ауыран науастар реабилитациясы (алпына келтіру шаралары).

МИ ауыран адамдар реабилитациясыны физикалы, психологиялы жне ксіби аспектілері болады.

Реабилитацияны стационарлы, санаторийлы жне поликлиникалы сатыларын (этаптарын) ажыратады.

Стационардаы физикалы реабилитацияны басты міндеттері науас адамны зіне - зі ызмет ете алатын абілетін алпына келтіру, гиподинамияа байланысты жрек – тамыр жйесіні жне баса органдар мен жйелерді кйіні тмендеуіні алдын алу, науас адамды кардиологиялы санаторийде тсетін кеейтілген жктемеге физикалы жне психологиялы трыдан зірлеу болып табылады.

Физикалы реабилитацияны миокард инфарктісіні ауырлы класына арап іске асырады. Соы кезде МИ ауырлыыны Киллин сынан 4 класын ажыратады:

І класс – ан айналысы жетіспеушілігіні белгілері жо (кпеде сырылдар естілмейді, «шоыра ыраы» жо), 40-50% науаста кездеседі, лім 10% жадайда кездеседі;

ІІ класс – ан айналысы жетіспеушілік белгілері орташа дрежеде кездеседі (кпе алаыны 50% ауданына жетпейтін клемінде сырыл естіледі, «шоыра ыраы» болады), науасты 30-40% кездеседі, лім 10-20% жадайда байалады;

ІІІ класс – жедел сол арыншалы жрек лсіздігі (кпе шемені - кпе алаыны 50% кбіні стінде сырыл естілуі, «шоыра ыраы») науас адамдарды 10-15% кездеседі, лім 30-40% райды;

IVкласс – кардиогендік шок, лім 50-90% жетеді. Стационарлы емнен кейін, арсы крсетпелер болмаса, ебекке абілетті жастаы МИ ауыран науастар санаторийді мамандандырылан блімшелерінде реабилитация тулері керек.

Санаторийлы ем.МИ ауыран науас сауыу сатысы кезінде, ауруды жедел сатысы кезінде андай асыну болмасын санаторийлы емге кшірілуі керек. Бл адамдарды ЭКГ-сы тратаан алыпта болуы керек немесе ЭКГ-даы динамикалы згерістер инфаркттан кейінгі тырты алыптасуын бейнелеуі керек.

МИ ауыран адамдарды реабилитациясыны поликлиникалы сатысы тсетін кш (трмысты, ебектік, жаттыу) дегейіне арап 4 кезеге блінеді. Оларды біртіндеп суі реабилитация бадарламасыны негізін райды.

Бірінші кезе (ауыспалы немесе зірлік кезе) стационарлы немесе санаторийлы реабилитацияны аяталу жне науасты ебек белсенділігіні алпына келу мерзімімен шектеледі (яни уаытша ебекке абілетсіздік мерзіміні аяталуы).

Екінші кезе (ебекке араласу кезеі), брыны ксіби жмыса оралу жадайында, 2-4 аптаа созылады.

шінші кезе (ебекте тсетін кшті жартылай шектеу керек) – ксіби ебекке ораланнан кейін 5-6 айа созылады.

Тртінші кезе (ебекке толы абілеттілік кезеі), ебекке ораландарды кпшілігінде 5-6 айдан кейін болады.

 

Крсетілген р кезе кезінде рамына дене жаттыулары, психологиялы реабилитация дістері, дрімен жне дрісіз емдеу дістері кіретін шаралар комплексі іске асырылады.

Психологиялы реабилитация уаытша ебекке жарамсызды мерзімін ысартуа, мір сапасын жасартуа ммкіндік береді. МИ ауыран адамдарды психологиялы реабилитация дістеріні ішінде маызды орынды «кіші» психотерапия (науаспен сенімді гіме, отбасы мен ызметте жаымды микроклимат, ажет болан жадайда – жмыса тиімді орналастыру, зейнеткерлік сратарды шешу) дісі, аутогендік шыныу жне психотерапиялы шаралар алады.

