аржы нарыыны маызы неде ?

аржы нарыыны маызы бос аша аражаттарын алу жне оларды айта блу есебінен дайы ндіріс процесіне ыпал етумен ана айындалып оймайды.

Оны жмыс істеу кімшіл - міршіл экономикаа тн «сатылас» дісті орнына «дегейлес» озалысы бойынша ресурстарды айта блуге ммкіндік береді. Дегейлес озалыс кезінде шаруашылы жргізуші субъектілер арасында аржы ресурстарын теусіз айта блу трінде тте байланыстар іс- рекет етеді. Бл аражаттарды маызды сфералар мен объектілерге жедел аудару есебінен ксіпорындарды, салаларды жне экономиканы аржылы жадайын тратандырады.

аржы нарыы баалы ааздарды баасын белгілеу жолымен бизнесті натылы нын баалауа ммкіндік береді: тиімді жмыс істейтін шаруашылы жргізуші субъектілерде оларды нерлым жоары баасы белгіленеді.

аржы нарыыны болуы инфляцияны тежейді, йткені бюджет тапшылыын жабу шін кімет аша эмиссисын пайдаланбайды, рынокте еркін жретін, баасы сраным мен сыным арылы аныталатын нды ааздар шыарады.

Экономикалы реформа процесінде аржы рыногіні алыптасып, жмыс істеуі экономиканы дадарысын тудыратын жне оны инфляциясымен осарланатын арама- айшылытара жне иыншылытара кезігеді.

Инфляция баалы ааздара айтарлытай шектеу жасайды- олар ыса мерзімді немесе ны жоалмай жеіл тетіндей болуы тиіс. Бааны німі сіп отыран жадайында инвесторлар аражаттарды тімі аз баалы ааздара за мерзімге салуа бармайды. Инфляция кезінде за мерзімді инвестициялар шін жылжымайтын дние – млікке, таурлара, еркін айырбасталымды баалы ааздара жмсау нерлым тартымды болып табылады.

аржы нарыыны дамуы халыты кпшілік блігіні трмыс дегейіні тмендігінен тежелеп отыр, мны зі жеке инвесторларды санын азайтады. Ксіпорындарды тлеуге созылмалы абілетсіздігі жадайында оларды аражаттарды баалы ааздара салуы екі талай. Аша аражаттарыны тапшылыы ыса мерзімді кредиттер мен депозиттер бойынша пайызды млшерлемелерді суіне жеткізеді, мны ттижесінде баалы ааздарды табыстылыы банктерді аша – кредит операциялары жніндегі мндай табыстылыпен бсекелесе алмайды.

аржы нарыыныі жмыс істеуіні маызды факторы сонымен атар саяси тратылы болып табылады, ал баалы ааздарды айналысы біратар елдерді экономикалы кеістігін амтуы ммкін. ТМД елдеріні саяси болмыстары не ол, не бл ксіпорынны рентабелдігіне атысты за мерзімді болжамыны ммкіндігін жоа шыарады жне солай болан со баалы ааздарды сатып алу ыыласын шектейді

аржы нарыыны жандануы корпоративтік баалы ааздарды – экономиканы наты секторы ксіпорындарыны акциялары мен облигацияларын шыару жне оларды айналысын жандандыру кезінде ммкін. азастанда соы уаыта дейін аржы рыногіні бл сегменті жасы дамымады, бл жалпы экономикалы луетті тежейді.

Инвестициялы институттар, ор биржалары, биржадан тыс сауда, депозит мекемелері тріндегі рамды элементтерді амтитын лтты ор жйесін алыптастыру бір мезгілде баса нарыты рылымдарды, е алдымен р трлі трпаттаы акционерлік оамдарды алыптасуымен, бл жйені ызметін мемлекетті экономикадаы о рылым жасаушы рлі кезіндегі сенімді зананалы амтамасыз ету жадайында жргізілуі тиіс.

аржы ралдары дегеніміз не?

Жалпы ке маынада аржы ралдары – бл аржы активтерін молайтатын немесе клемін лайтатын кез- келген шартты айтамыз. Мысалы, « А » ксіпорны « Б » ксіпорнына тлем мерзімін зартумен ( комерциялы несие ) тауар жіберді, нтижесінде « А » ксіпорныны дебиторлы арызы сті, ал « Б » ксіпорныны кредиторлы арызы сол сомада седі.

аржы ралдары 2 топа блінеді:

1. Бастапы

2. Кейінгі

Бастапы аржы ралдарына вексельдер, несиелер, заемдар, облигациялар, акциялар жне т.б. нды ааздар жатады.

Кейінгі аржы ралдары ( туынды ралдар немесе деривативтер ) – бл аржы опицондары, фьючерстер, форвардты келісімдер жне своптар.