Металдарды кесіп деуде олданылатын майлау-салындату сйытары

 

Майлау-салындату сйытары (МСС) тмендегілерді амтамасыз етуі тиіс:

– кесу аспабы (абразивті дгелек дндері) мен дайындаманы делетін бетіні арасындаы жанасуа кедергі болатын кесу аумаындаы ораныш абыршаыны пайда болуын;

– пайда болатын жылуды кесу аумаынан кетілуін;

– деу алдытарын кесу аумаынан кетуді (сіресе, ажарлау кезінде);

Майлау жне салындату шін іс жзінде тмендегілер олданылады:

– антикоррозиялы жне жуу асиеттерін жоарылатуа арналан рамында ышылды металл тздарыны едуір лесі бар сулы химиялы ерітінділер, мысалы, кальцийленген сода, калий тзы, натрий нитриті, тринатрийфосфат, триэтаноламин жне т.б.;

– суды эмульсола осу арылы алынатын сулы майлы эмульсиялар, сульфофрезол.

Бларды ерекшеліктеріне коррозияа орнытылыты, жоары жылулы тратылыты жне делетін бет сапасыны жасаруын жатызуа болады.

2.23-суретте Х4Н болатты жону кезінде ртрлі сйытармен салындатуды зерттеу нтижелері келтірілген. Жону S=0.67 мм/айн берілісіндегі жылдам кесетін кескіштермен жргізілген [9].

 

 

2.23-сурет. Бетті минкрогеометриясына салындатуды сері:

1 – сйыты салындатпай жону; 2 – су эмульсиясымен кп млшерде салындату (0,5% сода +0,1% сабын)

 

Салындатпай жонумен салыстыранда соданы судаы ерітіндісімен салындату деуге жоары сапа береді. Шойынды механикалы деу кезінде бет абатыны тазалыына керосинді олдану тиімділігі те жоары.

Легірленген, тменлегірленген, аспапты болаттардан жасалан дайындамаларды деу кезінде салындату шін эмульсия мен сульфофрезол олданылады. аралтым деу кезінде кесу аумаына берілетін МСС- клемі 10л/мин тмен болмауы, ал таза деу кезінде – эмульсия 10 л/мин, сульфофрезол - 3 л/мин аз болмауы тиіс.

Тесіктерді деу кезінде салындату. Кміртекті, легірленген болаттардан жасалан дайындамаларды тесіктерін кеейтіп брылау шін эмульсия, сімдік майы, сульфофрезол, компаундирленген майлар олданылады. Шойыннан жасалан дайындамалар тесіктерін салындатусыз немесе сурен майын олдану арылы дейді, ал брылау мен гілеуді эмульсиямен немесе керосинмен салындатып немесе салындатпай жргізеді.

оладан, жезден жасалан дайындамаларды салындатусыз немесе эмульсиямен салындатып дейді, ал алюминийден жасалан дайындамаларды керосинмен салындатып деп, брылау мен гілеуді салындатусыз жргізеді.

Ажарлау кезіндегі салындату. Сода ерітіндісімен салыстыранда эмульсияны майлау абілеттілігіні жоары болуына байланысты оны бет кедір-бдырлыы мен деу длдігіне жоары талап ойан жадайда олданады, ал хлор оспалары мен ккірт араласан майды ажарлау дгелегі профиліні длдігін за уаыт сатау шін (мысалы, бранданы ажарлау, тісті дгелектерді, оймакілтекті біліктерді профильді ажарлау кезінде жне т.б.) иын делетін болаттар мен орытпалардан (мысалы, ыстыа тзімді) жасалан материалдарды ажарлау кезінде олданады.

Дайындамаларды сыдырып деу кезінде жасы салындатыш асиеті бар МСС-лар пайдаланылады да, таза деу мен бранда жасау кезінде жасы майлау асиеті бар МСС-лар олданылады.

Салындату сйы ретінде кальцийленген сода (1%) мен аланы судан тратын соданы сумен ерітіндісі; шаруашылы майынан (0,5...1,0%), кальцийленген содадан (0,5%), аланы судан тратын сабынны судаы ерітіндісі; нтатан (2,0...2,5%), кальцийленген содадан (0,5%), аланы судан тратын эмульсия олданылады.

Ажарлау тиімділігіне сер ету шін деу аумаына МСС-ын жеткізуді бірнеше тсілдері бар: ю, ысымды, аынмен, шадату, дгелек тйіршіктері арылы.

МСС-ны ю арылы жеткізгенде оны клемі ажарлау дгелегіні еніне байланысты жне оны орташа шамасы дгелекті 1 мм еніне 0,6 ...1,0 л/ мин райды.

Сйы аыны мыты жне біралыпты болуы тиіс, сйы аыныны ені дгелек енінен кем болмауы тиіс. Ал сйыты ысым аынымен жеткізген кезде ысымны кмегімен ол ажарлау дгелегіні кесектерін тазалайды.

МСС тиімділігін ажарлау дгелегіне ультрадыбысты тербелістер беру арылы жоарылатуа болады. 20...40 кГц арасындаы диапазондаы ультрадыбысты тербелістерді бастапы кзі болып магниттік трлендіргіш саналады. Ультрадыбыс сйы кмегімен дгелек бетінен жлып алу арылы металл блшектеріне сер етеді де, оны сйы з аынымен алып кетеді. Дгелек кесектерімен жоалар да сйыпен бірге аып кетеді. Бны зі кесу аумаында жылу блуді азайтады, дгелек тзімділігіні периодын лайтып, деу сапасын жасартады. МСС-ті немдеу масатында металл кескіш станоктара магниттік айырыштар орналастырылады, олар МСС-ті ферромагниттік оспалардан автоматты трде тазартады. Магниттік айырыштарды пайдалану деталь беттеріні деу тазалыын жоарылатуа, жмыс органы абразивті материал болып келетін ажарлау жне жануыштау станоктарында салындатыш сйытарды бірнеше айтара олдануа ммкіндік береді.