Оытушылар туралы малматтар

СИЛЛАБУС

 

Пн Жалпы гигиена - OG 2222

 

Маманды: 051301 – «Жалпы медицина»

 

Оу саатыны клемі 108 саат

 

Курс 3 Семестр 5-6_

 

Алматы, 2013 ж.

Силабусты Р ДМ Астана, «___» ___________ 2009 ж, ылым мен адам ресурстарын дамыту Департаментімен бекітілген «Жалпы гигиена» пні жніндегі Типтік оу бадарламасы негізіндежалпы гигиена жне экология кафедрасыны мегерушісі, м..д., проф. Кенесариев .И., м..к., аа оытушы Ержанова А.Е. айта растырды. Мемлекеттік тілде айта деген оытушы Адилова М.Т.

 

Жалпы гигиена жне экология кафедрасыны мжілісінде талыланды жне бекітілді.

 

«___»____________ 2013 ж. Хаттама № ___­­­­­­­­­­­­­

 

Кафедра мегерушісі, м..д., профессор _____________ Кенесариев .И.

 

 

ЖАЛПЫ МАЛМАТТАР

1.1 ЖОО аталуы:С.Ж. Асфендияров атындаы аза лтты Медицина Университеті

 

1.2 Кафедра: Жалпы гигиена жне экология

 

1.3 Пні: Жалпы гигиена_- OG 2222

1.4.Мамандыы: 051301 – «Жалпы Медицина»

Оу саатыны клемі – 108 саат

1.6 Оитын курсы жне семестрі: 3 курс, 5-6 семестр

 

Оытушылар туралы малматтар

№	Аты-жні	ылыми дрежесі, лауазымы, атаы	Алдыы реттегі ылыми ызыушылыы	ол жеткізген табыстары, ебектері
	Кенесариев .И.	м..д., кафедра мегеру-шісі, профессор	Республиканы мнай газ айматарындаы жне ракеталы-ядролы сына полигондары айматарындаы оршаан орта мен халы денсаулыы жадайларын зерттеу жне зекті халыаралы бадарламаларды іске асыру.	Республикалы медициналы ЖОО арналан жалпы гигиена жне экология жніндегі типтік бадарламаларды дайындаушы, 300-ден асатын ебектерді, оны ішінде аза жне орыс тілдеріндегі «Экология жне халы денсаулыы», «Коммуналды гигиена» оулытарыны, «Таамтану гигиенасы» оу ралыны жне аза тілінде жазылан «Радиациялы гигиена» оу ралыны авторы. Жалпы гигиена жне экология бойынша барлы факультеттерде дрістер оиды.
	Анамбаева А.И.	м..к, доцент	Республиканы мнай-газды айматарындаы оршаан орта мен балаларды денсаулы жадайларын зерттеу.	Стоматология факультетіне арналан типтік жне жмысты бадарламаларды дайындаушы. Медициналы ЖОО студенттеріне арналан жалпы гигиена бойынша «Гигиена лечебно-профилактических организаций» жне «Гигиена детей и подростков» оу ралдарыны авторы. Стоматология факультетіні студенттеріне жалпы гигиена мен экологиядан дрістер оиды.
	Амрин М.К.	м..к, доцент.	Республиканы мнай-газды айматарындаы жне ракеталы-ядролы сына полигондары айматарындаы оршаан орта мен халы денсаулыы жадайларын зерттеу.	Медико-профилактикалы жне фармацевтикалы факультеттерге арналан медициналы экология жніндегі типтік жне жмыс бадарламаларды дайындаушы. Орыс жне аза тілдерінде жазылан «Ауа гигиенасы» оу ралыны авторы. Медико-профилактикалы жне баса да факультеттерді студенттеріне жалпы гигиенадан, медициналы экологиядан дрістер оиды.
	Аликеева Г.М.	м..к., аа оытушы	Республиканы мнай-газды айматарындаы оршаан орта мен халы денсаулыы жадайларын зерттеу.	аза жне орыс тілдеріндегі «Су гигиенасы», «азастан аумаындаы бірінші медициналы ызметкерлері» оу-дістемелік ралдарды авторы. Экологиядан дрістер оиды.
	Алимова Н.Е.	аа оытушы	Республиканы мнай-газды айматарындаы оршаан орта мен халы денсаулыы жадайларын зерттеу.	«оамды денсаулыты сатау», «Фармация» маманды-тарына арналан экология жніндегі жмысты бадарламалар мен силлабустарды дайындаушы. Медициналы ЖОО студенттеріне арналан жалпы гигиена бойынша «Гигиена питания» жне «Гигиена детей и подростков» оу ралдарыны авторларыны бірі. Фармацевтика факультетіні студенттеріне жалпы гигиенадан дріс оиды.
	Адилова М. Т.	Оытушы		Барлы факультеттерде жалпы гигиенадан жне экологиядан саба жргізеді. Кафедраны дістемелік материалдарын дайындауа жне мемлекеттік тілге аударуа атысады.
	Сламлова С.Ш.	Оытушы		Барлы факультеттерде жалпы гигиенадан жне экологиядан саба жргізеді. Кафедраны дістемелік материалдарын дайындауа жне мемлекеттік тілге аударуа атысады.
	Оразымбетова А.М.	Оытушы	Республиканы ракеталы-ядролы сына полигондары айматарындаы оршаан орта мен халы денсаулыы жадайларын зерттеу.	Барлы факультеттерде жалпы гигиенадан жне экологиядан саба жргізеді. Кафедраны дістемелік материалдарын дайындауа жне мемлекеттік тілге аударуа атысады.

