МОЛЕКУЛАЛЫ БИОЛОГИЯ ЖНЕ МЕДИЦИНАЛЫ ГЕНЕТИКА БОЙЫНША БІЛІМДІ, МАШЫТАРДЫ, ДАДЫЛАРДЫ БАЫЛАУ:-ЛШЕУ ЖОЛДАРЫ 2 страница

1. эухроматин, хромосоманы штарында орналасан, нуклеотидтерден трады, айталанбайды

2. гетерохроматин, хромосоманы штарында орналасан, айталанатын нуклеотидетер трады

3. гетерохроматин, хромосоманы центромерлік аймаында орналасан, гендерден трады

4. эухроматин, хромосоманы штарында орналасан, гендерден трады

5. гетерохроматин, центромерада орналасан, теломерлі гендерді экспрессиясына сер етеді

61. Теломерлер келесі ызметтерді атарады:

1. жасуша блінуіні реттелуіне атысады, жп хромосомаларды штарын осады

2. жасуша блінуіні реттелуіне атысады, репликация кезінде зарады

3. жасуша блінуіні реттелуіне атысады, ферменттер синтездейді

4. жасуша блінуіні реттелуіне атысады, гендері болады

5. жасуша блінуіні реттелуіне атысады, репликация кезінде ысармайды

62. ДН-полимераза келесі ызметтер атарады:

1. а-РН, рибосома жне ауыздар синтезіне атысады

2. т-РН, рибосома жне ауыздар синтезіне атысады

3. ДН синтезделуіне, репликация ателіктерін баылау жне жндеу

4. транскрипция, трансляции жне репарацияа атысады

5. репликация, транскрипция жне трансляцияа атысады

63. «Хейфлик лимиті» - бл:

1. жаса байланысты жасуша блінуіні жоарылауы

2. теломеразаларды орын ауыстыруы

3. жаса байланысты жасуша блінуіні тмендеуі

4. теломеразалар жмысыны тотауы

5. жасушаны бліну саныны адам жынысына туелділігі

64. Лигаза ажет:

1. лидерлік тізбекті синтезі кезінде Оказаки фрагменттерін тігу шін

2. ілесуші тізбекті синтезі кезінде Оказаки фрагменттерін тігу шін

3. транскрипция процессі кезінде Окагави фрагменттерін тігу шін

4. ДН екі тізбегіні арасындаы сутектік байланыстарды ажырату шін жне кршілес нуклеотидтерді тігу шін

5. ДН-полимеразаны ызметін бастау жне аминышылдарды бір бірімен тігу шін

65. Теломерлерге тн:

1. жасушаны штарында орналасады, рамында гендер бар, эухроматин

2. хромосоманы эухроматиндік рылымына жатады, центромерада орналасан, рамында гендері жо

3. хромосоманы гетерохроматиндік рылымына жатады, хромосома штарында орналасан, рамында гендері жо

4. уникальды гендер болып табылады, эухроматинді рылымды, центромерада орналасан

5. трасыз рылым болып табылады, рамында гендері бар, гетерохроматин

66. Теломерлер, бл:

1. ДН кодтайтын учаскелері, ДН-ны уникальді атарлары

2. ДН уникалды атарлары, рамында гендері бар

3. РН кодтамайтын учаскелері, эухроматинді

4. ДН айталанатын атарлары, гетерохроматинді

5. хромосомаларды эухроматинді учаскелері, центромерада орналасан

67. ДН жаа тізбегіні толы репликацияланбауы байалады:

1. прокариот гендерінде, ДН молекуласыны теломерлік айматарында

2. прокариот жне эукариоттарды барлы гендерінде, теломерді эухроматиндік айматарында

3. эукариот гендерінде, саиналы ДН молекуласыны штарыны центромера айматарында

4. эукариот гендерінде, сызыты ДН молекуласы штарыны теломерлік айматарында

5. эукариот ауыздарда, сызыты ДН молекуласы телофазалы айматарында

68. Теломерлер бл:

