ріс 15. Амперметр мен вольтметрді кйін тексеру.

ралдар мен ртрлі лшеу механизмдерді конструкцияларьш жне негіздерін оып йрену. Электрлшегіш раддарда техникалы талаптармен жмысшы амперметр мен вольтметр тексеру ережелер одістерімен танысу.

1.ралды сырткы баылауы

Баылау кезінде арастырылан МЕСТ 1845-59 бойынша ралды шкаласыны мніні натылыгын тексереді; лшем бірлігін жне кбеюі (мндсрді ампер, вольт, вагг жне т.б.) ралды кластары длдіктерін токты аымын, ралды жйелерін, сырты магнит рістеріні серінен коралу категорияларын; ралдарды жмыс жадайын дрыс температураны (егер ол +20" С байалса), рал трлеріні жасау зауыттарыны белгісі шыарылу жылдары жне ралды зауытга нмері.

Сонан кейін лшеуіш кателіктеріне немесе приборды ары арай бзылуына алып келетін (прибордагы баса керексіз норселер, ток откізуші бліктерді тйіспс жсрлеріні бзылуы, жеке детальдарды деформациялары жоне таы басалары) ааулар жо па соны тексередІ, Егер прибор корпусында жарышатар бар болса, олар аркылы ішіне ша кіріп кеткен болса (приборды шыяысы атты бскітілмсген нсмесс жарышаы болса), шкаланы немесе механизмнін крінетін блігі кірлеп, блыырланып кетсе немесе параллаксты кетіруге арналан айналык, жолаы сынып кдлан болса, ысаштары жо немесе солкылдап трса, приборды ішінде баска заттар жрсе немесе приборды сьшган, блініп алан блігі жрсе (оларды лриборды р жака исайтыл дыбсын тексеру арылы табады), шкала майысып немесе ажырагт кеткен болса, стрелка майысып калса, корректор бзылып калан болса жне стрелканы нелдік орнын реттеуге келмейтін болса жне таы басалары болса прибор жарамсыз деп саналады.Приборды озалмалы блігіні орныктылыгын тексеру.

Егер приборды озалмалы жйесіні ауырлы центрі оны айналу осімен сйкес келсе, прибор орныкгы болып саналады.Прибоды озалмалы блігінін, орнысыздьтыныы оны

крсетулеріне сері кез келген багытта озгалмалы блікті айналу осіне кдтысты алыпты жадайда крсетілгеынен ауыту 10% асырмау жолымен аныгайды. Орнысызды ауытуы шкала зындыымен, процентпен аныгалады.

Негізгі приборды анытау.Магнитгі электрлі амперметрдіц негізгіауыткуын 1- суретте

келтірілген ауыткуы бойынша, ал электрлі магнитті вольметрді негізгі ауытуын 2,3- суреггерде крсетілген слбалар бойынша аныгауа болады. Осы берілген жмыста тізбекке осьшмаан приборды орныкгылыгын аныгау іфрастырылан. Корректормен тексеруден брын нскзушы нльге орнатады, кернеуге слбені осады жнс баяу токты немесе кернеуді номинальдан лкенгс дейін озгсртеді. Дрыс реттейтін жадайда

рал нскаушысы шкаланы жоары санды белгісіне барады жне баяу нддік жадайа айта барады

лшенетін шаманы номинальды мніне сйкес токпен алдын-ала кралды 15 минутгай

кыздырып, ралды барлы санды белгілерін тексереді. Токты лшей отырып тексерілетін ралдын нсауышын шкаланы санды бслгілерінде тізбектей орнатады, алдымен лшенетін шаманы суі кезіце нльден номинальды монге нлге дейін, сонан кейін осы нктслер бойынша номинадды моннен нлге дейін лшейді. Осы барлы нктелершін тексерілетін ралдын, крсететін негізгі мндеріні крсеткіштерін тексереді, ол лгі рал бойынша алынан. Сына жргізу кезіде нскдушы орбір белгіге баяу жоне тек бір жаынан келу керек. Нтижелерді 1-кестеге жазады.

су есептемесі	А	Кему есептемесі шін	А_Т
А_тек	А_тек

Алынан мліметтерге байланысты осу жоне ксму ссепке тзетулер аныгайды.

