жылы 30 тамыздаы Р Конституциясы. азастан Республикасыны мемлекеттік рылымыны негіздері.
азастан Республикасыны Конституциясы — азастан Республикасыны Ата Заы. Аымдаы Конституция 1995 жылы 30 тамыз кні жалпыхалытыРеферендум негізінде абылданды жне 5 ыркйек кні з кшіне енді. Конституция 9 тараудан, 98 баптан трады.Конституция мемлекеттік рылысты ыты негізін алыптастырушы жат болып табылады. Ол мемлекеттілік тетік, оамды, саяси институттар ретінде ызметті негізі боларлы принциптерін орнытырды, адам мен азаматты конституциялы мртебесін белгіледі, экономикалы рылысты негіздерін айындады. Бл туелсіз азастанны абылдаан екінші конституциясы. Алдыы конституция 1993 жылы 28 атарда абылданан болатын. 1995 жылы 30 тамызда республикада бкілхалыты референдум тті, нтижесінде азастанны жаа Конституциясы абылданды. Дауыс беру елімізді алалары мен ауылдарындаы 10253 сайлау учаскелерінде жрді. Бл Конституцияны 1993 жылы Конституциядан айырмашылыы оны мазмныны сапасында еді. Жаа Конституцияа алаш рет азаматты ыына атысты ана емес, адам дниеге келген сттен одан ажырамас ытарына да атысты нормалар енді. Ол бойынша азастан Республикасыны Президенті саяси жйені басты тласы болып табылады, билік тарматарынан жоары трады. Бл президенттік басару жйесіндегі мемлекетке сай келеді. Парламент туралы конституциялы блім згерістерге шырады.1995 ж. желтосанда екі палаталы (жоары палаталы — Сенат, тменгі палаталы —Мжіліс) Парламентке сайлау ткізілді.
Конституция рылымы
· I блім. Жалпы ережелер
· II блім. Адам жне азамат
· III блім. Президент
· IV блім. Парламент
· V блім. кімет
· VI блім. Конституциялы кеес
· VII блім. Соттар жне сот трелігі
· VIII блім. Жергілікті мемлекеттік басару жне зін-зі басару
· IX Блім. орытынды жне тпелі ережелер
ны рылуы. азастанны ТМД жйесіндегі орны мен рлі. Еуразиялы экономикалы одаты(ЕАЭО) рылуы.
ТМД-ны рылуы .1991 жылы 8 желтосанда РСФСР, Украина, Белеорусь басшилары Минск аласында кесдесті (Беловеж келесімі). Талыланан негізгі мселелер-1922 жылы КСРО ру тралы келісімшартты жою, Туелсіз Мемлекеттер Достыын ру. Бас осуда осы мселелер туралы ааздара ол ойылды. Бл кездесуге азастан Президенті Н..Назарбаев та, баса Ортаазиялы республикаларды басшылары да шаырылмады.
1991 жылы 13 желтосанда азастан, збекстан, ыргызстан, Туркіменстан, Тжікстан басшылары Ашхабадта бас осты. Орта Азия мемлекеттеріні басшылары Минск (Беловеж келесімі) шешімін олдайтындытарын білдірді. 1991 жылы 20 желтосанда азастан, ырызстан, збекстан, Тжікстан, Туркіменстан, РСФСР, Украина, Белорусь, Армения, Молдова Алматыда бас осты. Оан Грузия баылаушы есебінде ана атысты.
1991 жылы 21 желтосанда аталан 11 республиканы басшылары КСРО-ны ыдыратып, ТМД-ны ру туралы келісімге ол ойды.
Алматы кездесуі кезінде келісілген мселелерді аса бір маыздысы ядролы аруа атысты бірлескен шара жніндегі келіссз еді. Оан олдарында ядролы арауы бар мемлекет есебінде Белорусь, Казастан, Россия Федерациясы жне Украина республикаларыны басшылары ол ойды. Мемлекеттер келісімі бойынша-атысушылар ядролы мселе жніндегі саясатты бірлесе жасап, Туелсіз Елдер Достыына енетін барлы республиаларды жымды аупсіздігін амтамасыз етуге тиісті болды.
