Дріс 2.Ксіби этика тсінігі. Педагогикалы этиканы заты, міндеті, ерекшелігі.

Дріс масаты: Ксіби этика тсінігін алыптастырып, Педагогикалы этиканы затын, міндетін, ерекшеліктерін анытау.

Таырыпты сратары:
1. Ксіби этика тсінігі.

2. Педагогикалы этиканы заты, міндеті, ерекшеліктері.

3. Педагог пен оушы арасындаы жаымдыарым-атынасты алыптасуы..
Ксіби этика –жалпы этика ылымыны саласы.Ол айсыбір ксіпті моральды ерекшеліктерін, сол ксіппен айналысатын адамдарды ебек атару барысындаы адамгершілік станымдарын, оларды жзеге асыру згешеліктерін арастырады. Мысалы:

Басару ксібіні этикасы – басару іс-ызметіне байланысты этикалы ымдар мен трбиелік нсаулар жйесі;

скери ксіп этикасы – армияны скери кшін ныайту масатындаы оны йымдастыру, басару дегейін амтамасыз етуге баытталан ымдар мен нсаулар жйесі;

Медициналы этика – ол этикабойынша дрігер р жадайда діл, демі, ке жректі адам болуа тиісті. Гиппократ анты.

Ксіби этиканы атаратын міндеттері: жымда жалпы адамгершілік талаптара сай келетін тртіп орнату; ксіби борыш, ксіби ар-намыс деген тсініктерді енгізу; жымны беделін ктеру; ксіби ызметті кеейту, ілгерілету, сол арылы табысты морлайту, ксіпке атысы барларды трмыс-жадайларын жасарту. Тптеп келгенде саяси –леуметтік тратылыты бекемденуіне ызмет ету.

1. Біз бен сізді ксіби мамандыымыз(сіз шін болашатаы) мамандыымыз педагогикалы маманды. Енді осы баыттаы этикаа кеірек тоталаайы.

Педагогикалы этика –этика ылымыны зіндік тарауы. Ол:

- педагогикалы мораль ерекшелігін зерттейді;

- педагогикалы ебекте адамгершілік станымдарын жзеге асыру згешеліктерін анытайды;

- педагогикалы этиканы функциясын, мазмнды принциптеріні згешеліктерін ашып крсетеді;

- оыту-трбиелеумен ксіби трде айналысатын адамдар арасындаы, яни ксіби ортада , адамгершілік атынастар мен алыптасан згеше тртіп пен мінез-лыты, т.б. зерттейді.

Педагогикалы этика педагогикалы мораль мен моральды ндылытарды тпкілікті мнін арастырады.

Моральдеп–оамдаыадамдар арасындаы алыптасан адамгершілік нормалары мен станымдарыны жиынтыын айтса,

Моральды ндылытар – адамдарды адамгершілік асиеттері мен мінез –лына, іс-имылына, мірдегі алуан трлі былыстаразіндік баа беретінмейрімділік пен злымдылы, адалды пен ар-намыс туралы тсініктер жйесі.

3.Педагогикалы ызметте мораль, моральды ндылы тсініктріні брі кездеседі. Соларды ішінде педагогикалы ділдік, педагогикалы борыш, педагтогикалы ар-намыс, педагогикалы бедел, педагогикалы тртіп,тсініктерін анытап кетейік.

Жалпы аланда ділдік дегеніміз – адамдарды ытары мен міндеттері арасындаы сйкестілік.

Педагогикалы ділдік – малімні оушылармен арым-атынасы барысында оушыларды тртібін, ылыын, оуа кзарас-лшынысын, адамгершілік трбиелік дегейінанытау мен баалау барысындаы малімні объективтілігі мен зіндік баа берудегі ерекше сипаты. Бл жадайда объективтілікті лшемі педагогты олында. Баалауда кей кездерде тсініспеушіліктер туындап жатады, себебі педагог кткен педагогикалы ажеттіліктерді балалар жаыны наты тсіне білмеуінде.

Педагогикалы борыш – з ебегіне шыармашыл кзарас, з-зіне ата талап ою, ксіби білім-білігін, педагогикалы шеберлігінарттыруа деген лшыныс, гушыа, ата-анаа рмет крсету жне талап оюажеттілігі, мектеп мірінде кездесетін крделі шиеленістерді шеше білу іс-имылдары.

Педагогикалы ар-намыс – педагогты з ксіби борышын орындау барысында айындалатын моральды сипаты мен сіірген ебегіне деген оамды баа. Онда мінез-лы, баса тлалармен ара-атынаса ойылатынталаптарды орындау дегейі,адамгершілік сипаты ескеріледі.

Педагогикалы бедел – малімні оушылар мен ріптестер жымындаы моральды статусы. Оны дегейібілімімен, зеректілігімен, шеберлік тередігімен, з ебегінедеген ерекше атынасымен, т.б. асиеттерімен аныталады.

