттер - 4,5х1012/л, андаы оттегіні клемі - 12 кл.%. ЖМК - 4 л.

  1. Гипоксияны ай трі дамыанын болжамдауа болады?
  2. андай осымша зерттеулер жргізген жн?
  3. Патогенездік ем-шараларын сыныныз.

№10 есеп.Артериалы анда оксигемоглобин - 79%, веналы анда - 40%. ан анализі: эритроцитер - 5,4х1012/л, гемоглобин - 165 г/л. Жрек соу жиілігі (ЖСЖ) , минутына - 52, ЖМК - 2 л, А - 80/40 мм с.б.б., тыныс зілісті, анда рН - 7,17, артериалы анда оттегіні дегейі - 60 мм с.б.б.

1. Науаса андай аарым оюа болады?

2. Гипоксияны ай трі дамуы ммкін?

3. Гипоксияны аралыс трі туралы ойлауа бола ма жне неліктен? Жауабынызды длелденіз.

№11 есеп.Жедел жрдеммен ересек, орта жастаы ер адам стационара жеткізілді. Тері жне шырышты абаттар тсі алыпты. ан анализінде:

гемоглобин млшері - 150 г/л;

эритроцит саны - 4,6х1012/л;

анны оттегілік клемі - 20,4 об.%;

артериалы анда оксигемоглобин млшері - 96%;

 

веналы анда оксигемоглобин млшері - 80%.

Туыстарыны айтуынша науас кшеден алан бір шыны виноны ішкен. Бл науаста гипоксияны андай трін болжауа болады? Жауабыызды длелдеіз.

№12 есеп.Наукасты артериалы анында оксигемоглобин млшері - 78%, веналы анда - 40%. андаы эритроцит млшері - 5,8х1012/л, гемоглобин млшері - 169 г/л, ЖМК -3 л, ЖСЖ - 100 минутына, тыныс алу жиілігі (ТАЖ) – минутына 28 , ТК - 1,3 л. (алыптыда - 4,5-5л). Наукаста пневмония аныталды, А - 110/80 мм с.б.б.

1. Гипоксияны ай трін болжауа болады? Оттегі баланс згерістеріні тетіктерін тсіндірііз.

2. Эритроциттер мен гемоглобин млшеріні жоарылауы нені млімдейді?

№13 есеп.Адам лімі денесіні мздауынан дамыды. Сізді ойыызша гипоксияны ай трі лімні себебі болып табылады. Тменде келтірілген гипоксия турлеріні даму бірізділігін крсете отырып патогенездік сызбансасын растырыыз

  • Тынысты
  • Гемдік
  • ан айналымды
  • Тіндік

 

№14 есеп. Комалы жадайда жатан адамда оттегі бойынша артерия -веналы айырмашылыы тым тмен.

  1. Бл науаста гипоксияны андай трі туындады?
  2. Осы гипоксияны даму себептерін анытаыз

 

ДЕБИЕТТЕР:

Негізгі

1. .Нрмхамбетлы. Патофизиология. – Алматы; РПО «Кітап», 2007. – С. 537-548.

2. .Н.Нрмхамбетлы. Клиникалы патофизиология.-Алматы; «Эверо», 2010.-С. 79-99.

3. Патофизиология // Под ред. Новицкого В.В., Гольдберга Е.Д. Уразовой О.И.– Москва: Изд-во ГЭОТАР, 2010., том 2 . Раздел Внутреннее дыхание.

4. Литвицкий П.Ф. Патофизиология: Учебник для вузов. – М.: ГЭОТАР – Медиа, 2009. - С. 201-211.

5. Патофизиология. Основные понятия. // под ред А.В. Ефремова. – Москва: ГЭОТАР-Медиа. – 2008. – С. 69 -72

6. Патофизиология. Основные понятия. // под ред А.В. Ефремова. – Москва: ГЭОТАР-Медиа. – 2008. – С. 25-29

7. Патологическая физиология: Учебник п/р Н.Н.Зайко и Ю.В.Быця. – 2-е изд. – М.: МЕДпресс-информ, 2004. – С. 340-351

8. Патологиялы физиология бойынша сынамалы тапсырмалар // аза тіліне аударан М.Б.Байбрі, редакциялаан Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова – Алматы.: изд-во «Эффект», азМУ, 2007.- Б. 221 – 228

осымша

9. Патофизиология в схемах и таблицах: Курс лекций: Учебное пособие. Под ред. А.Н.Нурмухамбетова. – Алматы: Кітап, 2004. – С. 84-87

10. Патофизиология: Учебник для мед.вузов под/ред В.В. Новицкого и Е.Д. Гольдберга.-Томск: Том.ун-та, 2001, С. 525-538.