Президентті бкілхалыты сайлау.
аза КСР-ны жоары Кеесі 1991жылы азанны 16-сындаы аулысында 1991жылы желтосанны 1-інде сайлау ткізу жнінде аулы шыарды. «Президент сайлау жніндегі За» абылданып, ол бойынша 1991 жылы желтосанны 1-інде бкілхалыты сайлау ортындысымен Н..Назарбаев азастан Президенті болып сайланды, Е.М. Асанбаев-вице президент. Желтосанны 10-ы кні Президентті таа отыру рсімі болып, ант берді.
азастанны мемлекеттік тулсіздігін жариялау.
Кеестік жйені ауымынан босап шыан республикалар «кеестік», «социалистік» деген атаулардан бас тарта бастады. 1991 жылы желтосанны 10-ы Республика Жаары Кеесіні сессиясында аза Кеестік Социалистік Республикасын азастан Республикасы деп згертілді.
КСРО-ны ыдырау процесін тездеткен 1991 жылы тамыз блігі 1991 жылды азанына арай кптеген республикаларды з туелсіздігін жариялауына септігін тигізді. 1991 жылы 16 желтосанда Республиканы Жоары еесіні жетінші сессиясында «азастан Республикасыны Мемлекеттік туелсіздігі туралы» За абылданды. Осы кні азастан з туелсіздігін жариялады. Сонымен, 1991 жылы 16 желтосан Республиканы туесіздік алан кні.
абылданан За бойынша азастан туелсіз демократиялы ылы мемлекет ретінде аныталды. Ол з аумаында барлы кімет билігін толыынан олданады ішкі жне сырты саясатты з бетінше жргізеді, республика барлы мемлекеттер мен халыаралы ы принципі негізінде з арым-атынасын орнытырады. азастан Республикасыны шекаралары бірттас блінбейді жне оан ол суа болмайды. азастан Республикасыны жне оны атарушы кіметіне басшысы Президент болып табылады.
Сонымен, азастан мемлекеттік туелсіздігіні жариялануы еліміз тарихындаы аса ірі маызы бар оиа болып табылады.
Еуразиялы экономикалы ода (ЕАЭО) туралы шарт кшіне енді
2014ж Мамырды 29-ы кні азастанны елордасы – Астана аласында Еуразиялы экономикалы одаты ру туралы шарта ол ойылды. Экономикалы одаты рылуы Еуразия кеістігі шін ана емес, лемдік дегейдегі тарихи ст. йткені, лемні кз алдында леуеті зор, адымы алып интеграциялы ода дниеге келді. Мны Еуразиялы интеграция идеясыны авторы Нрслтан Назарбаевты сзімен айтса, бірлестік халы 170 млн. адамды рап, лемде 7-орына шыады, сйтіп ода Жер шарындаы е ірі ттыну нарыыны біріне айналма. Ал оан атысушы мемлекеттерді лесіне лемдегі барлы барланан пайдалы азбаларды трттен бірі тиеді жне бгінгі баалаумен оларды ны 40 триллион доллара жетеді.+
Сйтіп, Астанадаы Туелсіздік сарайында мемлекет басшылары дегейіндегі Жоары Еуразиялы экономикалы кеесті отырысы орытындысына орай Еуразиялы экономикалы ода туралы шарта ол ойылды. Ендігіде ш елді Парламенттері тиісті рсімдерді атараннан со азастан, Ресей мен Беларусь арасындаы Еуразиялы экономикалы ода туралы шарт 2015 жылды 1 атарынан бастап кшіне енеді. Осынау кнні тарихилыына орай, Елбасы 29-мамырды Еуразиялы интеграция кні ретінде атау лайыты екенін жеткізген болатын. «Бгінгі кн азастан, Ресей мен Беларусь мемлекеттеріні халытары шін айтулы тарихи кн. Еуразиялы экономикалы ода – бл мгі досты пен зара рекеттестікті, елдеріміз арасындаы тату кршілікті жаа рі мыым механизмі. Мен сондытан да 29 мамырды бізді елдерімізді айтулы даталар кнтізбесінде – Еуразиялы интеграция кні ретінде енуге лайыты деп санаймын. Сондытан да, барша азаматтарды осынау тарихи кнмен ттытай отырып, бізді экономикалы одаымыза а жол тілеймін», - деді Нрслтан Назарбаев.
