Жадайлы есептерді растыру

Сынылатын дебиеттер

Негізгі:

1. Гигиена/ Под ред. Акад. РАМН Г.И.Румянцева.- М.:ГЭОТАР МЕДИЦИНА, 2000.- С. 221-266.

2. Кенесариев У.И., Балмахаева Р.М., Жоламанов М.Е., Алимова Н.Е. Гигиена питания: Учебное пособие по общей гигиене для студентов медицинских вузов. – Алматы,2005. – Ч.1. – С.42-137.

3. Пивоваров Ю.П., Королик В.В., Зиневич Л.С. Гигиена и основы экологии человека. – Ростов н/Д: «Феникс», 2002. – 148-207.

4. Гурова А.И., Горлова О.Е.. Практикум по общей гигиене. - М. Изд-во Университета Дружбы народов, 1991.- С. 69-74.

5. Пивоваров Ю.П. Руководство к лабораторным занятиям по гигиене и основам экологии человека, 3-е изд. – М.: ГОУ ВУНМЦ МЗ РФ,2001.- С.72- 96.

осымша:

1. Ванханен В.Д., Лебедева Е.А., - Руководство к практическим занятиям по гигиене питания. М. Медицина, 1987.- С. 26-41.

2. Королев А.А., Богданов М.В., Ал.А.Королев и др. Медицинская экология. М.:Изд.центр «Академия», 2003. – С.123-139.

3. Шарманов Т.Ш., Плешкова С.М. Метаболические аспекты питания с курсом общей биохимии.- Алматы, 1998.

4. Шелстон Х. Правильное сочетание пищевых продуктов/ Пер. с англ.- С. Петербург: ЭКАМ, 1991.- 57 с.

Баылау

(сратар):

1. Таматы толы ндылыына дрігерлік баылау. Жеке жне жымды таматануды адекваттылыын баалау дістері: срау, срау-лшеу, есептеу, таматану статусы жне аурушады бойынша, лабораторлы – оларды апараттылыы жне олдану шарттары.

2. Таматану статусы таматануды адекваттылыын, денсаулы жадайын анытайды. Таматану статусыны трлері. Таматы статусты баалауды дістемесі. Таматану адеквттылыыны критерилері: клиникалы симптомдар, антропометриялы жне биохимиялы крсеткіштер, жеке органдар мен жйелерді функционалды жадайы, физикалы жне аыл-ойды жмыса абілеттілігі, аурушады.

3. Емдік-профилактикалы таматану. ЕП таматануды таайындалу жне растырылу станымдары. ЕП таматануды негізгі рациондарыны сипаттамасы.

4. Емдік таматану. Емдік таматануды маызы. растыруды негізгі станымдары. Емдік диеталарды ысаша сипаттамасы жне таайындалуы. Емдік таматануды йымдастыру.

5. Балалар мен жасспірімдерді таматануы.

· балалар мен жасспірімдерді заталмасу процестеріндегі ерекшеліктер жне таамды заттектерге энергиялы ажеттілігі.

· балаларды таматануындаы негізгі таматы заттектерді маызы, р-жас кезедеріндегі таматануды балансталандыыны крсеткіштері.

· Таматану режимі, жас балаларды, мектепке дейінгі жне мектептегі балаларды, таматануы.

6. арт адамдарды жне за мір сретін адамдарды таматануы.

· артты шатаы алмасу процестері, энергетикалы дисбаланс жне оларды аяы.

· арт жне ариялы кезедердегі рационалды таматану станымдары. Энергия ажеттілікті нормалары. Рационнан ант пен жануар текті майларды шектеу арылы энергетикалы ажеттеліктерді шектеу.

· Белоктара ажеттілік, жануартекті жне сімдік текті белоктарды ара-атынасы. артты жне ариялы кезедегі жануар текті белоктарды негізгі кздері болып ст таамдары болып табылады.

· Майлара ажеттілік, майлар бойынша баланталандыы, КМ\май ышылыны арасындаы ара-атынас.

· Кмірсулара ажеттілік. арапайым анттар блігін шектеу. Организмді арапайым антпен амтамасыз етуде ккністер мен жеміс-жидектерді маызы. арт адамдарддаы жне за мір сретін адамдарды тама рационындаы негізгі заттектерді ара-атынасы.

· Рационны антисклеротикалы жне антиоксидантты баытпен амтамасыз ету. Таам - антисклеротикалы веществ и антиоксиданттарды негізгі кздері. артты жне ариялы кезедегі адамдарды таматануында ышыл таамдарды жне таматы талшытарды маызы. Таматану тртібі.

7. Аыл-ой ебегімен жмыс істейтін жмысшыларды таматануы.

· Аыл-ой ебегіні физиологиялы ерекшеліктері жне таамды заттектерді ажеттілігі.

· Аыл-ой ебегімен жыс істейтін жмысшыларды биологиялы толынды, антисклеротикалы жне липотропты баытталан таматанумен амтамасыз ету.

таматану рационында С, В, А витаминдеріні болуы аыл –ой ебегімен жмыс істейтіндер шін рационалды таматану крсеткіші болып табылады.

8. Физикалы ебек трінде таматану.

· Физикалы ебек тріні ерекшеліктері жне энергия жне таамды заттектерге ажеттілік.

· нерксіптегіжне ауылшаруашылыындаы физикалы ебек трімен жмыс істейтін адамдар шін тама рационын растырудаы негізгі станымдар.

· Физикалы ебек трінде таам рационыны жне режиіні балансталандыы.

9. Ысты жне суы климат жадайларында таматану.

· Экстремальді климатты жадайда тратын жне ысты климат жадайында тратын адамдардаы терморегуляция жне зат алмасу, сонымен атар таамды заттектерге жнеэнергия ажеттілігі.

· Рационалды таматануды йымдастыруды, таматану режимін негізгі станымдары

10. Радиация дегейі жоары айматардаы трындарды таматануы.

· Тама рационын растыруда негізгістанымдар: организмні толы таматы заттектерге жне энергияа ажеттіліктерін толы анааттандыру, липидтерді тотыуын жне биологиялы мембраналарды ткізгіштігіні, стабильділігіні алдын - алу, радионуклеидтерді сорбциясы, жне организмнен тезірек шыарлуы, аланша безін орау.

· Рацион рамына кіретін таамды заттектерді жне энергия жне таамды пайдалану нормасы.

зге химиялы заттармен ластанан орындарда тратын трындарды таматануы

Адам организміне химиялы жктеме тсірген кездегі таамны доминантты ролі.

· Эколого-оранысты таматануды негізгі станымдары, санды, сапалы толынды балансталан рационны жне таматану режимімен зге химиялы заттара тзімділігін арттыру масатында амтамасыз ету.

· БАЗ ролі, арнайы емес сорбенттер- таам талшытары, ораныс асиеттері бар заттар, ХЗ токсикалы серін лсіретуде ккіртті аминышылдарды.