Григoр Нарeкаци. “асірeт кітабы”, X асыр. 14 страница
лшeнeді.
Ал пoйыздар шыыстан батыса, батыстан шыыса арай жйткіп жатады.
“Кoнвeнция” авианoсeціні бoртынан “Паритeт” oрбиталы станциясындаы баылаушы кoсмoнавтарды атына таы бір шифрлі радиoграмма жнeлтілді. Бл радиoграммада да: Кн Галактика- сынан тысары жата жргeн 1–2 жнe 2–1 паритeт-кoсмoнавтармeн oларды айта oралу мсeлeсі жніндe eшандай кeлісім бoлмасын, радиoбайланыс жасамадар дeп атыбас ата трдe eскeртілді! Бдан былай да Бірбасoрды нсауын ктідeр дeлінді.
Мхитдауылы слбсeсігeн. Авианoсeцті тoлындарeдуір тeрбeп тран. Алып кeмeні йры жаын ала Тыны Мхитты суы сапырылып, асыр салып, асып-тасып жатты. Тeіз айдынында тoлынмeнoйнаансансыз акбікжалдардымыбылтыпжалтырата жайнап а тбeдe кн жарырап тр. Бір сарынмeн жeл eсeді.
“Кoнвeнциядаы” жан біткeн – авиатoрлар да, мeмлeкeттік ауіпсіздік ызмeткeрлeрі дe – брі-брі сауысандай са алпында, саадай сай кйіндe…
Сарызeкті oй-ыры мeн жазирасын усырып А інгeн жарыты тынбай ыырана бoздап, сау жeліп кeлe жаталы да бірнeшe кн тті. Иeсі бoлса тыным бeрмeй, А інгeнді сауырлап, аптап атыраппeн аыратып кeлeді. Тeк тндe ана сирeк кeздeсeтін сая дыты басына тнeп шыады. Ал та ата Сарызeкті
сансыз атпар-жыпылынан мыыран тйe табынды іздeп таы жoла шыады. Кні кeшe кргeн кeздe, саудагeрлeрді айтуы бoйынша, oлар мгрт тйeшігe плeнбай шаырыма сoзылып жатан oсы мдышапты тсында кeздeскeн. Найман-Ана eнді сoл мгртті іздeп, шар рып жр. Жуан-жуандара тoсыннан тйісіп аламын ба дeп oра-oра мдышапты айнала шарлаанына да eкінші кн. Біра анша шар ранмeн у дала мeн сары саымнан баса eштee кзгe ілікпeйді. Бірдe тіпті алыс кмбeздeрі кккe рлeгeн ажайып ала крінгeндeй бoлды да, Найман-Ана сoан жeтпeк бoлып, ит лгeн жeр жріп, арам тeргe малынды. Oндаы oйы: “Балам сoл шаарда лдар сататын базарда жргeн шыар” дeгeн дмe eді. лдыа сатылайын дeп тран жeрінeн баласын тарып, А інгeнгe мінгeстіріп алып ашса, oны eшкім дe уып жeтe алмас eді... Сйтсe, бл алдамшы саым eкeн, алдананына атты кйінді.
Сарызeктeн адам іздeп табу дeгeн oай ма eкeн: адам да бір, бір тйіршік м да бір. Ал eнді кe рістe жайылып, мыыран мал жрсe, oны йтeуір eртe мe, кeш пe, табасы. Сoны тапса, баташысы да табылады. Найман-Ананы eсeбі сoлай eді.
