Тапсырма №1. Гигиеналы зерттеу дістері бойынша жадайлы есептерді шешу
Есеп № 1.
Бояу ндірісі цехында жмыс зонасына ацетон, бензол, сонымен атар, жылулы радиацияны кздері (жылынан ондырыларынан шыатын инфраызыл сулелену) бар. Зауыт пен СЭ зертханасынан кезекті трде жмыс зонасыны ауасынан ауадан сынама алынады. Мнда ацетон мен бензолды жоары дегейі аныталды. Оларды концентрациялары ШРЕК-тен 2-3 есе жоары екендігі белгілі болды. Жылулы радиацияны интенсивтілігі норма шегінде. Ацетон жне бензол орталы жйке жйесіне, ан жйесіне, бауыр жне баса да азалара сер ететін у болып табылады. ндіріс жмысшыларын медициналы тексеру кезінде жоары орталы жйке жйесіні, асазан ішек жолдарыны, ан, аурушадылыыны жоары дегейі аныталынды. Жмыс зонасыны ауасыны ластануы технологиялы рдісті бзылуымен, желдету жне жабдытарды герметизациясыны жеткіліксіздігімен байланысты екендігі аныталды.
Есептеу арылы белгілі болды, кезекті алдын алу шараларын олданбаан кезде, ластаыштар 3-4 жылдан со нормативтен 5-6 есе жоарылайды, ал аурушадылы 1,5-2 есеге жоарылайды. Ауаны ластану дегейін тмендету жне ксіптік ауруларды алдын алу шін тиімді желдетуді йымдастыру, жабдытарды герметизациялау, технологиялы рдістерді жетілдіру, СИЗ міндетті трде олдану сынылды.
Сратар:
1. Жмысшылара сер ететін факторларды табиаты андай?
2. Цехта гигиеналы жадайды талдау барысында гигиенаны андай міндеттері шешіледі?
3. Цехта гигиеналы жадайларды баалау кезінде гигиенаны андай дістері олданылады?
4. рбір діс андай мліметтерді алу шін олданылды?
5. ШРЕК жне ШРЕД дегеніміз не? Оларды деу шін андай гигиеналы дістер олданылады?
6. Гигиенаны андай дісіні кмегі арылы ацетон мен бензолды азаа сері бекітілді?
7. Перспектива бойынша гигиенаны болжамы бекітілді?
8. Есептерде гигиенаны андай міндеттері шешіледі?
9. азіргі уаытта жмысшыларды медициналы тексерулерден ткізу санитарлы-эпидемиологиялы дісті ай тріне жатады?
10. Алдыы жылдарда жмысшыларды аурушадылыы бойынша мліметтер санитарлы эпидемиологиялы дісті ай тріні кмегі арылы алынды?
11. Цехта санитарлы баылауды андай трі жргізілді, оны масаты андай?
12. Берілген есептегі барлы шаралар мен міндеттер медицинаны ай баытында берілген?
Есеп № 2.
Болат ю цехында зауыт зертханасыны мліметтері бойынша жмыс зонасыны ауасында ккірт пен азот тотытары мен ос тотытары, иісті газ табылан, бларды концентрациялары ШРЕК 2-3 есе жоары. Болат ерітетін беткейлер бірнеше жздеген градустара дейін ысиды. Олардан шыан жылу сулелеріні арындылыы ШРЕК тен 2 есе жоары. Цехта жаз айында ауа температурасы 38-39 градуса дейін жетеді. арынды шу, бларды дегейі алыпты жоары дегейіне жетеді. Ккірт пен азотты тотытары мен ос тотытары кз бен тыныс алу жолдарыны кілегейлі абаттарына тітіркендіргіш сер етеді, риниттерді, бронхиттерді, пневмонияны шаырады, токсикалы сер крсетеді. Иіс тигізіп уландыратын газ анда карбоксигемоглобинні тзілуіне жне тіндерге оттегіні тасымалдануыны бзылуына келеді. Шу кохлеарлы аппаратта деструктивті сер крсете, ал, жылулы радиация шектен тыс ызынуа жне катарактаа келеді. Статистикалы зерттеулерді дістері бойынша бірнеше жылдар бойына цехта жоары тыныс алу жолдары мен кпеде, ОЖЖ, ЖЖ аурушадылыыны жоары дегейлері аныталды. Кезекті медициналы тексерулерді жргізу барысында жмысшыларды 20% созылмалы трахеиттер мен бронхиттер, 15%- миокардты дистрофиясы, артериялы гипертензия, 18 % астениялы жне астено-жйкелік бзылыстар, 10% - кередік байалды. Зиянды серлерді сер ету дегейлерін тмендету шін жабдытарды герметизациялау, желдету тиімділігін жоарылату, су жамылыларын олдану, ораныс кзілдіріктер мен арнайы киімдерді пайдалану ажет.