Ебекке уаытша жарамсызды сараптамасы. Трансмуральды емес, айын асынулары жо МИ-де ебекке уаытша жарамсызды мерзімі 60-80 кн райды, асынулар осылса, немесе МИ гипертония ауруымен оса кездессе, онда уаытша ебекке жарамсызды мерзімі 90-100 кн райды.

Асынусыз трансмуральды МИ-інде уаытша ебекке жарамсызды мерзімі шамамен 105-160 кн райды, инфаркты осы варианты асынан болса, немесе ол гипертония ауруымен оса кездессе, онда ебекке жарамсызды мерзімі 120-150 кнге дейін кбейеді.

Тменгі жадайларда МСК жолдама беріледі.

1) МИ ауыран, 3-4-ші реабилитациялы класа жататын ауру адамдар. Олара 2-3-ші топ мгедектігі аныталады.

2) МИ-нан кейін кем дегенде 4 ай ем алу керек жне одан кейін брыны жмыс орнына айтарылатындар.

3) Ебекке тиімді орналасуды ажет ылатындар.

Бл адамдар мамандыын жоалтан болса жне леуметтік реабилитацияны ажет ылатын болса, олар 6-12 ай бойына 2-ші топ мгедегі болып табылады. Егер пациент з мамандыы бойынша жмыс жасай алатын, біра жмыс кнін ысартуа мжбр болса, ол 3-ші топ мгедегі болып танылады. Егер науас адам ебекке абілетсіз жне траты кмек крсетуді ажет ылса, онда оны І топ мгедегі деп тану жнінде сра ойылады.

Диспансерлеу. Инфарктіден кейінгі кардиосклероз диагнозы ойылан адам диспансерлік есепке алынады. 1-ші жарты жылда дрігер оны айына 2 рет арайды, келесі жарты жылда оны ай сайын арап трады. 2-ші жылы ауру адамды квартала 1 рет арайтын болады. Комплексті реабилитацияны блімше терапеві, кардиолог жне психотерапевт бірігіп отырып іске асырады. Кейін науас адам ЖИА жне бар синдрома сйкес мір бойы баылауда болады. Емді жетекші синдрома арап іске асырады.

Санаторийлы-курортты ем МИ-мен ауыраннан 1 жыл ткен со ммкін. арсы крсетпелер жоарыда крсетілді.

 

Прогноз р уаытта ауіпті жне ол ауырлы класына туелді болып келеді. Ауру болжамы некрозды тередігі мен ауданына, МИ даму ерекшеліктеріне (айталамалы, айталаан инфаркт т.б.), асынуды тріне, науас адамны жасына, осымша аурулара, мезгілінде жне тиісті жасалан ем мен реабилитацияа туелді болады.

http://www.studfiles.ru/preview/6189214/page:48/

 

Миокард инфарктісін алдын алу

1.Е алдымен темекіден толытай бас тарту ажет;

2.Тиімді таматану ережелерін сатау;

3.Майлы таматардан бас тарту, тзды пайдалану млшерін азайту- тулігіне 4 грамм, рамында калийі мол (брша, рік, рма, теіз ырыабаты) таматарды кп пайдалану, сарыуызды барынша аз пайдалану;

5.Ккеніс пен жеміс-жидектерді барынша мол пайдалану;

6.Алкогольді ішімдікті белгіленген млшерде ана пайдалану;

7.Дене белсенділігін арттыру, семіздіктен сатану;

8.андаы холестерин рамын немі тексеріп, баылап отыру;

 

Апарат кзі: http://kazmedic.kz/archives/1842

 

Науасты ауруханаа жатызып, ажетті кмек крсетіп, иын кезенен алып шыан со, емдік жаттыулар таайындайды. Егер микроинфаркт болса, 2-3 туліктен со, орташа трінде 4-5, ал кеінен жайылан трінде 6-7 туліктен со дене шынытыру басталады.