1.8 Жанаспалы апарат:кафедраны тран орны Тле би кшесі, 94, 1 оу корпусы

тел. 2926722

факс 2926722

1.9 Пнні саясаты

Студент кафедраны келесі талаптарын орындауы тиіс:

- Сабаа кешікпеуі; 3 кешігу себепсіз 1 саба жібергенге те болады.

- Жіберілген дрістер оып телмейді, біра дріс оылан тарау бойынша білімдерін баылау кезінде баасы 1 балла тмендетіледі жне емтихан тапсыру кезінде осымша сра енгізіледі.

- Жіберілген сабатарын оытушы таайындаан белгілі бір уаытта оып теуі керек, жіберген сабаты уаытында темеген жадайда баа 25% тмендейді.

- Оу рдісіне белсенді атысуы тиіс;

Тжірибелік сабатарды барлы тапсырмаларын орындау жне талаптара сйкес нтижесін жазу;

- Студентті зіндік жмыстарыны (СЖ) жне оытушымен бірге орындайтын СЖ тапсырмаларын жеткілікті дегейде орындауы жне оларды белгіленген мерзімде ткізуі тиіс; уаытында ткізбеген жадайда баасы 25% тмендетіледі.

- Тарау бойынша білімдерін (рубеждік) баылауды з уаытында тапсыруы тиіс, оларсыз емтихан тапсыруа рсат берілмейді, з уаытында тапсырмаса рбір аралы білімдерін баылау жмысына рейтингі 1 балла тмендейді.

- Аудиторияда а халатта болуы тиіс.

 

БАДАРЛАМА

Кіріспе.

Гигиена- адамдарды денсаулыын сатау жне ныайту шін ауруларды алдын алу масатында, медицинаны алдын алу жніндегі негізгі пн болып табылады. оамны денсаулыы азіргі жадайда оны санитарлы-эпидемиологиялы олайлылыымен жне азаматтарды ауіпсіз тіршілік етуіне ытылыымен аныталады. оршаан орта мен адам азасыны ортасында зара тыыз арым-атынас бар, ортаны олайсыз факторлары немі сер етіп отыран жадайда, сонымен атар, сіресе,адама ауіпті болып табылатын азіргі уаытта жаа техногенді факторларды аумаы кеейген стте, сырты орта арынды ластанан кезде трындар денсаулыыны тмендеуіне жне кптеген ауруларды дамуына себепкер болады. Ауруларды даму аупін тмендету, популяцияны денсаулыын сатауа тек алдын алу шаралары ана кмек бере алады, себебі, емдеуге, яни дамыан ауруды емдеуге араанда, сыры ортаны зиянды факторларын жою жне оларды серін тмендету жолы арылы ауруларды алдын алуа баытталан. Осы шараларды ылыми негізін адам азасы мен оам денсаулыына сырты орта факторларыны серін зерттей отырып, гигиеналы нормативтер мен санитарлы ережелерді дайындайтын гигиена ылымы болып табылады.

Алдын алу шараларын тек ана гигиенист дрігерлер ана емес, сонымен атар, гигиенаны ылыми негіздерін жасы білуге міндетті емдеу баытындаы емдеу дрігеріні де жмысыны негізгі блігі болып табылады. Дрігерді гигиеналы білімділігі оан алдын алу жмыстарын білімді трде жргізуге жне тиімді атаруа ммкіндік береді, ортаны ртрлі теріс факторларыны адам азасына серін біле отырып, емдеу-диагностикалы шараларды дрыс жргізе алады, сонымен бірге, трындарды гигиеналы білімділігін жоарылата отырып, сауытыру шараларды тиімді жргізе алады.

