Детальдарды тозуа тзімділігін жоарылатуды технологиялы дістері
йкеліс жадайын жасартуды технологиялы тсілдеріне жататындар:
- кесумен деу,
- пластикалы деформациялау,
- беттерді, гальваникалы жабуларды термиялы, химия-термиялы жне химиялы деу,
- тозадатып металдау,
- бетті атадандыру,
- электр беріктендіру жне т.б.
Кесумен деу. Кесумен деу кезінде бетті ажетті кедір-бдырлыы амтамасыз етіледі, тередігі 0,05-0,5 мм болатын берік абатты пайда болуы арылы делген бетті аттылыы 20 
30%-а седі. Беттік абаттаы 3,7 МПа болатын ысымды алды кернеуі тозуа о сер етеді.
Кедір-бдырлыты мніне кесу процесіні келесі технологиялы крсеткіштері сер етеді:
– кесу жылдамдыы жоары болан сайын, кедір-бдырлы та седі;
– беріс скен сайын, аталма тередігі де седі, демек кедір-бдырлы та седі;
– кесу тередігі (оны сері аз болады).
Пластикалы деформациялау. Бетті пластикалы деформациялауды р трлі дістері болады: блшектеп деу, блшекті абразивті деу, центрге тартып деу, аунашамен жргізіп деу, дірілдік сыранатып деу, шарикпен сыранатып деу, беттік сыранату, шекімемен беріктеу, дірілді соылы деу.
Термиялы жне химия-термиялы деу. Химия-термиялы деуді ммкін болар трлеріні е кп тараандары тмендегідей:
-кміртектендіру – аз кміртекті (0,3%-а шейін) болаттарды беттік абатын кміртекпен анытыру. Бет атты болады, ортасы жмса, абат алыдыы 
мм, жылдамды 0,08 
0,1 мм/са., мндайда рдайым шынытыру олданылады;
- азоттау – болат пен титанды азотпен анытыру. Процесс температурасы Та 
, азот нитриді олданылады, анытыру жылдамдыы 0,01 мм/ са, процесті аятау шін 60 
70 саат ажет, пайда болатын бетті алыдыы 0,6 
0,7 мм.; аттылыы: HRC=56 
58, тозуа тзімділігі 8 
20 рет седі;
- циандау – азот пен кміртек бір мезгілде пайдаланылады (530-6500С- тменгі температурасы, 800-9300С- жоары температурасы).
Беттік химиялы деу трлеріне жататындар:
– химиялы никельдеу – бетті никель жне фосфор орытпасымен жабу, химиялы алпына келтірушілерді кмегімен тз бен су ерітіндісінен металдарды бліп алу. Бл процесс болат, шойын, ола, алюминий жне оны орытпалары шін жргізіледі, шомылы температурасы 950С-а дейін;
– тотытыру – бл процесте жасанды тотыты абыша Fe3O4 пайда болады, алыдыы 3 мкм-ге дейін - желінуді ескертеді. ышылды шомылыдаы ерітінді температурасы 138…1650C;
– фосфаттау – 900 С-а дейінгі шомылыда немесе су аынында ерімейтін фосфат тздарыны абышасы пайда болады, абыша алыдыы 2,5 мкм.; ыстыа тзімділігі 6000С-а шейін;
– ккірттеу – болат беттерді абаттарын ккіртпен байыту. Сйы, атты немесе газ тріздес ортада t=150 
9500C-та жргізіледі, FeS жне FeS2 пайда болады, абат тередігі 0,04 мм-ге шейін;
– бумен деу – t=800 6000C, ысым 0,1 МПа, 1-2 саат тратайды, аспап жылдамкескіш болаттан жасалады, ышылды абыша пайда болады, тозуа тзімділігі седі;
– темірлендіру – су мен тз ерітінділерінен темірді элетролитті тндыру процесі. Темірді катодта (–) жне анодта (+) азкміртекті болатты сымдары арылы тндырады. Темір абышасы жоары жиілікпен, жоары коррозиялы тзімділікпен сипатталады. аттылы керек болса, жабуды кміртектендіреді немесе хромдайды;
– кмістендіру – электр ткізгіштік шін жне коррозияа арсы жргізіледі;
– электролитті хромдау - йкеліс беттерін жабу, гидравликалы жабу. Хром жоары аттылыпен, беріктікпен, химиялы тзімділікпен сипатталады, хром аз тозады, оны жанасан беттерді тоздырмайтын асиеті бар.
– электролиттік никельдеу – тозуа тзімділікті сіру шін, тозан детальдарды лшемдерін айта алпына келтіру шін олданылады (1,25 мм-ге шейін). Майлаусыз йкеліс кезегінде никельді жабуды тозуа тзімділігі шыныан болаттан 2-3 рет жоары, хромдалан беттен 10-20% тмен болады;
– электролиттік радийлеу – электрлік машиналарды жинаыштарыны жмыс беттерін жабуда олданылады, оларды жмыс істеу мерзімін зартады.
Бетті металдау жне балытып аптастыру. Балытып аптастыру бетті аттылыын жоарылату, тсті металл шыынын азайту шін олданылады. абатты е тменгі алыдыы 0,25 мм, е жоарысы – шектелмеген. ауіптілігі – сызатты пайда болуы, ал оны болдырмау шін траты температураны сатай отырып, алдын-ала ыздыру процесін олданады. Процес соында жайлап салындату (10..30С секундына) жргізіледі. Балытылан металл йылан металл рылымын алады да, брлеуішпен беріктелінеді.
Тозадатып металдау–алдын-ала дайындалан деталь бетіне ысылан газ (ауа) аынымен металды балытып тозадату процесі. Болат, мыс, мырыш, орасын, ола, жез, алюминий, кадмий сымдарын балытады. Металдауды (балыту тсіліні) трлері: газды, электрлік жне плазмалы. Соы кезінде блшектер деформацияланады да, бетті тегіс еместігіне кіріп кетеді. Бетті кеуектілігі (ірілігі) 10% -а шейін, абат алыдыы 1,5мм-ге шейін болады.
Антифрикционды абразивсіз фиништік деу (ААФ). Болат жне шойын детальдарды беттерін антифрикционды абразивсіз фиништік тсілмен дейді. Бетті финишті деу детальдарды тозуа тзімділігіне сер етеді. ААФ – озалтыш цилиндріні тозуа тзімділігін 1,3 есе сіреді. ААФ-ні негізгі мні – йкеліс бетін мысты, ола мен жезді жа абатымен жабу. Болаттаы жезді абатыны алыдыы 2-3 мкм, ола мен мыстікі 1 
2 мкм. ААФ кезінде кедір-бдырлы азаяды, Ra=0.63-0,08 мкм, ААФ-ден брын Ra=2,5 мкм болан. ААФ кезінде йкеліс коэффициенті 1,5 есе азаяды, тозуа тзімділік 2 3 есе седі.