нформатика пні. Информатика ылым мен технология бірлігі ретінде.

Жмысты масаты: Информатика пні жне информация ымы туралы тсінік беру.

Инрорматика – ЭЕМ арылы информацияны жинау, сатау, трлендіру, жеткізу жне оны пайдалану задылытары мен дістерін зерттейтін комплексті ылым.

«Информация» термині латынны тсіндіру, баяндау, білу деген ымдарды білдіретін information сзінен шыан.

Біз зімізге ажетті информацияны оулы пен кітаптардан, газет-журналдардан, теледидар хабарлары мен кинофильмдерден ала аламыз. Информация кез-келген трде бізге белгілі-бір малматтар немесе не болып жатаны туралы деректер береді.

Трлі объектілер, былыстар мен процестер жніндегі жалпы малматтарды информация дейді. Информация алу дегеніміз – бізді оршаан былыстар мен объекттерді зара байланыстары, рылымы немесе оларды бір-біріне атысуы жнінде наты малматтар мен мліметтер бере алу деген сз.

Сонымен, информация – белгілі-бір нрсе (адам, жануар, зат, былыс) туралы табалар мен сигналдар трінде берілетін малматтар. Информация трлері: мтін, сурет, фотобейне, дыбысты сигналдар, электр сигналдары, магниттік жазба жне т.б.

Информацияны лшем бірліктері – бит, байт, килобайт, мегабайт, гигабайт. 0 мен 1-ден тратын екілік сан табалары бит деп аталады. Бит аылшын тіліндегі bit (binary digit - екiлiк танба) деген ысаран сз. Компьютерде олданылатын символды табаларды бейнелейтін сегіз разрядты екілік санды байт (аылшынны byte деген сзінен) деп аталады.

рбір таба компьютер жадынан 1 байт орын алады. Мысалы, р жолда 60 таба (бос орындармен оса аланда), ал р парата 40 жол (1,5 интервал шін) болатынын ескерсек, бір стандарт лшемді параа шамамен 2400-2600 байт информация сияды.

1 байт=8 бит

1 килобайт=1024 байт

1 мегабайт=1024 килобайт

1 гигабайт=1024 мегабайт

Windows –IBM PC платформалы компьютерлерге арналан алашы графикалы операциялы жйелерді бірі. Мндаы е арапайым жне негізгі басару рылылары болып тышан жне пернелік тата есептеледі. Windows жйесіні кмегімен компьютерді басара отырып, шаын локальды желіні ызметін йымдастыруа болады жне мнда Интернет желісімен кіріктірілу ммкіндігі де арастырылан.

Файлдеп логикалы байланыса ие сырты жадыны мліметтер немесе программалар жиынтыы орналасан , з алдына дербес аты бар атаулы блігін айтады. рылан файла ат беріледі жне ол файлды жйеге тіркеледі. Файлды аты екі бліктен трады: файлды атауы жне файлды кееймесі (типі), олар бір-бірінен нкте арылы ажыратылады.

Бума (папка, каталог) – бір дискіде орналасан, белгілі бір ажеттілік бойынша бір топа біріктірілген файлдар жиынтыын атау шін олданылатын Windows жйесіні негізгі объектілеріні бірі. Мндай ызмет атаратын объектіні MS DOS жйесінде каталог деп атаса, азіргі Windows жйесінде бума деп атайды. Бумада таы да баса бумалар , файлдар орналасуы ммкін.

Бумаларды ызметі- есте сатау рылыларында саталатын те кп файлдарды арасынан ажет файлды тез іздеп тауып алу шін, оларды белгілі бір ретпен баынышты немесе сатылы иерархиялы рылымда орналастыру.

Жарлы (Ярлык)-наты бір объектіге апаратын жол (маршрут, путь) саталатын, бір килобайт клеміндегі шаын файл. Жарлытар да ажет объектілерді жылдам тауып алу шін олданылады.

Windows операциялы жйесі графикалы жйе боландытан мнда негізгі объектілерді, яни бума мен файлды белгілеу шін арнаулы белгі- табалар(значки) олданылады. Файлдарды рбір типіне сйкес белгілері болады, сондай-а жарлытарды да зіне тн баыттауышы (стрелкасы) бар белгісі болады.

Windows операциялы жйесіндегі графикалы интерфейсті негізі – бл жасы ойлап табылан жне те тиімді жмыс жасауа ммкіндік беретін терезелер жйесі. Терезені операциялы жйедегі жмысты басару элементі деп те , объектілерді жмыс аумаы деп те арастыруа болады. Windows операциялы жйесінде терезені: осымша терезесі,

жат терезесі,

схбат терезесі,

белгі (значок) - терезе жне т. б. трлері кездеседі.

Жмыс стелі (Рабочий стол) – Windows операциялы жйесіні бумалары мен файлдары, жарлытары жне таы да баса жйені басару элементтері орналасатын жоары дегейдегі объектісі (немесе бума). Windows операциялы жйесі іске осыланда бірден жмыс стеліні терезесі ашылады.

Тапсырмалар панелі (Панель задач) – жмыс стелінде орналасан жне олданушыны жасап жатыран тапсырмаларын уаытша оя труына арналан Windows операциялы жйесіні негізгі басару элементтеріні бірі.

Файлды жйе –дискідегі файлдарды орналасуына жне олармен жмыс жасауды басаруа жауап беретін операциялы жйені рамды бір блігі.

Файлды жйеде жасалатын рекеттер:


  • файлды жйе бойынша іздеу
  • осымшаларды іске осу жне жаттарды ашу
  • бумалар ру
  • бумалар мен файлдарды кшіру
  • бумалар мен файлдарды орынын ауыстыру
  • бумалар мен файлдарды шіру
  • бумалар мен файлдарды атын згерту
  • жарлытар ру

Сілтеуіш (Проводник)- файлды жйеден кез-келген объектіні іздеуге жне олармен баса да рекеттерді орындауа арналан операциялы жйені ызметші программасы .

Алмасу буфері (Clipboard)-операциялы жйе жмысы кезінде осымшалар мен жаттар арасындаы млімет алмастыруды амтамасыз етуге арналан жедел жадыны арнаулы блігі.

Стандарт осымшалараWindows операциялы жйесіні рамындаы, олданушыа е ажет, арапайым ызмет трлерін (арапайым мтіндік жат даярлау, суреттер салу, сатау, баспаа шыару, математикалы арапайым есептеулер жргізу жне т.б.) крсететін келесі осымшалар немесе программалар жатады:


  1. Мтіндік редактор WordPad
  2. Блокнот
  3. Графиктік редактор Paint
  4. Калькулятор


Тышан рылысымен жасалатын рекеттер: