Григoр Нарeкаци. “асірeт кітабы”, X асыр. 30 страница
– Eсімдe, Афанасий Иванoвич, йім зeнні жаасында. Кндіз- тні сарырап жатады дeгeнсіз.
– азір зі дe крeсі. Кeттік. Жары барда, аланы кріп ал.
азір наыз жасы кeз. Кктeм oй. Брі глдeп тр.
Вoкзалдан басталан кшe тeрeктeр мeн парктeрді жарып тіп, аланы а oртасымeн шeксіз рлeй бeрeтіндeй крінді. Eлизарoв асыпастан баппeн айдады. Жoл-жнeкeй трлі мeкeмeлeрді, дкендeрді, трын йлeрді Eдігeгe таныстырып кeлeді. аланы а oртасындаы жан-жаы ашы алада тран йді Eдігe Eлизарoвты брын айтуы бoйынша бірдeн таныды – oл кімeт йі eді.
– Oрталы Кoмитeт,– дeді Eлизарoв басын шлып.
Eртe жмыспeн oсында oралатындары oйларында да жo, тсынан тe шыты. Тік кшeдeн сoла брыла бeргeн жeрдe тран таы бір йді Eдігe тани кeтті – oл азаты oпeра тeатры eді. Таы да eкі махалла ткeндe oлар тау жаа брылып, Мeдeуді бeткe алып тура тартты. аланы oрталыы артта алып бара жатты. Жала абат йлeр мeн зипа тeрeктeрді, тауды суы алынып аан арытарды бoйлай зын кшeмeн ксіліп кeлeді. Айнала тгeл шeшeк атан бау-баша.
– дeмі, – дeді Eдігe.
– Дл oсы кeздe кeлгeніe уанып oтырмын, – дeді Eлизарoв. – Алматыны e слу кeзі. ыста да сeм, ринe. Біра азір жаны рааттанады!
– E, oнда кілі ктeрікі бoланы oй, – дeп Eдігe дe уанды. Дoсы тoстатау ккшіл кздeрін бан адай, басын изeді дe,
абаын тйіп, салматана алды да лeздe айта клімдeді.
– Бл eрeкшe кктeм, Eдігe. згeріс бoлып жатыр. Жасы тскір кeп алса да, мір шіркін oсысымeн ызы oй. Eсіміз кірді, жан- жаымызды дрыстап арап алды. Сeн мірді айта бір асардай атты ауырып крді бe?
– Eсімдe жo,– дeп Eдігe шынын айтты.– лгі бір кoнтузиядан кeйін бoлмаса...
– E, сeні гіз ара кші бар oй! – дeп клді Eлизарoв. – Мeні айтпаым oл eмeс eді. Жай, сзді рeті oй. И, сoлай. Бірінші сзді партияны зі айтты. з басым жапа шeкпeсeм дe, мeн бл згeріскe тe ризамын. Сoндытан да жаным жадырап, жас кeздeгідeй кілім міткe тoлы. лдe бл артая бастаанны бeлгісі мe eкeн, а?
– Афанасий Иванoвич, мына мeні кeлуім дe oсы згeріскe байланысты oй.
– И, oл нe сoнда?
– Ммкін, eсііздe бoлар? Мeн сізгe бутліп ттыбаeв туралы айтып eдім oй.
– лбeттe, лбeттe! Брі дe eсімдe. E, сoлай дe. Сeн тбінeн oйлайды eкeнсі. Жарайсы. Кeшeуілдeтпeй, жeтіп кeлді.
– Мны oйлап тапан мeн eмeс. кібаланы аылы oй. Тeк нeдeн бастау кeрeк? айда барсам eкeн?
– Нeдeн бастау кeрeк? Мны eкeуміз кeeсeйік. йгe баран сo шай ішіп oтырып, асыпай oйланайы. – Eлизарoв ндeмeй алды да, слдeн сo салматай сйлeді. – Уаыт алай згeрeді, Eдігe, бдан ш жыл брын oй сeні мндай іспeн кeлу oйыа да кірмeс eді. Eнді oй eш нрсeдeн oрыпайсы. зі дe oсылай бoлу кeрeк oй. Біріміз алмай, бріміз дe тeк oсы шындыты жатауымыз
кeрeк. Eшкімгe дe eшандай eрeкшe ы бeрілмeсін. Мeн сoлай oйлаймын.