Ендеше, Еуразиялы интеграцияны тарихи кезеіне атысты біратар мселелерге назар аударса. Еуразиялы экономикалы ода е алдымен теылы, масата сйкестілік, кезеділік, прагматизм жне орта тиімділік аидаттары негізінде рылды. Еуразиялы экономикалы ода туралы шарт азастан, Ресей жне Беларусь азаматтарыны л-ауаты мен трмыс сапасын арттыру мселелерін шешуге баытталан. Оны аясында тауарларды, ызметтерді, капитал мен жмыс кшіні еркін озалысын, йлестірілген экономикалы саясатты жргізу кзделеді. Сарапшылар болашатаы интеграциялы тиімділік шеберінде 2030 жыла арай Ішкі жалпы німні жиынты сімін 900 млрд. доллар клемінде баалап отыр. Еуразиялы экономикалы одаты леуеті барынша жоары екенін осыдан да ааруа болады. Ал ода елдеріні жиынты экономикалы ауымы 2,2 трлн. долларды райды.
Еуразиялы экономикалы ода туралы келісімшарта ол ою ажетті ыты базаны алыптастыруа негізделеді. Шарт рылтайшылардан (институционалды) жне салалы (функционалды) блімдерден тратын бірегей жат болып табылады. Оны даярлау барысында барлы тараптарды станымдары келісіліп, сарапшылар ауымдастыыны, іскерлер ортасыны пікірлері барынша ескерілген.
«Еуразиялы экономикалы ода туралы шарта ол ою Еуразиялы кеістіктегі сапалы интеграциялы дерістерді жаа кезеін білдіреді. Шарт сауатты, тегестірілген, оан атысушы мемлекеттерді барлыыны мдделерін есепке ала отырып жасалды. Ауымды жмыс атарылды. Келіспеушіліктер де баршылы боланымен, біз барлы тараптарды анааттандыратын орта консенсуса келіп отырмыз», - деді Жоары Еуразиялы экономикалы кеесті шаын рамдаы отырысында Р Президенті Н.Назарбаев.
Елбасыны айтуынша, Шартта халыаралы йымдарда крініс табатын барлы базалы аспектілер арастырылан. Мемлекеттерді егемендік тедігі, территориялы ттастыы, сондай-а одаа атысушы мемлекеттерді саяси рылымын рметтеу амтылып отыр. Оны ішінде барлы дегейдегі шешім абылдауларда консенсус аидатыны енгізілуі маызды болып табылады. Осылайша, рбір елді дауысы айындаушы басымдыа ие екені жатта арастырылды.
Ода аясында шешімдер абылдау консенсуса негізделеді
Еуразиялы экономикалы одаты басты масаты – бірыай рынок алыптастыру, тауарлар, ызметтер, инвестиция мен жмыс кші шін кедергілерді жою, ксіпкерлікті барынша тиімді жзеге асыруа баытталан келісілген экономикалы саясатты жзеге асыру болып табылады. Ал Еуразиялы экономикалы ода туралы шарт мемлекеттерді егемендік тедігі, территориялы ттасты, сонымен бірге, Одаа атысушы-мемлекеттерді саяси рылымыны ерекшеліктерін рметтеу аидаттарына негізделеді. Е бастысы, Еуразиялы экономикалы ода – саяси бірлестік емес. Ол з алдына саяси міндеттерді оймайды жне саяси егемендікті шектемейді. Сондытан да ода туралы шарт тек ана экономикалы ынтыматасты мселелерін амтып отыр. Еуразиялы экономикалы ода туралы шартта барлы дегейдегі стратегиялы мнге ие шешімдер абылдау барысында консенсусты наты тетіктері арастырылды. Бны зі баса да шаралармен атар, атысушы мемлекеттер арасындаы андай да бір елді басымдыа ие болу ммкіндігін тгелдей жоа шыарады. Атап айтанда, Еуразиялы экономикалы одаты мемлекетсті органдары «бір ел – бір дауыс» аидатымен жмыс істейтін болады. Еуразиялы экономикалы комиссияны жоары органдары – Кеес пен Аладаы – басшылы етуші позициялары барлы атысушы-мемлекеттерді тедей кілдер санымен таайындалады.