2.2. Пнді оыту масаты:

Медициналы ызметкерлерге, оны келешектегі ксіптік жмыстарыны барлы аспектілеріне ажетті ауруды алдын алу жнінде ойлауын алыптастыру.

Тек ана жпалы жне жпалы емес ауруларды біріншілік жне екіншілік алдын алу сратарын шешуге ммкіндік беретін ана емес, сонымен атар, дрыс диагноз ою, ауруларды адекватты емдеу жне алпына келтіру, халыты гигиеналы салауаттылыын арттыру шін де ажетті гигиеналы білімдеріні негізін алыптастыру.

2.3. Пнді оыту міндеттері:

· Адамны тіршілігі мен ндірістік жмыс жадайындаы оршаан ортаны ртрлі факторларыны жеке адамны денсаулыына жне оам денсаулыына сер ету табиаты мен сипаты туралы тсінікті алыптастыру.

· Ауруларды алдын алу, сау адамдарды денсаулыын сатау жне ныайту шін гигиеналы білімді алыптастыру.

· Ауруларды этиологиясы немесе ауіп-атер (риск) факторы ретінде оршаан орта факторларыны рлін атап крсетуді жне бл білімдерін зіні ксіптік жмысында олдану дадысын алыптастыру.

· Гигиеналы сратар жнінде жаа апараттар табуды жне оны наты ксіптік міндеттерін шешу шін олдану дадысын алыптастыру.

· Гигиеналы білімдерін халыты гигиеналы сауаттылыын арттыру шін олдану дадысын алыптастыру

2.4. Оытуды соы нтижелері:

Білімдерін алыптастыру:

1.Ауаны гигиеналы маызын. Атмосфералы ауаны физикалы асиеттеріні, табии химиялы жне биологиялы рамыны жне ластануыны адам азасына серімен байланысты ауруларды алдын алу жніндегі шараларды.Ауа райы мен климат жадайларыны адамны денсаулы жадайына серін.

2. ртрлі баытта жмыс істейтін жабы блмелерге ойылатын гигиеналы талаптар. олайсыз микроклимат жадайыны, ауаны химиялы, бактериялы ластануыны азаа сер етуін алдын алу жніндегі шараларды.

3. Жпалы жне жпалы емес ауруларды пайда болуы мен таралуындаы су факторы мен топыраты жне оларды алдын алу жніндегі гигиеналы шараларды

4. Жеке жне жымды рационалды таматану мен оан медициналы баылау жргізуді гигииеналы негіздері.

5. Балалар мен жасспірімдерді дене дамуы мен денсаулы жадайларыны мселелері. Балаларды денсаулыыны жоары дегейі мен дрыс дамуын амтамасыз етуді гигиеналы негіздері.

6. нерксіп ксіпорындары мен ауыл шаруашылыындаы жмыс рдістері мен жмыс ортасыны е кп таралан зиянды факторларыны гигиеналы сипаттамасын. ндірістегі ксіптік патологияларды, ндірістік жарааттануларды алдын алу жне жалпы ауру-сырауды тмендету жніндегі шараларды.

7. Иондаыш сулелену кздерімен жмыс істеу кезінде медицина ызметкерлеріні радиациялы ауіпсіздігін амтамасыз ету жніндегі шаралар мен радиациялы ораныс принциптерін

8. Елді мекендерді жоспарлауды гигиеналы негіздерін.

9. Жеке бас гигиенасы мен салауатты мір салты негіздерін.

10. Санитарлы аарту жмыстарын жргізу дістері мен трлерін.

11. Соыс уаытында медициналы ызметке жктелген санитарлы-гигиеналы шараларды жргізуді тртібі мен клеміні мазмнын.

 

Дадыларын алыптастыру:

1. Трын жне оамды йлердегі микроклимат параметрлерін, ауа ортасыны сапасын, желдетуді, жылытуды,жарыты зерттеуді жне баылау жргізуді.

2. Жпалы жне жпалы емес ауруларды дамуындаы су факторыны жне топыраты рлін баалауды жне оларды алдын алу жнінде шаралар жргізуді.

3. Суды зарарсыздандыру шін рамында хлоры бар препараттарды дозасын есептеуді жне зарарсыздандыру жргізуді.

4. Жеке адамны жне халыты йымдастырылан топтарыны таматануы йымдастырылуын жне ндылыын баалауды жне олара медициналы баылау жргізу жне дозиметрлерді олдануды орындай алуы тиіс.

