ыту мен оу дістеріне згерістер енгізу ажеттілігі?
XXI асырда болаша мамандарды даярлау, оларды ксіби бейімделуін калыптастыру мселелері - кезек кттірмейтін зекті оам талабы. Оытуды жаа педагогикалы технологияларын мегеру оытушыдан орасан зор іскерлік пен шыармашылыа негізделген ізденістерді ажет етеді. Осындай масат кздеген жйелі ізденістер оытушыны жаа технологияны мегеруіне, инновациялы жетілуіне ммкіндік береді. Бірінші баыт трысынан алып араса, апаратты технологиялар білім, білік, дадыны игеру шін ажетті ресурс болып табылып, студенттерді саналы трбие, сапалы білім алуына жадай жасайды, ал екінші баыт трысында апаратты технологиялар оу-трбие рдісін йымдастыру тиімділігін арттыруды уатты ралы болып табылады. азастан Республикасыны 2015 жыла дейінгі білім беруді дамыту тжырымдамасыны жобасында «Жоары білімді дамытуды негізгі рдісі мамандар даярлау сапасын арттыру, арынды ылыми-зерттеу ызметімен ыпалдастырылан инновациялы ажеттіліктерімен тыыз байланысты білім беру жне техногияларды жетілдіру кзі» деп атап крсеткендей, азіргі білім беру саласындаы басты мселе: леуметтік педагогикалы йымдастыру трысынан білім мазмнына жаалы енгізуді тиімді жаа дістерін іздестірумен жне оларды жзеге асыра алатын болаша мамандарды даярлау болып отыр.
2. азастандаы жне лемдегі білім беру жйесі
Финляндиядаы білім беру жйесі. аидалар:барлы бала те ылы; жекеменшік мектептер жо; сабаа ажет рал-жабдытар мен оулытар тегін беріледі; тскі ас тегін; оушыларды жол жру билетіні ашасын муниципалитет тлейді; мемлекетте мектеп инспекторлары жо; малімдерге толытай сенім артады; жеморлы те аз; табиатынан кем-тар болып туылан балалар рдастарымен атар отырып білім алады; стаздарды оушыны баса мектепке кшіру немесе оудан шыару сынды ыы жо.
Финляндиялытар балаларды 9 жылды мектепке топтастырмайды. Бл елде 1990 жылдан бастап оушыларды дстрлі трде сыныпа блу ережесінен бас тартан. Оу жылы 190 кннен ралады. Тек кндіз ана білім алады. Ал сенбі, жексенбі кндері мектептерде демалыс. Барлы фин мектебі тек 1 ауысымда жмыс істейді. стаздарды жмыс кні саат 8-ден 15-ке дейін созылады. Мектепті бітірерде орытынды экзамен тапсыруа міндетті емес. Ал диктант, баылау жмысы сындылар стазды алауымен жзеге асып отырады. Білім мекемелері жоары дегейде жабдыталан. Сырты, ішкі крінісі кзді жауын алады. Жиаздарды даусы шыпайды. Шкаф, парта, орынды сындылара сынып ішінде озалу шін дгелек ая таан, немесе матамен аптап ойан.
Италидаы білім беру жйесі:Алты жастан бастап бастауыш мектепке барады. Алашысы - « scuola elementare», кейінгісі - «scuola elementare». Екеуін де балалар тегін білім алады. Бл дегейде оу, хат жазу, сурет салу, арифметика, музыка сынды пндер тіледі. алауларына сйкес дінтану пні жргізіледі. Бдан зге бір шет тілін мегеру ммкіндіктері бар. Оушылар аптасына 5 кн, 6 сааттан оиды. р баспалдатан кейін тестілеу жргізіледі. Оушыларды «те жасы», «жасы» сынды сздермен баалайды. Мгедек балалар да зге атарластарымен бірге оиды. Италияны деттегі мектептерінде сыныптар те лкен болады. Ал жекеменшік мектептерде 5%-а кіші. Жекеменшік мектептер оушылара аттестат сына алмайтындытан, аталан мектепті оушылары сертификат алу шін мемлекеттік экзамен тапсырады. Алашы бес жылды баспалдатан ткен со, жазбаша жне ауызша экзамен тапсырады. Экзамендер аяталан со бастауыш сыныпты тмамдаанын растайтын «diploma di licenza elementare» атты аттестат береді. Бдан кейін оушылар 14 жаса дейін білім алатын «scuola media» мектебіне теді. «Scuola media» мектебінде италян тілі, нер, музыка, математика, жаратылыстану ылымдары, тарих, география сынды пндер оытылады. р жыл сайын «тілді-тілмеді» жйесіне сйкес экзамен ткізіліп отырады. Егер оушы аталан сынатан те алмаса, келесі жыла алдырылады. Орта мектепті тмамдаан со италян тілі, математика, шет тілі пндерінен ауызша, жазбаша экзамен тапсырады.