Бдан блек, мемлекетстілік жоары орган – Еуразиялы экономикалы комиссия Мскеу аласында орналасады жне Одаты орталыы болады. Ал Минскіде Еуразиялы сот орналасады, онда экономикалы одаты ыты мселелері шешімін табады. Алматыда 2025 жылдан бастап одаты аржы нарыын реттейтін мемлекетсті органы орналасады. Бл ретте Елбасы Нрслтан Назарбаев одаты аясындаы аржы нарыын реттеуші органны 2025 жыла арай рылуын ктпестен-а Алматыны Еуразиялы экономикалы одаты аржы орталыы ретінде алыптастыра беруді сынып, ол олдау тапты.
Еуразиялы интеграция аясы келешекте кеейе тседі
Тотала кететін жайт, Еуразиялы экономикалы ода – бл ынтыматастыты ныайтуа баытталан ашы мегажоба. Ал одаты баса мемлекеттермен, трлі интеграциялы бірлестіктерімен атынасына келсек, ашыты бл баытта да саталады. Бл ретте Астанадаы Туелсіздік сарайында мемлекет басшылары дегейіндегі Жоары Еуразиялы экономикалы кеесті отырысы барысындаы келіссздерде Еуразиялы интеграциялы деріс аясын кеейту мселесі де араланын атап ту керек. Атап айтанда, кеейтілген рамдаы кездесуде Арменияны Еуразиялы экономикалы одаа осылуы туралы шартты дайындалу барысы талыланды. Осыан орай, Армения Президенті Серж Саргсян одаа осылу уаытын тездетуге ниетті екенін жеткізді. Армения Президенті 2-3 мселені арастыру керек екенін, сонымен атар олар бойынша сарапшылар дегейінде тиісті шешімдер жасаланын айтып, Еуразиялы экономикалы ода туралы шарта Армения Республикасыны осылуы жніндегі келісімге ол ою мерзімін биылы 15 маусыма дейін белгілеуді сраан болатын. С.Саргсянны айтуныша, келісімге ол ойыланнан кейін Армения 200-ге жуы занамалы актілерді абылдауа кірісіп, біратар маызды жйелік айта руды амтамасыз етеді, сондай-а бл шаралара кем деген 6 ай уаыт керек болады. Ал з кезегінде Елбасы Н.Назарбаев: «Бізге тиісті шешімді дайындауды тапсыру ажет, егер барлыы дайын болса, алан сратар тез арада з шешімін тапса, шын мнінде, маусым айы бойы, яни 1 шілдеге дейін аталан мселені шешу жаын ойластыру ажет», - деді.
Екінші маызды келіссз ырыз Республикасына атысты болып табылады. ырызстан тарапы да Еуразиялы экономикалы кееспен малданан Кеден одаына осылу туралы жол картасына олдау білдіріп, 2015 жылды Еуразиялы экономикалы ода рамында арсы алуа ниет танытты. «рине, мен бірнеше кнні ішінде барлы мселелерді шешеміз деп млімдеме жасай алмаймын. Дегенмен, келер Жаа жылды бір бірлесіктікте арсы алымыз келеді. Мен ырыз парламентіні, бізді парламент депутаттарыны олдау білдіретіндігіне, тсінетіндігіне міт артамын. йткені, 30-дан астам заны барлыын жне баса да жаттарды абылдап, ратификациялауымыз ажет. Жаа жылды Еуразиялы экономикалы одапен арсы алымыз келеді», - деді ырыз Президенті Алмазбек Атамбаев. Оны атап туінше, Еуразиялы экономикалы ода оны барлы мшелеріні экономикалы дамуы шін зара тиімді ала ратын тиімді йыма айналатын болады.
