Эталондарды сатау жне олдану тртібі
Шама бірліктеріні эталондары тек млшерін берумен байланысан (салыстырып тесеру, калибрлеу жне салыстыру) жмыстар шін олданылады.
Мемлекеттік эталондарды мемлекеттік салыстырып тексеру слбасы талаптарына скес жне де осы жмыстарды жргізуді бекітілген тртіптеріне сйкес сатайды, зерттейді жне олданады.
Мемлекеттік эталонды сатау жне олдану тртібін сатауа мемлекеттік метрологиялы орталыты басшысы жне эталонды ылым-сатаушы жауапты болды.
Мемлекеттік эталондарды болан ерекше оиалар, мемлекеттік эталондармен жмыс журналында жазылады.Мнда оианы себебі, сипаты крсетілуі керек жне мемлекеттік эталондарды сталуын ажетті ісшаралар ортындысы алдын ала берілуі керек.
Егер мемлекеттік алашы эталонды олдану ммкін болмаан жадайда (жоалуы, бас тартуы жне т.б.), оны міндетін укілетті мемлекеттік органны шешімі бойынша уаытша мемлекеттік екінші эталондара береді.
Мемлекеттік эталондарды барлы ызмет ету мерзімінде, оларды айталаан жне (немесе) сатаан бірлігіні млшерін згеріссіз алуын амтамасыз ету жне мемлекеттік эталонны длдігін жоарлату масатында, зерттеулер жргізіліп трады.
Мемлекеттік эталондар халыаралы салыстыруа тсіп трады.
Мемлекеттік эталондарды салыстыру, аттестаттау жне зерттеу нтижелерін сйкес эталондармен жмыс журналына жне эталонмен бірге саталатын, эталонны тлжатына жазу керек.
Мемлекеттік эталондарды баса елдерді лтты эталондармен салыстырыландыы туралы кулігі (сертификаты) мемлекеттік эталонны зінде саталу тиіс.
Мемлекеттік эталондарды баса елдерді лтты эталондармен салыстыранда, мемлекеттік ылыми метрологиялы орталы салыстыру нтижесін крсете отырып кулік (сертификат) толтырады.
Метрологиялы ызметтерді эталондары метрологиялы аттестаттауды жргізгендігі белгіленген осымша талаптара сай жне салыстырып тексеруді нормативтік жаттарында жне де пайдалану жаттарында белгіленген тртіпке жне олдануды дрыстыын амтамасыз ететін шарттарда олданылуы жне саталуы ажет.
Метрологиялы ызметтерді эталондарын жоары длдік лшемдердет жргізуге, оларды эталон ретінде міндетін атаруы бзылмауы кзделген шарттара пайдалануа жіберіледі. Млшерін берумен байланыспаан лшемі жргізгенен кейін эталондарды, оларды кезектен тыс салыстырып тексеруден ткізілуі тиіс.
Метрологиялы ызметтерді эталондары пайдалану жне сатау кезінде Р СТ 2.4 сйкес мерзімдік салыстырып тексеру жатады.
Метрологиялы ызметтерді эталондарын ажетболан жадайда салыстырып тексеру ондырысыны рамына осады.Оларды тмендегідей блуге болады:
- метрологиялы ызметтерді эталондарыны рамына осылан, одан, бір немесе бірнеше шама бірлігіні млшерін жмысты эталондардан жмысты лшеу ралдарына беруге арналан салыстырып тексеру ондырысы.Мндай салыстырып тексеру ондырысына мемлекеттік салыстырып тексеру слбасына сйкес, разрядтар таайындауа болады;
- баса шаманы бірлігін сатайтын, метрологиялы ызметтерді туелді эталондарына жне жмысты лшеу ралдарына беруге арналан салыстырып тексеру ондырысы. Мндай салыстырып тексеру слбасына сйкес, разрядтар таайындауа болады;
- баса шаманы бірлігін сатайтын, метрологиялы ызметтерді туеді эталондарына жне жмысты лшеу ралдарына фунционалды байланысан айталайтын, жне млшерін беретін, метрологиялы ызметтерді эталондарыны кмегімен жанама лшем дісімен бір немесе бірнеше шама бірлігіні млшерін айталауа арналан салыстырып тексеру ондырысы.
Метрологиялы сипаттары нормативтік жаттарда бекітілген кмекші ондырысы жне эталон кешені ретінде талаптарды сатайтын болса, салыстырып тексеру ондырысы метрологиялы аттестаттауа жатады.
Салыстырып тексеру ондырысына кіретін метрологиялы ызметтерді эталондары метрологиялы аттестаттауы туралы жне немесе салыстырып тексеру туралы кші бар сертиикаттары бар болуа тиісті.