FTP сервисіні жмыс механизмі. FTP – клиенттер.

FTP файлдарын жіберу протоколы(FILE TRANSFER PROTOCOL).

 

FTP (File Transfer Protocol – файлдарды жіберу протоколы) 1971 жылы

 

йымдастырылды жне азіргі уаыта дейін жасы олданылуда. FTP TCP/IP базалы дегейіндегі протолдарымен базаланады жне з алдына Интернетте компьютерлер арасындаы файлдар алмасуын крсетеді.

 

FTP негізгі таайындалуы – Интернеттегі файлдарды жойылан компьютерден локальдіге (Download) жне локальді компьютерден жойылана (Upload) айта жіберу (кшіру, айта беру). FTP протоколыны кмегімен сондай-а з файлдарынды жойылан компьютерден жоюа жне атын згертуге болады. Айта кететін жайт, апаратты тек оуа арналан WWW-серверлеріне араанда, FTP серверлері апартты жктеуге жне де апаратты серверге енгзуд амтамасыз етеді. Жекешеде, Web-беттерден

конструкцияланатын файлдарды жіберу шін, кбінесе FTP-протоколдары олданылады. рине, серверде апаратты згерту амтамасы, тек осы апартты иесіне берілу ажет. FTP-серверіне олданушыны жолыу кезінде рсаты логинмен жне парольмен жарияланады, біра ол лкен дрістерге арналан желіде сервер жо дегенді білдірмейді. Кптеген серверлерге уаытша атпен кіруге болады(мысалы, anonymous немесе guest), жне бл кезде сізге, тек оу шін арналан файлдарды шектеулі жиынтыы беріле алады.

 

РТР-ресурсыны адрес форматы

 

Жалпы жадайда РТР-ресурсыны URL форматы мынадай трге ие: ftp://<user>:<password>@<host>:<port>/<url-path>,

 

мнда:

- user – олданушы аты (логин);

- password - пароль;

- host – домендік ат немесе серверді IP-адресі;

- url-path – файла жол.

детте портты крсетпейді, біра бл жадайда 21-стандарты олданылады.

 

Жалпы рсаты бар серверге жолыу кезінде, олданушыны аты ретінде anonymous олданып, ал пролі ретінде - зіні почталы адресін олданамыз. URL-даы анонимдік FTP шін ысартылан синтаксис абылданан: ftp: //<host>/<url-path>, яни аты жо болан кезде, автоматты трде anonymous аты олданылады.

 

FTP-клиенттері

 

FTP ызметі клиент-сервер архитектурасына негізделген. Клиенттік компьютерде программалы-клиент жіберіледі, ол сервермен байланысады жне жібереді немесе файлдарды абылдайды. FTP-серверге рсат алу FTP-клиенттеріні ртрлі класстарыны кмегімен жзеге асады, атап айтанда: - консольдік клиент - бл ftp.exe программасы, ол Windows операциялы жйесімен бірге беріледі,

 

- FTP-клиент, браузерге енгізілген (мысалы, Internet Explorer немесе Netscape

Navigator);

- FTP-клиент, файлды менеджерге енгізілген (FAR немесе Windows Commander);

- FTP-клиент, HTML-редактора енгізілген (HomeSite, Dreamweaver немесе

FrontPage);

- Негізделген программалар (мысалы, CuteFTP немесе WS FTP).

ftp.exe кмегімен рсат беру

 

Ftp.exe – бл консольдік клиент, оны графикалы интерфейсі жо жне те ыайлы. Біз мны «бл алай жмыс істейді» деген сраа жауап беру шін мысала алды.

 

ftp.exe жктеуі интерактивті сеансты шаырады: программа сізге командалы жолды амтамасыз етеді жне сауалдарды ктіп отырады. Диалог жргізу шін оншаты командалар олданылады, оларды кейбіреуі тменде крсетілген:

 

- cd [жойылан_директория] - каталогты ауыстыру;

- mkdir [директории_аты] - каталогты жойылан машинада ру;

 

- get [жойылан_файл] [локальдік_файл] – жойылан файлды кшірмесін сізді компьютерге беру. Егер локальдік файл аты берілмесе, ол жойылан файлды атымен сйкес келеді;

 

- reget [жойылан_файл] [локальдік_файл] – жойылан файлды ары арай енгізу, егер оны жарты блігі локальді машинада болса. Бл команда кбінесе біріктіруді ммкін болан блінулерінде лкен файлдарды алу шін пайдалы;

 

- put [локальдік_файл] [удаленный_файл] - переслать файл на удаленную систему. Если имя удаленного файла не указано, то оно совпадает с именем на локальной системе;

 

- delete [жойылан_файл] - жойылан_файл атты файлды шіру;

- close – жойылан сервермен FTP-сеансын блу жне командалы интерпретатора айтару;

 

- bye —FTP-серверімен жмысты аятау (интерпретатордан шыуды амтамасыз

етеді).

 

Командаларды толы тізімін жне осымша мліметтерді сйкестендірілген RFC-тен (RFC аббревиатурасы Request for Comments (тсіндіру сынысы) - Internet Engineering Task Force (IETF) организациясымен басылатын документтер сериясы жне кптеген Интернетті жне оны технологиясын амтитын сратарды арастырады) алуа болады.

 

Ескерте кететін жайт, FTP-протоколы за уаытты интерактивті біріктіруді, диалог жргізуді жне байланыс сеансын тотату командасы берілмегенше, біріктіруді амтамасыз етеді.

 

FTP-протоколы екі типті файлды тсінеді – текстік жне екілік, мнда барлы текстік емес файлдар екілік трінде абылданады. Работа через FTP-біріктірілу арылы жретін жмыс текстік хабарламаларды ауысымы (ызметтік командалар) сияты жзеге асады, жне де екі компьютерлер арасында ауысымда болатын файлдармен де жзеге асады. Жмысты консольдік формасы олданушылар шін те олайлы емес, біра ол компьютер ай команданы орындап жатанын тсінуге олайлы жадай береді.

 

дебиет:1нег[296-665], 2нег[3-11,226-229], 4нег[5-7], 3ос. [128-184].

 

Баылау сратары:

1. FTP – сервисіні Интернетте таайындалуы андай?

2. FTP – ресурсырны Интернеттегі формат адресі андай?

3. андай FTP – клиенттері Интернетте олданылады?

4. Консольді FTP – клиенттерімен жмыс кезінде андай командалар олданылады?

Дріс 14-15

 

Интернеттегі мліметтерді орау. Цифрлы олтаба. Криптография жне Интернет. Симметриялы жне асимметриялы кілттер.