Крнекілікті эксперимент

«КОЛЛОИДТЫ ЕРІТІНДІЛЕРДІ АЛУ ЖНЕ ОЛАРДЫ АСИЕТТЕРІН ЗЕРТТЕУ»

Жмысты масаты: Коллоидты ерітінділерді алудыжне тазартудістемелерін мегеру; коллоидты блшектерді зарядын жне коагуляция табалдырыын анытауды йрену

1 тжірибе.«Гидролиз реакциясымен темір(ІІІ) гидроксиді золін алу»

FeCl₃+3Н₂ОFe(ОН)₃+3НCl

Fe(ОН)₃+3НClFeОCl+2Н₂О

FeОCl-стабилизатор

FeОCl FeО⁺+Cl^-

Жмысты орындалу тртібі:Сынауыты жартысына дейін дистилденген су яды жне айнаанша ыздырады. Осы айнап тран суа 2-3 тамшы 2 % темір(ІІІ) хлориді ерітіндісін осады жне ызыл-оыр бояу пайда боланша айта ыздырады. Тиндаль конусын байау арылы коллоидты ерітіндіні тзілгеніне кз жеткізеді.

орытынды: Алынан темір(ІІІ) гидроксиді золі мицелласыны формуласын жазыыз жне оны алу дісін крсетііз.

2 тжірибе.«Тотысыздану реакциясымен кміс золін алу»

AgNO₃+K₂CO₃AgOK+KNO₃+CО₂

6AgOK+C₇₆H₅₂O₄₆+3Н₂О6Ag+C₇₆H₅₂O₄₉+6KOH

^{таннин флобафен}

AgOK-стабилизатор

AgOK AgО^-+K⁺

Жмысты орындалу тртібі:Сынауыты жартысына дейін дистилденген су яды, 1 мл 0,01М кміс нитраты мен 3-4 тамшы 0,1 % таннин ерітіндісін осады. Содан кейін араластыра отырып ызылдау-оыр бояу алынанша 1 % калий карбонатын осады. Таннин млшері аз боланда кміс золі ызыл сары-сары тске боялады. Тиндаль конусын байау арылы коллоидты ерітіндіні тзілгеніне кз жеткізеді.

орытынды: Алынан кміс золі мицелласыны формуласын жазыыз жне оны алу дісін крсетііз.

3 тжірибе.«Берлин кгі золін алу»

4FeCl₃+3K₄[Fe(CN)₆]Fe₄[Fe(CN)₆]₃+12KCl

Жмысты орындалу тртібі:Екі сынауы алады. Бірінші сынауыа 5 мл 0,05 % калийді гексацианоферраты(ІІ) ерітіндісін яды, прменді араластыра отырып, 3 тамшы 1 % темір(ІІІ) хлориді ерітіндісін осады. ою кк тске боялан золь тзіледі.

Екінші сынауыа 5 мл темір(ІІІ) хлориді ерітіндісін яды, прменді араластыра отырып, 3 тамшы калийді гексацианоферраты(ІІ) ерітіндісін осады. Жасыл тске боялан золь тзіледі. Тиндаль конусын байау арылы екі сынауыта да коллоидты ерітіндіні тзілгеніне кз жеткізуге болады.

орытынды: Алынан кк жне жасыл тсті берлин кгі золі мицеллаларыны формуласын жазыыз, стабилизаторды крсетііз жне оларды алыну дістерін атаыз.

4 тжірибе.«Канифоль золін алу»

Жмысты орындалу тртібі:

Сынауыа 5 мл дистилденген су яды жне 2 тамшы 2 % канифольді спирттегі ерітіндісін осады, сілкиді. Тиндаль конусын байау арылы коллоидты ерітіндіні тзілгеніне кз жеткізуге болады.

орытынды: дісті маызын сипаттаыз.

5 тжірибе.«Темір(ІІІ) гидроксиді тнбасын пептизациялау»

FeCl₃ +3 NH₄OH ® Fe (OH)₃¯+3 NH₄CI .

