Лем туралы барлы білімні интеграциясы.

Ылыми таным процессіндегі ымдар.

ылым оамда мынадай ызметтер атарады:

- леуметтік жады - ол алдыы дуірді сынатарын «жинау-сатау-тарату»;

- Гнесеологиялы (танымды) - ол оамды ала ойылан мселелерді дрыс шешу шін ажетті білімдермен амтамасыз етеді;

- Нормативтік - ылыми рылымдар арасындаы атынасты жйе жне норма, деп ережесі кмегімен йымдастырып, реттейді;

- Коммуникативтік - ылыми тіл арылы тсінікті жне маызды атынас рал ретінде жзеге асады;

- Аксиологиялы (ндылы) – оамда ндылы баыттарын алыптастырады, ол ылыми жаалытар нтижелерін адамзат игілігіне баыттайды;

- Креативті (шыармашылы) – адамзатты мыты, зияткерлі потенциалын жасау кмегімен жзеге асады;

- Трбиелік – оамда білімділік дегейін арттыруа сер етеді.

Мндай білімдерді жинаталу процессі ылыми таным деп аталады.

Таным процессіні рылымын былай крсетуге болады:

- Таным процессі

- Ойлау трі

- Сергек таным элементі

ылыми таным процессі ымдар, категория, критерий кмегімен жйеленуге жне жалпылауа жататын фактілерді жиынтыын арастырады. ымдар ойды тудыруды жоары формасы болып табылады жне заттар мен былыстарды оларды наты жне жалпы сипаттарын да крсетеді, оларды кмегімен ылыми білімні жйесі пайда болады. ылыми білімдер зара байланысты тсініктер жйесі болып табылады, олар табиат пен оамны задылыты процессін крсетеді.

Ндылыты діс – теорияны ру тсілі, оны негізін райтындар.

Ылыми танымны басты ерекшелігі.

ылыми дісті ерекшелігін арапайым ана елестетуге болады: бл ылыми білім алуды процедурасы, оны жаыртуа, тексеруге жне басалара беруге болады.

Адамны сезім органдарына тікелей сер ететін заттар мен былыстарды жеке асиеттеріні адам санасында бейнеленуі.

Оамды, ндіріс, ылыми іс-рекетті арасында адам санасында пайда болатын бейне.

Ылымны эмпирикалы базисі.

ылыми зерттеуді шартты трде сатылара бледі:

- Эмпирикалы;

- Теориялы.

ылыми зерттеуді эмпирикалы сатысы материалды біріншілік деу жне алумен, длелдерді жинаталу процессімен байланысты, ылыми тілмен сипатталан, ртрлі белгілері бойынша жіктелген жне оларды арасындаы негізгі туелділікті шыару.

Дл осындай жмыс кезінде зерттеуші: рбір длелді зерттеу шеберіндегі ылыми терминдермен сипаттауы тиіс; барлы длелдерді ішінен арапайым жне кеінен олданылатынын іріктеп алу керек; длелдерді оларды маыздылыы бойынша жіктеп, іріктелген длелдер арасында байланысты тсіндіру керек.

Эмпирикалы зерттеу дістеріне: баылау, сипаттау, лшеу жне эксперимент жатады

Танымны сезімдік денгейлерін анытаыз.

Теориялы болжамлар мен задар кейде тікелей сезімдік баылауа айшы келіп отырады. Мысалы, Коперникті лемні гелиоцентристік жйесіне араанда, одан ертерек Клавдий Птолемейді (90-160) Кн жне зге планеталар озалмайтын. Жерді айналады деген геоцентристік жйесі адамны тікелей сезімдік баылауына сйкес келеді. Коперник з жйесін шындыа жаын болжам ретінде ана арастырса, одан шыатын математикалы салдарлар геоцентристік жйені салдарымен салыстыранда те дл лшемділігімен ерекшеленгендіктен бл болжамны Кн жйесі планеталарыны озалысыны заы тріндегі ылыми аиат ретінде арастыра бастады.

лем туралы барлы білімні интеграциясы.

ылымны дамуына сондай-а біріне-бірі арама-айшы екі процесті – дифференциация (жаа ылыми бішлімдерді блініп шыуы) жне интеграция (білім синтезі, бірнеше ылымны бірігуі) – зара рекеттесуі сер етеді. ылымны кейбір кездерінде дифференциация басым болса (сіресі ылымны пайда болуы, жаа ылымдарды туындауы кезінде), кейбір кезедерінде интеграция стем етеді. Интеграция азіргі заманы ылыма тн сипат болып есептеледі. ылымны дамуы барысында жаратылыстану, леуметтік жне техникалы ылымдарды зара тыыз байланысы байалады. ылым соы уаытт оам болмысында маызды ролге ие болып келеді. Сондай-а ылыми жне ылыми емес білім формаларыны тыыз байланысы байалады.