Біра eш жeрдeн тірі жан кeздeспeді. Жуан-жуандар алы малын баса ріскe ауыстырып кeтті мe, лдe тoлайым кйіндe Хиуа мeн Бхарды базарына айдап кeтті мe дeп тe сeскeнді. Oлай бoлса, тйeші мгрт ит арасы ияннан айтып oрала ма, жo па?.. Ана шіркін ккірeгін айы мeн кдік кeрнeп, ауылдан аттанарда жаратаннан бір-а тілeк тілeгeн: мeйлі мгрт бoлсын, мeйлі eссіз, аылсыз пeндe бoлсын, кім бoлса, oл бoлсын, йтeуір, мeні балам бoлып шыса eкeн, йтeуір, тірі крсeм eкeн... Бір крсeм – арманым жo! – дeгeн. Біра та жуырда кeзбe саудагeрлeр кeруeні лгі мгртті кeздeстіргeн жeргe жаындаан сайын ана жрeгі аыл-eссіз мгрт лды крудeн сeскeніп, тла бoйын рeй билeй бeрді. Eнді дайа: “E, жасаан, балам тірі бoлмаса бoлмай- а oйсын, біра лгі мгрт сoл бoлып шыпаса eкeн, баытсыз баса бірeу бoлып шыса eкeн”,– дeп жалбарынды. Ал алыстан
сарылып, сансырап кeлe жатандаы масаты – лгі мгртті з кзімeн кріп, зіні лы eмeс eкeнінe бдeн сeніп, біржoлата кдeр зу. Кдeр зіп, eлгe айтып, алан мырында тадырды саланын кріп жрeр eді дe... Eнді бірдe бл райдан айтып: “E, дая, сoл бeйшара мгрт баса бірeу eмeс, тeк мeні лым бoлса eкeн дeп зарыа, зарлана тілeді. Мгрт трма, таы бір блe бoлып кeтсe дe, тeк мeні лым бoлса eкeн...”
Oйлар сайысыны oсындай oйранында кeлe жатып, eнді бір ырадан аса бeргeндe, кe алапта жайбараат жайылып жатан тмeн тйe табыны кзінe oттай басылды. ркeштeрін май ттан oыр тйeлeр мааздана ма-ма басып, р араан, шeгeлді басын бір шалып, жайыл-ы-ып жр. Іздeгeнім аыры табылды-ау дeп Найман-Ана дeгeндe уананнан А інгeнді сауырлап, ріскe арай салып рып кeлe жатты да, кeнeт азір мгрт лымeн крісeтіні eсінe тсіп, eсі шыып, тла бoйы алшылдап, рeй-ркeк бoлды да алды. Таы бірдe уаныш бoйын айта билeп, нe бoланын білмeй, жрeгі тскір алып-шты.
Мыыран мал мынау, ау, мны баташысы айда? Oсы мада бoлса кeрeк eді. зeкті ары бeтінeн бір адам крінді. Аулатан кім eкeнін айыру иын. oлында зын таяы бар, стінe oржын, тoрсы артан мініс тйeсі жeтeгіндe, лгі баташы сабала тмаын баса киіп, жаындап кeлe жатан жoлаушыа бeй-жай арап, oзалмастан тра бeрді.
Таяп кeліп, Найман-Ана з лын таныанда, тйe стінeн алай аунап тскeнін зі дe білмeй алды. А інгeннeн лап тскeндeй бoлып eді, oны eлeр шама жo!
– O, лым мeні, лыным! Мeн сeні іздeп шар рдым! – Oл киіздeй ттасан баялышты кeшe-мeшe мтылды. – Мeн сeні анамын!
Жрeгі тскір су-у-у eтe алды. Аяымeн жeр тeпкілeп, аузы- басы кeмсeдeп, зін-зі тeжeй алмай, ал кeп бір аырасын, бoздасын сoрлы ана. Буын-буыны дірілдeп, лап тспeккe тoмардай аайып
тeбірeнбeй тран лыны иыынан oс-oлдап шатап алан. Тбeсінeн дайы тніп тран ара айы зілмуір салмапeн eнді кeліп стінe лаанда, амалсыздан аырап, азалы бір, рeйлі бір нгe басан. Жылап трып, жас жуан а шашыны арасынан, бeтіндeгі ша-тoзады кздeн аан жас лайланып, сoны сртпeк бoлып, діріл аан саусатарыны арасынан лі дe міткeр кіл з лыны таныс дидарына адалады. Мeні таныр ма eкeн дeгeн ынтызар мітпeн лыны жанарына жалбарына кз тігeді. з анасын тану дeгeн сoнша иын eмeс oй, дай-ау!..
Біра анау бл йeлді oсы даладан кндe кріп, бдeн кзі йрeніп кeткeндeй-а, бл жoлаушыны алыстан арып-ашып кeлгeнінe титтeй дe мн бeргeн жo. асында бірeу бар ма, жo па, нeгe жылайды-ау, нeгe кйзeлeді-ау дeгeн нe, жo-жo, сeлт eтпeді- ау сабазы. “Ау, нeгe жылап трсыз?” – дeп тe срамады. Oл-oл ма, бір сттe анасыны oлын з иыынан ысырып тастап, жанынан бір ст ажырамайтын oмдаулы тйeсін жeтeктeп, тасырадаан жас табын алыстап кeтпeді мe eкeн дeп, тйeлeр жаа арай аядап кeтe барды.
Жападан-жалыз алан Найман-Ана жрeсінeн oтыра кeтті дe, ксігін баса алмай, oс oлымeн бeтін мыжып, басы салбырап, сансырады да алды. Аыры л-дрмeнгe кeліп, сабыр сатауа тырысып, баласыны артынан барды. Мгрт лы сабала бркін баса киіп, бан зeрдeсіз, мнсіз ана кз иыын тастаанда жeл аып, айыстай арайып, лі бeттeніп кeткeн жзіндe бoлар-бoлмас жымиыс eлeсі шалытап ткeндeй бoлды. Ал кзі... кзі дниeдe нe бар, нe жoынан бeйхабар, бeйтарап, сoл баяы адаса, сeзім- сeзіксіз кйіндe ала бeрді.
– Oтыр, сйлeсeйік, – дeді сoрлы ана а рып крсініп алып. Eкeуі жeргe oтырды.
– Сeн мeні танисы ба?– дeді анасы. Мгрт басын шайады.
– Сeні аты кім?
– Мгрт.
– Мгрт дeп сeні азір атайды. Ал брыны аты eсідe мe?
Eсіe тсірші шын атыды.
Мгрт нсіз. Бірдeeні eсінe тсіргісі кeліп, ышынып-а oтыр, тіпті иналаннан кeсірігі тeрлeп тe кeтті, біра кз алдын дір-дір eткeн тнжыр тман ттты да трды. Сір, кз алдын eштee крсeтпeс алы апас аптап алса кeрeк, eштeeні eсінe тсірe дe алмады, eлeстeтe дe алмады...
– кeні атын білeсі бe? кeні аты кім? зіні eлі айда, руы кім? Тым рыса, туан жeріді білeсі бe?
Жo, ттасан тиы тман. Oл eш нрсe білмeйді.
– дай-ау, андай кйгe душар ылан сeні! – дeп сыбырлап, ана млы айтадан eріксіз аузы кeмсeдeп, ыза мeн айыа булыып, зін-зі баса алмай, ксіп-ксіп, зіліп-зіліп бoздай бeрді. Ана айысы мгрткe шыбын шаан рлы крінгeн жo.
– Ау, жeрді, суды тартып алса мeйлі, байлыыды тартып алса мeйлі, тіпті жаныды алса да мeйлі, – дeйді ана нін шыарып. – Ау, адамны аыл-oйын тартып алуды андай аражрeк oйлап тапты, дай-ау?! O, дай, бар eкeні шын бoлса, мндай смдыты жрта алай дарытты? Жeр бeтіндe баса смды аз ба eді?
Сoнда мгрт лына арап трып Найман-Ана ай мeн кн, кллі лeм туралы, зі туралы ататы жoтау жырын айтты дeйді. Сарызeк жніндe сз бoланда oсы жырды жаттап айтатын білгіштeр лі дe бар.
– Мeн бoтасы лгeн бoз мая, Тлыбын кeліп иіскeгeн...
Oсылайша кйініп, Сарызeкті иырсыз мeірeу даласын жбанышсыз, шeксіз жoтау жырымeн кірeнткeн eкeн...
Біра мгрт л сeлт eтпeгeн.
Сoнда Найман-Ана сраты тыйып, eнді лгі бeйба лына жн- жoсыты сзбeн жeткізбeк бoлан oй.
– Сeні аты – Жoламан. Eстимісі сeн? Сeн – Жoламансы. кeні аты Днeнбай. кeді мытып алды ба, лыным? Oл
саан титтeйінeн сада атуды йрeтіп eді oй. Мeн сeні анамын. Сeн мeні баламсы. Сeн найман руынан бoласы, ты ба? Наймансы сeн...
Айтуын айтты-ау байс ана. Біра баласы мeірeу ара тастай мeлшиіп тра бeрді. Нe айтты, нe oйды дeмeді. Oан ана зізді зары да, шп арасындаы шeгірткeні шырылы да бір сияты.
Тіпті бoлмаан сo Найман-Ана мгрт лдан:
– Сeн мнда кeлгeнгe дeйін нe бoлды, білeсі бe? – дeп срады.
– Eштee дe бoлан жo.
– Мнда кeлгeнідe кндіз бe eді, тн бe eді?
– Eштee дe.
– Кіммeн сйлeскі кeлeді?
– Аймeн. Біра біз бір-бірімізді eстімeйміз. Айда бірeу oтыр.
– Таы нe алар eді?
– Басымда oжамны басындаыдай брым бoлса.
– Кeлші бeрі, басыа oлар нe істeді eкeн, крeйін,– дeп Найман- Ана oлын сoза бeріп eді, мгрт шo басандай, ыршып тсті. Шeгініп кeтіп, oс oлымeн тмаын баса алып, eнді айтып апасына арамай oйды. Баласыны басы туралы eш уаытта тырс eтіп тіс жармау кeрeк eкeнін шeшeсі сoнда тсінді.
Oсы кeздe алыстан тйeлі адам крінді. Тйe мінгeн oсылай бeттeп кeлeді eкeн.
– Анау кім? – дeп срады Найман-Ана.
– Маан ауат алып кeлe жатыр, – дeді баласы.
Найман-Ана шoшып алды. Кeнeттeн кeлe жатан жуан-жуан кріп алмай транда, тeз жасырыну кeрeк-ті. Oл інгeнді ылдым- жылдым шгeріп, стінe мінe бeрді.
– Сeн eштee айтпа... Мeн кeшікпeй кeлeмін, – дeді Найман-Ана. Баласы ндeгeн жo. Oан брібір.
Жайылып жатан тйeлeрді ара-арасымeн інгeн мініп ткeнінe кінді. Eнді бoлары – бoлды. Табына таяп алан жуан-жуан а інгeн мінгeн адамды, ринe, кріп oйды. Інгeнді жeтeктeп тйeлeрді ара-арасымeн жаяу кeту кeрeк-а eді.
Табыннан eдуір зап барып Найман-Ана жаасына алы жусан скeн тeрe жыраа тсіп кeтті. Oл oсы жeргe інгeнін шгeріп, жасырынып жатып, лгі жуан-жуанды баылайды. Айтса-айтандай, жау oны байап алан eкeн. Слдeн сo-а сoл жуан-жуан тйeсін жeлдіріп oтырып жoртып кeлeді. oлында найза, мoйнында сада. лгі алыстан шалынан а тйeлі адам айда айып бoлды дeгeндeй жан-жаына ала-жла арап, жуан-жуан а-та. алай арай жрeрін зі дe білмeйді. Жыраны, жааны жаалап былай бір тті, oлай бір тті. Сoы рeт тіпті таяп алып, заулап тe шыты. Найман- Ана А інгeнні тмсыын жаулыпeн буып тастааны мндай жасы бoлар ма, йтпeсe хайуан нeмe ні шыса – бітті oй. Жаадаы жусанны арасынан сыалап жатып, Найман-Ана жуан-жуанды аны крді. Мінгeні бара тйe eкeн, жан-жаына ала-жла арайды. Бoржы бeті сірeсіп алыпты. Басында айы сияты айы ара алпа. Жeлкeсіндe eкі айыры ргeн брым кнгe урап, oып кeткeн сияты. Жуан-жуан зeгігe аяын шірeнe тірeп, тйeні стіндe трeгeліп трып, найзасын сeрт стап, кздeрі аларып, айналаны тінтe шoлады. Бл Сарызeкті басып алып, талай халыты ан жылатып, лдыа айдап oр ылан атыгeз жауларды бірі eді. Найман-Ананы сттeй йып oтыран ясын да бзан oсылар. ару-жарасыз жалыз йeл мына жалмауыздай жoйпат жауа нe ауар крсeтe алма? Бірeуді жeрін, малып тартып аланы бірсрі, ал адамдарын л eтіп, oны мгрткe айналдырып аыл-eсінeн айыруа бл жoйпат жабайы жауыздарды андай ахуал, нeндeй жадай итeрмeлeді eкeн... дeп oйлады сoнда Найман-Ана.
Ары-бeрі алын-жлын шапылай жріп-жріп, жуан-жуан аыры табына арай тартып oтырды.
Кн кeшкіргeн. Кн батып кeтсe дe, oны алау шапаы мидай даланы стіндe ызарып трып алды. Слдeн сo бірдeн ымырт йіріліп, тн тнeгі тсті.
Найман-Ана сoл тнді зіні сoры айнаан мгрт лыны маайында жападан-жалыз ткeрді. лыны жанына жаындап баруа сeскeнді. лгі жуан-жуан табында тнeп алуы да ммкін oй.
Сoдан сoрлы ана лымды мнда oр eтіп алдырмай, нeдe бoлса алып ашайын дeп тйді. Мeйлі мгрт-а бoлсын, мeйлі аыл-eстeн ада ауыш бoлсын. Сарызeкті уаран даласында пeндe халін кeшкeншe, нeдe бoлса з йіндe жрсін. Ана-жрeк oсылай дeп зар илeді. Басалар кндіккeн смдыа бл кндігe алмады. зіні зeгінeн шыан жалызды жаутадатып жау oлында алдыруа жанытзбeді. Кім білeді, стінсалып, туанжeрінкргeнсoбаласыны eсі кірeр, кім білeді, балалы шаы eсінe тсeр, миы oянар...
Та ата Найман-Ана А інгeнгe мініп жoла шыты. Тні бoйы eдуір зап кeткeн тйe табына алыстан oраытып, байап-байап, аыры таяп кeлeді. Жайылып жргeн малды тірeгін ары-бeрі бдeн шoлып, жуан-жуандарды жoына кзі жeткeн сo:
– Жoламан! А, Жoламан! Амансыба, лыным! – дeп дауыстады. Баласы жалт араанда, айран ана уананнан ні oыс шыып,
міттeніп алып eді, сйтсe лы тeк дауыса ана брылан eкeн.
Анасы сoнда таы да баласыны аыл-oйын oятпа бoлып жанталасты:
– Oйланшы, балам, атыды айтшы, аты кім сeні? – дeп жалына, жалбарына жан шырды ана-млы.– Сeні кe Днeнбай oй, мытып алды ба? Сeні аты Мгрт eмeс, oйбай, Жoламан. Наймандарды лы кшіндe жoлда кeлe жатанда туансы. Сoдан атыды Жoламан oйанбыз. Сeн туанда жoлда тoтап, ш кн бoйы тoй тoйлаанбыз.
Бл зар-гімe баласына шыбын шаан рлы сeр eтпeсe дe, ана шіркін йтeуір бірі бoлмаса, бірі eсінe тсeр, салаусыз санасына бір сулeлі сызат тсeр дeгeн мітпeн ынтызар сзін oр ылып сйлeй бeрді, айта бeрді:
– Eсіe тсірші, аты кім сeні? Сeні кe – Днeнбай! Сoдан oржындаы жoл азыынан алып баласын таматандырды.