Дниежзілік денсаулы сатау йымы ауруды айта алпына келу (реабилитация) дерісін ш кезеге бледі: емдеу мекемесіндегі (ауруларды шиеленіскен кезі), сауыа бастаан кез (конвалесценция), ктермелеу (постконвалесценция) кезеі. Екінші, шінші кезе науасты ауруханадан шыаран со, емханада реабилитациялы орталыта, шипажайда, диспансерлерде теді.

Ауруханада жаттыулар инфаркті трін, кезеін, ауруды жасын, жынысын еске ала отырып, жасалады. Ол 3 жмадан 6-8 жмаа дейін созылады. имыл-озалыс трт режимнен трады. Тсек тартып жатан, жартылай жатан, яни отыратын, палаталы жне бос режимдер. Бір режимнен екіншіге ткізуді тек емдейтін дрігер ана шешеді. р науасты тамыр соуын, ан ысымын, тыныс алу жиілігін есептей, салыстыра отырып, емдік жаттыуларды олданады. Жаттыуларды жасааннан кейін тамырды соу жиілігі 10-а, тыныс алу 1 минутта 3-4 рет, ан ысымыны жоары саны 10-15 мм сынап баанасына ктерілуі керек. Мысалы, алыпты жадайда антамырды соуы – 60-72, тыныс алу – 16-18, ан ысымы – сынап баанасымен 120/60 мм болса, емдік жаттыудан со тамырды жиілігі минутына 70-82, тыныс алу – 19-22, ан ысымы – 135/60 мм сынап баанасы болуы тиіс. Ал аталан млшерден асып кетсе, емдік жаттыу жрек ауруына лайыты болмай, дрыс олданылмаан болып есептеледі.

Науас тсек тартып жатанда берілетін жаттыулар жиынтыы ая-олды тек саусатарын аырын асыпай имылдатудан, блшыетті ширытырып босасытудан трады. Емдік жаттыуды пайдалананда дрігер адамны мінез-лкын, жйке жйесін ескере отырып, е алдымен жаттыуларды арапайым оай трлерін белгілейді. Жаттыулар біралыпты ырапен, байыппен буындарды бірінен со бірін озалта отырып, орындалуы ажет. Жаттыуларды онша атты кш жмсамай, сйсіне, ем болатынына сеніп, ыыласпен орындаан дрыс. Дрігер науас адамны дрыс тыныс алуын адаалап отырады. йткені дрыс алан демні зі ан айналымын жасартады.

Бірнеше кннен со тізе, мыын, шынта буындарын осады. Тізені бгіп-жазып, табанды жылжытып, аяты ктермейді. Жрек тсында шаншу болмаса, табанды тіреп, жамбасты жоары ктеріп, озайды, сол сияты екі жаа аунап жатуа болады. Осындай жаттыулар алашы кезде 6-8 минута созылады.

Дене трбиесіні бл режимдегі негізгі масаты жректен алыс, шеткергі орналасан ан тамырларын шыдап, ан айналымын жасарту жне науас адамды отыруа дайындау.

Екінші режимге кшкенде адамны вестибуляр аппаратына (тепе-тедік жадайын сатайтын) арнайы жаттыулар беріледі. йткені за тсек тартып жатан адамны басы айналып, кзі блдырап, тепе-тедік жадайы бзылады. Сондытан динамикалы тыныс алу жаттыулары, денені блшыеттерін ширатулар кеінен олданылады. Бірнеше рет отырып, айта жатып, аятарды алма-кезек ктереді. Алдымен діскерді кмегімен, кейін зінше жасайды. Сабаты затыы – 14-17 минут, 7-10 кнге созылады.

Палата режимінде (науастар жататын блме) науас адамды біртіндеп трызуа дайындайды. Жрек тамырларын, баса мшелерді, барлы организмді тік труа дадылап, жруге бейімдейді. Отыран алпында жру нышанын жасайды. Сонан кейін біреуді кмегімен трегеліп, аядап басып жреді. Жруді де мні бар: бір-екі аттап, кейін екпінді, ара ашытыты алыстата тседі. Бл кезе 7-10 кнге созылады, ал жаттыулар 15-20 минутта жасалады.