1. гетерохроматинді, саиналы, кодталан, ДН уникалды атарлары

2. эухроматинді, буылтыты, кодоминантты, ДН айталанатын атарлары

3. гетерохроматинді, ДН айталанатын атарлары, штары, кодталмаан

4. гетерохромосомалы, центромерлік, кодталмаан, ДН айталанатын атарлары

5. эухроматиндік прицентромерлі, кодталан, ДН айталанбайтын атарлары

69. РН – полимеразаны сигма-суббірлігіні атаратын ызметі:

1. генні транскрипциясыны басында, жаластыруда, терминациялау

2. генні трансляциясында, репликацияда, транскрипцияда

3. генні транскрипциясыны басында промоторды тану жне байланысу

4. генні транскрипциясын бастау, жаластыру, аятау

5. а – РН –ны пісіп – жетілуін бастау, жаластыру

70. РН – полимеразаны кор-ферментіні атаратын ызметі:

1. генні транскрипциясыны басында, жаластыруда, терминациялау

2. а –РН синтезделуін жаластыру, аятау

3. а – РН пісіп – жетілуін жаластыру, аятау

4. промотормен байланысып транскрипцияны жаластыру жне а-РН-ны пісіп жетілуі

5. транскрипцияны бастау, жаластыру жне а-РН пісіп – жетілуі

71. Транскрипция терминациясыны іске асырылу жолы:

1. терминациялы аймата тікенектірылымны алыптасуы немесе реттеуші ауыз сигма-фактормен рекеттесуі арылы іске асады

2. терминациялы аймата ілмек трізді рылымны алыптасуы немесе РН полимеразаны реттеуші ауыз – ро-фактормен рекеттесуі арылы іске асады

3. РН-полимеразаны терминаторлы бліктегі маналы кодонмен немесе реттеуші ауыз– сигма фактормен рекеттесуі арылы іске асады

4. РН-полимеразаны реттеуші ауыз – пси-фактормен жне сигма-фактормен рекеттесуі арылы іске асады

5. РН-полимеразаны экзондармен немесе интрондармен, маыналы кодондармен рекеттесуі арылы іске асады

72. а-РН пісіп жетілу рдісі тн жне ондаіске асырылады:

1. эукариотты гендерге тн, кодталмайтын атарларды (интрондарды) кесілуі, кодтайтын атарларды (экзондарды) тігілуі

2. эукариотты гендерге тн, экзондарды кесілуі, «кэп алпашасыны» жалануы

3. прокариотты гендерге тн, экзондарды кесілуі, «кэп алпашасыны» жалануы

4. прокариотты гендерге тн, экзондарды алынуы жне алан интрондарды тігілуі

5. эукариотты гендерге тн, альтернативті сайленсингтену, алан интрондар трлі комбинациямен тігіледі

73. Альтернативті сплайсинг тн жне онда іске асырылады:

1. прокариотты гендерге тн, пісіп - жетілген а-РН да экзондар ртрлі комбинациямен тігіледі, генні кодтау ммкіндігін тмендетеді

2. эукариотты жасушалара тн, экзондарды кесілуі, интрондарды трлі комбинациялануы, жасушаны энергиялы ммкіндігін арттырады

3. эукариотты гендерге тн, интрондарды кесілуі, экзондарды трлі комбинациямен тігілуі жне гендерді кодтау ммкіндігін арттырады

4. эукариотты гендерге тн, «кэп алпашасыны» жалануы, экзондарды алынып тасталынуы жне интрондарды трлі комбинациямен тігілуі

5. прокариотты жасушалара тн, «кэп алпашасыны» жалануы, интрондарды алынып тасталынуы жне экзондарды трлі комбинациямен тігілуі

74. Транскрипциялы факторлар атысады:

1. прокариоттар гендеріні репликациясыны инициация кезеінде ДН -ны РН- полимеразамен байланыстыруа атысады

2. прокариоттар гендеріні транскрипциясыны инициация кезеінде ДН -ны РН- полимеразамен байланыстыруды амтамасыз етуге

3. эукариоттар гендеріні транскрипциясыны терминациясы кезеінде ДН -ны РН- полимеразамен байланыстыруа атысады

4. эукариоттар гендеріні транскрипциясыны инициациясы кезеінде ДН -ны РН- полимеразамен байланыстыруа атысады

5. прокариоттар гендеріні трансляциясыны инициациясы кезеіде ДН -ны РН- полимеразамен байланыстыруа атысады

