Азактарды алдыы философиясы. Ежелгі Шыыс философиясы. Антика философиясы

азактарды алдыы философиясы. азатарды философиялы дниетанымыны калыптасу алышарттары. азастан территориясында ежелгі мдениет формаларыны алыптасуы жне ауысуы. Протоазатарды алдыы философиясы. Андронды жне беазы-дндібай мдениеттеріні рылымындаы кзарастык элементтер. Протоазатарды дстрлі сенімдері. Тірге, Жер-Суа, майа сиыну. азатарды зіндік философиялык кзарасыны алыптасуына крші ркениеттерді сері.

Кшпелі мір салтыны негізгі сипаттамалары: табиатпен бірттасты, здіксіз жаару мен озалыска мтылыс, ой еркіндігі, адамгершілікті жоары ою. аза халкыны философиялык ойлауыны вербалдык-дискурстік сипаты.

азатарды философиялык дниетанымыны негізгі категориялары: «дние», «мір», «лім», «араласу», «намыс», «парыз», «анаат», «кісілік», «ізгілік», «жасылык», «жаманды», «баыт».

Ежелгі Шыыс философиясы. Ежелгі Шыыс философиясыны лемдік философиядаы орны.

Руханилыты шыысты дстрі - ежелгі Шыыс философиясыны ерекше белгісі.

Веда мдениетіні аясында ежелгі нді философиясыны калыптасуындаы дінні рлі. Ведалардаы дние, адам, мір туралы алашы философиялы тсініктер. Самхиттер, брахмандар, Араньяктар - Ведаларды рамдас бліктері. Упанишадалардаы философиялык сананы элементтері. Ежелгі ндіні ортодоксалды жне ортодоксалды емес философиялы мектептері. Буддизм философиясы. Адамны з кшімен адамгершілікті тла болып алыптаса алу кабілетінін жария ету. Адам рухын сырты материалды дниеге карсы кою. нді философиясыны лемдік адамзатты ойа мыты сері.

ытай философиясыны прагматикалык сипаты. ытай жазуыны ескерткіштері: «И цзин», «Ши цзин», «Шу цзин» - ытай философиясыны бастауы. Дниемен, оаммен жне зімен йлесімділік - ежелгі ытай философиялы ойыны басты философиялы принципі.

ытай философиясыны негізгі мектептері. Жэнь, чжун юн, цзюнь-цзы, дао, ди, инь жне ян, ли, сяо, тянь-ся, ци, у-вэй категорияларыны заттарды иерархиялык тртібін орнатудаы рлі.

Конфуций ілімі - этикалык-леуметтік ілім жне ерекше мемлекеттік саяси концепция. Асйектік даналы пен арапайым халыгы сенімдері арасындаы сабатастыты амтамасыз етудегі даосизм философиясыны рлі. Мо-цзыны таным теориясы жне этикалык-саяси идеялары. ытай практицизмін калыптастырудаы Мо-цзыны он принципі. Легизм адамдарды барлыына орта задарды негізінде оамды айта згерту туралы.

ылыми білімні калыптасуы - ежелгі Египетте философиялык ой дамуыны ерекшелігі. Адамны мні туралы срагы ойылуы. «лілер кітабы». Ежелгі Египет философиясыны ежелгі Грецияны жне бкіл лемні ылымы мен философиясына эсері.

Антикалы философия. Ежелгі Греция философиясыны генезисі. Экономикалык атынастар еркіндігі - рухани мдениетті ркендеу негізі. Ежелгі грек полисіні міріндегі философияны айындаушы рлі. Философияны Милет мектебі. Фалес, Анаксимандр, Анаксименні натурфилософиялы ілімдері жне Европа ылымы мен философиясыны алыптасуы.

Элея мектебі. Парменид: алам туралы кзарастар. Ксенофанны дние туралы тсініктеріндегі пантеизм бастаулары. Эфестік Гераклит философиясыны карама-айшылытылыы. Антикалы философиядаы атомизм. Эмпедокл «барлы заттарды тамырлары» болып табылатын трт стихия туралы. Анаксагор: табиат - мэгі жне ете са блшектерді шексіз кптігі. Демокрит: дниеде брі атомдардан жне оларды озалысынан трады.

Пифагорды сандар жне олардаы сйкестік туралы ілімі. Бкіллемдік йлесімділік - дайды жетілген крінісі. Софистер мектебі. Софистер -даналы пен асыл асиеттерге йретушілер. Риториканы мемлекеттік істерде жеіске жете білу ретінде тсіну.

Сократ: адам мселесіне брылыс. Сократты рационалды этикасы. Философия - аылсыну емес, асыл асиетке ие жне діл адамды калыптастыру ралы. Аиат білімге жетуді Сократ сынан дістері: ирония, майевтика, дефиниция. Сократты логикасы.

Платон: идеялар - аиат болмыс. Платонны мінсіз мемлекет туралы ілімі. Платонны этикасы. Аыл-ойлы, аффектілі, марлы билеген жан - асыл касиеттерді жне адамдарды ртрлі типтері.

Аристотель философиясыны энциклопедизмі. Оны категориялар, материя жне формалар туралы ілімі. Аристотель логиканы танымдаы дістемелік маызы туралы. Жан жне акыл-ой туралы ілім - Аристотель этикасыны негізі. Адам - саяси малы.

Грек демократиясыны IV. соындаы дадарысы жэне эллинизм философиясыны алыптасуы. Мызымасты жне салматылы - стоиктерді мірлік идеалдары. Адам жне оны баыты - Эпикурды философиялык пайымдауыны негізгі нысандары. Гедонизм: рахаттану - мірді жалыз мні. Киниктер философиясы - табиилык пен жеке еркіндікті уаыздау. Диогенні аскетизмі. Сенека философияны адам міріндегі рлі туралы. Марк Аврелийді мгілік туралы пайымдаулары. Марк Туллий Цицерон философиясыны практикалык сипаты. Пирронны скептицизмі. Алашы философ йел Ипатияны жазалау - адамзат ойы тарихындаы ажайып антика дуіріні аякталуы.