Армения мен ырызстаннан блек, баса да мемлекеттер мен интеграциялы йымдар тарапынан Еуразиялы одапен зара рекеттестікке ызыушылытар білдіріліп, ол жоары перспективалы жне нарыты ммкіндіктерге ие болатын йым ретінде арастырылуда. Мселен, сарапшылар бгінгі тада Вьетнам, Израиль, ндістан мен Египет секілді біратар мемлекеттермен еркін сауда туралы келісім жасау жніндегі мселені талыланып жатанын ала тартады. Сондытан да, Еуразиялы интеграциялы дерістер тек атысушы мемлекеттермен арада ана емес, лемні баса да барлы елдерімен ынтыматастыты тередету баытында жаа ммкіндіктер ашатыны ктіледі.
Еуразиялы экономикалы интеграцияны басымдытары
Интеграцияны жаа кезеіне – Еуразиялы экономикалы одаа ту елімізді сранысын тез арада емес, керісінше замерзімді іргелі баытта амтамасыз етуді кздейді. Атап айтанда, еуразиялы интеграция атысушы-мемлекеттерді орныты экономикасын ныайтуа, оларды нарыты леуетін арттыруа баытталады. лбетте, бірлестік ел ксіпкерлері шін барлы проблемаларды бірден жойып тастай алмайтыны айын, алайда, ода аясында ксіпкерлікті дамытуды жаа дегейі шін жадайлар рылады, іскерлік айналымны барлы циклдары шін жаа ммкіндіктер ашылатын болады.
Бл ретте капиталды, тауарлар мен ызметтерді, жмыс кшіні еркін айналымы Еуразиялы экономикалы ода аумаындаы бизнесті жргізуді барынша оайлатады. Ішкі шекараларда кедендік, фитосанитарлы, ветеринарлы жне баса да баылауларды жойылуы бизнес айналымын шапшадатып, кедергілерді керте тседі. Мны аясында кліктік инфрарылымдара тедей олжетімділік лкен маыза ие. Интеграциялы бірлестікті ттастай аумаында кліктік инфрарылымды бірыай пайдалану шарттары да осыны длелдей тспек. Бл азастанды ксіпкерлер шін кліктік шыындарды тмендетуге, оны ішінде Ресей арылы арзан тасымалдарды олжетімділігіне жадай жасайды. Шикізаттара, материалдар мен ондырылар жеткізуге олжетімділік оайлатылады.
Ттастай аланда, Еуразиялы экономикалы ода оан атысушы ш ел экономикаларыны сапалы параметрлерін арттыруа ммкіндік туызып ана оймай, мемлекеттерді жаа сапалы дегейге ктерілуіне айтарлытай рл атарады. Бгінгі лемде экономикалы интеграциялы бірлестіктерді жмысы жаа дуірге адам басып ана оймай, олар барынша белсенді болып, ыпалдастыты ажеттілігі кн санап артып отыраны айын. Ендеше, бгін рылан Еуразиялы экономикалы одаты оан атысушы-мемлекеттерді жаанды бсекелестіктегі станымдарын ныайтуа арналан бірлестік деуге келеді.