75. ДН –ны РН-полимеразамен байланыс тзетін блігі:

1. аттенуатор

2. регулятор

3. промотор

4. оператор

5. терминатор

76. а-РН синтезделу процессі басталады:

1. генні реттеуші блігінен, интроннан,генні реттеуші блігіндегі бірінші нуклеотидтен

2. трансляцияны басталу нктесінен, экзонда,реттеуші блігіндегі шінші нуклеотидтен

3. промотардан, репрессорданреттеуші блігіндегі соы нуклеотидтен

4. оператордан, аттенуатордан,генні трансляциясыны бастапы нктесінен

5.генні кодтайтын блігіндегі бірінші нуклеотидтен, транскрипция басталатын нктеден

77.Процессинг (а-РН-ны про-а-РН-дан пісіп жетілуі) жреді:

1. прокариоттарда, балдырларда, вирустарда

2. бактерияларда, фагтарда, плазмидаларда

3. вирустарда, векторларда, ашытыларда

4. кк-жасыл балдырларда, саыраулатарда, плазмогендерде

5.тышандарда, адамда, эукариоттарда

78. Процессинг дегеніміз:

1. ДН –ны пісіп-жетілу процессі, интрондарды ырылып, экзондарды тігілуі

2. РН тізбектеріні тігілу процессі, экзондарды ырылып, интрондарды тігілуі

3. интрондарды тігілу процессі, экзондарды ырылып, жасушаны жетілуі

4. алашы транскриптен (интрондардан) апаратсыз бліктерді кесіліп, а-РН-ны апаратты бліктеріні тігілу процессі

5. про а-РН- ны тзілу процесі, гендерді ырылып, геномдарды тігілуі

79. про- а-РН- ны пісіп-жетілу процессі:

1. ДН молекуласындаы интрондарды тігілуі

2. ДН экзондарыны ырылуы

3. интрондарды есебінен а – РН – ны заруы

4. алашы транскриптен апаратсыз бліктеріні кесіп алынуы

5. а-РН-ны ыдырауы жне алан экзондарды тігілуі

80. про а-РН-ны альтернативті сплайсингі сипатталады:

1. интрондарды ртрлі ретпен, ртрлі комбинацияланып тігілуімен

2. экзондарды ртрлі ретпен, ртрлі комбинацияланып тігілуімен

3. экзондарды жне интрондарды тігілуімен

4. бір пісіп-жетілген аРН тзілуімен

5. аминышылдарыны тігілуімен

81. Альтернативті сплайсинг нтижесінде:

1. аРН-ны клемі зарады

2. р-РН-ны кодтау ммкіндігі артады

3. гендерді кодтау ммкіндігі тмендейді

4. пісіп-жетілген аРН-ы интрондарды орны згереді

5.пісіп-жетілген аРН-ы экзондарды трлі комбинациясы тзіледі

82. Альтернативті сплайсинг тн:

1. эукариот гендеріне

2. прокариот гендеріне

3. бактериялара

4. вирустара

5. фагтара

83. Эукариоттарды ядролы РН-ны посттранскрипциялы модификациялану процессінде жреді:

1. спейсерлік атарларды тануылуы жне ырылуы

2. кодтайтын атарлардытануылуы жне ырылуы

3. кодтамайтын атарлардытануылуы жне ырылуы

4. кодтамайтын атарларды тігілуі

5. интрондарды тігілуі

84. Эукариоттарды ядролы РН пісіп жетілуінде жретін процесс:

1. 3' – шына триплеттерді, интрондар мен экзондарды осылуы

2. 5' – шына «алпашаны» осылуы, 3' – шыны полиаденилденуі, интрондарды ырылуы

3. 3' – шына «алпашаны» осылуы, 3' – шыны полиацетилденуі, интрондарды тігілуі

4. 3' – шына полифенилдік атарларды осылуы, экзондарды ырылып, интрондарды тігілуі

5. 5' – шына кодондарды осылуы, . 3' -шыны ырылуы, а-РН-ны ыдырауы

85. Промотор рдістеріге атысады:

1. ДН мен, арнайы реттеуші ауыздармен, ДНК-полимеразасымен байланысуа

2. РНК-полимеразмен байланысуна, транскрипцияны, ген белсенділігін реттеуге

3. теломеразмен байланысуына, трансляцияны, геном белсенділігін реттеуге

4. т-РН байланысу, репликацияны, генотиптер белсенділігін реттеуге

5. рибосомамен байланысу, репарация, ауыздар белсенділігін реттеуге

86. РН-полимеразаны сигма-суббірлігі атысады:

1. генні промоторын тану, транскрипция рдісіні басталуына

2. ауыз промоторын тану, трансляция рдісіні басталуына

3. геномды тану, репликация рдісіні басталуына

4. генотипті тану, репарация рдісіні басталуында

5. генні терминаторын тану, транскрипция рдісіні аяталуына

87. ДНК молекуласындаы ауызды синтезделу процесі аталады:

1. ДНК репликациясы

2. ДНК репарациясы

3. ДН трансляциясы

4. ДН транскрипциясы

5. ДН трансверциясы

88. Генетиалы кода келесі асиеттер тн:

1. триплеттілік, жабылу, коллегиальды

2. универсалдылы, айта жабылу, реттелу

3. артышылы, айта жабылу, коллинеарлы

4. универсалдылы, триплеттілік, артытылы

5. триплеттілік, айта жабылу, зік - зік

89. Трансляция процессіне атысады:

1. рибосомалар, ДН, амино-ацил-тРНК-синтетаза

2. ДН, а-РН, рибосомалар

3. а-РН, т-РН, рибосомалар

4. рибосомалар, амино-ацил-тРН-лигаза,пептидил-трансформаза

5. а-РН, сигма-фактор, рибосомалар

90. Амино-ацил-тРН-синтетазаны ызметі :

1. ДН –ны блігін тану, ДН мен т-РН- ны байланыстыру

2. рибосоманы тану, ДН мен рибосоманы байланыстыру

3. генні промоторын тану, оператор мен аминышылын байланыстыру

4. пептидил-трансферазамен, а-РН мен аминышылын байланыстыру

5. т-РН ны тану жне зіне сай аминышылымен баланыстыру, оларды дрыс байланысуын тексеру

91. Пептидил-трансферазыны ызметі:

1. ДН мен байланысу жне аминышылдарыны арасында байланыс тзу

2.рибосомамен байланысу жне аминышылдарыны арасында байланыс тзу

3. а-РНК мен ДН - ны байланыстыру

4. т-РН мен ДН кодондарын байланыстыру

5. Геноммен а-РН - ны байланыстыру

92. ш маынасыз (стоп) кодондарды дрыс йлесімін анытаыздар:

1. УУУ, УАА, УУА

2. УАА, УАЦ, УАУ

3. УАА, УГА, УАГ

4. УАА, УАГ, УАЦ

5. УУА, УАА, УЦЦ

93. Маыналы кодондарды анытаыздар:

1. УУУ, УАЦ, УАГ

2. УАА, УАЦ, УАГ

3. УУУ, УАА, УАГ

4. УАЦ, УЦЦ, УЦГ

5. УАА, УГА, УАГ

94. Рибосоманы лкен суббірлігінде болады:

1. аминышылды, пептидтік жне пептидил-трансферазалы орталытар

2. ДН мен байланысу орталыы, РН- полимеразалы жне пептидил-трансферазалы орталытар

3. рибосомамен байланысу орталыы, аминышылды жне пептидил-трансформалы орталытар

4. геноммен, ДН- мен жне а-РН -мен байланысу орталытары

5. Амино-ацил-тРН-синтетазамен, а-РН мен ДН байланысу орталытары

95. Тасымалдаушы РН (т-РН) рамында болады:

1. ДН мен байланысатын сайт, антикодон, аминышылды сайт

2. а-РН мен байланысатын сайт, ДН мен байланысатын сайт, антикодон

3. аминышылымен байланысатын сайт, антикодон

4. р-РН мен байланысатын сайт, кодон, пептидтік орталы

5. аминышылымен, ДН – мен жне РН - полимеразамен байланысатын сайт

96. Тасымалдаушы РН –а (т-РНК) сипатталады:

1. тратылыымен, «ерекше» нуклеотидтерді болуы, репликация прцессіне атысуымен

2. тратылыымен, антикодонны болуымен жне репарация процессіне атысуымен

3. тратылыымен, антикодонны болуымен жне транскрипция процессіне атысуымен

4. тратылыымен, антикодонны болуымен жне трансляция процессіне атысуымен

5. тратылыымен,кодонны болуымен жне а-РН модификациясына атысуымен

97. рбір аминышылы шифрленген:

1. нуклеотидпен, нуклеомермен

2. реконмен, мутонмен

3. кодонмен, триплетпен

4. генмен, геноммен

5.дуплетпен, октетпен

98. Генетикалы кодты асиеттерін крсетііз:

1. анытыы, уникальдылыы, тратылыы

2. дуплеттілігі, коллегиальдылыы, йымшылдыы

3. айта жабылатындыы, консервативтілігі, регрессивтілігі

4. коллинеарлыы, триплеттілігі, артытылыы

5. жартылай консервативті, униполярлы, уникальді

99. Генетикалы код келесі асиеттерімен сипатталады:

1. коллинеарлы, триплеттілік, универсалдылы

2. консервативтілік, жартылай консервативтілік, униполярлы

3. уникальдылыы, айта жабылмайтындылыы, униполярлыы

4. анытыы, антипараллельділігі, зік-зік

5.комплементарлыы, коллегиальдылыы, кодоминантты

100. Антикодон-бл:

1. рРНдаы нуклеотидтер тобы

2. аРН шындаы ш нуклеотид

3. тРН штарыны біріндегі ш нуклеотид

4. аРН кодондарыны біріне комплементарлы ДН блігі

5. тРН кодондарыны біріне комплементарлы аРН блігі

101. Егер ДН-даы нуклеотидтер атары ауыздаы амин ышылы атарына сйкес келсе онда генетикалы код болады:

1. здіксіз

2. комплементарлы

3. коллинеарлы

4. айта жабылмайтын

5. консервативті

102. Ауыздар биосинтезіне атысады:

1. т-РН, ДН, рибосома

2. ДН, а-РН, праймерлер

3. а-РН, тРН, рибосома

4. а-РН, хромосомалар, РН полимераза

5. а-РН, митохондрия, лизосома

103. Аминоацил –РН-синтетаза:

1. а-РН кодонын таниды

2. т-РН сйкес аминышылды таниды жне байланыстырады

3. т-РН антикодонын таниды

4. аминышылыны «бгде» ДН ате байланысын ажыратады

5. ДН тізбегіне ате байланысан нуклеотидтерді ыдыратады

104.Прокариоттарда аминышылдарыны синтезіне атысады:

1. операторлар, промоторлар

2. триплеттер, кодондар

3. информаторлар,интеграторлар

4. интрондар жне аттенуаторлар

5. дуплеттер жне квадриплеттер

105. Оперонны рамына кіретін элементтер:

1. модулятор, репрессор,транскриптор

2. мутатор, транслятор, рылымды гендер

3. оператор, промотор, рылымды гендер

4. регулятор, терминатор, рылымды гендер

5. энхансер, репрессор, рылымды гендер

106. Оперон рамына кіреді:

1. регулятор, сайленсер, энхансер

2. сайленсер, аттенуатор, реттеуші

3. энхансер, амплификатор, репрессор

4. рылымды гендер, оператор, промотор

5. реттеуші гендер, репрессор, адаптор

107. Лактозалы оперонны активтену (іске осылу) жадайлары:

1. ортада глюкозаны болуы, операторды репрессормен жне промотормен байланысуы

2. ортада глюкозаны болуы, РН-полимеразаны оператормен, репрессорды промотормен байланысуы

3. ортада лактозаны болуы, РН-полимеразаны оператормен, репрессорды промотормен байланысуы

4. ортада лактозаны болуы, репрессорды лактозамен жне РН-аны промотормен байланысуы

5. ортада мальтозаны болуы, операторды активтенуі, ДН-полимеразамен байланысу

108. Прокариот геніні активтілігіні реттелу дегейлері:

1. репарациялы, ревертациялы, транскрипциялы

2. трансверзиялы, трансдукциялы, репарациялы

3. регенерациялы, репарациялы, репликациялы

4. рекомбинациялы, репарациялы, трансформациялы

5. транскрипциялы, трансляциялы, посттрансляциялы

109. Оперонны рамына кіретін структуралы (рылымды) гендер - блар:

1. бір ген, моноцистронды а-РН-ны тзеді

2. кластерлі гендер, полицистронды а-РН-ны тзеді

3. моноцистронды ДН-ны тзеді, бір ген

4. полицистронды ДН-ны тзеді, бірнеше гендер

5. бір ауыз молекуласыны синтезін баылайды, эукариот гендер

110. Эукариот жасушаларыны гендері белсенділігіні геномды дегейде баылануында іске асады:

1. жасуша блшектеріні активсізденуі

2. жасушаны бліну рдісінде жасушаларды активсізденуі

3. рытануа дейін аталы жыныс жасушаларыны гендеріні активсізденуі

4. аналы жыныс жасушаларында екі Х хромосомасыны гендеріні бірдей активсізденуі

5. аталы Х хромосоманы гендеріні активсізденуі

111. Прокариоттар гендеріні активтілігін реттейтін нуклеотидтер атары аталады:

1. Прибнов-бокс, промотор, оператор

2. Привалов-бокс, гомеобокс, триплекс

3. Крик – бокс,транслятор, транскриптор

4. Хогнес-бокс, реформатор, репрессор

5. Ховард – бокс, сигнализатор, оптимизатор

112. Ген дегеніміз:

1.бір полипептидтік тізбекті синтезіне жауап беретін а-РНК- ны блігі

2. бір полипептидтік тізбекті синтезіне жауап беретін ДНК молекуласыны блігі

3. бір аминышылыны синтезіне жауап беретін ДНК молекуласыны блігі

4. липидтерді синтезіне жауап беретін ДНК молекуласыны блігі

5. бірнеше ртрлі гендер синтезіне жауап беретін ДНК молекуласыны блігі

113. Жасушаны генетикалы материалыны (ген) белсенді кезеі:

1. интерфаза

2. митоз

3. метафаза

4. анафаза

5. телофаза

114. Хроматин типтеріні дрыс йлесімін аныта:

1. гетерохроматин, эухроматин, облигатты, факультативтік гетерохроматин

2. гистохроматин, эухромафин, облигатты, факультативтік эухроматин

3. гомохроматин, эухромонемдік, здік, делген гетерохроматин

4. геохроматин, алды, тсті, центромерлік эухроматин

5. эухроматин, гексохроматин, тссіз, хроматин штары

115. Азадаы жасушаларды бліну саны туелді болады:

1. мше жасына, центромерді айталанулар санына, азаны типіне

2. лпа жасына, жасушадаы ядро санына, азаны класына

3. жасуша жасына, жасушадаы цитоплазма санына, азаны тымдасына

4. органоидтар жасына, жасушадаы органоидтар санына, азаны кіліне

5. аза жасына, теломерді айталану санына, азаны тріне

116. Жасушаны генетикалы материалыны дегейлері:

1. генотиптік, фенотиптік, мшелік

2. гендік, хромосомды, геномды

3. нуклеотидтік, нуклеомерлік, нуклеофобты

4. мшелік, лпалы, азалы

5. мшелік, цитоплазмалы, ядролы

117. Жасуша гендері (генетикалы материал) белсенді болатын сатылары:

1. метафаза, анафаза, РН синтезі

2. митоз, амитоз, органоидтар синтезінде

3. гамет синтезінде,органоидтармен мшелерді блінуі

4. профаза, интерфаза, ДН синтезінде

5. пролиферация, промоция, жасуша синтезінде

118. Хромосоманы жіктелуі:

1.метацентрлік, акроцентрлік, телоцентрлік

2. метафазалы, акростилдік, теломерлік

3. митозды, мейозды, телофазалы

4. профазалы, акростилдік, теломерлік

5. метамерлік, акрофилдік, теломеразалы

119. Гендерді жіктелуі:

1. рылымданан, репрессивті, органоидты

2. стилденген, регенеративті, амбивалентті

3. санды, сапалы, азалы

4. жиірек, сирек, тсті

5. рылымды, реттеуші, ядролы