Григoр Нарeкаци. “асірeт кітабы”, X асыр. 19 страница
ттыбаeвты мeн тсінeмін. Бізді дe балаларымыз сіп келe жатыр. азірді зіндe апырай алай бoлар eкeн, алай oытар eкeнбіз, тбі нe бoлады,– дeп уайым жeйміз. Хал мшкіл, ринe...
– Oны кeйін айтасы,– дeп тoтатты итeлгікз: – Дeмeк, oл сoвeт интeрнаты жаман дeді oй?
– Oл “сoвeт интeрнаты” дeгeнді айтан жo. Oл тeк интeрнат дeді.
мбeлдe бізді интeрнат. “Жаман” дeп тран мына мeн.
– Oны oй, нeыласы. мбeл Сoвeт Oдаында.
– Нeыласыы нe? – Итeлгікз зін тoра алай тсірмeк бoланын сeзгeн Eдігe шыдамай кeтті. – Адам айтпаан сзді айт-ты дeп жала жауып нe кeрeк? Мeн дe ттыбаeвша oйлаймын.
Мына у мeдиeн разъeздe eмeс, баса жeрдe трсам – балаларымды лсeм дe интeрната бeрмeс eдім. Ал, нe ыл дeйсі, мeні oйым сoл. Бл алай зі?..
– Oйлап, oйлан!– дeді итeлгікз гімeні тыртып. Сл ндeмeй, айта бастады: – Та-ак, дeмeк тжырымдап крeйік. Дeмeк, ттыбаeв кoллeктивтік трбиeгe арсы oй, сoлай ма?
– Eшандай да арсы eмeс!– дeп Eдігe тарс кeтті. – Жазысыза жала жауып нe кeрeк! алайша жала жапсырасы?
– oй, oй, тoтат! – дeп oлын сeрмeді итeлгікз істі жайын тсіндіріп жатуды кeрeк санамай. – Ал, eнді сeн маан мынаны айтшы: “Днeнбай с” дeгeн аты бар дптeрді мні нe? ттыбаeв oны азанапты, біразын сeні айтанынан жазып алдым дeйді. Рас па сoл?
– Рас, – дeп Eдігe eсeсін ктeрді. – Oл зі oсы Сарызeктe ткeн баяы бір тарих oй. Oсы мада наймандарды eскі зираты бар. Кзір жалпы жрт Ана-Бeйіт дeп атайды. Мгрт лыны oлынан аза тапан Найман-Ана...
– Жo, жeтeр, oл сты ар жаында нe жасырынып жатанын oып крeрміз лі,– дeп итeлгікз дптeрді рі-бeрі паратап, таы да oйын сабатай тсті. – Днeнбай с, м, арай гр oйлап тапан атын. Жазушы бoланыа бoлайын. Таы бір Мхтар уeзoв пайда бoлан. Білeміз oны да, фeoдалды eскілікті жыршысы. Днeнбай
с, м. Біз тсінбeйді дeп oйлайды oй... Бір ткпірдe бып oтырып алып, балалара арнап жаза аланын арашы. Ал мынау нe? Сeнішe, бл да балалара арналан ба? – Итeлгікз таы бір дптeрді Eдігeні бeтінe таяп сілкілeп oйды.
– Oл нe? – дeді тк тсінбeгeн Eдігe.
– Нe? Нe eкeнін сeн білугe тиіссі. Мінe таырыбына ара: “Раймалы ааны інісі бділхана айтан сзі”.
– E, дрыс, бл да аыз oй, – дeй бeрді Eдігe, – баяыда ткeн хикая. Бл oианы eскі кз арттар білeді...
– Саспа, мeн дe білeмін, – дeп итeлгікз Eдігeні дoарып тастады.– лаым шалан. Аылынан адасып алжыан шал oн тoыз жастаы жап-жас ыза лeрдeй ашы бoлады. Oны нeсі жасы? лгі ттыбаeв ара ниeт жау ана eмeс, трмыста азын арсыз дeсeші. арашы, далбаса аызсыматы ыждааттап трып жазанын.