5. Балалар мен жасспірімдерді денсаулыы мен дене дамуыны жадайын баалауа, кн тртібін йымдастыруа, оу-трбиелік рдісіне медициналы баылау жргізу.

6. Ксіптік зияндылытарды адам азасына сер ету ауіпін баалауды, ажетті алдын алу шараларын сынуды

7. Радиоактивті заттармен жне иондаыш сулелену кздерімен жмыс істеу кезінде радиациялы ауіпсіздікті амтамасыз ету жніндегі барлы гигиеналы талаптарды іске асыруды. Науастарды медициналы сулеленуге шырауын шектеу.

8. Белгілі бір жмыс жадайында сулеленуге шыраудан алан дозаны жне ауіпсіз жмыс параметрлерін есептеуді Ауруханаларды орналасуы, жоспарлануы жабдыталуы жне ктіп стауы гигиеналы талаптара сйкес келуін баалауды. АІИ- алдын алу шараларын жне ауруханаларды санитарлы режиміне баылау жргізуді орындай алуы тиіс.

9. скери уаытта лабароторияа зерттеу шін, дайын таам мен суа сынама алу, таамды азытара санитарлы сараптама жргізу, сонымен атар, оларды радиоактивті заттармен ластануы кезінде зерттеулер жргізу.

10. Дала жадайында суды залалсыздандыруа жне тссіздендіруге баылау жргізуді іске асыру.

11. скери уаыттаы аурулар, соны ішінде жпалы ауруларды дамуы мен таралу факторларын анытау жне оларды алдын алу шараларын йымдастыру. арулы кштерде санитарлы баылау нысандарыны санитарлы жадайын баалау. Гигиена аумаында алынан білімдерді трындар арасында аарту шараларын жргізу барысында олдану.

2.5. Пререквизиттер:философия, политология, социология, ы негіздері, информатика, экология, медициналы биофизика, химия, молекулярлы биология жне медициналы генетика, биохимия, алыпты анатомия, алыпты физиология, патологиялы физиология, микробиология, клиникаа кіріспе, ішкі аурулар пропедевтикасы.

2.6. Постреквизиттер: эпидемиология, коммуналды гигиена, таматану гигиенасы, ебек гигиенасы, балалар мен жасспірімдер гигиенасы, оамды денсаулы сатау, ішкі аурулар, балалар аурулары, жпалы аурулар, жалпы хирургия, акушерство жне гинекология, неврология, оториноларингология, онкология, жалпы тжірибе.

2.6. Пнні ысаша мазмны.

Гигиена оршаан орта нысандарыны (ауа, су, топыра, таамды азытар, ндіністік ортаны) табии жне антропогендік факторларын жне осы факторларды адам денсаулыына сер ету задылытарын зерттейді. Алынан малматтарды негізінде ол адамды оршаан ортаны-тіршілік ортасын жне ндірістік іс-рекет ортасын орауа жне сауытыруа баытталан, солар арылы адамны денсаулыын сатауа жне ныайтуа баытталан ылыми трыдан негізделген гигиеналы нормативтерді, санитарлы ережелерді, алдын алу шараларын дайындайды.

азіргі гигиена кп салалы пн, оны рамына коммуналды гигиена, таматану гигиенасы, ебек гигиенасы, балалар мен жасспірімдер, емдеу-алдын алу мекемелеріні, радиациялы, скери, леуметтік гигиена, т.б. кіреді. Гигиена оршаан орта факторларын жне оларды адам азасына серін зерттеу масатында анатомия, гистология, алыпты жне патологиялы физиология, патологиялы анатомия, биохимия, биология, микробиология, сондай-а медициналы емес климатология, метеорология, агрохимия, топыратану, агрономия, математика ж.т.б. сияты іргелі медициналы пндерді зерттеу дістерін жне олардан алан мліметтерін олданады.

Гигиена барлы клиникалы пндермен тыыз байланыста, себебі денсаулы жадайын баалауа арналан зіні зерттеулерінде ол клиникалы зерттеу дістерін жне оршаан орта факторларыны серінен пайда болатын патологияларды клиникалы кріністері мен аымыны (барысы) сипаты туралы малматтарды кеінен олданады. Сонымен атар, гигиена дайындаан нормативтер, сыныстар, ережелер емдеу медицинасыны барлы емдеу-алдын алу жмыстары оны негізі болып табылады.

Рбір сабаты (дрістерді, тжірибелік, семинарлы, зертханалы сабатарды, зіндік жмыстарды) таырыптарыны, трі мен затыыны таырыпты жоспары.