Детальдарды алпына келтіруді йымдастыру

Детальдарды алпына келтіру машина жндеуді зіндік нын азайту мен осалы блшектерді ттынуды ысартуды маызды оры болып табылады. Жнделген машиналар орын сіру мселесі жне оны лесін жаа орды 80%-ына дейін жеткізу алпына келтірілетін детальдарды сапасына жоары талаптар ояды. Жнделген детальдарды замерзімділігі жаа детальдарды замерзімділігінен кем тспеуі тиіс, сондытан да оларды алпына келтіру технологиясы жоары экономикалы тиімділік пен траты сапаны амтамасыз етуі ажет. Жндеу заводтарыны деректері бойынша детальдарды алпына келтіруді ны жаа детальдар ныны орташа есеппен 40...50%-ын райды.

Кез келген тозан детальді бірнеше аауы болуы тиіс. Машиналарды пайдалану жадайлары ртрлі боландытан, бір модельдегі машиналарды біртиптегі детальдарыны тозу дрежелерінде де лкен алшаты пайда болады, ал жндеуге тсетін детальдар лшемдеріні таралуы нерксіпте дайындалан детальдарды алыпты задылыынан кп айырмашылыта болады.

Жндеу орыны бастапы жадайыны беймлімділігі жндеу ндірісіні басты ерекшеліктеріні бірі болып табылады.

Техникалы жадайлары бойынша детальдар тозуыны шектік мнін біле отырып, тжірибе жзінде математикалы статистика дістерін олдану арылы детальдар тозуыны таралу исыын трызуа арналан мндерді шамаларын табамыз. 4.15-суретте детальдар тозуыны эмпирикалы 1 жне теориялы 2 исытары берілген.

4.15-сурет. Э-652 экскаваторыны реверсивті механизміні горизонталь білік мойыншасы тозуыны эмпирикалы (1) жне теориялы (2) таралу сызытары: m – тозуды таралу жиілігі

Детальдарды алпына келтіру тсілін тадау салыстырылатын тсілдерді техникалы крсеткіштерін, детальдарды алпына келтіру шыындарын жне замерзімділік коэффициентін ескере отырып негізделуі тиіс (4.4-кесте). Жаппаларды замерзімділік коэффициенті бірден лкен, кіші немесе бірге те болуы ммкін.

алпына келтіруді флюс абатымен балыту, кмірышыл газы ортасында балыту, электримпульстік жне электржанамалы балыту, электрхимиялы деумен балыту тсілдерін пайдалану кезінде динамикалы жне айнымалы жктемелерге ттеп беретін детальдара олдануа болады. Ал ол тсілдерді айсысын олдану керектігі материалдарды конструктивтік ерекшеліктеріне, отырызу сипатына, детальдара тсетін кштерге, тозу сипатына байланысты болады. Тсіл тадау кезінде сонымен бірге жаппаны негізгі металмен ілінісу беріктігіне, алпына келтірілетін детальды тозуа тзімділігіне жне т.б. назар аудару ажет болады.

Металдандыруды артышылытары: блшектерді ыздыру мен жылдам салындату негізінде жаппаны жоары аттылыы; алыдытар (10 мм-ге дейін) алу ммкіндігі; жнделетін детальды ыздыру (70⁰С-а дейін); жаппа абатыны майды жтуы немесе стап алуы, осыны салдарынан тозуа тзімділікті артуы жне т.б.

Металдандыруды кемшіліктері: металдандыру бетін дайындау нтижесінде детальды тозуа кедергісіні тмендеуі, жаппаны тмен механикалы асиеттері; негізгі металмен абатты ілінісу аттылыыны тмендігі (5....40 мПа); майда детальдарды металдандыру кезінде металды лкен шыындары жне т.б.

Жндеу ндірісіні азіргі жадайа сйкес келетін кішісериялы ндіріс шін топты технология принциптерін жетекке алуа болады. алпына келтіру технологиясы конструктивтік жне технологиялы белгілері бойынша сас детальдарды топтастыру арылы алпына келтіру негізіндегі технологиялы процестерді типтендіру барысында жасалады.

Клік техникасыны негізгі детальдарын жіктеу жне оларды алпына келтіруді жобалы тсілдеріні лгісі 4.5-кестеде келтірілген [17].

Берілген детальді немесе детальдар тобыны жнделуге ажет екендігі аныталан со алпына келтіруді наты завод жадайындаы тсілдері белгілі болады, оларды е тиімді тсілі тадалады. Топты деу дісімен детальдарды алпына келтіру партиядаы детальдар санын сіреді жне ндірісті сериялы трге жаындатады.

Жндеу ндірісінде олдану масштабы бойынша алпына келтіру тсілдері жобамен тмендегідей таралады: пісіру жне балыту – 70% , жндеу лшемдері бойынша деу – 12% , элетролиттік жаппамен жабу – 8%, бастапы материалдарды полимерлерге алмастыру – 6%, осымша жндеу детальдарын дайындау – 3% , пластикалы деформацияны олдану – 1%.

