азастанны индустриялды инновациялы дамуы.

іріспе.

Жаалы пен ылымды, технологияны, техниканы ндіріспен тыыз байланыстыру масатында азастанда «Индустриалды-инновациялы даму» баыты кзделген. Бгінде біз лкен ммкіндіктері бар ел ана емес, сол ммкіндіктерді наты жзеге асырып отыран алып мемлекетке айналудамыз. Мемлекетті бсекеге абілетін крсететін басты крсеткіш – оны экономикасы. Экономиканы бсекеге абілетті болуды басты баыты – индустриалды-инновациялы экономика ру жне шикізатты емес секторды дамыта отырып, инновациялы процесстерге бет бру .

Дамыан индустриялы елдерде технологиялардан, рал-жабдытардан, кадрлар даярлаудан, ндірістерді йымдастырудан крініс табатын жаа ілімдер лесіне ІЖ сімінен 80-нен 95%-ына дейін келеді. Бл елдерде жаа технологияларды енгізу нарыты бсекелестікті зекті факторы ндіріс тиімділігін арттыруды жне тауарлар мен кызметтер санасын жасартуды негізгі ралы болып отыр. азіргі уаытта ылымды кп ажетсінетін отанды ндірісті дамыту, бсекеге абілетті німдерді алуа бадарланан ылымды кп ажетсінетін жаа технологияларды жне апаратты технологияларды зірлеу мен игеру республиканы нерксіп пен ылыми техникадаы леуетін сатау мен дамыту есебінен лтты экономикалы кауіпсіздік мдделерін амтамасыз ету болып табылады. азастанны ылыми-технологиялы саясаты инновациялы дерістерді жандандыруа, жаа технологиялы рылымдарды енгізуге нерксіптегі жаа айта бліністерді игеруге, лтты ылыми-техникалы леуетті жандандыруа, ылым мен ндіріс арасындаы алшатыты жоюа, индустриялы ызметті ынталандыруа, озы шетел технологиясыны наты трансферті мен халыаралы стандарттарды енгізуді амтамасыз етуге баытталан. Индустриалды-инновациялы саясат – бл мемлекет арылы бсекеге абілетті тиімді лтты нерксіпті жне жоары технологиялар индустриясын алыптастыру шін ксіпкерлікке олайлы жадайлар жасау мен олара олдау крсететін шаралар кешені. німні, тауарды бсекеге абілеттілігі е алдыы орына шыып отыран бгінгі жаандану заманында инновациялы ызмет шешуші мнге ие.

 

азастанны индустриялды инновациялы дамуы.

Дамыан елдерді экономикасыны здіксіз ала басуы инновациялы ызметті немі олдап, уаттайтын жне ынталандыратын саясатты арасында ммкін болып отыр. Бл саясат ел экономикасыны бзып-жарып ала шыуын амтамасыз ететін озы технологияны, басаруды жаа трлерін, алымдар мен нертапыштарды ойлап шыаран жаа дниелерін тез ндіріске енгізіп отыруа баытталан.

Жалпы, президентімізді зі тікелей ендіріп отыран индустриалды-инновациялы саясатты басты масаты шикізатты баыттан бас тартуа ыпал ететін экономика салаларын инновациялы технологияларды ендіру жолымен мемлекетті траты дамуына ол жеткізу екені млім. Елбасымыз «азастан жолы – 2050: Бір масат, бір мдде, бір болаша» атты биылы жолдауында еліміз ммкіндігінше тез осы жйеге кшу керектігін атап теді. Сонымен атар, «азастан – 2050: алыптасан мемлекетті жаа саяси баыты» атты стратегиясында сервистік-технологиялы экономикаа ту шін жадай жасау керектігін де айтан болатын. Жалпы, индустриалды-инновациялы саясат бойынша деуші нерксіптер жне ызмет крсету салаларында бсекеге абілетті жне экспорта негізделген тауарларды, жмыстар жне ызмет крсетулер ндірісін дамыту мселесі е бірінші орына ойылады.

Индустриялы-инновациялы дамуды 2003-2015 жылдара арналан стратегиясыны негізгі баыттары бойынша елімізде жмыстар жргізіліп келеді. Мемлекет жоары технологиялы ндірістер алыптастыруа, оны ішінде шетелдік те, салааралы та технологиялар трансфертіні тиімді жйесін жасауа жрдемдесу стінде. Сонымен атар, жоары ылыми-технологиялы леуеті бар ылыми-техникалы жне нерксіптік йымдар мен ксіпорындар желісі бар алаларда азіргі заманы ылыми жне инновациялы инфрарылымды жасап, оны азіргі заманы элементтеріні ызметін (технопарктер, лтты ылыми орталытар, ылыми-технологиялы айматар жне c.c.) олдауда. Индустриядан кейінгі экономика трысынан аланда озы салаларды дамытуда азіргі ылыми-техникалы леует салаларын пайдалану ммкіншілігі бізді елімізде де берілген. азастан азірді зінде мына салалардаы зірлемелер негізінде ылымды кп ажет ететін ндірістерді дамыту шін белгілі бір ылыми базаа ие, оны ішінде: биотехнологиялар (ауыл шаруашылыы даылдарыны жаа сорттары мен жануарларды генотиптері, бактериялар штамдары жне басалары); ядролы технологиялар; арышты технологиялар; жаа материалдар, химиялы німдер жне басаларды жасау. ылыми-техникалы жне ндірістік йымдар мен ксіпорындарды инновациялы ызметін ынталандыруа, ылым мен инновациялар салаларына инвестициялар тартуа, нерксіп пен ызмет крсету саласына инновацияларды жылдамыра енуіне баытталан за шыару базасы да елімізде барынша жетілдіріліп жатыр. Бл дегеніміз, бізде индустриалды-инновациялы саясатты алышарты жасалып ойанын крсетеді.