Бос режимдегі негізгі масат – біртіндеп кбейтілетін кшке жрек-антамырларын дайындау. Бл кезде ауруды баспалдапен жргізеді, далаа серуенге шыарады. Сйтіп, й жадайына, трмыс-тіршілікке атыстырады. Жаттыулар барлы блшыеттерге, трып, отырып, жатып орындалады. Жаттыуларды далада немесе арнаулы блмелерде ткізеді. затыы 25-30 минута созылады, бл кезе 7-10 кн.

Ауруханадан шыан со науас бден айыанша 3-5 ай емханада немесе реабилитациялы орталытарда, шипажайларда емдік жаттыуларды рі арай жаластырады. Мндаы масат – адамны психологиялы жадайын алпына келтіріп, жаттыулара бойын толы йрету; жрек блшыетін жетілдіріп, оны жиырылу кшін арттырып, ан айналысын жасарту, трмыса, ебекке абілетін арттыру.

Бл шін ертегілік гигиеналы жаттыу, емдік гимнастика, з бетінше орындалатын жаттыулар, спорт ойыныны трлері, жзу, шаы тебу, серуендеу кеінен колданылады. Сол сияты адам зін ебекке баулып, дене шынытыру дістеріне кіл бледі.

Жрек ауруына шалдыан адам зіне-зі те ыптылыпен карап, диспансерлік тізімде трады. Бл кезде емдік гимнастиканы трлерін одан рі рбітіп, кнделікті тіршілікті тірегі ретінде арау керек. Трмыс, ебек, ксіптік дрежесін ктеру дайы – имыл-озалыста болан дрыс. Емдік жаттыуды тыылыты трде орындау, ол жрек инфарктіне айта шыратпауды алдын алу.

 

Адам жазылып, ебекке косылан кнні зінде емдік жаттыуды еш зияны жо. Ол шін жмасына 2-3 рет арнайы йымдара, стадион аладарында з бетінше ртрлі дістермен айналысу керек. Тек сонда ана дене сергіп, бойды билеген індеттен толыымен жазылады.

Емдік жаттыулар

Кіріспе жаттыулар

1.Шаладан жатып, асыпай байыппен тыныс алу (3-4 рет). Дем алуа кк ет пен кеудені дрыс осу керек.

2.ол саусатарын бгіп-жазу (4-5 рет).

3.Тыныс алу (4-5 рет)

4.Екі аяты шын ала-арта озау (3-4 рет). Баяу ырапен.

5.олды басын оа-сола айналдыру (4-5 рет). Екі олмен алма-кезек.

6.Демалыс (2-3 минут).

7.Аяты шын оа-сола исайту (3-4 рет). Асыпай.

8.олды екі апталда стаан бойда ала иіп, саусатарды созу жне бгу (3-4 рет). Созанда демді ішке алып, бккенде сырта шыару.

9.Ая жне олды басын бір мезгілде ала-арта имылдату (4-5 рет). Баяу ырапен.

10. Тынысалу (1-2 рет).

Барлыы: 5-6 минут.

 

Негізгі жаттыулар

1.Шаладан екі колды апталда стап жату; асыпай тыныс алу (3-4 рет). Жайлап ана.

2.олды шынтатан бгіп, басын айналдыру. (3-4 рет). Екі олмен кезек.

3.Аяты шын екі жаа бір мезгілде имылдату (4-5 рет). Екі аяты имылын адаалау.

4.олды шын иыа кою. лашты жайып, тере дем алып, алашкы алыпта демді шыару (3-4 рет). Орташа ырапен.

5.Ая-олды шын шыр айналдыру (3-5 рет). Оа-сола асыпай, ыраты трде.

6.Асыпай тере дем алу (4-5 рет).

 

7. Иыты озау. Жоары ктергенде демді ішке тарту, тсіргенде сыртка шыару керек (3-4 рет). Баяу ырапен.