Нрслтан НАЗАРБАЕВ, азастан Республикасыны Президенті:
- Мен Еуразиялы экономикалы ода ру туралы бастаманы осыдан 20 жыл брын Ломоносов атындаы Мскеу мемлекеттік университетінде жариялаан едім. Уаыт ана сенімділік абілетіне ие. Бізді екі онжылды тарихтаы тжірибеміз бан ку. Еуразиялы интеграция идеясы Ресей мен Беларусь президенттері тарапынан олдау тапты, дл соны арасында бгінгі тарихи шарта ол ойылып отыр. Сонымен атар, интеграцияны игілікті тстары да жетерлік. Мселен, соы 5 жылда азастанны Кеден одаына атысушы елдермен тауар айналымы 88 пайыза артып, 24 млрд. доллара жетті. Еуразиялы интеграция бойынша ріптес елдерге азастанны экспорты 63 пайыза сіп, 6 млрд. доллара жетті. Бл абстракциялы крсеткіш емес, оларды артында жздеген ксіпорындар мен мекемелер, зара байланысты жаа желілері тр. Бдан блек, бізге баса да интеграциялы бірлестіктерді тжірибесін зерделеу бірінші кезекте Еуропалы Одаа назар аудару маызды. Мндаы басты мселе - атысушы мемлекеттерді бір де біреуін деиндустрияландыру дерісіне шыратпау, лтты экономиканы дстрлі салаларында, нерксіпте, ауыл шаруашылыында лдырауды болдырмау. Еуропалы экономика рецессиясыны сабатары да осында жатыр. Ал лемдік тжірибені зі интеграция дегеніміз е алдымен экономиканы дамыту шін замерзімді жадай жасау мен халыты игілігі шін жаа ммкіндіктер ашу екенін крсетіп отыр. Сондытан Еуразиялы экономикалы одатан біз жаанды байланыстар желісіндегі ашы экономикалы ауымдастыты креміз. Еуразиялы экономикалы ода – Еуропа ареалы мен глденген Азия арасындаы сенімді кпір.
Владимир Путин, Ресей Федерациясыны Президенті:
- Шын мнінде біз ТМД кеістігінде 170 миллионнан астам адамы, ауымды ндірістік, ылыми жне технологиялы леуеті, мол табии ресурсы бар алып бірттас нары рудамыз. Бл бірлестікке азірді зінде лемдегі ірі экономикалы ойыншылар ызыушылы танытып отыр. лемдік аренада халыаралы ы субъектісіне толы клемде ие жне Дниежзілік сауда йымы станымдарына сай жаа экономикалы йым пайда болады. Ал Одаты лтстілік органдарына жекелеген кілеттіліктерді беру бізді елдерімізді егемендегіне тбегейлі зиян тигізбейтіндігі маызды. Жалпы, соы 3 жылды ішінде Кеден одаы ішіндегі тауар айналымы 50 пайыза артып, 23 млрд. долларды рады. ткен жылды орытындысында Кеден одаы аясындаы тауар айналымы 66,2 млрд. доллара жетті. Беларусь пен азастан бірлесіп, Ресей Федерациясыны Еуропалы ода пен ытайдан кейінгі сырты сауда балансында 3-ші орына шыты. Бл ретте Ресей мен Еуропалы ода арасындаы тауар айналымы 440 млрд., ытаймен 87 млрд. доллара жетті. рине, азастан мен Беларусь мндай алып лемдік экономикалармен атар тра алмайтындыы аны. Дегенмен 3-ші орын жаман крсеткіш емес. Осындай дегейге шыып отыранымыз интеграциялы процестерді арасы.
Александр ЛУКАШЕНКО, Беларусь Республикасыны Президенті:
- Еуразиялы одаты ру жолы за рі иын болды. Бл жолда біз біреуді жоалтты. Мен Кучма кезіндегі Украинаны айтып отырмын. Ол да бізбен бірге осы жмысты бастаан болатын. кінішке арай, Украина шін бл «жк» тым ауыр болып шыты. Алайда ерте ме, кеш пе, Украина кіметі з баытыны айда жатанын тсінеді деп ойлаймын. Ол Украина халына тиесілі нрсені жоалптауы тиіс. Дей транымен, осы жолда біз біреулерді тапты. Олар – Армения мен ырызстан. Шыны керек, осы уаыта дейін кп нрсе болды. Дегенмен, біз тотамады. Болашаа сеніп, ала жрдік. азір Еуразиялы экономикалы ода аясындаы кейбір мселелер кейінге шегерілді. Оны да ашы айту ажет. Ол одаа мше мемлекеттер арасындаы сауда-сатты мселесіне атысты. Бізді бірлескен жмысымыз тыырыа тірелмес шін осы сауда-саттыа атысты мселелерді дер кезінде шешу керек. Себебі ол экономикалы одаты негізі болып саналады. Болашата бл ода бізді саяси, скери жне гуманитарлы бірлігімізді негізі болады деп сенеміз.
