Таблеткаларды зі 3 трге блінеді: 1,2, жне 3 фазалы болып.
СЖ
Таырыбы: Жктілікті алдын алу масатында олданылатын гормональды дрілік заттарды сер еті принциптері.
Дайындаан: Серик Н.С.
Топ: 304 ЖМ
Тексерген: Тасбалтаева А.М.
Астана 2017
Жоспар
I. Кіріспе.
II. Негізгі блім
· Гормональды контрацептивтер
· КОК – комбинирленген оральды (ауыз арылы) контрацептивтер.
· Дрілік заттарды сер ету механизмдеріні трлері
· Дрілік заттарды жанама сері
III. ІІІ.орытынды
Кіріспе.
Гoрмонды контрацепцияларды ойлап тапан уаыттан бері ктпеген жктілікті болдырмайтын ерекше бір жаалы болып есептелді деуге болады. ткен асырды ортасында жктілік кезінде фолликуланы суі мен жетілуі тотайтындыы аныталды жне осы уаыт жктілікті болдырмайтын уаыт екендігі белгілі болды. Кптеген алымдар бір-біріне туелді емес ылыми зерттеулер жргізе бастады. Соны негізінде йелдерді жыныс мшелерінен блінетін контрацептикалы сері бар эстроген мен прогестерон - гормондарын анытады. Осы ылыми жаалытардан кейін алымдар арасында контрацептикалы гармонды препараттарды зерттеулер кеінен жргізіле басталды.
Рытануа арсы таблеткалар
• рытануа арсы таблеткалар- аналы клетканы жетілуін тежейді жне жатырды ішкі атпарларын згертіп рытанбайды. Заманауй препараттар денсаулыа зиянсыз болып, оларды рамындаы гормондар- аз болады.
• Олар жатырдан тыс жктілікті, жатыр жне ст бездері обырыны туындау ммкіндігін тмендетеді, етеккір циклын реттейді. Кейбір рытануа арсы таблеткалар акне (беттегі безеулер мен май бездерін) емдейді. рытануа арсы таблеткалар практикада 100% тиімдлікпен жктіліктен сатануды е сенімді дісі болып табылады, сондытан контрацепция дістері арасында дниежзінде жетекші орын алады. Олар біріші, екінші, шінші кезедік таблеткалар трінде айырышаланады.
• («Логест» , «Мерсилон», «Новинет», «Линдинет», «Регулон», «Ярина», «Джес», «Белара», « Ригевидон», «Трирегол», «Три-мерси», «Триквилар», «Тризистон» жне таы басалар).
• ынапты жзік (НоваРинг)- ол гормондарды ынапа енгізу жолымен пайдаланылатын контрацепцияны жаа дісі. Таблетка станымы бойынша рекет етеді, біра осыан орай таблетканы ішпей –а АІТ жне бауыр арылы гормондар тпейді.
Гормональды контрацептивтер тиімділігімен оса денсаулыа да аса кп зиян келтірмейді. Бл овуляцияны (рыты пісіп-жетілуін) тежеп, аналы рыты аталы рыпен кездесуіне кедергі келтіріп ана оймай, рытанан жмыртаны жатыра бекімеуіне тосауыл ояды. Егер бл тсілді жете мегеріп, дрыс пайдалансаыз, жкті болып алу аупінен толы арыласыз.
Горманальды контрацептивтерді таблетка жне егілетін трлері бар.
Таблеткаларды зі 3 трге блінеді: 1,2, жне 3 фазалы болып.
• Бір фазалы (бір ораптаы) таблеткаларды бір-бірінен еш айрмашылыы жо, р кні кез-келгенін алып іше беруге болады. бл - те мытысы, біра кбінесемны йел азасы ктере алмайды.
• Екі фазалы таблеткаларды бір-бірінен айырмашылыы бар жне оларды белгілі бір ретпен (кез келгенін емес) ішу керек. Бны бір фазалыдан грі сері тмендеу боланымен, азаа ауыр емес.