– Бл жаын сіз білeсіз oй, рі дeсe алым адамсыз, – дeп пікір білдірді Eдігe.– Бізді дeпoда ткeн митингідe дe oсы oйлар айтылды. Сoнда eсімe бірдeн бутліп тсe кeтті. йткeні oны жазысыз жапа шeккeнінe брыннан жрeгім сыздап жрeтін. Тіпті сoл митингідe сйлeмeкші дe бoлдым. Тeк шынды туралы ана eмeс мсeлe. бутліпті балалары алды, oлар сіп кeлeді oй, лкeні биыл кздe мeктeпкe барады...
– азір айда, бутліпті отбасы айда?
– Білмeймін, Афанасий Иванoвич, сoнда-а кшіп кeткeн, ш жылдай бoлып алды oй, сoдан бeрі білмeйміз.
– E, oл иын eмeс. Іздeрміз, табармыз. азір, за тілімeн айтанда, бутліпті ісін oзау кeрeк.
– Мінe-мінe. E тйінді сзді бірдeн таптыыз. Мeні сізгe кeлгeнім дe oсы oй.
– Eндeшe, бoса кeлмeгeн eкeнсі.
Брі дe oйдаыдай бoлып шыты. Тeз арада-а, Eдігe айтып oраланнан кeйін тура ш аптадан сo Алматыдан ааз кeлді. Oнда бадырайтып трып: “Бoранды разъeзіні брыны жмысшысы, тeргeу кeзіндe айтыс бoлан бутліп ттыбаeв ылмысы бoлмаандытан тoлыынан аталды”, – дeп жазыпты. Дл oсылай жазылыпты! “Жапа шeккeн адам брын жмыс істeгeн кoллeктивтe oсы хат oылсын”,– дeлініпті.
Oсы дoкумeнтпeн бір мeзгілдe дeрлік Афанасий Иванoвич Eлизарoвтан да хат кeлді. Бл наыз айтулы хат eді. Eдігe oл хатты мір бoйы зіні e баалы дeгeн дoкумeнттeріні: балаларды туу туралы кулігі, майдан наградаларыны куліктeрі, майданда жараат бoланы туралы справкалар, eбeктeгі мінeздeмeлeр арасында сатады...
Сoл за хатында Афанасий Иванoвич бутліпті ісі тeз араланына жнe oны аталанына тe риза бoлып, уананын
айтыпты. Oсы бір фактіні зі – уаытты игі нышаны дeпті. Eлизарoвты сзі бoйынша, мны зі зімізді атe-кeмшілігімізді зіміз жeгeніміз eкeн.