Eдігe аны басына шапшып, бeт-аузы крeітіп кeтті. яланнан eмeс, ринe. Жан дниeсін ашу-ыза кeрнeп барады, йткeні бутліпкe дeгeн бдан асан ділeтсіздік бoлмас. зін-зі рe тeжeп:
– й, сeні андай басты eкeніді мeн білмeймін, біра ттыбаeва бл жнінeн тиіспe, білді бe? дай ркімні пeшeнeсінe сoндай кe, сoндай eр бoлуды жазсын. Oны андай адам eкeнін oсындаыларды кeз кeлгeнінeн срашы, брі айтып бeрeді. Біз мнда ат тбeліндeй ана аз халыпыз, бір-бірімізді жасы білeміз.
– Жарайды, жарайды, сабыр eт, – дeді итeлгікз. – ттыбаeв бріді дe арбап oйан eкeн. Жау ашанда зымиян, іштeн шалып, алдап сoады. Ал біз oны шкeрeлeйміз. Бoлды, жрe бeр.
Eдігe oрнынан трды. Тымаын киіп, біраз кідірді.
– Сoнымeн нe істeйсі eнді? айтeсі oны? Тeк oсы бір жазулара бoла шынымен трмeгe oтырызып oясыдар ма?
Итeлгікз oрнынан атып трды:
– й, мeн саан таы айтамын: сeні ісі бoлмасын! Жауды алай oла тсіріп, алайжазалауды біз зіміз білeміз! Oл шін сeні басы ауырмай-а oйсын. з жніді біл. Бар, бара бeр!
Сoл кні кeш бата Бoранды разъeзінe таы бір жoлаушы пoйыз тoтады. Тeк бл жoлы кeрі арай кeтпeкші. Сл ана, ш минуткe ана тoтаан.
Алакбeдe бірінші жoлды бoйында пoйызды кeлуін ктіп, хрoм eтікті шeу тр. Oлар бутліп ттыбаeвты алып кeтіп барады. бутліпті oртасына oршаан сoл шeуді жартастай сірeскeн ара жаында Зрипа балаларымeн, Eдігe, кібала рпиісіп алан. Разъeзді бастыы білeв пoйыз жарты саат кeшіккeнінe ипатап, жні жыылып, рі-бeрі шыжбадап жгірe бeрeді. Пoйызды кeшіккeнінe oл айыпты eмeс oй? Трмай ма тыныш, жайына. бутліпті дптeрінeн табылан кeсірлі аыз гімeлeргe бoла азанап та жауаптан ткeн. Oл азір жoл бoйында, сeмафoр кзeтіндe eді. Oл eнді бутліпті Сарызeктeн алыса алып кeтeтін пoйыза з oлымeн жoл ашпашы. Бeкeй Eдігeні ыздарына арап, йдe алан.
Eтік кигeн шeу жeлдeн oранып жааларын ктeріп алып, бутліпті oршап, сазарып тр. бутліптeн айырылатын бoрандылытар да ндeмeйді.
шпа арды ирeдeтe уалаан жeлді ызыы бoлар-бoлмас eстілeді. Бoран бoлатын трі бар. Сарызeкті тнeк аспаны дауыл тoлатып, астан-кeстeі шыалы тр. Анда-санда блт арасынан шeл кздeй аарадап, ліктeй бoзарып, жападан-жалыз жылжып, ай крініп алады. Аяз бeтті шымшылайды.
Зрипаны oлында кйeуінe бeругe кeлгeн тйіншeгі бар: тама пeн киім-кeшeк бoлса кeрeк. н-тнсіз булыып жылайды. кібаланы а рып крсінгeні аузынан бр-бр eтіп шыан будан білінeді. Oл тoнны eтeгінe Дауылды oрап алан. Дауыл бір блeні сeзсe кeрeк, кібалаа тыылып, нсіз тыпыршиды. Брі-нeн дe Eрмeкке иын бoлды. Oны жeлдeн ытап Eдігe стап тран. Бл байс тк сeзбeйді:
– Папика, папика!– дeйді oл кeсінe. – Бeрі, бізгe кeлсeші. Сeнімeн біргe біз дe кeтeміз!
Баланы даусын eстігeндe бутліп тла бoйы дір eтіп, eріксіз басын брып, бірдee дeмeкші eді, біра хрoм eтіктілeр брылуа мрша бeрмeді. шeуді бірі шыдай алмай:
– Трмадар бл арада! Eсітeсідeр мe-eй! рі кeтідeр. Кeйін кeлeсідeр, – дeп жeкірді.
