Ебекке жарамсызды сараптамасы
Созылмалы бйрек жеткіліксіздігімен ауыратын науастара I топ мгедектігі беріледі.
Терапевт жне нефролог дрігерлерінде диспансерлік баылаудаы адамдарды динамикада баылау кестесі
СБЖ компенсация сатысы (Д III)
· Терапевте жылына 4 рет.
· Акушер-гинеколог, стоматолог, ЛОР, уролог – жылына 1 рет, окулист – жылына 2 рет.
· ЖА – жылына 4 рет, ЖЗА – жылына 4 рет. Зимницкий бойынша зр анализі – крсеткіш бойынша, ЭКГ – жылына 1 рет, калий, натрий, мочевина, креатинин дегейлерін анытау – жылына 4 рет, ышылды-сілтілі балансты – крсеткіш бойынша.
· Диета, ащы таамдарды, дмдеуіштерді, алкогольді шектеу. Белсенді озалысты режим. Крсеткіштер бойынша медикаментозды терапия. Созылмалы инфекция ошатарын санациялау. Жедел абыну ауруларыны алдын алу. Ебекке орналастыру.
· Клиникалы крсеткіштеріні жасаруы, уаытша ебекке жарамсыздыты тмендеуі.
Пиелонефрит - сіресе аралы (интерстициальді) тіндерді заымдануымен, рдіске астауша мен тостааншаны атысуымен жретін бйрек паренхимасыны арнайы емес инфекционды абыну рдісі. абыну рдісі аралы тіндерден бастап басты зекшелер жйесіне дейін жайылады. Кейіннен рдіс антамырлар мен шумашалара дейін таралады, нтижесінде бйрек паренхимасыны луіне келеді.
Пиелонефрит (ПН) бйрек ауруларыны ішінде ке тараан трі. Балаларда ПН кпені арнайы емес инфекциясынан кейінгі екінші орында тр. Созылмалы бйрек жетіспеушілігіні негізгі себептеріні бірі болып табылады.
ПН жиілігі, патологоанатомиялы мліметтер бойынша 20% райды. ПН кбіне йел адамдар ауырады, бл зр шыару жолдарыны анатомиялы рылыс ерекшеліктеріне байланысты.
ПН алдын алуды негізгі дістері:
· - инфекция ошатарын санациялау;
· - уродинамика бзылысына келетін себептерді з уаытысында аластату;
· - ПН ауыран жадайда - ршуді алдын алу;
· - калькулезді ПН ауыратын науастарда конкременттерді те ерте алып тастауа крсеткіш;
· - зр жолдарын аспапты зерттеуді барлы трлерін жргізген кезде антисептика ережелерін ата сатау;
· - жедел ПН іріді тріне не созылмалы трге ауыспауыны алдын алу шін з уаытысында диагностикалап, емдеу;
Созылмалы пиелонефритті алдын алу ртрлі. Медициналы жне леуметтік аспекті трлері бар. Пиелонефритке бейімділік бала кезде пайда болады, сондытан алдын алуды бала кезден бастау керек.
Антенатальды алдын алуа жкті йелдерде бйрек ауруларын азіргі заманы еммен емдеу жатады. Бала туыланнан кейін леуметтік факторлара, трмыс жадайына, анасыны мдениетіне, гигиенаны сатау, баланы жеке бас гигиенасын сатауа йрету, уыты жне ішекті з уаытысында босатып отыру, тулігіне 1,5-2,0 литр сйыты абылдау т.б. байланысты.
Инфекция ошатарын жою, симптомсыз бактериурияны анытау, сйкес антибактериальды препараттарды таайындау, урологиялы ауруларды ерте коррекциялау, трындарды массивті профилактикалы тексеру нтижесінде уродинамика бзылыстарын, туа пайда болан аауларды анытау те маызды.
Ауруханалы уроинфекцияны алдын алуа (антибиотиктерді рациональді олдану, науастарды стационарда болу мерзімін ысарту, асептиканы жне зр катетерлер жне басада аспатарды дезинфекциялы ерітінділермен залалсыздандыруды орындау), аспаты зерттеулерді жргізуге ата крсеткіштері бойынша ана орындау жатады.