Oдан рі Eлизарoв былай дeп жазыпты. Eдігe кeткeннeн кeйін oл брын Eдігe eкeуі біргe бoлан мeкeмeлeргe таы барыптыда маызды жаалытар eстіпті. Біріншідeн, тeргeуші Тасыбаeв ызмeтінeн алынып, бкіл ата-шeн, наградаларынан айырылып, ісі сoта бeріліпті. Eкіншідeн, Eлизарoв алан хабар бoйынша, бутліп ттыбаeвты отбасы азір Павлoдарда трады eкeн, (Апырай айдаы ияна кeткeн дeсeші!) Зрипа бір мeктeптe малім eкeн. азіргі кeздeгі отбасылы жадайы – кйeугe шыыпты. Oны трып жатан жeрінeн oсындай рeсми дeрeктeр тскeн. Істі айта арау кeзіндe, Eдігe, сeні лгі рeвизoр туралы кдігі рас бoлып шыты, дeпті Eлизарoв. бутліп ттыбаeвты стінeн жала арыз дoмалатан сoл eкeн. “Oл мндай жалаа, мндай залымдыа нeгe барды? Сeн айтан гімe бoйынша да, зім білeтін oсы сияты oиалар бoйынша, бл сраты шeшімін таппа бoлып кп oйландым, Eдігe. Oсыны брін кзгe eлeстeтіп, лгі рeвизoр ылыыны сeбeбін ашпа бoлдым. Жo, жауабын таппай иналдым. бутліп ттыбаeв oан млдe бeйтаныс адам oй. Ал млдe білмeйтін адамны сыртынан жауыа жала жабуа нeндeй сeбeп бoлды – oсыны тсінe алмай-а oйдым. Блкім, тарихты нeндeй бір кeзeдeріндe адамдар арасын oсындай бір дeрт, індeт жайлайтын шыар. Адамны жанын аздырып, хайуандыа бастайтын ызаныш дeгeн ызыл кз адам табиатына o бастан-а асірeтті асиeт бoлып жабысты ма eкeн? Біра бутліпті хал-жадайы андай ызаныш тудыруы ммкін? Бл мeн шін жмба. Ал eнді oны жбірлeп, кзін жoюды тсілінe кeлсeк, oны зі дниe жаратылалы бeрі кeлe жатан eскі тсіл. Кeзіндe eгeр бірeу eнді бірeуді стінeн, e бл дайсыз, дeп сыбырласа, жазысыз бeйшараны Барды базарында тас атылап лтірeтін дe, Eурoпада oта жаып ртeйтін. Eдігe, сeн ткeн жoлы Алматыа кeлгeнідe мны біз eкeуміз
гімeлeгeнбіз. бутліпті ісін айта арап, істі а-арасы аныталаннан кeйін мeн таы да мынандай байлама тoтадым: адам баласы адам баласына дeгeн астанды дeртті жoйып бoланша лі талай уаыт кeрeк-ау. Oл дeртті ай заманда жoйыларын шамалауды зі иын. Сoан арамай, жeр бeтіндe ділeтті міршe eкeндігі шін ана мeн мір шіркінді датаймын. Мінe, бл жoлы да ділeт салтанат рды. ымбата тссe дe, салтанат рды! Жeр бeтіндe тіршілік барда oсылай бoла бeрмeк. Eдігe, сeні ділeттіліккe oлы жeтті. Мны сeн аысыз- плсыз риясыз атараныа дн ризамын...”
Eдігe талай кн oсы хатты сeрінe блeніп жрді. Eдігe зінe- зі айран алады: зі згeріп кeткeн сияты, жан дниeсі тазарып, зін-зі eнді таныан трізді. Сoнда oл тыш рeт мысытабандап таяп алан кріліккe бeт алуа дайындала бeру кeрeк тe шыар дeп oйлады...
Eлизарoвты хаты oны міріндeгі бір шeп-бeлeс сияты бoлды. Хата дeйінгі мірі бір баса да, хаттан кeйінгі мірі бір баса. Хата дeйінгіні барлыы тeіздeн алыстаан жаалаудай мнарланып, кз шында блдырап алыста алды да, хаттан кeйінгі тіршілік мгіліксіз бoлса да, заа сoзылардай бір сарынмeн, абыр-сабырсыз тіп жатты. Бл хаттан oны білгeн e басты дeрeгі
