Задылы метрология жніндегі халыаралы йымы

 

кімет аралы Конвенция шешімімен 1956 жылы Задылы метрология жніндегі халыаралы йымы (ЗМХ) рылан. Оны рамына 80-нен астам мемлекеттер кіреді.

ЗМХ масаты – задылы метрологияны жалпы мселелерін зірлеу, сонымен атар лшеу ралдарды длдігін анытау; типтерді, лгілерді жне лшеу приборларды жйелерін анытау, оларды метрологиялы сипаттамаларын бірыайландыру масатымен сынау туралы сыныстарын біркелкі трге келтіру; лшеу ралдарын салыстырып тексеру жне калибрлеу тртіптерін анытау; салыстырып тексеру аппаратураларды, эталонды, лгілік жне жмыс лшеу ралдарыны салыстырып тексеру жне аттестация жргізу дістерін йлестіру; метрологиялы ызметтерді оптималды йымдастыру формасын растыру; дамитын мемелекеттерге ылыми-техникалы жаынан метрологиялы ызметтерін йымдастыруа жне ажетті жабдытармен амтуа, метрология саласына мамандарды дайындауа кмек крсету.

ЗМХ-ны жоары басару органы – трт жылда жиналатын Халыаралы конференциясы болып табылады.

ЗМХ-ны атару органы – Задылы метрология жніндегі Халыаралы комитеті (ЗМХК), оны ішіне р мше-мемлекеттеріні укілдері кіреді. ЗМХ-ны рамына екі вице-президент, ЗМХБ директоры жне бес е белсенді ЗМХК-ны мшелері кіреді.

Комитетті жне Конференцияны жмыстарын, Парижде орналасан Задылы метрологиялы халыаралы бюросы йлесті-реді.

Техникалы комитеттеріні (ТК) негізгі міндеті – трт жыла арналан жмыс істеу бадарламасын зірлеу. ТК жне комитет ішкі жмыс баыттарына байланысты ш негізгі топа блінеді: метрологияны жалпы сратары бойынша; лшеуді жеке трі бойынша; блек ызмет істеу салаларын метрологиялы амтамасыз ету бойынша.

ЗМХ екі трлі жаттарды дайындайды – халыаралы жаттар (Х) жне халыаралы сыныстар (Х). Х ЗМХ-ны жмыс органдарына арналан, ал Х – ЗМХ-ны мше-мемлекет-теріне арналан.

ЗМХ-ны зірлеп енгізген жаттары лшеу ралдарын сертификаттау жніндегі халыаралы жйесін руа кп ммкіндік туызады. Бл баыттаы жмыстар ISO жне МЭК халыаралы йымдарымен йлестірілген жне ISO-ны 30-а жуы техникалы комитеттерді жмыстарына атысады. Сонымен атар ЗМХ ЮНИДО, МОМВ, ИМЕКО жне т.б. халыаралы йымдармен арым-атынаста.

ИМЕКО – 1958 жылы рылан, лшеу техника жне прибор жасау жніндегі Халыаралы конференция, ылыми консультативті йым болып табылады. Оны негізгі жмысы - лшеу жне диагностикалы техниканы даму жолыны актуальді проблемалар жніндегі халыаралы конгресі мен жиналыстарды йымдастырып ткізу.

ЮНИДО - ндірісті даму жніндегі Б жйесіндегі йым. Бл йымны масаты дамитын мемлекеттерді индустриализациясына кмек крсету.

ЗМХ сертификаты - лшеу ралыны халыаралы сынысты талаптарына сйкестігін длелдейді.

Метрология саласында баса да халыаралы йымдар жмыс істейді, соны ішінде: РХКК – радиобайланыс жніндегі халыаралы консультативтік комитеті; ТТХКК – телефон жне телеграф жніндегі халыаралы консультативтік комитеті; ААХ – азаматты авиация жніндегі халыаралы йымы; АЭХА – атомды энергия жніндегі халыаралы агенттігі. КЗК – арышты кеістікті зерттеу комитеті.

 

 


ПАЙДАЛАНЫЛАН ДЕБИЕТТЕР

1. Рабинович С.Г. Погрешности измерений. –Л.: Энергия, 1978.

2. Шишкин И.Ф. Теоретическая метрология. - М.: Издательство стандартов, 1990.

3. Бурдун Г.Д. Справочник по международной системе единиц. М.: Издательство стандартов, 1977.

4. Бурдун Г.Д, Марков Б.Г. Основы метролгии. – М.: Издательство стандартов, 1975.

5. Новицкий П.В., Зограф И.А. Оценка погрешностей результатов измерений. –М.: Энергоатомиздат, 1985.

6. Маркин Н.С. Основы теории обработки результатов измерений. М.: Издательство стандартов, 1991.

7. Сергеев А.Г, Крохин В.В. Метрология.-М: “Логос”, 2001.

8. Справочник по теории вероятностей и математической статистике. – М.: Наука, 1985.

9. Тюрин Н.И. Введение в метрологию. М.: Издательство стандартов, 1985.

10. Закон РК “Об обеспечении единства измерений” от 07.06.2000, г. Астана.

11. Якушев А.И, Воронцов Л.И, Федотов Н.М. Взаимозаменяемость, стандартизация и технические измерения, -М.: Издательство стандартов, 1987.

12. Брянский Л.Н, Дойников А.С. Краткий справочник метролога. –М.: Наука, 1991.

13. Шабалин С.А. Измерения для всех. М.: Издательство стандартов, 1991.

14. Селиванов М.Н, Фридман А.Э, Кудряшова Н.Ф, Качество измерений. –М.: Издательство стандартов, 1987.

15. «лшем бірліктерін амтамасыз ету туралы » азастан Республикасыны 2000 жылы 7 маусымдаы Заы

16. «Техникалы реттеу туралы» азастан Республикасыны 2004 жыды 9 арашадаы Заы

17. СТ РК 2.0-2005 Р МЖ. Негізгі ережелер

18. СТРК 2.1-2000 Р МЖ. Терминдер мен анытамалар

19. СТРК 2.3-2009 Р МЖ. Шамалар бірліктеріні эталондары. Негізгі ережелер, жасау, бекіту, сатау жне олданылу тртібі.

20. СТРК 2.4-2007 Р МЖ. лшем ралдарын салыстырып тексеру. йымдастыру жне ту тртібі.

21. СТРК 2.21-2007 Р МЖ. лшем ралдарына сына жргізу жне трін бекіту.

22. СТРК 2.30-2007 Р МЖ. лшем ралдарына метрологиялы аттестаттау жргізу тртібі.

23. СТРК 2.39-2002 Р МЖ. Салыстырып тексеру тізбелері. Мазмны жне жасалуы. 8.061-80 МЕМСТ орнына

 

Ешанкулов А. А.,

 

МЕТРОЛОГИЯ

 

ОУЛЫ

 

Баспаа ол ойылды. ___.____2015 ж.

ааз форматы XxY 1/16

Типографиялы ааз. Офсеттік баспа. Клемі. б.п.

Тираж дана. Тапсырыс №

 

М.уезов атындаы Отстік азастан мемлекеттік университетіні баспасы

 

М.уезов атындаы ОМУ баспа орталыы, Шымкент ., Тауке хан даылы, 5

 

жатты санкциясыз кшіруге тыйым салынады