Роботтарды аспаппен жабдытау жне оларды олданылуы

Бан дейін аталып тілген нерксіптегі роботты жмыс органына «білек» немесе армауыш жатады. Роботты жасаан кезінде жне оны пайдалану барысында тасымалданатын затты жылуткізгіштігіне, тат басуа ырсылыына, аттылыына байланысты жк армаыш рылысына берілетін кшті реттеу ммкіншілігін ескеру ажет.

Робот армауыны негізгі ш типі олданылады:

– жкті армау мен стап тру тарту жне ысу кштеріні серімен механикалы элементтер арылы жзеге асырылады;

– жкті армау мен стап тру ауасыз кеістік немесе магниттен ралатын жазы мембраналар кмегімен жзеге асырылады. Бір армауа бірнеше мембрана немесе магнит сыйып кетуі ммкін;

– армау динамометрлік гайка кілтімен, сыр шашу пистолетімен, пісіру бастиегімен жне баса аспаптармен жабдыталады.

Роботтарды тасымалдау жне ойма операцияларын автоматтандыру кезінде армауыштарды кбінесе бір-біріне параллель орналасан жне бір-біріне арама-арсы имыл жасайтын иінтіректер мен ждырышалар трінде жасайды. Оларды зара сері адам олына бір затты аландаы бес сауса пен алан саусатарды имылы трізді болады. Робот жктерді позициялау бойынша те крделі операцияларды орындауы ммкін. Заманауи роботты жз мыдаан айталанатын операциялардан соы позициялау длдігі мм райды.

Механикалы армауыш термиялы деуден ткен ртрлі типтегі біліктерді конвейерден салындату ыдысына, сонан со ыдыстан баса конвейерге тасымалдау шін пайдаланылады.

Роботта орналастырылан вакуумды рылылар, мысалы, шыны табаын салындатыш конвейерден ктеріп, оны ажарлау станогіні тиеу позициясы бойынша жылжыта алуа, ажарлап болан со табатарды оймаа апаратын немесе клікке тиейтін рылыа салуа ммкіндік береді.

Пневматикалы армауыштар алыпталан баспалара болат табатарды салу, одан со дайындаманы тсіріп, табанды кмегімен келесі операцияа беру шін олданылады.

Егер баспада бірдей лшемдегі детальді лкен партиясы делетін болса, онда арапайым манипуляторды олдануа болады. Роботтехникалы кешендерде пісіру роботтары ке тараан. Машинаны массалы ндіріс негізінде шыаратын автомобиль, кранжасау жне баса заводтарда конвейерді екі жаына орналасан робот батареялары машина шанаында нктелік пісіру операцияларыны ауымды клемін орындайды. Пісіру операциясын орындай отырып, робот біршама уаыт конвейермен бірге жылжиды, сонан со келесі шаната пісіру жмыстарын атару шін бастапы жадайа айтып келеді.

Кейбір металлургиялы жне механикалы заводтарда нерксіптік роботтар каталиттік конвертерлерді позициялау кезінде екейетін арнайы ыдыстара орналастырылады. «Юнимейт» роботы орналастырылан осындай операцияларды лгісі 7.5-суретте крсетілген.

 

 

7.5-сурет. ндірістік роботты рылысы:

1 – тара; 2 – 2000 сериялы «Юнимейт» роботы; 3 – каталиттік конвертер; 4 – конвейер

 

ндіріс процестерін механикаландыру жне автоматтандыру барысында соы кездері КАМЖ (кибернетикалы антропометриялы машина жйесі) жйесі ке олданыс тапан. КАМЖ жйесі, оны механикалы ол деп те атайды, адамны озалыс функцияларын электрлік, гидравликалы жне механикалы серворылылары кмегімен кшейтуге арналан.

Механикалы олды негізгі артышылытары тмендегідей:

- оператор оны белгілі бір ашытыта, яни адам мірі мен денсаулыына ауіпті емес аймата трып басарады;

– адамны озалыс ммкіндіктері бірнеше рет кшейтілуі ммкін. Манипуляция аймаыны радиусы механикалы ол шін 6...9 м-ді раса, ктеретін массасы 600 кг;

– жмыс циклі оператор зіп тастаанша за уаыта созылуы ммкін;

– машина орындайтын функциялар адам ебегін маызды етеді, адам шаршауын азайтады.

Механикалы ол кп жадайларда ю ндірісінде де олданылуда. ю цехындаы ймаларды тазарту операциясыны ебексыйымдылыы жоары, ол жмыс орнындаы ша мен кірге байланысты. Осы жмысты механикаландыру шін ю цехында General Electric фирмасыны механикалы олы енгізілген, ол ауа кондиционері бар операторлара арналан кабинамен жабдыталан. олды аттылыы жоары, ол йма алдытарын алып тастап, вагонеткаа салып береді. Ебек жадайы лдеайда жааран. Машина ш адамды ауыстырды. Бан 15 миллион тегеге жуы шыын кеткенімен, ол зін-зі ш жылда атайды.

Мндай ндіріс процестерін автоматтандыру жмыстары ТМД елдерінде де кеінен ола алынан. Мысалы, «Белробот» Беларус ЖА (Минск аласы) технологиялы жабдытарды, тасымалдау-жинау кешендері мен автоматтандыру желілерін ктуге арналан МПМ сериялы манипулятор мен ндірістік роботтарды шыарумен айналысады. рылы армау, айналу, орын ауыстыру, аудару, реттеп салу жне ртрлі пішіндегі детальдарды тасымалдау жмыстарын атарады. Модульдік конструкция тапсырыс берушіні автоматтандыру дегейіне ойылатын наты талаптарына сйкес функциональді жйені йлестіруге ммкіндік береді. Барлы атарушы модульдарда электр жетегі олданылан.