8. Аударылып о жак аптала, одан со сол жа аптала (3-4 рет). р аптала аударанда дем ачу.

9. Демалыс (2-3 минут). Денені босасытып стау.

10. Аяты тізеден бгіп, екі жаа алшататып, айта осу (4-5 рет). Блшыетті бос стау керек.

11. олды шын иыа, екі жаа, тмен тсіру (3-4 рет). Еркін дем алады.

12. Аяты тізеден бгіп, кшені алма-кезек ктеріп жрген сияты имыл жасау (4-5 рет). Біралыпты, асыпай.

13. Тере дем алу (3-5 рет).

14. Аяты басын бгіп-жазу (3-5 рет).

Барлыы: 18-20 минут.

 

орытынды жаттыулар

1. Отырып, асыпай дем алу (3-4 рет)

2. Иыты бір мезгілде айналдыру (4-5 рет). Денені сл тзу стау керек.

3. кшені еденге кшеден тіреп, оа-сола айналдыру (4-5 рет). Екі аяпен алма-кезек.

4. Орындыты шетіне отырып, олды иыа ояды. олды, санды екі жаа жазып, тере дем алады. осан кезде демді сырта шыарады (4-5 рет). Дем алуды адаалайды.

5. олды мыына тіреп, тыныс алады (3-4 рет).

6. Аяты тізеден бгіп, олды сана ойып, денені ала иіп, айтадан алпына келу (3-4 рет). Иілгенде демді шыарып, тзегенде тыныс алу.

7. Аяты алма-кезек бгіп-жазу (4-5 рет). Асыпай, байыппен.

8. олды иыа тіреп, шынтаты арта-ала озау (3-4 рет). Демді еркін алу.

9. Аяты шын тіреп, алма-кезек кшені ктеру (6-8 рет). Орташа ырапен.

10. олды шынтатан бгіп-жазу. Бккенде олды басын ысып, жазанда алаанды ашу (4-5 рет). Блшыетті атайта ысады.

11. олды мыына ойып, алыпты тыныс алу (3-5 рет). Баяу жасалады.

 

http://bilim-all.kz/article/4341-Miokard-infarkti-zhane-emdik-zhattygular

 

Мейірбикелік ктім

Дрігеге дейінгі кмек

1.Науаситы тыныштандыру,функциональды жадайын баалау /А лшеу,пульсті лшеу/

2.Пациентті жартылай отырызу немесе жатызуа кмектесу,толы физикалы жне психикалы тынышты орнату

3. Нитроглицерин таблеткасы 0,5-1мг тіл астына немесе спрей трінде 0,4-0,8 мг. немесе 1-2 доза ауырсынуды басу шін. ажет болан жадайда жне артериалды ысымны дегейін баылай отырып, рбір 5-10 мин сайын айталау.

4.Жрек тсына немесе кеудеге ыша ааздарын ойып,науасты ыайлы жатызу.

5.Ішке корвалол ерітіндісін 30-35 тамшы абалдау

6.Дрігер келгенше науас жадайын адаалап отыру.

Ауырсыну оймаан жадайда нитроглицирин препаратын тіл астына айтадан береміз.Бл 3 таблеткадан аспауы керек.

 

Ентігу кезінде мейірбикелік ктім:

1.тынысалуына кедергі болатын киімдерден босату.

2.Емделушіге бас жаы жоары алып беру.

3.Палатаны кніне 3 рет желдетуді амтамасыз ету.

4.Дрігерді белгіленуіне сйкес ылалдандырылан оттегі ингаляциясын жргізуді амтамасыз ету.

5.р 2 саат сайын емделушіні тыныс алу жадайын (жилігі,ыраы,тередігі),тері жамылыларыны тсін баалау.

6.Дрігерлік препараттарды дрігер таайындауына сйкес абылдау.

7.Емделушіні тыныс алуды жеілдететін тсілдеріне йрету.

8.Пациентке тірек,жілдік беретін тртібі,оны физикалы белсенділігі туралы туан туысандарымен кеес жргізу.