11. Литвицкий П.Ф. Патофизиология: Учебник: в 2 т. – М.: ГЭОТАР-МЕД, 2003. – Т. 1. – С. 478-514.

БАЫЛАУ –

· Тапсырмалар бойынша орытынды

 

АРАЛЫ БАЫЛАУ

Таырыптар: «Су-электролит алмасуы бзылыстары», «Кмірсу алмасуы бзылыстары», «Нруыз, май алмасуы бзылыстары, ашыу», «Гипоксия».

Масаты:

  1. аудиториялы жне аудиториядан тыс ткен сабатар бойынша студенттерді білімін баалау

2. клиникалы-зертханалы мліметтерді сараптау машыты дадысын баалау

3. Р ДСМ бйрытарынан медико-биологиялы тжірибе жргізу бойынша ыты дадысын баалау

  1. Ситуациялы есептерді талылау барысында коммуникациялы дадысын баалау

Білімді баылау сратары:

1. Организмдегі су балансы бзылыстарыны трлері. “Сумен уыттану” туралы тсінік, себептері, даму механизмдері. Сулану туралы тсінік.

2. Ісінулер, анытамасы. Ісінуді нейроэндокриндік жне гемодинамикалы патогенездік факторларыны сипаттамасы.

3. Ісінулер, анытамасы. Ісінуді онкотикалы, тамырлы, тіндік патогенездік факторларыны сипаттамасы.

4. Организмні суды басымыра тапшылыы салдарынан сусыздануы, себептері, патогенезі. Сусыздану кезінде негізгі физиологиялы жйелер ызметіні бзылыстары.

5. Организмні электролиттерді басымыра тапшылыы салдарынан сусыздануы, себептері, патогенезі. Сусыздану кезінде негізгі физиологиялы жйелер ызметіні бзылыстары.

6. Гипер- жне гипокалиемия, себептері, салдарлары.

7. Гипер- жне гипонатриемия, себептері, салдарлары.

8. Гипер- жне гипокальциемия, себептері, салдарлары.

9. Газды ацидоз, себептері, бейімделу жолдары. Декомпенсация кезінде организмдегі бзылыстары.

10. Газды емес ацидоз, себептері, бейімделу жолдары. Декомпенсация кезінде организмдегі бзылыстары.

11. Газды алкалоз, себептері, бейімделу жолдары. Декомпенсация кезінде организмдегі бзылыстары.

12. Газды емес алкалоз, себептері, бейімделу жолдары. Декомпенсация кезінде организмдегі бзылыстары.

13. Гликоген тзілуі мен ыдырауыны бзылыстары, себептері, патогенезі. Гликогеноздар туралы тсінік.

14. Ст жне пирожзім ышылдарыны анда кбеюі, патогенезі, салдарлары.

15. Гипогликемия, себептері. Гипогликсмиялы команы патогенезі.

16. Гипергликемия, трлері, даму жолдары. Глюкозурия, трлері, патогенезі

17. Инсулинні бездік жне безден тыс жеткіліксіздігі, даму жолдары.

18. ант диабетіні I жне II трлеріні этиологиясы мен патогенезі.

19. Диабеттік синдромны патогензі.Диабеттік команы патогензі.

20. аннты диабетті асынулары. Макро жне микроангиопатияларды патогенезі.

21. Нруыздарды тзілу жне ыдырау рдістеріні бзылыстары. Организмні азотты тепе-тедігі туралы тсінік, трлері, патогенезі. Гиперазотемиялар, трлері, патогенезі.

22. Амин ышылдары алмасуы бзылыстары. Подагра, этиологиясы, патогенезі.

23. Гипопротеинемия, анытамасы, себептері. Организмдегі салдарлары. Гиперпротеинемия, трлері, себептері. Дис- жне парапротеинемия туралы тсінік.

24. Организмге майды арты жне жеткіліксіз тсуі. Майды сіірілуімен тасымалдануыны бзылыстары.

25. Семіру, трлері, даму жолдары.

26. Фосфолипидтер, холестерин алмасу бзылыстары. Гипер- жне дислдипопротеидемиялар туралы тсінік, патогенезі.

27. Ашыу трлері,себептері. Сумен толы ашыуды сатылары. Ашыу кезіндегі зат алмасу (кмірсу, нруыз, май, витамин алмасуы) бзылуыны патогенезі. Кахексия, этиологиясы, патогенезі.

28. Гипоксия, анытамасы, жіктелуі. Субстратты жне зорыулы гипоксия туралы тсінік, патогенезі.

29. Экзогенді гипоксия, трлері, патогенезі. Тынысты жне анайналымды гипоксия, себептері, патогенезі.