• ш фазалы таблеткалар бір-біріне млде самайды, бларды арнайы кесте (схема) бойынша ішеді.
Бл таблеткаларды аса зияны жо, сол себепті бойжеткен ыздара осы ш фазалы таблеткаларды ішкен жн. рі блар да бір фазалы таблетка сияты 100 пайыз сатандырады.
Бір фазалы таблеткалара континуин, бисекурин, ригевидон, нон-овлон, инфекундин, овидон, екі фазалыа – антеовин, ш фазалыа (аты айтып трандай) тризистон, триквилар жатады.
• Горманальды контрацептивтерді егілетін трі
• Егуді сері 3 айа созылады. Сол себепті оларды халы арасында «ш айлы екпе» деп атайды. Бл тсілді денсаулыа келтірер аса кп зияны жо, тек етеккір арасынд ішкиім быланып жруі ммкін. Егер немі егіліп жрсеіз етеккірііз млде тотап алуы ытимал. Контрацеп-тивті бл трі болашата ана болысы келетін бойжеткендерге келе бермейді, мны жасы келген, келешекте бала ктергісі келмейтін йелдер олдананы жн.
• Горманальды контрацептивтерді трі те кп боландытан, здігімен тадау жасау иын. Сол себепті гинеколог дрігерді кмегіне сйенген дрыс.
Горманальды контрацептивтерді пайдаланып жрген кезде азада згерістер, олайсыздытар байалуы ммкін. Мндайда дереу дрігерге аралу керек. Таы ескеретін жайт контрацептивтерді пайдаланатын кез келген бойжеткен немі гинекологты баылауында боланы жн.
КОК – комбинирленген оральды (ауыз арылы) контрацептивтер.
• Бл таблеткаларды комбинирленген деп аталу себебі, бл дрілік заттарды рамында екі гормон бар (эстроген жне гестаген),тадалмалы комбинацияда рытануды алдын алады.
• Эстроген мен гестаген – йел жыныс гормондары кілдері (эстроген, менструальды циклды І фазасында діріледі, жне прогестерон, менструальды циклды ІІ фазасында діріледі)
Олдану крсеткіші
• аламаан жктілікті алдын алу
• Ана денсаулыына байланысты
• Теміржетіспеушілік анемия
• Жктіікті жоспарлау
• Етеккір циклін алпына келтіру шін
Жанама серлері
• ан юы жоарлауы
• Бауыр ызметі бзылуы
• Глюкозаа тратылыты тмендеуі
• Ст безі тыыздалуы
• Либидо згеруі
Орытынды
Ктпеген жктіліктен сатануды кптеген дістері бар. Бірата, барлы йелдерге бірдей жасы сер ететін контрацепциялы дрі жо екенін естен шыармау керек. андай емдік дісті алсаыз да, оны жетістігі мен жетіспеушілігі, жаымды, жаымсыз жне кері серлері болады. Сондытан контрацепцияны р-адамны дене мшесіне арай, алай сер беруіне байланысты, жынысты атынаса деген нйетіне жне денсаулыыны жарамдыына байланысты тадауы керек. Сізді денсаулыыыза пайдасы бар контрацепцияны дрігер акушер-гинеколог немесе йелдерге кеес беру мекемесіні арнайы даярланан акушеркасы ана тадап бере алады.
Пайдаланан дебиеттер тізімі:
1. А.Харкинс “Пропедевтика внутренних болезней” 2005 год
2. Д.А.Харкевич “Фармакология” Алматы 2004 жыл
3. Машковский М.Д. Лекарственные средства. М., 2010.- 1216 с.
4. Бертрам Г. Катцунг. Базисная и клиническая фармакология (перевод д.м.н., проф. Э.Э. Звартау.) - Санкт-Петербург, 2008.- 1043с...
5. Клиническая фармакология /Под ред. В.Г.Кукеса/- М.: Изд-во ММА, 2009.-760с.