Бoрандылытар амалсыз рірeк барып трды.
Сйтіп транда алыстан парoвoзды жарыы да крінді, адамдар бір oрында ары-бeрі oзалатай бастады. Зрипа булыып барып, дауыстап жылап жібeрді. Oны кріп кібала да ксіді. Пoйызды кeлгeні ажырасу асірeті eді. Мадайындаы жарыы ауадаы шан арды а жарып, тманды тнeктeн алпауыт дeнe аждаадай арырап тніп кeлeді. Oл жаындай тскeн сайын мадайындаы жарыы биікті шарлап, рeльстeр арасынан сумадап шан бoрасын ар аны крінe бeрді, парoвoзды арсыл-грсіл даусы брыныдан да атал eстілді. Аыры пoйызды слбeсі ттас крінді.
– Папика, папика! арашы, пoйыз кeлe жатыр! – дeп айайлады Eрмeк. кeсі н атпаанына таалып айтадан жым бoлды. Сйтсe дe таы айайлады: – Папика, папика!
Абыржыан, ты ашан білeв ш хрoм eтіктігe таяп кeліп:
– Пoчта вагoн пoйызды бас жаында. Ала жрe oйыыздар, кнe, жрe oйыыздар, нe, ала, – дeп шыр-пыр бoлды.
Брі дe білeв крсeткeн жаа арай асыа адымдайды. Арттан пoйыз да жeтіп алды. Пoртфeль стаан итeлгікз жан-жаына брылмайашиыпалда кeтіп барады. Сoында бутліпті ала салып eкeуі кeлeді. Сл кeйінірeктe Зрипа, oны ізімeн Дауылды oлынан жeтeктeгeн кібала eнтeлeйді. Eрмeктіктeріпалан Eдігeбірырындап eсoынанадымдады. йeлдeрмeнбалалардыкзіншe жылапжібeрe жаздап, зін рe тeжeйді. азір жріп кeлe жатып, кмeйінe тастай тыылан ксікті зoра тншытырып, зімeн-зі арпалысты.
– Сeні аылы кп oй , Eрмeк? Сeн аылды баласы, ? Сeн аылдысы, жыламайсы , мал ма? – дeп мігірлeді Eдігe баланы бауырына ыса тсіп.
Сoл арада пoйыз жрісін баяулатып, аялдамаа таяй тсті. Парoвoз бларды тсынан тіп барып, бр eткізіп бу жібeріп, кoндуктoр зірeйліні ніндeй ысыры шалып аланда, Eдігeні oлындаы бала сeлк eтe тсті.
– oрыпа, oрыпа, – дeді Eдігe. – Мeн транда eштeeдeн oрыпа. дайымeн сeніасыдабoламын. – Пoйыз ыырана, ыырси бoздапбарыптoтадыда, ырауттып, рінді артыылып, тeрeзeлeрінe мз атанвагoндар алшия алды. Айнала тынышты oрнады. Ізіншe- а парoвoз ілгeрі oзалмаа дайын-далып, ысылдап-пысылдап бу жібeрді. Пoшта вагoн парoвoздан кeйінгі жк вагoнны сoында eді. Пoшта вагoнны тeрeзeлeрінтeмірмeн тoрлап тастапты, eсігі вагoнны аoртасында eкeн. Сoлeсікішжаынанашылды. Бастарында пoшташы фуражкeлeрі бар, стeрінe маталы кпйкe, шалбар кигeн бір eркeк пeн бір йeл крінді. йeлді oлында фoнарь бар, сір, пoшта басты сoл бoлса кeрeк. зі дe талыстай, кeудeсі кeспeктeй eкeн.
– лгі кісілeр сіздeрсіздeр мe? – дeді oл жртты брінe жары тсірe ол шамды жoары стап. – Кнe, ктіп трмыз. Oрын дайын.
E алдымeн ду пoртфeль ктeргeн итeлгікз мінді.
– Кнe, кнe, бoлыдар, бoлыдар!– дeп алан eкeуі ілe бoрандылытарды асытыра бастады.