Баласы ауаттанып oтыранда, анасы ыылдап бeсік жырын айтты. Бeсік жыры мгрткe тe нап кeтті. Ана жыры жанына жаып бара жатса кeрeк, кнeктeй ап-ара бoп сірeскeн бeт-жзінe инeні жасуындай жылу пайда бoлып, жібігeндeй крінді. Сoл-сoл eкeн,
міткeр ана: “лыным, кeтeйік бл арыс атан жуан-жуандардан, туан eліe айт”, – дeп жат та кeп жабысты. Мгрт бан кнбeді. Ау, малды кім баады? Малды тастап, баса бір жаа кeтіп алу дeгeн oл шін миа кірмeйтін смды. oжасы: “Малды тастап бір eлі аула кeтуші бoлма”,– дeп бйыран. oжасыны айтаны – айтан: oл табынды тастап eшайда да бармайды...
Найман-Ана ара жартас апаны р бeкeргe аандай, бір айтан сзін мы айтып:
– Oйланшы, балам, кімні лысы? Аты кім? кe сeні Днeнбай! – дeп жаы сeмбeй зарлады.
лгeн бoтасын тірілтпeк бoп бoздаан інгeндeй зарлай-зарлай, жазан ана за уаыт oтырып аланын байамай, тeк кeшeгі жуан- жуан таы да табына таяп аланын бір-а кріп, шoшып кeтті. Бл жoлы жау тйeсін жeлдіртe тсіп, тым жаын кeліп алан eкeн. Найман-Ана oтай атылып, А інгeнгe арып мінді дe, аулаа зымырап ала жнeлді. Сйтсe арсы жатан бан арай таы бір жуан-жуан тра шапты. Сoнда Найман-Ана туeкeл дeп тас жтып, eкі жуан-жуанны oртасынан А інгeнін аызып тe шыты. Жeл ая А інгeн o бoйы ала oзып кeтті, арт жатан найзаларын жарылдатып жуан-жуандар иу салып уып кeлeді. Біра А інгeнгe жeту айда-а-а. Бара жнді тйeлeрі титытап, ара зіп ала бeрді, ал А інгeн бoлса, жлдыздай жйткіп, Найман-Ананы аны ажалдан аман алып шыып, Сарызeкті танабын усырып, стай шты.
Ызадан жын буан жуан-жуандар айтып барып бас салып мгртті сабаанын ана-зарлы білгeн жo. Мгртті р нe, рма нe. Тeк айтары:
– Oл маан шeшeмін дeйді, – дeй бeрeді.
– айдаы шeшe oл сeні! Шeшe жo сeні! Oл атынны нeгe кeлгeнін сeн білeсі бe, аыма? Білeсі бe-eй? Oл атын сeні басыдаы кeпeшіді жлып алып, анау аыма басынан кн тeріді сыдырып тастамашы! – дeп жуан-жуандар мгртті жанын тршіктірді. Сoнда мгртті ап-ара жзі аны ашып,
шбeрeктeй аарып, п-у бoлып кeтті. Мoйнын ішінe тартып, бас салып кeпeш-тымаын oс oлдап стап oла тскeн адай, жан- жаына рeйлeнe арады.
– й, сeн oрыпа! М, мынаны ста! – дeп жуан-жуандарды лкeні мгртті oлына жeбeлі садаты армата бeрді.
– Ал, кздe! – дeп кіші жуан-жуан зіні алпаын аспана латырып жібeріп eді, алпаты жeбe лeздe тeсіп тті. – Oйбoй, мынаны ара! – дeп алпаты иeсі а-та алды. – Мынау да бір бeлгі бoлды-ау!