30. Гемдік жне тіндік гипоксия, себептері, патогенезі.

31. Гипоксия кезінде организм азалары мен жйелерінде жне зат алмасуындаы згерістер

32. жедел жне за мерзімдік оранысты серленістер.

33. ры пен жаа туыландарды гипоксиясы. Туылар алды, туылу кезіндегі жне туыланнан кейінгі гипоксияны себептері. ры пен жаа туыландарды ауырт жне созылмалы гипоксиясы.

Жргізу трі:

1 – кезе - тестілеу.Тест тапсырмаларын орындау. – араыз: Патологиялы физиология бойынша сынамалы тапсырмалар // азак тіліне аударан М.Б.Байбрі, редакциялаан Т.П.Ударцева, Н.Н.Рыспекова – Алматы.: изд-во «Эффект», азМУ, 2007.

2 – кезе – ситуациялы есептер бойынша клиникалы-зертханалы мліметтерді сараптау машыты дадысы

№ 13 таырып. ШЕТКЕРІ АНАЙНАЛЫМЫ МЕН МИКРОЦИРКУЛЯЦИЯ БЗЫЛЫСТАРЫ

Сабаты масаты:

· Шеткері анайналымы мен микроциркуляция бзылыстарыны этиологиясы, патогенезі ссратары бойынша білім алыптастыру

· 3 тілдегі глоссарийді олдану машыын алыптастыру

· Тжірибелік жануарлармен жмыс істеу дадысын жетілдіру

· Тжірибе жасаанда Р ДСМ № 697 жне 575 бйрытарыны негізгі аидалары бойынша ыты білімін бекіту

· Таырып сратары бойынша пікірсайыс жргізу коммуникациялы дадыларын алыптастыру

Оыту міндеттері:

· Микроциркуляция бзылыстары: артериялы, веналы гиперемияны, ишемияны, ишемиядан кейінгі реперфузияны, тромбоз, эмболияны, стазды туындау себептері, даму тетіктері, бойынша білім алыптастыру

· Теориялы материалды талылаанда медициналы атаусздерді олдану машыын алыптастыру

· Алан теориялы білімді тжірибе нтижелерін сараптаанда олдануды йрену

· Тжірибе жасаанда Р ДСМ № 697 жне 575 бйрытарыны негізгі аидаларын жануарлара тжірибе жасаанда олдану

· Таырып сратары бойынша пікірсайыс жргізу жне топта жмыс жасау коммуникациялы дадыларын алыптастыру

 

Таырыпты негізгі сратары:

1. Артериялы гиперемия, анытамасы, пайда болу себептері, трлері, даму тетіктері, микроциркуляция жадайлары. Артериялы ан кернеуіні (гиперемияны) сырты кріністері, оларды патогенезі. Артериялы гиперемияны салдарлары.

2. Веналы гиперемия, анытамасы, себептері. Микроциркуляция жадайлары.Веналы гиперемияны сырты ріністері, оларды патогенезі. Веналы гиперемияны салдарлары.

3. Ишемия, анытамасы, себептері. Микроциркуляция жадайлары. Ишемияны сырты кріністері жне оларды патогенезі. Ишемия кезіндегі тегерулік тетіктер. Ишемияны салдарлары. ан реперфузиясы туралы тсінік, анытамасы, пайда болатын згерістерді патогенезі, салдарлары.

4. Стаз, анытамасы, трлері. Наыз капиллярлы стаз кезіндегі ан аымы токтауыны тетіктері. Стазды салдарлары.

5. Тромбоз,анытамасы. Тромбоз этиологиясы. ан атпары пайда болуыны паттогенезі. Тромбозды зардаптары мен салдары Тегерілулік рдістер: шунтталу, жанама анайналымы. Алдын алу мен емдеу жолдары.

6. Эмболия, анытамасы. Эмболия трлері. Эмболдарды шыу тегі бойынша трлері, сипаттамасы. анайналымыны лкен жне кіші шеберіні, апа кктамырыны эмболиялары.Негізгі жйелер мен азаларды ызметтері бзылыстарыны патогенезі. Эмболияны салдарлары.

7. Микроциркуляцияны біртектес бзылыстары (тамырішілік, тамырлы, тамырдан тыс). ылтамырлы-нрленістік жеткіліксіздік туралы тсінік.

Оыту мен саба жргізу тсілдері:

Оытушы мен студент арасында сабаты негізгі сратары бойынша пікірсайыс, дискуссия, тжірибе орындау, оны нтижелерін талылау

Баылау тсілдері:

Ауызша срау, тжірибе нтижелерін тексеру, тестілеу.