Жмысты орындалу тртібі:

Сынауыа 5 мл 2 % темір(ІІІ) хлориді ерітіндісін яды, аздаан бліктермен тнба тзілгенше 10 % аммоний гидроксиді ерітіндісін осады. Алынан тнбаны арты электролиттер толы жойыланша, дистилденген сумен декантациялап жуады. Жуылан тнбаа 15 мл дистилденген су осады, араластырады жне ш сынауыа бірдей етіп бледі. Бірінші сынауыа пептизатор болып табылатын - 2 мл аныан темір(ІІІ) хлориді ерітіндісін осады, екіншісіне - 2 мл 0,1М хлорсутек ышылын осады, ол Fe(ОН)₃ рекеттесіп, стабилизатор FeОCl тзеді, ал шіншісіне – 2 мл дистилденген су осады (баылау тжірибесі).

Ерітінділерді араластырады жне 10 мин алдырады. Белгіленген уаыт ткеннен кейін, байалан згерістерді кестеге жазады.

№ Сынауы ішінде, мл осылан электролит Пептизация трі Мицелла формуласы

FeCl₃

НCl

Н₂О (баылау)

орытынды: Тзілген зольдер мицеллаларыны формуласын жазыыз; пептизация типін крсетііз, пептизация дісіні маызын сипаттаыз.

6 тжірибе. «Диализ дісімен темір(ІІІ) гидроксиді золін тазалау»

Масаты: Диализ дісін мегеру.

Жмысты орындалу тртібі:

Жартылай ткізгіш мембрана ретінде коллолийлі апшыа 3 мл жаа дайындалан темір(ІІІ) гидроксиді золін яды жне оны дистилденген суы бар стакана салып ояды. 15 мин ткен со стакандаы судан сынама алады жне онда хлорид-иондарыны бар екенін бірнеше тамшы кміс нитраты ерітіндісін тамызу арылы анытайды. Салыстыру шін екінші сынауыа дистилденген судан алып, оан 1-2 тамшы АgNО₃ ерітіндісін тамызады.

орытынды: Диализ дісіні маызын тсіндірііз.

7 тжірибе. «Коллоидты ерітінділерде жары бергіш ондырыны кмегімен Тиндаль конусын баылау»

Жмысты орындалу тртібі:

Жарытандырыш ондыры – ішкі жаы ара тске боялан жне абырасында диаметрі шамамен 1 см болатын тесігі бар камера. Камераа кшті жарыты кзі орналастырылан (уаттылыы жоары электрлік лампа). Коллоидты ерітіндісі бар кюветаны суле шоырыны жолына ояды. Дл осындай тжірибені шын ерітіндімен айталайды.

орытынды: Крген былыстарды сипаттаыз. Себебін тсіндірііз.

8 тжірибе. «Капиллярлы талдау дісімен боялан зольдердегі коллоидты блшектерді заряд табасын анытау»

Масаты: Боялан зольдердіі заряд табасын анытау.

дісті маызы:Сзгі аазы капиллярыны абыралары суда сутек ионын бліп шыарып, теріс зарядталады.

О зарядталан коллоидты блшектер капилляр абыраларында адсорбцияланады, ал су олар арылы оай тіп кетеді. Нтижесінде сзгі аазында лкенірек тссіз су аумаы бар кішірек боялан да пайда болады.

Зольдерді теріс зарядталан коллоидты блшектері капилляр абыраларынан тебіледі, нтижесінде сзгі аазында кішірек тссіз су аумаы бар лкен боялан да пайда болады.

Жмысты орындалу тртібі:

Сзгі аазына ашытыы 1-2 см болатындай етіп, бір тамшыдан темір(ІІІ) гидроксиді, берлин кгі зольдерін жне 2 % бояыш ерітінділері: эозин, флуоресцеин, метилен кгін тамызады. Пайда болан боялан датарды сипатына арай, оларды заряд табасын анытау керек.

орытынды: Зерттелген зольдерді заряд табасын крсетііз.