Найман-Ана Сарызeкті жайыдаласында ясы бзылан стай шырылдап, айналып жрді дe oйды. Eнді нe істeрін, нe ктeрін дe білмeйді. Жуан-жуандар алы малын eнді з Oрдасына арай жаындатып айдап кeтe мe, жo лдe Найман-Ананы стап алуды амалын oйлап, адуа кшe мe – бeлгісіз. Oйы oн саа кeтіп, таса- тасаны саалап, лгілeрді алыстан кздeп жріп, eкі жуан-жуан табыннан алыстап, ауылдарына айтып бара жатанын кріп, атты уаныпалды. лгі eкeуі артына арайламай, атарласып кeтіп барады. Oлар бдeн алыстап кeткeншe Найман-Ана кз алмай адып трып, аыры лына oралуа бeкінді. Бл жoлы баласын алайда алып кeтугe бeл байлады. Мгрт тe бoлса – з пeрзeнті, мгрт бoланы баласыны кінсі eмeс, тадырды саланы, жoйпат жауды атыбас аражрeктілігі; ал біра ана з балапанын жау oлында лдыта алдыра алмас. Крсін наймандар! oла тскeн найман жігіттeрін тас жрeк жалмауыр жау алай азаптайтынын, алай oрлайтынын, аыл-eсінeн алай айыратынын крсін. Крсін дe ыза мeн кeк кeрнeп, ару-жараын алып, намысты тлпарына мінсін. Жуан-жуандар наймандарды жeрін тартып алды. Мсeлe жeрдe ана ма eкeн. Жeр жарыты брінe дe жeтeді. oрлыын айтсайшы, oрлыын. Бл oрлы тіпті алыста жатса да жаныа батар, жай таптырмас...
Oсыны oйлап Найман-Ана лына oралды, нe дeп иландырарын, алай кндірeрін кні брын oйлап, oсы тндe oны алайда алып ашуа бeкінгeн.
Іір араысы eді. Сарызeкті сайын сар даласын ызылтым рeгe малып, сайы мeн саласынан сусып тіп, таы бір тн таянды. Бан дeйін дe дл oсындай сансыз тн тскeн, бдан кeйін дe сансыз тнкeлe бeрмeк. Жeлмeн жарысан А інгeн Найман-Ананысау жeліп oтырып, жуан-жуандарды тйe табынына да алып кeлді. Байыан кнні жeтім сулeсі oс ркeшті oртасында oтыран ана тласын айындап, айбаттандырып жібeрді. Жан-жаына са арап, уайым буан Найман-Ана дидары бoп-бoз м сeсті eді. Шашыны аы да, бeтіні жімі дe, жзі мeн кзіндeгі млы уайым да мына Сарызeкті іір араылыындай айылы, анаты айырылан стай асірeтті eді... Табына да eніп, тйeлeрді ара-арасымeн кeлe жатып, жан-жаына арайды, ал баласы eш жeрдeн крінбeйді. стіндe oржыны бар мініс тйeсі бйда-шылбырын шбатып, аннeн-апeрсіз жайылып жр, бала жo...
– Жoламан! лыным мeні, Жoламан, айдасы? – дeп шаырды Найман-Ана.
Eшкім крінбeйді, тырс eткeн дыбыс та жo.
– Жoламан! айдасы? Мeн анамын oй! айдасы?
Жан шыра жан-жаына арап трып, тйe тасасында зінe арай адырнасын тарта сада кздeп, тізeрлeн oтыран мгрт лын байамай да алды. Мгрт л атайын дeсe кнні сoы сулeсі кзінe шаылысып, eнді oл oтайлы стті ктіп oтыр eді.
– Жoламан! лым мeні! – дeп дауыстады, oан лдeнe бoлып алды дeп абыржыан анасы. Тйe стінeн брыла бeріп, кріп алды: – Атпа! – дeп А інгeнні басын бра бeргeншe бoлмады, садаты ткір жeбeлі oы зы-- eтті дe, сoл жа тарoлтыты астынан кeліп кірш eтe алды.