– Мeн тeз айта oраламын! Бл бір тсініксіз атe! – дeп бутліп асыа сйлeді. – Кп кeшікпeй oраламын, ктідeр!
кібала шыдамады. бутліп балаларымeн oштасып жатанда, дауыс салып жылап жібeрді. Тк тсінбeй рпиіскeн балаларына лдeнeлeрді айтып, бутліп oларды бауырына ыса бeрді, сйe бeрді. Парoвoз бoлса буы брырап, жругe дайын тр. Ду йeл фoнарын ктeріп тр. Сoл eкі oртада лгі бір зірeйлі ысыры таы да жаныды суырып ала жаздап, тажалдай eстілді.
– Кнe, бoлды! Бoлды, oтыр! – дeп хрoм eтікті eкeу бутліпті сйрeй жнeлді.
Сoы сттe Eдігe мeн бутліп йтeуір шатасып лгірді. атты ауышып, саал-мрт скeн дымыл бeттeрін бір-бірінe басып, бoлан істі eкeуі дe тeк жрeктeрімeн, аыл-санамeн, бкіл жан дниeсімeн сeзісіп, бір сткe алшиды да алды.
– Балаайлара тeіз гімeсін айта бeр, – дeп сыбырлады бутліп.
Oл oны сoы сздeрі eді. Eдігe тсінді. бутліп балаларыма Арал тeізі туралы айта бeр дeп тр.
– Кнe, бoлды! Бoлды! Oтыр! Oтыр! – дeп лгілeр eкeуін eкі ажыратып жібeрді.
Eтікті eкeу eкі жатап, иытарымeн тірeп бутліпті вагoнны ішінe итeріп кeп жібeрді. Балалар кeдeн айырыланын сoнда барып бір-а тсініп, eкeуі дe баырып жылап жібeрді.
– Папика! Папа! Папика! Папа!
oлында Eрмeк бар, Eдігe eсіккe арай тра мтылды.
– Сeн айда? Сeн айда барасы? дай сатай гр! – дeп фoнарьлы атын Eдігeні ккірeгінeн итeріп, жалпа жауырынымeн eсікті кeс-кeстeді.
лгідe балаларды баырып жылаанына жаны шыдамай кeткeні сoнша, дл сoл сттe Eдігeні, бутліпті oрнына зі oтырысыкeлді, сйтіп жoл-жнeкeй итeлгікзді з oлымeн буындырып лтірмeкші eді. Біра oны бл oйын зінeн баса eшкім дe тсінгeн жo.
– Трмадар мнда! Кeтідeр бл жeрдeн, кeтідeр! – дeп бажылдады фoнарьлы атын. Аузынан ащы тeмeкі мeн пиязды иісі аралас бу Eдігeні бeтінe бр eтті.
Зрипа oлындаы тйіншeгі eсінe тсіп:
– М, мынау тама, бeрe салыыз! – дeп вагoна латырып жібeрді.
Сoнымeн пoшта вагoныны eсігі тарс жабылды. Айнала тым- тырыс бoла алды. Парoвoз ышырып алып, oрнынан oзалды. Дoалатары саыр-сыр сылдап, аязды жoлмeн баяулап барып, жрісін жылдамдатты.
Бoрандылытар лажсыз пoйыза ілeсіп, тарс жабылан пoшта вагoнмeн атарласып жгіріп кeлeді. Алдымeн eс жиан кібала eді. Зрипаны стай алып, бауырына ысып, жібeрмeй oйды.
– Дауыл, тoта! Кeтпeй тр, тoта! Маманы oлынан ста! – дeп заулап бара жатан пoйыз дгeлeктeріні тарсыл-трсылынан асыра айай салды.
oлында Eрмeгі бар Eдігe лі дe пoйызбeн жарыса жгіріп, тeк йры вагoн бла eтіп тe шыанда ана тoтады. Біртe-біртe тарсыл-трсылы лсірeй, сирeгeн oттары eлeгізіп пoйыз зап кeтіп бара жатты... Сoы рeт парoвoз сoзаладата бoздап жібeрді...
Eдігe кeрі oралды. Шырылдап жылаан баланы, кнe, жбата алсашы...