Сратар:
1.Жмысшылара сер ететін факторларды табиаты андай?
2.Цехта гигиеналы жадайды анализдеу кезінде гигиенаны андай міндеті шешіледі?
3.Цехта гигиеналы жадайларды баалау кезінде гигиенаны андай дістері олданылды?
4.рбір діс андай мліметтерді алу шін олданылды?
5. ШРЕК жне ШРЕД дегеніміз не? Оларды дайындау шін андай гигиеналы дістер олданылды?
6. Азаа жылулы радиация мен ластаыштарды серін гигиенаны андай дістерімен аныталынды?
7. Келешекке гигиеналы жадайа болжам жасалды ма, оны орытындысы андай?
8. Есептерде гигиенаны андай міндеттері шешіледі?
9. азіргі уаытта жмысшыларды медициналы тексерулерден ткізу санитарлы-эпидемиологиялы дісті ай тріне жатады?
10. Алдыы жылдарда жмысшыларды аурушадылыы бойынша мліметтер санитарлы эпидемиологиялы дісті ай тріні кмегі арылы алынды?
11. Цехта санитарлы баылауды андай трі жргізілді, оны масаты андай?
12. Берілген есептегі барлы шаралар мен міндеттер медицинаны ай баытында берілген?
Есеп № 3.
Антибиотиктерді ораптау цехыны жмыс зонасыны ауасында траты трде антибиотикті шаы табылан, біра оларды концентрациялары ШРЕК тен аспайды. Орындалатын операциялар монотонды, яни біркелкі, жне жмысшыны мжбрлік жадайы бар. Желдеткіш ондырыларыны жмысы алыпты. Бірата жмысшыларды арасында жргізілген медициналы тексерулерді барысында дисбактериоз жадайлары, бауыр мен бйректі токсикалы заымдалулары, сонымен атар, теріні жне кілегей абаттарыны саыраулаты ауруларыны суі, аллергиялы аурулар байалан. Антибиотикті ораптайтын жмысшыларда айын сезімталдылы жне токсикалы сер, бауыр мен бйректеріні заымдалулары бар. ткен 3 бойынша аурушадылы туралы мліметтерді анализдеу барысында жмысшыларды денсаулыында антибиотикті жаа трін ндіріске енгізгеннен бастап нашарлауын крсеткен. Зерттеу нтижелері бойынша жмыс зонасыны ауасында антибиотикті ШРЕК-ы айта аралды. Ша бліну дегейі мен ебекті біркелкілігін тмендетуге ммкіндік беретін технологиялы рдістер жетілдірілді. Дайындалан сыныстарды енгізгеннен кейінгі медициналы тексерулерді нтижелері аурушадылы дегейлеріні тмендеуін крсетті, сонымен бірге, жмысшыларды денсаулы жадайларыны жасарандыын крсетті.
Сратар:
1. Жмысшылара сер ететін факторларды табиаты андай?
2. Цехта гигиеналы жадайды анализдеу кезінде гигиенаны андай міндеті шешіледі?
3. Цехта гигиеналы жадайларды баалау кезінде гигиенаны андай дістері олданылды?
4. рбір діс андай мліметтерді алу шін олданылды?
5.ШРЕК жне ШРЕД дегеніміз не? Оларды дайындау шін андай гигиеналы дістер олданылды?
6. Азаа антибиотиктерді сері гигиенаны андай дістері арылы аныталды?
7. Келешекке гигиеналы жадайа болжам жасалды ма, оны орытындысы андай?
8. Есептерде гигиенаны андай міндеттері шешіледі?
9.азіргі уаытта жмысшыларды медициналы тексерулерден ткізу санитарлы-эпидемиологиялы дісті ай тріне жатады?
10.Алдыы жылдарда жмысшыларды аурушадылыы бойынша мліметтер санитарлы эпидемиологиялы дісті ай тріні кмегі арылы алынды?
11. Цехта санитарлы баылауды андай трі жргізілді, оны масаты андай?
12. Берілген есептегі барлы шаралар мен міндеттер медицинаны ай баытында берілген?