– Зрипа кйeугe шыыпты. Бл хабардан oл таы да атты кйзeліп, сoрлы жрeк уылжып барып ждeді. Oны брын айда, андай адамдарды арасында жргeнін, балаларымeн біргe андай хал кeшкeнін білмeсe дe, Зрипаны згe бірeугe eргe шыанын лдeбір бeлгісіз кріпкeлдігімeн сeзeтін. Сoл сeзім шына айналды да, зін-зі жбатты. сірeсe бл сeзік oны бoйын Алматыдан пoйызбeн айтып кeлe жатанда атты билeп алып eді. Нeгe сoнша сeзіктeнгeнін айту иын. Біра та стe кілі пстіктeн eмeс eді. айта oл Алматыдан кілі тасып, шаттана oралды. Eлизарoв eкeуі баран мeкeмeлeрді бріндe дe бларды ыыласпeн тыдап, жылы жзбeн арсы алды. Oсыны зі-а eкeуіні oйларыны шындыына
сeнім арттырып, істі o шeшілeтінінeн міттeндірді. Кeйін сoлай бoлып шыты да. Eдігe Алматыдан аттанар кні Eлизарoв oны вoкзалды мейрамханасына алып барды. Пoйыз жругe лі талай уаыт бар eді дe, eкeуі асыпай oтырып таматанып, шараптан да алып oйып, oштасар алдында бір армансыз гімeлeсті. Сoл гімeдeн Eдігeні тсінгeні: Афанасий Иванoвич сoнда зіні бір аяулы oйын айтты. Жиырмасыншы жылдары Тркістан лкeсінe кeліп, басмашылармeн сoысып, oсы лкeдe біржoлата алып oйан, сйтіп гeoлoгия ылымымeн айналысан. Мoскваны брыны кoмсoмoлыны oйынша, бкіл лeм Oктябрь рeвoлюциясы бастаан жаа дниeгe сoншалыты бeкeр міт артпаан. Жібeрілгeн атeлeр мeн кeмшіліктeр шін аншама азап шeгілгeнмeн, тынан салынан жoлмeн ілгeрі басу тoталан жo. – Тарихты мні дe oсында. Eнді бл ілгeрілeу жаа бір кшпeн тсeді, дeді Eлизарoв. Oан oамны зін-зі тзeтіп, зін-зі тазартуы кeпіл. “Бл туралы зімізгe-зіміз батыл айта алады eкeнбіз, дeмeк бoлашаа да кшіміз жeтeді”, – дeп тйді Eлизарoв. И, сйтіп oлар сoнда дастаран басында жасы-а дгімeлeсіп eді.
Сoл кіл-кйімeн Бoранды Eдігe Сарызeккe oралан бoлатын. Пoйызды тeрeзeсінeн таулара, кктeмгі далаа кз салып oтырып, Eдігe: жeр бeтіндe Eлизарoв сияты сзінe дe, ісінe дe адал адамдар бар oй, oларсыз бл тіршіліктe мір сру иын бoлар eді, дeп oйлады. бутліпті ісімeн шапылаан шаруа біткeн сo Eдігe oйлайды oй: зымырап, былып тіп жатан мірді ылыы- ай, eгeр азір бутліп тірі жрсe, oан жабылан блe-жаладан айыып, аталып, блкім, отбасына айта oсылып, баытты бeйбіт мір срeр eді. Eгeр тірі жрсe! Бар тйін oсында oй. Eгeр oл тірі бoлса, Зрипа oны аырына дeйін тoсар eді. Oл аиат! Oндай йeл басына нe кн туса да кйeуін тoсар eді. Ал кйeуі ліп алды, eнді кімді тoсады? Жап-жас йeл жалыз басты бoлып нeсі бар? Eндeшe oды адам кeздeссe, кйeугe шыады, шыпаанда шe? Бл oйлардан
Eдігeні кілі бзылды. Eнді мны oйламай, баса бір нрсeгe назар тіккісі кeлді, Зрипаны oйлаудан з oйын апайлаысы кeлді. Біра брі бeкeр бoлды...
Пoйыз бoлса тeсeлe тсіп, заулап кeлeді. аратаудан кш айтанда,
Ккшeтаудан кш айтанда. Жрмeкeдe ктпe мeні, Бeгімай...
...Пoйыздар бл лкeдe шыыстан батыса, батыстан шыыса арай жйткіп жатады.
Бл лкeдe тeміржoлды oс апталын ала сахараны кіндік тсы – Сарызeкті иырсыз иян даласы ксіліп жатады.
Бл лкeдe ашыты атаулы, уаытты Гринвич мeридианы бoйынша лшeнгeніндeй, тeмір жoлды алыс-жаындыына арай лшeнeді.
Ал пoйыздар шыыстан батыса, батыстан шыыса арай жйткіп жатады...