Жндеу-механикалы заводтарда соы кездері тозан детальдарды ауыстыратын детальдарды дайындауды шыынсыз жне азшыынды технологиясы енгізілген. Детальдарды алыптаумен деу барысында металды лкен немділігін жасауа болады. Жндеу заводтарында сонымен бірге балытылатын модельдер бойынша ю дісі кеінен олданылады.

ю шін 35Л, 40ХЛ жне Р18 болаттары пайдаланылады. Дайындалатын детальдар атарына трак, шынжыртабан буындары, кронштейнні бірнеше трлері, білікшелер жне т.б. жатады. Барлы йманы 70%-ы ары карай деуді ажет етпейді, тек 30%-на ана брандалар салуа, тесіктерін тесуге, кілтек ойытарын салуа тура келеді. Осы клемдегі детальдарды механикалы деумен дайындап шыу шін осымша 40 металкесу станогі ажет болан болар еді.

4.5-кесте

Машина детальдарыны негізгі жіктелуі жне оларды алпына келтіруді ммкін болар тсілдері

Топтама	Эскиз	алпына келтіруді олдану аясы	алпына келтіруді ммкін болар механикаландырылан тсілдері
Біліктер
Тегіс		Детальдарды біріккен жеріндегі тозан блігін жндеу немесе алпына келтіру (мойынтіректер, тісті дгелектер, шкивтер, барабандар жне т.б.)	А, А_ш,Ж_ж, Г_п
Сатылы		Тозан оймакілтектер мен арнашаларды алпына келтіру	К_ж
Оймакілтекті		Тесіктердегі жне сырты беттердегі тозан немесе бзылан брандамаларды алпына келтіру	Г_п, К_ж,А
Втулкалар
Тегіс		Ішкі жне сырты беттерді тозуын жою	А, А_ш,Ж_ж
Сырты тбешікпен		Ішкі жне сырты беттерді тозуын жою	А, К_ж, А_ш
Тісті дгелектер
Цилиндрлік		Тозан жне заымданан тістерді алпына келтіру. Тозан отырызу тесіктерін (жанасан детальдарды) жндеу немесе алпына келтіру	К_ж, А, Г_п
Конусты		Тозан тере беттерін алпына келтіру, сызаттар мен сынытарды жою жне т.б.	К_ж,Г_{п ,}А
Білік - тістегеріштер		Тозан жне заымданан тістерді алпына келтіру	_
Барабандар
Шкивтер		Тозан немесе заымданан сырты беттерді жндеу немесе алпына келтіру. Тозан жлдызша тістері мен муфтадаы ждырышаларды алпына келтіру. Тозан отырызу тесіктерін жндеу немесе алпына келтіру	А, А_ш,К_ж, Ж_ж,Г_п
Барабандар		Сызаттар мен сынытарды жою жне т.б.	А,К_ж,Г_п
Жлдызшалар		Тістерді отырызу беттерін, кілтек ойытарын алпына келтіру	К_ж, А, А_ш,Г_п,Ж_ж
Аунашалар		Отырызу жне шетжа беттеріні, арнашаларды тозан жерлерін алпына келтіру	А, А_ш,Г_п
Ждырыша лы муфталар		Ждырышаларды, отырызу жне тере беттерін алпына келтіру	К_ж, А, А_ш,Г_п
Айастырмалар
Айастырмалар		Тозан отырызу немесе баса да тесіктерді жндеу немесе алпына келтіру; майысуларды жндеу	А, А_ш,Г_п
Иінтіректер		Тозуа отырызу немесе баса да тесіктерді жндеу немесе алпына келтіру; майысуларды жндеу	А, А_ш,Г_п
Базалы детальдар
Рамалар	-	Сызаттар мен сынытарды жне баса да заымдарды жою. аттылыы тмен элементтерді кшейту, ааулы элементтерді ауыстыру, конструкция элементтерін тзету	А, К_а , К_ж,А_ш,,Г_п
Металлрылымдар
Бірттас	-	Сызаттар мен сынытарды жне баса заымдарды жою. аттылыы тмен элементтерді кшейту, ааулы элементтерді ауыстыру, конструкция элементін тзету	А, А_ш,,К_а,К_ж,Г_п

Ескерту: детальдарды алпына келтіру тсілдеріні шартты белгілері:

А – флюс абатымен автоматты электр импульстік балыту (брама сызыымен); А_ш – флюс абатымен автоматты балыту; К_а – кмірышыл газындаы балыту электронды ортасында автоматты балыту; К_ж – кмірышыл газындаы балыту электронды арасында жартылай автоматты балыту; Г_п – нта тріздес материалдармен газды плазмалы балыту; Ж_ж – электр жанамалы балыту (жанамалы жапсарлы).