Ызылшаны клиникалы кріністері.

Балалардаы ызылша.

ызылша (корь) – парамиксовирустармен оздырылатын, ауа-тамшылы механизм арылы берілетін, клиникасы циклді аымымен, ызбамен, интоксикация белгілерімен, катаральді синдроммен, макулопапулезді бртпемен жне ерекше энантемалармен сипатталатын жедел жпалы ауру. ызылша – ауруды жалпы жадайынан бзылуымен, жоары тыныс жолдарыны абынуымен жне денеге тебіл, теріні стіне ктеріліп бртпе шыуымен сипатталатын жедел жпалы ауру.

оздырышы: фильтрленуші вирус. Бл вирус оршаан ортада тзімсіз, біра те шпа, яни вирус ауамен тез жне алыса тарайды.

Тарихы.

Ауруды оздырышы - вирус екенін 1911 жылы Андерсон жне Гольдбергер анытаан. ызылшаны клиникалы кріністерін зерттеген алымдар: Н.Ф.Филатов, Д.И.Доброхотова, С.Д.Носов, Л.В.Быстрякова, В.Ф.Попов, И.Ж.Жаинбаев.

Этиологиясы.

ызылша оздырышы (Polinosamorbilliorum) парамиксовирустара атысты. Баса парамиксовирустармен морфологиялы жаынан сас, вирион диаметрі – 120-250 нм. 3 абаттан трады,рамында РН бар, сырты ортада тзімсіз.

Эпидемиологиясы.

Жпалы ауру кзі – тек науас адам. Жасырын кезені соы 2 кнінде, бртпе шыаннан кейінгі 4 кунге дейін сырта оздырыштарын бледі. Ал 5-кнінен кейін жу ауіпі жойылады. Контагиозды индексі брын 1,0 болан, вакцинациядан кейін -0,1-0,2. ршу мерзімі араша-наурыз айлары аралыы.

1. Ауру кзі-ауру адам, ызылша сіресе бастапы жне бртіп шыан алашы кндерінде мейлінше жыш болып келеді. Бртіп шыаннан 4 кн ткен со науас ауыпты емес.

2. таралу жолы –ауа –сілекей жолы. ызылшамен ауыран кезде пайда болатын жтел мен тшкіру инфекцияны таралуына себеп болады. ызылшамен ауыран адаммен бір блмеде жне асындаы блмелерде болу балалара жу аупін тндіреді.

3. Сезімталды балаллар жас шамасына арамастан ызылшамен ауырыш келеді, сіресе 1-8 жас аралыындаы балалар.

4. Маусымдылы – ыс, кктем айлары.

5. Иммунитет –траты.

Патогенезі.

Кіру апалары – жоары тыныс алу жолдарыны шырышты абытары. Вирус тыныс алуу жолыны эпителиінде кбейеді. Жасырын кезені соы кндерінде, бртпе шыаннан кейінгі 1-2 кн ішінде вирусты аннан блуге болады. Азаа гематогенді таралады. Жасырын кезені аяында вирусемияны тым шиеленіскен 2-толыны байалады.

Вирусты кеірдекті шырыш абытарынан, б\ронхтардан, кейде дреттен табуа болады. Гиперплазиялы лимфоидты тіндерден,соны ішінде лимфа тйіндерінен де, кмекей бездерінен, кк бауырдан гигантты ретикулоэндотелиоциттерді табуа болатыны аныталлан. 3-кні вирусемия бірден тмендеп, 4-кні вирус детте табылмайды.

ызылшаны клиникалы кріністері.

ызылшаны жасырын кезеі 11кнге созылады.Иммуноглобулинмен алдыналу шараларын жргізу барысында, оны 15-21кнгедейін созылуы ммкін.Ауру циклді трде дамиды.Бастапы немесе продром кезеіде не ызуыны 38-39°Сдейін ктерілуімен , шаршаыштыпен , тбетіні нашарлауы мен сипатталады . Катаральды кріністер алыптасады . ра жтел басталады, конъюнктивит, склерит,жарытан ору, блефароспазм пайда болады.са ызылдаты ызылша энантемалары (Филатов-Коплик-Бельскийдатары) пайда болады , ол жиі жмса жне атты тадайды шырышты абытарына жайыла бастайды . Оны сырты трі нта жармасына немесе кебекке сайды.