1 атар кні Еуразиялы экономикалы ода (ЕАЭО) туралы шарт кшіне енді. Шартпен экономикалы одаты рылуы бекітіледі, оны шеберінде тауарлар, ызметтер, капитал мен жмыс кшіні еркін озалысы амтамасыз етіледі, осы жатпен жне Ода шеберіндегі халыаралы шарттармен белгіленген, экономика салаларындаы йлестірілген, келісілген немесе бірыай саясатты ткізілуі амтамасыз етіледі.
ЕАЭО туралы шарта Беларусь Республикасы, азастан Республикасы мен Ресей Федерациясыны Президенттері 2014 жылды 29 мамырында Астанада ол ойды. Осы ш мемлекеттен баса 2014 жылды 10 азанында Одаа осылу туралы шарта ол ойан Армения Республикасы жне 2014 жылды 23 желтосанында сас Шарта ол ойан ырыз Республикасы Ода мшелері болады.
Еуразиялы экономикалы ода халыаралы ы субъектілігіне ие, айматы экономикалы ыпалдастыты халыаралы йымы болып табылады.
Ода мше-мемлекеттерді халыны мірлік дегейін арттыру шін экономикаларын траты дамытуа арналан жадай жасауа, сонымен атар аламды экономика жадайларында лтты экономикаларды бсекеге абілеттігін жоарылату, жан-жаты жаарту жне кооперациялауа арналан.
ЕАЭО з ызметін Ода туралы шарта сйкес мше-мемлекеттермен сынылатын зыреттілік шегінде, мше-мемлекеттерді егемендік тедік аидаттарын жне оларды ауматы ттастыын оса аланда, жалпы танылан халыаралы ы аидаттарын рметтеу негізінде; мше-мемлекеттерді саясат рылым ерекшеліктерін рметтеу негізінде; зара тиімді ынтыматастыты, тедікті амтамасыз ету негізінде жне тараптарды лтты ызыушылытарын ескере отырып; нарыты экономика мен ділетті бсекелестік аидаттарын адаалау негізінде жзеге асырады.
Одаты басты органы Жоары Еуразиялы экономикалы кеес (ЖЕЭК) болып табылады, оны рамына мше-мемлекеттерді басшылары кіреді, ЖЕЭК отырыстары жылына кемінде 1 рет жргізіледі. ЕАЭО органдарыны рылымын кімет басшылары дегейіндегі кіметаралы кеес, Еуразиялы экономикалы комиссия мен Ода соты алыптастырады.
Анытама:
Ода органдары:
Жоары кеес – рамына Одаа мше-мемлекеттерді Президенттері кіретін, ЕАЭО-ты жоары органы.
кіметаралы кеес – Комиссия кеесінде шешімдер абылдау кезінде консенсуске ол жеткізілмеген, еуразиялы экономикалы ыпалдастыты дамытуды стратегиялы маызды мселелерін арайтын Ода органы.
ЕАЭО соты –мше-мемлекеттер мен Ода органдарымен ЕАЭО туралы шартты жне Ода шеберіндегі зге халыаралы шарттарды олданылуын амтамасыз ететін, Одаты сот органы.
Еуразиялы экономикалы комиссия – Комиссия кеесі мен Комиссия аласын алыптастыратын, Одаты траты олданыстаы лттытан жоары реттеуші органы. Комиссияны негізгі міндеттері Одаты жмыс істеу жне даму жадайларын амтамасыз ету, сонымен атар Ода шеберінде экономикалы ыпалдасты саласындаы сынымдарды зірлеу болып табылады.
Комиссия кеесіне Одаа мше-мемлекеттерді Премьер-министрлеріні орынбасарлары кіреді.
ЕЭК Аласыны рамын Комиссия Траасы мен Министрлер алыптастырады.