Кп йелдерде, сіресе жастарда мазасызды пен ауру сезімін тудыратын ЗЖИ (ИМП) рецидиві жиі кездеседі. Бл йелдерге жиі жне толы уыты босату сынылады. Рецидивтік аым тотауы ммкін профилактикалы терапияны зрді стерильдігіне ол жеткізгенде ана тотатса. Нитрофурантоин 50 мг, уыты босатан кейін тнге олданса, те тиімді, сонымен атар 100 мг триметоприм немесе 0,24 г ко-тримоксазолды. анааттанарлы нтиже алынды ішке 1 г гексамин гиппуратты, ал бйрек жеткіліксіздігі бар науастара – 1.25 мг цефалексинді олдананда. Профилактикалы ем тиімді болады, егерде препараттарды бір млшерлік дозада аптасына 2 кнде немесе 3 кнде 1 рет таайындаса. Кейбір йелдерде тиімді болады, егерде р тсектік атынастан кейін препаратты олданса (кесте).
Ішек таяшасымен шаырылатын несеп жыныс инфекцияларыны алдын алу шін вакцина жасалды. Вакцина микроорганизмдерді уроэпителиге жабысуын амтамасыз ететін жіпшелерді детеминантына АД тзілуін индуцилейді.
Пиелонефритті жіктелуі:
I. Орналасуы бойынша:
-бір жаты;
- екі жаты
I. ауруды аымы бойынша:
- жедел (серозды, іріді, некротикалы папиллит)
- созылмалы (фазоары: белсенді, латентті, ремиссия)
- рецидивтеуші
III. Шыу тегі бойынша:
- біріншілік (зр шыару жолдарыны обструкциясынсыз)- екіншілік (обструктивті, зр шыару жолдары дамуы кезіндегі аномалиялар, бйрек тас ауруы кезінде, уыасты безіні аденомасы, патологиялы рефлюкстер кезінде)
IV. Жасына, жынысына, сйкес ауруына байланысты клиникалы аымыны ерекшеліктері:
- жаа туылан сбилердегі жне емшек жасындаы балалардаы пиелонефрит;
- жкті йелдердегі пиелонефрит;
- егде жне арт адамдардаы пиелонефрит;
- ант диабеті кезіндегі пиелонефрит.
СОЗЫЛМАЛЫ ПИЕЛОНЕФРИТТІ ЖІКТЕЛУІ (Н.А. Лопаткин и соавт., 1992)
Шыу тегі бойынша:
- біріншілік пиелонефрит (урологиялы аурулармен байланыссыз);
- екіншілік пиелонефрит (зр шыару жолдарыны ауру есебінен)
абыну рдісіні орналасуы бойынша:
- бір жаты пиелонефрит (о, сол);
- екі жаты пиелонефрит;
- тотальды пиелонефрит;
- сегментарлы пиелонефрит (бйректі сегментіні немесе аймаыны заымдануы).
Ауруды фазысы:
- ршу фазасы;
- ремиссия фазасы;
абыну рдісіні белсенділігі:
- абыну рдісіні белсенді фазасы
- абыну рдісіні латентті фазасы
- Ремиссия фазасы.
Клиникалы трлері:
- Гипертоникалы
- Нефротикалы (сирек)
- Септикалы
- Гематуриялы
- Анемиялы
- Латентті (аз симптомды).
- Рецидивтеуші
Созылмалы бйрек жеткіліксіздігіні дрежесі
ауіп атер факторлары:
Зр шыару жолдарыны аномалиясы, зр тас ауруы, уыасты безіні аденомасы, зраарды тарылуы, нефроптоз, зр жолдарыны сыртынан ысылуы, патологиялы рефлюкстер;
- организмні жалпы жадайы: шаршау, гиповитаминоз, жиі суытау, сонымен атар азаны массивті инфицирленуі нтижесінде инфекцияа арсы труды тмендеуі;
- жалпы аурулар кезінде (ант диабеті, туберкулез, бауыр аурулары жне т.б.).
Скрининг
Жедел пиелонефритті диагностикасы
анда – лейкоцитоз, 20 мынан жоары, лейкоформуланы соа жылжуы, жас нейтрофилдерді, токсикалы днді нейтрофилдерді пайда болуы., ЭТЖ кенеттен жылдамдауы.
Зрлік синдром лейкоцитуриямен (жиі аны, пиурия трінде), зрді салыстырмалы тыыздыыны тмендеуі, шынайы бактериуриямен (1мл зрде бактериялар 100 мынан кем емес) сипатталады. Протеинурия, айын емес болады, микрогематурия жне лкен емес цилиндрурия болуы ммкін. Макрогематурия бйректік шаншу немесе папиллонекроз кезінде байалуы ммкін.