Испаниядаы білім беру жйесі: азіргі тада Испанияны білім жйесі 4 дегейден ралады. Мнымен атар, ксіби білім (La Formacion Profesional (FP)) бар. Оны еліміздегі лицейлермен салыстыруа келеді. Ксіби білімді базалы дегейден кейін алуа болады. Ол негізінен екі сатыдан ралады. FP аттестастыны иегерлері BUP аттестатын алан оушылар секілді жоары оу орындара тапсыра алады.Испанияны білім жйесінде жоарыда тізімделген 4 дегейден блек ересектерге арналан оу бар. Ол - "Escuela de Adultos" деп аталатын кешкі мектептер. Бдан зге арнайы тілдік курстар, сурет салу, олнер секілді осымша курстар йымдастырылан.
Мектепке дейінгі білім (Educación Infantil)
Испанияны білім жйесіндегі мектепке дейінгі білімді де екі сатыа бліп арастырамыз:
1. Escuela Infantil - 0-3 жас аралыындаы балалара арналан балабаша. 2. Aula Infantil en colegio de primaria – 3-6 жас аралыындаы колледждегі дайынды курстар.
Аталан мекемелерді мемлекетке тиесілісінде тегін, ал жекеменшіктерінде аылы білім алуа болады.
Базалы білім ( Educación básica)Испания заына сйкес базалы білім міндетті болып табылады. Мектепке дейінгі білім секілді тегін жне аылай трі бар. Испанияны базалы білім жйесіне мемлекеттік жне жекеменшік колледждерден зге діни сауат ашуа арналан арнайы мектептер бар. Оны шіркеу аржыландырып отырады. Испанияны білім жйесін мемлекеттік Білім министрлігі адаалап отырады. Методологиялы бадарламалар, р сыныптаы оушылар саны, норматив, аржы мселесі дегендерді барлыын мемлекет йымдастырады. Оушылар базалы білімді 6-14 жас аралыында алады.
- «Еducación primaria» - алашы саты. райсысы 2 жылды райтын 3 циклге блінген 6-12 жас аралыындаы оушылара арналан: бастапы цикл (6-8 жас), орта цикл (8-10 жас), жоары цикл (10-12 жас);
- «Еducación secundaria» - екінші саты. Оушылар 12-16 жас аралыында базалы білімді тмамдайды. Бадарлама аяталан со, орта білім аландыы туралы диплом алады.
Bachillerato - Испанияны білім жйесінде еліміздегі жоары сыныптарды еске тсіретін бачилерат атты білім алу сатысы бар. Алайда ол ш курстан ралады. Бачилерато екінші курсты зінде ксіби білім алуа ммкіндік береді. Алайда оны алайтын жандар ана оуына болады. Бачелератоны шінші курсында оушы гуманитарлы немесе жаратылыстану баытына баратындыын тадайды. Бачелератоны аятар кезде тапсыратын экзамен нтижесі ары арай ЖОО-а тсуіне тікелей сер етеді. Конкурс жйесіне сйкес орташа балл жинап лгерген оушыларды ЖОО-а тсу ммкіншілігі жоары болады. Бачелератода базалы сатыдан ткен, яни 16 жастаы оушылар оиды.
азастандаы білім беру. Білім беру за мерзімді «азастан – 2050» Стратегиясыны негізгі приоритеттеріні бірі болып отыр. азастандаы білім беру реформаларыны орта масаты білім беру жйесіні жаа леуметтік-экономикалы ортаа бейімделуі болып табылады. азастан Президенті лемдегі бсекеге абілетті 50 елді атарына республиканы кіргізу туралы масат ойан болатын. Осы масатты жзеге асыруда білім беру жйесін дамыту маызды роль атарады. азастанны азаматтарына тегін орта білім алуа кепілдік беріледі жне ол міндетті болып табылады. Сондай-а оларды конкурсты негізде жоары білім алуларына да (азастанда да, шетелде де) ытары бар. Азаматтарды білім алу ыы жалпы білім беру жйесіні дамуы арылы жзеге асырылады. Сапалы білім мен оан ол жеткізуге жадай жасау, оу орындарыны желісін кеейтіп, оларды ресурсты базаларын жасарту масатында мемлекет білім беру жйесін аржыландыруды жыл сайын арттырып, тиімді саясат жргізуде. Республикадаы жоары оу орындарында 10 мынан астам шетел азаматтары оуда, шетелдерде 20 мынан астам азастандытар білім алуда. 3000-а жуы «Болаша» стипендиаттары лемні 27 елінде оуда. азіргі кезде білім беру ызметін аржыландыруды олданыстаы мемлекеттік олдау механизмі жеткіліксіз. Осыан байланысты несиелік білім беру жйесі жоары білім алуа ммкіндікті жне одан рі жетілдіруді ажет етеді.