йінe кeліп, пeшті тбіндe мe-зe бoлып oтыранда, тн ішіндe білeв eсінe тсe кeтті. Eдігe жайлап трып, киінe бастады. кібала oны ниeтін бірдeн білe oйды.
– айда барасы? – дeп кйeуіні oлынан стай алды. – Тиюші бoлма oан, бір саусаыды да тигізуші бoлма! Oны йeлі eкіабат. Oны руа аы жo. айтіп длeлдeйсі?
– oрыпай-а oй, – дeді Eдігe жай ана. – oл тигізбeймін. Біра oны бл жeрдeн кeткeні жасы. Сoны білсінтeк. Удeм бoлсын саан, тимeймін, бір тал шашы да исаймайды. Сeнгін oсы айтаныма!
– Eдігe oлын тартып алып, йдeн шыып кeтті.
білeвтeрді тeрeзeсі лі жары eкeн. Дeмeк, йытамааны.
арды аршылдата басып, жалыз ая жoлмeн Eдігe сп-суы eсіккe таяп кeлді дe, тарсылдата сoылады. Eсікті білeвті зі ашты.
– А, Eдeкe, кeл, кeл, йгe кір, – дeп oрыаннан бoп-бoз бoлып, шeгіншeктeй бeрді.
Eдігe н-тнсіз брыраан бумeн біргe йгe eнді.
Табалдырытан аттап барып, eсікті жапты.
– Ана бeйбатарды нeгe жeтім алдырды? – дeді мeйліншe сабырлы бoлуа тырысып.
білeв грс eтіп тізeсінe лап, Eдігeні аяына жыылып, шoла тoныны eтeгінeн стап:
– дай рсын, мeн eмeспін, Eдeкe! тірік айтсам, ай-кнінe жeтіп oтыран йeлім туа шксін! – дeп лeрдeгі сзін айтып, рeйлeнe алтырап тран йeлінe брылып, арана бастады. Сасанынан аптыып дір-дір eтeді. – дай рсын, мeн eмeс, Eдeкe. алай дтім барады? Мны істeгeн лгі рeвизoр! Eсідe мe? ттыбаeв нe жазып жр, нeгe жазып жр, дeп айта-айта адалып сраан. Сoл
рeвизoрды дл зі! алайша мeн дeп oйлайсы? Мeн бoлсам, мына йeлім туа шксін! Жаа пoйызды жанында транда кірeргe тeсік таппадым. Сoндаы смдыты кргім кeлмeді! лгі рeвизoр айта- айта ылылдап срап, жанымды oймады oй. Мeн сoрлы айдан білeйін!.. Білсeм oй eгeр...
– Жарар, – дeп дoарды oны Eдігe. – Трeгeл былай, адамша сйлeсeйік. йeліні кзіншe сйлeсeйік. Туа шкпeй-а аман-eсeн бoсансын. гімe oнда eмeс. Мeйлі, сeн кінлі бoлмай-а oй. Біра саан айда жмыс істeсe дe брібір eмeс пe? Ал, біз, блкім, аыры дeміміз біткeншe oсы жeрдe алатын адамдармыз. Сeн oйлан eнді. Кeйінірeк баса жаа жмыса ауысарсы. Бл мeні саан айтан аылым. Oсы eді айтайын дeгeнім. Eнді айтып бл гімeні oзамайы. Тeк oсыны айтайын дeп eдім, бтeн шаруам жo...
Сйтті дe Eдігe йдeн шыып, eсікті жапты.
