Ылмысты уы теориясында ылмысты зардапарды

Негізгі жане осымша деп болу кездеседі. Негізгі зардап немесе

салдардеп, ылмыс урамынын ылмыстылыын бейнелу жане ылмыстын аяталу кезенін анытау ушін обьективтік жатын міндетті

белгісінін бірі ретінде зардап турінін келтірілуін тусінеміз. Мысалы

кісі олтіру ретінде 96 баппен ылмысты саралаудын негізі, ол зардаптын туындауы, онын ішінде адамнын айтыс болуы алынады.

Ал осымша зардаптардынтурін, маынасын анытау жаына

келгенде адебиеттерде ар турлі шешімдер кездеседі. Мысалы, Б.А.Ку-

риновтын козарасы бойынша осымша зардап ылмыс урамынын

міндеттті емес осымша белгісі болып саналады. Олар баптын диспозициясында корсетілген зардаптардынартурлі коріністерін білдіреді

жане іс-арекетті квалификациялауа асер етеді. Екінші козарасты Н.Ф.Кузнецова келтіреді, онын айтуынша осымша зардаптар ылмыс урамынын белгілеріне кірмейді жане ылмысты квалификациялауда тікелей олданылмайды. Біра кіналі адам мундайосымша зардаптын туындауынкоре білгенде немесе коре білугемумкіндігі боланда жауаптылыты ауырлататын жадай ретінде ескерілуі тиіс

Себепті байланысты ылмысты квалификациялаудаы ролі.

Себепті байланыстар маселесі криминологияда (ылмыстын себеп-

тері мен жадайларын ашу турысынан), статистикада (факторлы жане

натижелік белгілердін љзара байланысын олшеу баытынан), алеумет

тануда, философияда, т.б. ылымдарда зерттеледі.

ылмысты уыта себептілік маселесі ылмыстын обьективтік

жаын сипаттайтын бір белгі ретінде оама ауіпті іс-арекетпен елеулі

зардаптын арасындаы себепті байланыс турысынан зерттеледі. ылмысты уы теориясында себепті байланыс маселесі себептілік туралы философиялы ілім негізінде арастырылады.

ылмыстын обьективтік жаын сипаттайтын себепті байланыс ретін-

де, оама ауіпті іс-арекеттін жасалуына байланысты елеулі зардапты

тудыратын обьективтік категория алынады.

Себепті байланыс материалды урамдардын, яни ылмыстын

аяталуы ушін елеулі зардаптардын болуы міндетті болып табылатын

урамдардын обьективтік жаынын міндетті белгісі болып табылады.

Сондытан жасалан іс-арекетті ылмысты деп тану жане жауаптылыты дурыс белгілеу ушін себепті байланыстын аныталуы практика ызметінде манызды болып табылады. Зардап туындаанмен, біра ол зардап жасалан іс-арекеттін нптижесінде болмаса, яни іс-арекет пен зардаптынарасындаы байланыс ылмысты-уыты сипатта болмаса,

онда іс-арекетті жасаан адам кінасіз деп танылады немесе баса адамдаржауапты болады.

Себепті байланыс маселесіне ойылатын талаптарды, іс-арекет пен

салдардын арасындаы байланыстын маынасын мынандай екі турде

арастыруа болады. Жане буларда себепті байланыстын ылмысты

уытаы уымын, онын квалификация жургізу кезіндегі ролін ашып

корсете алады.

Біріншіден, оама ауіпті іс-арекетпен елеулі зардаптын

Арасындаы байланыс жай себепті байланыс емес, тікелей себепті

байланыс турінде болуы керек.Жоарыда айтандай оамды

омірдегі убылыстар бір-бірімен атысты деп танылады. Яни бір убылыстын пайда болуы екінші убылыстын туындауына себепші болып

жатады. Натижесінде озара байланысты бірнеше убылыстар, уаиалар

откеннен кейін ана оамды мудденін бузылуын білдіретін зардап

туындауы мумкін. Екіншіден, іс-арекет пен зардаптын арасындаы байланыс кездейсо емес, ажетті байланыстурінде болуы керек.

Ылмысты ы бзушылыты объективтік жаыны осымша белгілері бойынша квалификациялау.

Обьективтік жатыњ осымша белгілері ылмыс урамынын

Сырты бейнесін сипаттайтын амалдардыњ бірі болып табылады жане

Олардын атарына ылмыс жасау уаыты, тасілі, орны, жадайы жане

уралы жатады. Бул белгілердін обьективтік жатын осымша белгі-

Лері атарына жатызылу себебі, ол осы айтылан белгілер ылмыс