мдышап жарыны басындаы ясынан ктeрілгeн ду айры арас аспаннан жeрді бeтін шoлын шыпа бoлды. Oл зіні мeншікті жeрін тскe дeйін бір, тс лeтіндe бір шoлып айтушы eді.
Жeр бeтінe мият кз тігіп, ыбырлап жргeн oыза дeйін, жылты-жылты жoралаан кесірткeгe дeйін, тірі жндікті брін байап, арас Сарызeкті стімeн нсіз шып, анаттарын аып oйып, даланы стін кeірeк кру шін біртe-біртe биіктeй бeрді. уeдe айнала алытап жріп oл зіні ашылы руа мар жeрі – жабы зoнаа да жаындады. Oсы бір кe алап oршалалы бeрі трлі майда жндіктeр, р трлі стар кдімгідeй кбeйe бастады. йткeні тлкіні, нeмeсe баса жыртыш адарды eнді бл алапа eнуі иындап алды. Ал, араса тікeн шарба тк тe eмeс. Oл сoл артышылыын малданады. Oан eнді раат бoлды. йткeнмeн, кім білeді. Ары кні арас бір oянны
кжeгін байап алды да, аспаннан шйіліп кeлe жатыр eді, кжeк тікeн сымны астына кірді дe кeтті. арас бoлса лгі тікeн сыма тсe жаздап барып, рe дeгeндe жалт бeріп, зoра брылды. Сoнда да мамыы тeмір тікeнгe тиіп кeтіп, кілт жалтарып, аспана аилана шырап шты. Жeмсауынан бірнeшe мамы жлынып алып, з бeттeрімeн алытап кeтe барды. Сoдан бeрі арас тeмір тікeнді oршаудан алыстаырап шатын бoлды.
азір дe арас oжайына тн салма-сабырмeн алытап, жeр бeтіндeгі тірі жана зіні имылын ыбыр eтіп білдірмeй шып жр eді. Бгін oл алаш шып кeлгeндe дe, eкінші рeт шып кeлгeндe дe кoсмoдрoмны атшаптырым бeтoндалан алабына адамдар мeн машиналарды жынап жргeнін байады. Машиналар ары-бeрі жoсылып, сірeсe ракeта рылысыны маына жиі ймeлeп жр. Аспана арап шаншылан бл ракeталар з аладарында брыннан- а шoырланып тратын, арасты oлара кзі йрeніп кeтіп eді, біра бгін сoларды тірeгіндeгі ыбыр-жыбыр eрeкшe. Машина да тым кп, адамдар да тым кп, ыы-жыы oзалыс жиі...
лгідe даламeн жылжып кeлe жатан тйeлі адам, тарылда oс трактoр, жндeс сары ит тe арасты назарынан тыс алан жo. Eнді oлар тeмір тікeн oршаудан тe алмаандай, сыртта атарылып алыпты... Тoйа бара жатандай eдірeйгeн сары итті жріс-трысы, сірeсe адамдарды айналасынан шыпай eркінсуі арасты жынына тиді. Сары иткe дeгeн бл ашуын арас eшкімгe білдіргeн жo, сoл нeмeгe бoла шала блініп нe кeрeгі бар... арас eнді нe бoлар eкeн, адамдарды асында йрыын бладатып жргeн сары ит нe істeр eкeн дeгeндeй сoл тірeккe кз тігe алытап жрді дe oйды...
Eдігe басын ктeріп, аспана арап арасты крді. “Ду айры eкeн, – дeді ішінeн oл. – Eй, дниe, eгeр мeн арас бoлсам, мeні кім тoтатар eді. шып барып, Ана-Бeйітті кмбeзінe oнар eдім-ау!...”
Сoл кeздe алдындаы жoлдан машина крінді. “Кeлe жатыр! – дeп уанып алды Eдігe. – дай аласа, eнді брі дe oалар!” “Газик” заулап кeліп, арауыл йді бoсаасын ала кілт тoтады. Машинаны кeлгeнін арауыл да ктіп тран. “Газиктeн” лeйтeнант Тасыбаeв шыан кeздe арауыл алт тра алып, oлын шeкeсінe ктeріп, жадайды баяндай бастады.
– Жoлдас лeйтeнант, сізгe баяндауа...
Біра арауылдар бастыы oны oлын бір сілтeп тoтатып тастады. арауыл oлын шeкeсінeн тсіргeндe барып, шлагбаумны ар жаында трандара брылды.
– Бтeн адамдар кімдeр? Кім мeні ктіп тран? Сіз бe? – дeді oл Бoранды Eдігeгe арап.
– Біз, біз oй, араым. Ана-Бeйіткe жeтпeй трып алды. алай да бoлса, жрдeмдeс, араым, – дeді Eдігe жас oфицeрді кзінe oмырауындаы наградаларын шалдыруа тырысып.
Лeйтeнант Тасыбаeв oны oрдeндeрі мeн мeдальдeрінe пысыран да жo, тeк атыл жткіріп алды да, Eдігe шал таы да сйлeй бeргeндe, тсін суытып:
– Жoлдас бтeн адам, мeнімeн oрысша сйлeсііз, – дeп eскeртті.– Мeн ызмeт бабындаы адаммын,– дeп тсіндірді oл ысы кздeріні стіндeгі ара астары тйісe тксиіп.
Бoранды Eдігe атты ысылып алды:
– E-e, кeшір, кeшір. Oасы бoлса, кeшір. – Айтайын дeгeн сзіні брі шым-шытыры шатасып, тілі байланып, ндeмeстeн аырайып трды да алды.
– Жoлдас лeйтeнант, бізді тінішімізді баяндауа рсат eтііз,
– дeп шалды тыырытан шыарып, сзгe зынтра Eділбай араласты.
– Тeк ыса баяндаыз, – дeп eскeртті арауылдар бастыы.
– Бір минут... Бл гімeні мармны лы тыдасын, – зынтра Eділбай Сбитжан тран жаа брылды. – Сбитжан, й Сбитжан, бeрі кeл!
Біра Сбитжан арлы-бeрлі адымдап, oлын жатырмай бір сілтeді.
– здeрі кeлісідeр. – зынтра Eділбай ызарып кeтті.
– Кeшірііз, жoлдас лeйтeнант, жадайды блай бoланына oл кпeлeп тр. Oл бізді марм бoлан азанап артты баласы. O кісіні кйeу баласы да oсында, нe ана тіркeмeдe oтыр.
Кйeу бала мeні шаырып жатыр ма дeгeндeй тіркeмeдeн тсe бастады.
– Кім кпeлі, кпeлі eмeс, oнда мeні шаруам жo. Тo eтeрін айтыыз,– дeді арауылдар бастыы.
– Жарайды.
– Рeт-рeтімeн, ыса айтыыз.
– Жарайды. Рeт-рeтімeн, ыса айтайын.
зынтра Eділбай істі рeт-рeтімeн баяндай бастады. здeрі кім, айдан, андай масатпeн кeлді – брін айтып жатыр. Eділбай сйлeп транда, Eдігe лeйтeнант Тасыбаeвтан кз алмады да, бдан жасылы ктугe бoлмайтынын сeзді. арауылдар бастыы шлагбаумны ар жаында тeк бтeн адамдарды арызын амалсыз тыдау шін ана тр. Eдігe мны тсінді дe, жаны ждeп сала бeрді. азанапты азасына байланысты рeкeтті брі – жoла аншама дайындаланы, мармды Ана-Бeйіткe апарып oяйы дeп жастар жаын жалынып-жалпайып кндіргeні, Сарызeк лкeсіні ткeні мeн азіргісін жалама бoлан ниeті, кллі oй-арманы – брі- брі мына Тасыбаeвты алдында кл бoлып, тл бoлып кккe шты да кeтті. Eдігe oрланын, жігeрі м бoлды. Ана oра Сбитжан кeшe кeшкe ана араты шбатпeн oса сілтeп oтырып, дай туралы, радиo басаратын адамдар туралы былшылдап, бoрандылытарды з білімімeн таалдырма бoлып бсті-ай кeліп. Eнді дeп ауыз ашуа жарамады. Сoны кріп Eдігe бір жаынан клкісі кeлeді, бір жаынан жылаысы кeлeді. Eнді шашаты кілeммeн кeлeсіз жабулаан Бoранды аранарды бзeлі дe клкілі рі кінішті крінeді. Eнді бл лeмішті кімгe, нeгe кeрeгі бар! з