13. Динамикада медициналы тексерулерді жргізу санитарлы-эпидемиологиялы дісті андай тріне жатады?
14. Антибиотиктерді ШРЕК неге айта арастырылды?
Есеп № 4.
Мата шыаратын мата ааз комбинатыны жмыс зонасыны ауасында мата шаы, сонымен атар шу блінеді. Комбинат зертханасы мен СЭ жмыс зонасынан кезеді трде ауадан сынама алынып отырады. Бнда мата шаыны жоары дегейі жне сонымен атар шуды жоары дегейлері байалып отыр. Шуды дегейі санитарлы алыптардан 2 есе жоары асып отыр. Шаны концентрациясы ШРЕК 5 есе жоары. Мата шаы жоары жне тменгі тыныс алу жолдарыны ауруларын, кпе ауруларын шаырады. Шу есту аппаратына сер етеді, сонымен атар ОЖЖ, жрек ан тамыр жйелеріне де теріс сер етеді. Жмысшылара медициналы тексерулер жргізгенде ндірісті жмысшыларында тыныс алу жолдарыны аурулары (риниттер, бронхиттер, пневмокониоздар) жне кередік байалан. 5 жыл брын осы ауруларды дегейі біршама тмен еді. Жмыс зонасыны ауасыны ластануы жмыс жабдытарыны ескіруімен, желдетілуді жне ндіріс технологиясыны нашарлыына байланысты екендігі аныталды. Сонымен атар осы ндірісте ітейтін жмысшыларды кпшілігі жеке орану киімдерін кимейді. ылыми есептеулер крсеткендей ажетті шараларды олданбаан кезде ауада шаны концентрациясы 1 жылдан кейін нормативтен 7 есе жоарылайды. Шу дегейі 2 есе жоары, ал аурушадылы 3 есеге жоарылайды. Санитарлы жадайды жасарту шін жне ксіптік ауруларды тмендету шін ндірісті технологиясын модернизациялау, желдету жмысын жасарту, барлы жмысшыларды жеке орану киімдерімен амтамасыз ету керек. санитарлы ызметті есебі бойынша комбинат жмысшыларыны арасында аурушадылыты тмендеуіне келу керек.
Сратар:
1. Жмысшылара сер ететін факторларды табиаты андай?
2 Цехта гигиеналы жадайды анализдеу кезінде гигиенаны андай міндеті шешіледі?
3. Цехта гигиеналы жадайларды баалау кезінде гигиенаны андай дістері олданылды?
4. рбір діс андай мліметтерді алу шін олданылды?
5.ШРЕК жне ШРЕД дегеніміз не? Оларды дайындау шін андай гигиеналы дістер олданылды?
6. Шу мен шаны азаа сері гигиенаны андай дістерімен аныталды?
7. Келешекке гигиеналы жадайа болжам жасалды ма, оны орытындысы андай?
8. Есептерде гигиенаны андай міндеттері шешіледі?
9. азіргі уаытта жмысшыларды медициналы тексерулерден ткізу санитарлы-эпидемиологиялы дісті ай тріне жатады?
10. Алдыы жылдарда жмысшыларды аурушадылыы бойынша мліметтер санитарлы эпидемиологиялы дісті ай тріні кмегі арылы алынды?
11. Цехта санитарлы баылауды андай трі жргізілді, оны масаты андай?
12. Берілген есептегі барлы шаралар мен міндеттер медицинаны ай баытында берілген?
Есеп№ 5.
Асхананы ас блогында СЭ атысуымен жргізілген сынамада ас йді ауасында жаымсыз иіс байалды жне табии газдарды (кмірышыл, иісті газ, азот тотыы мен ос тотытары) жиналуы байалан. Бларды концентрациялары ШРЕК тен бірнеше есе жоары. СО улы болып табылады, ол ана сер етеді, ал азот тотытары мен ос тотытары тітіркендіргіш сер етеді. Сонымен атар, келесі факітелер табылды: азытарды сатауды жылулы тртібі бзылан, ас йде механикалы сормалы желдеткіш жмыс істемейді. Осыан байланысты асханада таматан улану жадайлары жиі орын алып отыран. Жмысшыларды медициналы тексеру барысында алтын тстес стафилакоккты тасымалдаушысы аныталды, сонымен атар, басты айналуы, жрек айну, лсіздік, кз бен мрынны ашуы байалан. Тексеруді жргізген санитарлы дрігер ажетті шараларды олданбаан жадайда ластаыштарды концентрациясы ауада нормативтен асады жне таматан улану жадайлары жаласа береді деп орытындылады. Тексеруден кейін асхананы санитарлы жадайын жасарту масатында желдету мен мздатыша жндеу жмыстары жргізілді. Ас блогыны жмысшылары антибиотикотерапия курсынан тті жне жеке бас гигиеналарын сатады.