А_Т= А_Н- А_Тек

мндаы А_м - негізгі мн (лгі ралыны крсеткіші) тексерілген ралдын, крееткіші.

Барльт тексерілген нктелер шін келтірілген ателікті абсолют ателіктердід лкен мндері бойынша тексерілетін кралды длдік класын анытайды. ралды корсеткіштер вариациясы і аныгау .

ралдьщ крсеткіштер вариациялары деп згермеген сырты шартта олшенетін шаманы негізгі сол мніне сйкес жеке блек айталанатын крсеткіштер аралыы ртрлі: іікті айтады. ралды крсеткішіні варианггары лшенетін шаманы жоары шегімен процентпен есептейді. ралдык крсеткіштердін варианттары негізгі кдтелігімен лшенстін шаманы негізгі мнні ртрлілігі трінде аныкталады (лгі уралыны крсеткіштері).

ралды бэсендеу уаытын анытау.

ралды осылу кезенсн бастап нскдушыны жаа жадайа дейінгі ауыткуы шкала зандыынан \% аспаса онда оны бсендету уаыты деп аталады.

МЕСТ бойыиша аралы нсаышы бар ралдар шін бл уаыт 4 сск аспауы керек. Оларга аспадаыжне созылмалы, электростатикалы жылу жне термоэлектрлік жйені уралдары кірмейді жне де нсаышы зындыгы 150 мм, олрарды бсендеу уаыты 6 сек аспайды.

Боседеу уаытын мынандай ретпен алынады:

ралды кернеуте косады, ол тракгы болу керек жне сынак кезінде езгертілмеуі керск жне исаушыны шкаланы ортасына санды белгісінде орнатады.

Реттеуші ондырыларды жадайын згертпей,кралды
ешіреді і-гскаьгшты бседегеннсн кейін кдйта осады.
Нсаыш басыланннан кейін шкаланы сол белгісінеорнатады.

ралдарды айта осады жне электр сскундомсрді осады.
ралды нскаышыны немі озаланнан секундомерді
нсаыш соны рет тепе-тендік кйден ара кдшыктыкд
ауытыйды да тотатады. ол шкаланы зындыын 1 % аспау
керек. ралды басылу уаытыны негізгі моні шін оны ш аныкталан орташа арифм: тикалы монін кабылдайды. Басылу уаытын анытаудан брын шкала узындыы П0-1І5мм те блу керек.

Изоляцияны кедергісін лшеу.

Вольтметр	Жиілікті тексеретін вольтты крсеткіші	Ескертулер

МЕСТ — талаптарына сйкес кралды электр тізбек изоляциясыны кедергісі оршаан ауаны температурасы 15 тен 25 % жне салыстырмалы ылалдылыы 80% 20 мом болуы керек. уралдарды изоляциясыны кедергісін номинальды 560 В мегаометрмен лшейді. Сынаты кслесі тртіпте жргізеді. Мегоометрді "Сызы " кысышын кддайда сыналатын ралмен осады, "Жерге отырызу"- трыпен осады, ол шін винт олдананда , ол жоары турыгы ралдарыны негізімен осады. Мегоометрді индукциясыны трыгын траты жылдамдыпен айналдыра отырып, шкала бойынша крсетеді есептейді. Изоляторды кедергісіні лшеу нтижслерін протокола жазады.

7. Электромагниттік вольтметрге жиілікті серін анытайды
слбаны тексеру жргізеді (4- сурет).

Дыбысты тербелістер генераторына тексерілстін вольтметрді оса отырыпдексерілетін жоне лгі вольтгы крсеткіштерін салады, ол жиіліктер (50,100,150,500,1000,1500,2000). Бл жадайда лгі ретінде электронда вольтмстр кдбылданан, оны корсеткішіне жиілік эсер етпейді. Салыстыруды нтижесін 2 кестеге жазады. Тексеруден вольтгы шкаладан алынатын санды моді алымына жазады, ал бліміне мына формулалармен алынан ателік жазылады:

Крсеткіштері;

Мндаы А_n1 - 50 Гц жиілікте тексерілген вольтты крсеткіштері;

И_у -тексерілген вольтты жогарьг олшеу щсгі.

лгілік вольтметр крсеткіштері