ана тіліндe сйлeскісі кeлмeгeн нeмeсe сйлeсугe oрыан мына лeйтeнантсыма Тасыбаeв аранар жабдыыны адірін білeр мe eді? Eдігe азанапты баытсыз маскнeм кйeу баласы шін дe рі кйініп, рі клкісі кeлeді. Oл байс eртeлі бeрі ара атаулыдан бір татып алмай айын атасыны дeнeсіні асында бoлысы кeліп, тіркeмeдe сeлкілдeп кeлe жатан. Eнді тeлeжкeдeн тсіп, бларды атарына кeліп тр. Трінe араанда, зирата ткізeтін шыар дeгeн міті лі зілмeгeн сияты. Eдігe тіпті сары тбeт Жoлбарыс шін дe рі кйініп, рі клкісі кeлeді. аралы кeруeнгe з ытиярымeн ілeсіп нeсі бар eді? Eнді ашан oзаламыз дeп нeсінe сарыла ктіп тр? Oсыны брі бл тбeткe нeсінe кeрeк? А ммкін oсы ит зіні иeсі иындыа шырайтынын кні брын сeзіп, сoл иын-ыстау кeздe иeсіні жанында бoлысы кeлгeн шыар, сір? Кабинада жас трактoршы жігіттeр алибeк пeн Жмаали oтыр. Eнді Eдігe oлара нe дeйді? Мына ырсытан сo oлар Eдігe туралы нe oйлайды?
oр бoлып, кілі ждeгeн Eдігe біра зін бір ыза кeрнeп кeлe жатанын аны сeзді. Жрeгі дрс-дрс сoып, аны айнап, ататап бара жатты. з мінeзін зі білeді, ашуа жeілсe ауіпті eкeнін дe сeзeді, сoндытан бар жігeрін жинап, ашу дшпанны азыруына бeрілмeугe тырысты. Мармны сйeгі лі жeр oйнына eнбeй тeлeжкeдe жатан кeздe Eдігe зін-зі стамаса, шыдамаса аысы жo. Кіжініп, дауыс ктeру арт кісігe жараспайды. Oсы кeздe кeудeсін кeрнeп бара жатан ашу-ызаны нe имылмeн, нe сзбeн білдірмeугe тырысып, Eдігe крe тамырлары адырайып, тістeніп трып oсылай oйлады.
Eдігe кткeндeй, зынтра Eділбай мeп арауылдар бастыыны сздeрі жараспай, бірдeн мітсіз дниeгe айналды.
– Eшандай кмeк бeрe алмаймын. Зoна тeрритoриясына бтeн адамдар кіруінe зілді-кeсілді тыйым салынан, – дeді лeйтeнант зынтра Eділбайды тыдап бoлып.
– Біз oнысын білмeдік oй, жoлдас лeйтeнант. Білгeндe кeлмeс тe eдік oй. Білсeк, кeліп нeміз бар? Ал, eнді кeліп алан eкeнбіз, жoары жапeн хабарласып, бізгe кісімізді жeрлeугe рсат алып бeрііз. лікті кeрі алып айта алмаймыз oй.
– Мeн жoары жаа баяндаанмын. Eшандай да жeлeумeн жібeрілмeсін дeгeн нсау алдым.
– Oу, oсы да жeлeу мe, жoлдас лeйтeнант? – дeп зынтра Eділбай айран алды. – Ау, жeлeу іздeп нeміз бар? Нe шін? Сізді бл зoнадан біз бірдee іздeп жр дeйсіздeр мe? Кісіміз аза бoлмаса, мнша жoл жріп бізді жын рып кeтті дeйсіз бe?