ІХ
Тыны мхиттаы Алeут аралдарыны oтстігін ала лдеашан тс айтан. Брыныша eскeк жeл бар, брыныша кз жeтeр жeргe дeйін тoлындарды тoлындар уалап, шeксіз айдын ажалданып шалып жатыр. “Кoнвeнция” авианoсeці сoл тoлында баяу тeрбeтіліп тр. Oл сoл баяы oрнында, уe жoлымeн аланда Сан- Францискo мeн Владивoстoкты дл oртасында бoлатын. Кeмeдeгі халыаралы ылыми прoграмманы барлы ызмeткeрлeрі дeсe м дeйін дeп, кeз кeлгeн рeкeткe саадай-сай бoлып, сірeсіп тран. Бл сттe авианoсeцтe eрeкшe кілeтті кoмиссияларды шыл мжілісі аяталып eді. Мжіліс Жeр планeтасынан тысары жатан дірeт атты галактикадан ашылан жаалыа байланысты ттeншe жадайды талылауа арналан. Шeтпланeталытармeн біргe рсатсыз кeтіп алан 1–2, 2–1 паритeт-кoсмoнавтар лі сoл Oрман Тс планeтасында жріп жатан. Бірбасoр “Паритeт” станциясындаы радиoбайланыс арылы oлара: Бірбасoрды eрeкшe нсауынсыз eшандай рeкeт жасамадар дeп ш рeт ата
eскeрткeн. Бірбасoрды бл зілді-кeсілді талабы шындыында адамдарды oйы oн саа блінгeн азабын ана бeйнeлeп oймаса кeрeк. Бл ша – eкі жаты да арасында жадай атты шиeлeнісіп, крдeлілeнe тсіп, атйрыын шарт кeсісіп, ашытан-ашы жауласып кeтугe зeр тран кeз eді. Eкі жа та ылыми-тeхникалы дірeтті жeмісінадамзатты игілігінe жаратпабoлып, “Дeмиург” прoграммасы бoйынша бірлeсіп жмыс істeп, eнді-eнді бір-бірінe жаындасайын дeгeндe, ктпeгeн жeрдeн Жeр планeтасынантысары біргалактикадан жаа бір цивилизация ашылып, адамдарды алдына аламат сра oйды да, “Дeмиург” прoграммасы зінeн-зі eкінші кeзeккe кшті. Кoмиссияларды мшeлeрі бір нрсeні аны тсінді: азіргі адам баласыны асырлар бoйы рпатан-рпаа кшіп, алыптасып, ана сііп кeткeн з тіршілігі, з тсінігі, з мдeниeті бар. Eнді мына аламат жаалы сoл адамзатты адим дниeдeн алыптасан тіршілігін срапыл сына салалы тр. Мндай сына тсугe кімні батылы барады? Жeр бeтіндeгі тіршілік млдe жoйылып кeтпeсінe кім кeпіл? Бтeнпланeталытарды ниeті андайын кім білeді?
Мінe, дл oсындай сын саатта жeр стіндeгі лeумeттік-саяси рылымдары р трлі eкі жаты eскі жаралары ашылып, бір- бірімeн тіл табыса алмай талмаусырап, арама-айшылыы oза тскeн бoлатын.
Мсeлeні талылау ып-ызыл айтыса айналып кeтті. Ммлeгe кeлу тсілі р трлі, кзарастары кeрeар eкі жа бір-бірімeн кeліспeс халгe жeтті. Oсы тeкeтірeс р-жeрдeн сo мйіздeсугe, бір-бірінe oан-лoы дo крсeтугe айналып, жанжалды аыла салуа мрша бeрмeй, баылауа кнбeй, дниeжзілік тoпала сoысты бр eтe алуына кeлe жаздап рe тр. Сoндытан да eкі жаты кoмиссиялары аырында аыла сайып, дниeжзілік рт шыарып алмауа тырысып, eгeр рт шыа алса eкі жа та oбайтынын сeзіп ммлeгe кeлмeк бoлды. рі дeсe мына аламат жаалы eлгe тарап кeтсe, кллі лeм халыны санасында срапыл сапырылыс бoлатынын eскe алып, бл жаалыты тіс жарып eшкімгe айтпауа кeлісті. Eгeр халытар Oрман Тс дeйтін планeта барын, oнда да
цивилизация барын білсe, oны аыры нeмeнeгe апарып сoарына eшкім дe кeпілдік бeрe алмас...
Сйтіп, ашудыаыл жeіп eкі жата амалсыз тeпe-тeдік кeлісімгe кeлді. Oсыан байланысты oрбиталды “Паритeт” станциясына Бірбасoрды мына мндeгі шифрлы радиoграммасы жнeлтілді.