Педагогикалы тртіп – малім ызметінде оны ойымен рекетіні штасып жататын педагогикалы моральды іске асыру трі.Педагогикалы тртіп - іс имылды барлы объективтік сері мен оны субъективтік абылдануын кре білуді кздейтінадамгершілік крінісі. Осы арылы масата жетудегі барынша жеілжол мен, керісінше, жаымсыз жаы айындалады. Педагогикалы тртіп трлері – малімні тлаа деген рмет сезімі, жоары талап оюы,гімелесіп отыран адамды тыдай жне тсіне білуі, стамдылыы, іскерлігі, сабырлылыы, зейінділігі, сезімталдыы, осыларды барлыы педагогикалы тртіпке жатады.

Педагог тртібі оны педагогикалы рекеттерін адамгершілік трыдан реттейді. Оны толыанды ксіби этикалы мні мен масата сйкестігі келдесі сипаттарда крініс береді:

- талапшылды, жеке басты асиетін орламау, тртпектей бермеуінде;

- арым-атынас барысында табиилы, арапайымдылы танытып, мймкелік пен рескелдікке жол бермеуінде;

-бірбеткейліксіз станымшылдыы жне табандылыында;

- аса дабыраламайтын зеректік пен сезімталдыында;

-тланы жеке басын орламайтын зіл-сыа олдана білуінде;

-иландыру, нандыру, ескерту, сыныс жасау жне ысымшлы пен орлысы жазалай білуінде;

-з білімі мен ксіби даярлы дегейіні артышылыын атап айтпай-а білім алушыларды оыту жне трбиелеу білу абілетінде;

-білім алушыларды тыдай білуі, оны жне згелерді сратара берген жауаптарына тыылыты арай білуінде;

Аталан педагогикалы тртіп трлері педагогты трлі оу –трбиелік міндеттерін шешу барысында крініп, оларды ксіби ызметіні тиімділігі мен сапасын арттыруа ыпал етеді.

Ксіби деп сипаты келесі жадайда крінеді:

- педагогты сырты келбетінен;

- кез келген орын алан жадайды жылдам жне дрыс баалай білуі, сондай –а з трбиеленушілеріні тртібі мен абілеті туралы орытынды жасауа асыпауынан;

- з –зін стай білу, иын жадайда сезімге жол бермей, салынандылы танытуынан;

- оушыларына оятын талаптарыны ойа сыйымдылыы мен олара деген сезімталдыынан;

- оушыларды жас жне жеке –дара ерекшеліктерін жасы білуінен;

- з ебегіне сыни кзараспен баалай білуінен;

депті педагог жмыса, іскери кездесулерге уаытында келеді; зіні ріптестеріне, оушыларына, оларды ата-аналарынан алан заттарын уатылы айтарады; айналасындаы адамдара залал келтіретін, алып-ашпа сыбыс пен расталмаан фактілерді дауыстап айталамайды;

Педагогикалы тртіп олданылатын педагогикалы сер етудегі діс, тсілдерді негізділігімен жне икемділігімен сипатталады. «Тртіп» тсінігі кптеген жиынтытардан ралады, біра, оларды брі кішкентай адаммен жне оан деген ерекше сезімталдыпен, аморлыпен байланысты. Малім мінезі мен тактикасы икемділікті ажет етеді..

Сабата — натылы, сыпайылы, жым сабаа дайын болмаанда аталды.

Сабатан тыс уаытта — жеке гімелесу, саяхат кезінде, серуен барысында шынайы болу, ажарынды таныту

Педагог пен оушы арасындаы арым-атынас келесі жйеде алыптасуы ажет: сенімділік; баланы тыдай білу; зара тсінушілікті негізге алу; іскери арым-атынас;ыпал етуден біртіндеп зара рекеттесуге кшу.

Аталан арым атынас талаптарын алыптастыру шін топтаы балалар арасындаы леуметтік жадайды ескеру керек.Сонымен атар ынталандыру, жазалау жне мадатау тсілдерін олдана отырып, малім р балаа атысты ерекше депті болуы тиіс.

Малім сенімділік, сыйласты, сйіспеншілік триізді сезімдерді тудыра білуі керек. Оларсыз малім бойында шынайы стаз беделі болмайды.ркез ол айналадаы адамдарды зіне алай арайтындыы жнінде жне оны неге байланысты болып жатаны ойланып жргені дрыс.

Сратар: 1)Ксіби этика дегенініміз не?2)Педагогикалы этиканы айналысатын мселелері? 3)Педагогикалы этиканы рылымы? 4) Педагогикалы мораль дегеніміз?5)Педагогикалы ндылы дегеніміз? 6)Педагогикалы ызметте кездесетін этикалытсініктер? 7)Педагог тртібіні крініс табатын сипаттары? 8)Ксіби этиканы педагог бойындаы крінісі? 9)Оушыа білім мен деп негіздерін алыптастыруда пайдаланатын діс-тсілдер

Дріс 3. Этикалы категориялар ымы жне негізгі категорияларды сипаттамасы.Этика категорияларыны леуметтік маыздылыы.
Дріс масаты: Этикалы категорияларды ымы жне катеогрияларды сипаттамасы анытап білу.
Таырыпты сратары:

1. Этикалы категорияларды ымы.

2. Негізгі этикалы катеогрияларды сипаттамасы.

3. этикалы категорияларды леуметтік маыздылыы.