илософия – бл дниеге кзарас формасы ретінде тмендегі ай ыма сйенеді? 4 страница

 

ДРІС ТЕЗИСТЕРІ «ФИЛОСОФИЯ. АНТРОПОСОЦИОГЕНЕЗДІ ФИЛОСОФИЯЛЫ АСПЕКТІЛЕРІ»

 

дріс.

Философия социомдени феномен ретінде

Дрісті ысаша мазмны:

Дниеге кзарас -объективтік дниеге, болмыса, адама жне тіршілікке деген нерлым жинаталан,орытылан бірттас кзарастар мен аидалар.

Дниеге кзарас трлері-

Ø деттегі, арапайым, кнделікті мірлік кзарас;

Ø Діни кзарас;

Ø Философиялы дниеге кзарас;

Адамзат тарихында дниеге кзарасты негізгі ш формасы крініс тапты:

Ø Мифология;

Ø Дін;

Ø Философия

Мифология (грекше мифос-аыз, шежіре; логос-сз, ілім)-алашы ауымды оама тн дние туралы ияли - ажайып, танымды оами сана формасы.

детте, миф мына негізгі мселерге кіл аударады:

Ø лем, жер жне адамны пайда болуы;

Ø Табии былыстарды ыну;

Ø мірді, тадырды, адам ліміні себеп- салдары;

Ø ждан, парыз, деп пен дет мселелері;

Мифтік белгілерге мыналар жатады:

Ø табиатты адамиландыру;

Ø псаналы дайларды болуы, оларды адамдармен оян-олты араласуы;

Ø абстракциялы ойлауды(рефлексияны) болмауы;

Ø мифті наты мірлік мселелерге (шаруашылыа, табии апаттан орануа жне т.б. ) практикалы баытталуы;

Ø мифологиялы кріністерді біркелкілігі, жтадыы.

Дін -жаратылыстан, адам мен адамзаттан тыс трансценденталды, діретті кшке сенуге негізделген дстрлі оами сана формасы.

Діни кзараса оршаан ортаны сезімдік, бейне -эмоциялы, тылсымды (бейрационалды) формада абылдау тн.

Дін мына мселелерді арастырады:

Ø дайды бар екеніне шк келтірмеу;

Ø лемні, жаан дниені, адамны, фни мен баидаы мірді, барлы тіршілікті пайда болуы, жаратылуы;

Ø табиат былыстарын здігінше ыну;

Ø адам талымы, тадыры мселесі;

Ø дептілік- этикалы мселер.

Негізгі лемдік діндер:

Ø христианды;

Ø буддизм;

Ø ислам;

лемдегі ірі жне нерлым ке тараан лтты діндер:

Ø синтоизм;

Ø индуизм;

Ø иудаизм.

Дниеге кзарастан зге, дін мына функцияларды атарады:

Ø біріктіруші(бір идея тірегінде оамды ынтыматандыру);

Ø мдени -танымды(белгілі бір мдениетке ыпал ету);

Ø дептілік-трбиелік (оамда адама деген сйіспеншілік, махаббат, кешірімділік, адалды, ізеттілік, тзімділік, борышты).

Философия - (грекше филео-махаббат, штарлы; софия-даналы)-оамды сананы ерекше формасы, дниеге кзарасты ылыми - теориялы трі, болмыс пен сананы жалпы принциптері, адамны адама, дниеге атынасы туралы мбебап ілім, ойлау туралы ойлау.

Философиялы дниеге кзарасты мифологиялы жне діни кзарастан айырмашылыы:

Ø білімге негізделген (ияла, сенімге емес);

Ø рефлексиялы(ойлауды зіне -зі баытталуы);

Ø логикалы(бірізділікті, жйелі);

Ø наты ымдар мен категорияларды тірек етеді, сйенеді.

Сйтіп, философиядниеге кзарасты жоары дегейі мен трі,оан рационалды, жйелілік, логикалы пен теориялы зерделеу тн.

Философия дниеге кзарас трысында зіні эволюциялы дамуыны мына ш кезеінен тті:

Ø космоцентризм;

Ø теоцентризм;

Ø антропоцентризм;

Космоцентризм деп оршаан ортаны, табиат былыстарын, тіршілікті жасаушы длей, шексіз сырты кш - арыш, барлы згерістер арышты айналым арылы жзеге асады деп тсінетін философиялы кзарасты айтады (Ежелгі нді, Ежелгі ытай, баса да Шыыс елдері жне Ежелгі Грекия).

Теоцентризмдеп барлы тіршілікті мні дниеден тысары тран тылсым кш - дайда деп тсінетін философиялы кзарас трін айтады (Ортаасырлы философияа тн).

Антропоцентризмдеп адам мселесін негізгі мселе деп арастыратын философиялы кзарас трін айтады(Еуропалы айта рлеу, жаа жне азіргі заман философиялы мектептер).

 

Таырып бойынша негізгі ымдар: философия, мифология, фетишизм, тотемизм, анимизм, дін, гносеология, онтология, объективтік идеалазм, субъективтік идеализм жне т.б.

 

Таырып бойынша тест тапсырмалары:

илософия – бл дниеге кзарас формасы ретінде тмендегі ай ыма сйенеді?

А) Сезім мен елестеуге.

В) Аыл мен ойлауа.

С) Жоары табии кштерге сену.

D) Эмоция мен тйсікке.

Е) Сенім мен болжауа.

2. “Философия” грек тілінен аударанда:

А) мір.

В) Махаббат.

С) Дниеге кзарас.

D) Даналыа штарлы.

Е) Зерде.

3.Философиядаы табиат философиясыны баыты:

А) Саясат туралы ілім.

В) Жаратылыстану.

С) Зерде туралы ілім.

D) Натурфилософия.

Е) Табиаттану.

4. Ой туралы ылым:

А) Логика.

В) Методология.

С) Гносеология.

D) Онтология.

Е) Аксиология.

5. Мына сратарды айсысы философиялы:

А) Неге теіз тзды?

В) Электр тогы магнитті алады ра ма?

С) Марста мір бар ма?

D) Дниені тануа бола ма?

Е) Аспан неге ашы?