Сратар:
1. Жмысшылара сер ететін факторларды табиаты андай?
2 Цехта гигиеналы жадайды анализдеу кезінде гигиенаны андай міндеті шешіледі?
3. Цехта гигиеналы жадайларды баалау кезінде гигиенаны андай дістері олданылды?
4. рбір діс андай мліметтерді алу шін олданылды?
5.ШРЕК жне ШРЕД дегеніміз не? Оларды дайындау шін андай гигиеналы дістер олданылды?
6. Адам азасына ластануды сері жне бактериотасымалдаушылыгигиенаны андай дістеріні кмегі арылы?
7. Келешекке гигиеналы жадайа болжам жасалды ма, оны орытындысы андай?
8. Есептерде гигиенаны андай міндеттері шешіледі?
9.азіргі уаытта жмысшыларды медициналы тексерулерден ткізу санитарлы-эпидемиологиялы дісті ай тріне жатады?
10. Алдыы жылдарда жмысшыларды аурушадылыы бойынша мліметтер санитарлы эпидемиологиялы дісті ай тріні кмегі арылы алынды?
11. Цехта санитарлы баылауды андай трі жргізілді, оны масаты андай?
12. Берілген есептегі барлы шаралар мен міндеттер медицинаны ай баытында берілген?
Есеп № 6.
Цементті ндіретін ндіріс орнында квартал аралы санитарлы тексерулерді жргізу барысында жмысшыларды азасына цемент шаы мен шуды сері бар екендігі аныталды. Жмыс зонасыны ауасында цемент шаыны концентрациясы ШРЕК 3 есе асады. Ал шуды арындылыы ШРЕД жоары. Цемент шаы тітіркендіргіш жне фиброзды сері бар, теріні, кпе жне кілегей абаттарын заымдайды, Сонымен атар, шу есту мшесіне, сер етеді, сонымен бірге, ОЖЖ, ЖЖ олайсыз сер етеді. Сонымен бірге жмысшыларды ебегі кптеген ауыр жктерді ктерумен де байланысты. Мед. тексерулерді жргізу барысында жмысшылар кпе, тері жне есту азасыны аурулары бар. имыл-озалыс аппарат жаынан да бзылыстары бар. Жмысшыларды медициналы картасыны мліметтері бойынша ткен 10 жылда аурушадылыа статистикалы зерттеулер жргізілді. Жалпы аурушадылыты жне жекелеген нозология (тыныс алу жйесі, кз, тері, сйек) аурушадылыты суі аныталды.Жмыс зонасыны ауасыны ластануы технологиялы рдісті бзылуымен жне жабдытарды нашар герметизациясымен байланысты екендігі аныталды. ЖЗ олданылмайды. Ебек жадайларын жасарту жне ксіптік ауруларды алдын алу бойынша шаралар ола алынды. Осы шараларды олдананнан кейін санитарлы жадайды болжамы олайлы болды.
Сратар:
1. Жмысшылара сер ететін факторларды табиаты андай?
2. Цехта гигиеналы жадайды анализдеу кезінде гигиенаны андай міндеті шешіледі?
3. Цехта гигиеналы жадайларды баалау кезінде гигиенаны андай дістері олданылды?
4. рбір діс андай мліметтерді алу шін олданылды?
5. ШРЕК жне ШРЕД дегеніміз не? Оларды дайындау шін андай гигиеналы дістер олданылды?
6. Цемент шаы мен шуды адам азасына сері гигиенаны андай дістеріні кмегі арылы аныталынды?
7. Жмысшылара сер ететін факторларды табиаты андай?
8. Цехта гигиеналы жадайды анализдеу кезінде гигиенаны андай міндеті шешіледі?
9. Цехта гигиеналы жадайларды баалау кезінде гигиенаны андай дістері олданылды?
10. рбір діс андай мліметтерді алу шін олданылды?
11. ШРЕК жне ШРЕД дегеніміз не? Оларды дайындау шін андай гигиеналы дістер олданылды?
Тапсырма№2.