Президентімізді жемісті ебегіні арасында еліміз дамыан 50 мемлекетті атарына осылды. Бгінгі тада азастан крделі экономикалы жне саяси міндеттерді табысты шешуде баса елдерге лгі болатын дегейге ктерілді. Ендігі уаытта азастанны бсекеге абілетті 30 елді кшбасшылыына мтылуы зады былыс. йткені, елімізді экономикалы леуеті мен оамдаы саяси тратылы, демократияны дамуы оан ммкіндік беріп отыр. ХХІ асыр білімні, апаратты жаа технологияны рістеу асыры. Білімні, ылымны бсекеге абілеттілігі бл кнде кптеген мемлекеттер шін ккейкесті мселе болып отыр. Озы ылыми-техникалы инфрарылымсыз жне ксіби шеберлігі жоары білімді кадрларсыз, жаандану талаптарына сйкес даму ммкін емес. Осы масатта отанды ылым мен білім беру жйесіні алдында тран басты міндет – білім мен ылымды халыаралы дегейге ктеру. Экономикамызды жаа даму кезеіне ту процесі халы шаруашылыыны наты секторын, сіресе, е басты саласы болып табылатын индустрияны айта ру мен дамытуда маызды да сапалы згерістер енгізумен басталды. Аталмыш кезеде индустриялы німдер ндірісіні артуы осы сала рылымындаы жаымды згерістермен байланысты болды. Длірек айтса, мнай, газ, ара жне тсті металлургия мен азы-тлік жне текстиль индустриясы німдерін ндіру жне деуге атысты салаларды салма лесі айтарлытай млшерде артты.

«Елімізді алдында тран лкен масат – мынадай алмаайып заманда экономикамызды тзеп, жадайымызды жндеп, индустриялы азастанды жасау. Сол кезде елімізді келбеті згереді, баса кадрлар даярланады, баса рпа седі, экономика жаарады. Біз шынымен де 30 ркендеген, скен елді арасына енеміз. Масатымыз – сол. Осындай масат ойан ел ызметкерлеріні жмысы да ызы болады. Істеген жмысыны ерте нтижесін кресі зі. олымен істейсі, кзімен кресі, елді ризашылыына бленесі. Осы жмысты атару – брімізге баыт. Осы баытты пайдаланып ебектенейік, халымыза ызмет етейік», – деп айтан болатын елбасымыз Н.Назарбаев демелі индустриялы-инновациялы даму бадарламасын жзеге асыруа арналан кеесте. Жалпы, 2014 жыл – азастандаы индустрияландыруды алашы бесжылдыы аяталатын жыл. Жылдаы алыптасан дстрге сай, 2 шілде кні кімет Президент Н.Назарбаев алдында елдегі индустрияландыру саясатыны барысы жайында жартыжылдыты ресми мліметін паш етіп еді. Индустриалды-инновациялы бадарлама туралы атарушы билік Елбасы алдында есеп беріп, 2014 жылды І жартыжылдыыны нтижелері сараланды. Шындыында, бадарлама барысы елдік дамуды келбетін крсетіп ана оймай, келешекке деген ны сенімді айындай тскен секілді. йткені, дл осы кні Мемлекет басшысы жалпылтты телекпір арылы ел айматарымен байланысып, демелі индустриялы-инновациялы даму бадарламасы дниеге келтірген инвестициялы жобаларды жне бір парасыны тсауын кесті. кіметті ткен бесжылды ішінде ел дамуыны бас бадарына баланан индустрияландыру саясатына бар кш-жігерін арнааны сзсіз. йткені, бл Президентті тікелей адаалауда стап отыран тапсырмасы. Сонымен атар, Елбасы зіні бір схбатында «Мені арманым – индустрияланан азастанды кру» деген болатын. Бл дегеніміз, индустриалды-инновациялы саясатты жзеге асуы президент тарапынан тікелей адааланып отыранын крсетеді.

азастанны индустриялды инновациялы дамуы жзеге асыруа арналан кеесті орытындысы бойынша, сонау жылдары дадарыс дауылы дамуа кедергі келтіріп, экономиканы тралатып тран тста ола алынан индустрияландыруды бергені аз емес. кімет те Индустрияландыру картасында межеленген бадарламаларды наты орындалуына баса мн беріп, крсеткіштерді орындалуын ата адаалаан. Нтижесі де баршылы. Мселен, индустрияландыру бадарламасы жзеге асан 4-5 жыл ішінде 672 жоба іске осылыпты. Е бастысы, 69 мыа тарта жаа жмыс орындары ашылан. Сйтіп, жаанды жмыссызды атты былыс жалмап тран тста азастанны осы саладаы крсеткіші уыста сталды. Сонымен атар, ткен жылдар ішінде индустрияландыру арасында азастанда бан дейін шыарылмаан 325 трлі жаа німдер ндірісі игеріле бастаан. Бл да индустрияландыру саясатыны ел игілігіне айналаныны наты крінісі.