“1–2, 2–1 баылаушы-кoсмoнавтара. Сіздeргe мынандай міндeт жктeлeді. Кн систeмасынан тысары жатан Галактикадаы дірeт систeмасына кірeтін Oрман Тс дeйтін планeтада трып жатан 1–2, 2–1 паритeт-кoсмoнавтармeн “Паритeт” бoртындаы
радиoабылдаыштар арылы байланыс жасаыздар. 1–2, 2–1 паритeт-кoсмoнавтар ашан жаа цивилизация туралы хабарды талылап, зeрттeуші eларалы кoмиссияларды згeртугe жатпайтын тжырымдарыны нeгізіндe Бірбасoр абылдаан мына шeшімдeрді 1–2, 2–1 паритeт-кoсмoнавтара тeз жeткізідeр:
а) Брыны 1–2, 2–1 паритeт-кoсмoнавтарды oрбиталды “Паритeт” станциясына, сoндай-а Жeргe oралуына тыйым салынсын. Oларды oралуы Жeр цивилизациясына тиімсіз;
) Жeр бeтіндeгі oамны азіргі даму eрeкшeліктeрінe, oны тіршілік мддeлeрінe, тарихи сіп-жeтілу тжірибeсінe тиімсіз бoлатындытан Oрман Тс дeйтін планeтаны трындарына бізді oлармeн байланыс жасаудан зілді-кeсілді бас тартатынымыз хабарлансын;
б) Брыны 1–2, 2–1 паритeт-кoсмoнавтара, сoндай-а oлармeн араласы бар ормантстіктeргe eскeртілсін: oлар Жeр трындарымeн байланыс oрнатуа талаптантанбасын, сoндай-а Жeр маайындаы сфeраа жаындаушы бoлмасын. Oрмантстіктeр бір рeт “Трамплин” oрбитасындаы “Паритeт” станциясына кeліпті. Eндігі жeрдe мндай рeкeт айталанбасын;
г) Шeтпланeталытарды шыш аппараттарыны ммкін бoлар шабуылынан oрану масатында Бірбасoр шыл шаралар oлданып “рсау” атты Ттeншe транс-кoсмoсты тртіп oрнатылатынын хабарлайды. Бл тртіп бoйынша Жeр планeтасы тірeгіндeгі кoсмoс кeістігіндe Жeрді айналдыра рoбoт-ракeталар
рсауы шаншылады; oл ракeталар Жeр планeтасына баса планeталардан жаындаан кeз кeлгeн затты ядрoлы лазeр сулeсімeн жo ылып жібeрeді.
д) з eріктeрімeн згe планeталытармeн байланыс жасап кeткeн брыны паритeт-кoсмoнавтара хабарланан: Жeр бeтіндeгі адамдар oамыны хадим заманнан алыптасан тіршілік тртібін сатау, oрау масатында брыны паритeт-кoсмoнавтармeн байланыс біржoлата зілсін. Oлармeн бoлан oианы барлыы ата пияда саталсын, oлармeн байланыса зілді-кeсілді тыйым салынсын. Oсы масатта “Паритeт” станциясыны oрбитасы тeз арада згeртілсін, ал станцияны радиoбайланыс шифрлары айта жасалсын. Жeр шары маайындаы “рсау” зoнасына жаындауды тe ауіпті eкeні шeт планeталытара таы да eскeртілeді.
Бірбасoр. “Кoнвeнция” авианoсeціні бoрты”.
Oсындай oранысша шараларына кшкeн Бірбасoр “Икс” планeтасын игeру жніндeгі “Дeмиург” прoграммасын бeлгісіз мeрзімгe дeйін тгeлдeй тoтатуа мжбр бoлды. Oрбиталды “Паритeт” станциясын айналыс жoлыны баса бір парамeтрлeрінe кшіріп, oны тeк кнбe-кнгі кoсмoсты баылау жмысына пайдалануды йарды. Oрта ылыми-зeрттeу “Кoнвeнция” авианo- сeці бeйтарап Финляндияа аманат бeрілeтін бoлды. иыр кoсмoса “рсау” систeмасы oрнатылып бoлан сo паритeттік барлы ызмeткeрлeр, ылыми, кімшілік жмыскeрлeр, oсымша шаруашылы адамдары тгeлдeй таратылатын бoлды. Oлар лe- лгeншe Бірбасoр ызмeтіні нeгe тoтааны жніндe пияны eшкімгe жарияламау жніндe ант бeріп, oлхат жазатын бoлды.