9 тжірибе.«Темір(ІІІ) гидроксиді золіні коагуляция табалдырыын анытау»

Масаты:

Темір(ІІІ) гидроксиді золіні коагуляциясына ртрлі электролиттерді серін арастыру, тжірибелік мліметтер бойынша оларды коагуляция табалдырыын есептеу.

Жмысты орындалу тртібі:

Екі сынауыа 1 мл-ден гидролиз реакциясымен алынан темір(ІІІ) гидроксиді золін яды, бірінші сынауыа тамшылата отырып, жайлап жне араластыра отырып, зольді бкіл клемінде лайлану пайда боланша калий сульфаты ерітіндісін осады. Екінші сынауыа сас трде золь лайлананша калийді гексацианоферраты(ІІІ) ерітіндісін осады. Тжірибе нтижелерін кестеге жазады.

Тжірибені нтижелері:

Концентрация С(K₂SO₄)=0,1 моль/л

Концентрация С(K₃[Fe(CN)₆])=0,1 моль/л

Клем 1 тамшы = 0,05 мл

Электролит Золь клеміV_золь, мл Электролит тамшысыны саны Электролит клеміV_эл, мл Коагуляция табалдырыыС_k, ммоль/л Электролитті коагуляциялау абілетіV_к, л/ммоль

K₂SO₄

K₃[Fe(CN)₆]

Есептеіз:

· электролиттер шін коагуляция табалдырыын

· электролиттерді коагуляциялау абілетін

Темір(ІІІ) гидроксиді золі мицелласыны формуласын жазыыз.

орытынды: Электролиттер шін коагуляция табалдырыын крсетііз, ион-коагулянттарды коагуляциялау абілеттеріндегі айырмашылыты тсіндірііз.

№5 тжірибелік саба

Таырыбы:Тотыу-тотысыздану процестері. Асазан слін потенциометрлік титрлеу

Масаттары:

· гальваникалы элементтерді рылысы мен жмыс істеу принципі туралы тсініктерді алыптастыру;

· р трлі электродтарды электродты потенциалын есептей білуді жне гальваникалы элементтерді ЭК-н анытай білуді йрету;

· азадаы патологиялы згерістерді мнін тсінуге ммкіндік беретін рН пен баса физикалы-химиялы параметрлерді анытау шін олданылатын электрохимиялы дістерді арастыру арылы студенттерде химияны зерттеу мотивациясын дамыта білу;

· апаратпен здігінен жмыс істеу дадыларын жетілдіру.

Оыту міндеттері:

· I жне II текті, тотыу-тотысыздану электродты потенциалдарды рылысы жне оларды жмыс істеу принципі жайлы тсініктерін кеейту;

· биологиялы сйытытарды рН-н анытауда потенциометрлік титрлеуді пайдалану ммкіндігін крсету;

· ерітіндідегі сутек иондарыны концентрациясын есептеу шін интегралды жне дифференциалды исытарды трызу туралы апарат беру;

· электродты потенциалдарды есептеу шін Нернст жне Нернст-Петерс тедеулерін олдануды йрету;

· электрохимиялы жйелерді ЭК-н есептеу дадыларын алыптастыру;

Таырыпты негізгі сратары:

1. Электрод. Электродты потенциал. Тотыу-тотысыздану электродты потенциалдары. Нернст тедеуі.

2. Электродтарды жіктелуі: I жне II текті электродтар, редокс-электродтар, ионселективті электродтар. Анытауыш жне салыстырушы электродтары. Хлоркміс электроды – медициналы-биологиялы зерттеулерде олданылатын салыстырушы электроды.

3. Гальваникалы элемент. Гальваникалы элементті электр озаушы кші.

4. Диффузиялы жне мембраналы потенциалдар: пайда болу механизмі, биологиялы рлі.

5. Потенциометрлік титрлеу. Медициналы-биологиялы зерттеулерде олданылуы.

Оыту дістері:

йлескен трде:

- семинар;

- кіші топтарда жмыс жасау (лабораториялы жмысты орындау).