Энтропия згерісін есептеу

1. айтымды изотермиялы процестер (балу, булану т.б. фазалы згерістер) шін

DS = q/T = DH/T.

Мндаы DН – фазалы згеріс жылуы, Т – фазалы згеріс температурасы.

2. Идеал газды изотермиялы лаюы.

Идеал газды 1 молі V₁ клемінен V₂ -ге дейін лайсын (Т = const).

Газды бастапы 1-кйіні клемін V₁, ытималдыын W₁, энтропиясын S₁ деп, ал соы кйіні клемін V₂, ытималдыын W₂, энтропиясын S₂ деп белгілейік. Гады 1-кйінен 2-не дейін изотермиялы лаюы кезінде энтропия DS шамасына згереді:

DS=S₂-S₁=RlnW₂-RlnW₁=Rln

S = klnW – 1 молекула шін; K = R/N; 1 моль газ шін энтропияны есептегенде тедікті екі жаын Авагадро тратысына кбейтеміз: S×N = K×N×lnW. K×N=R боландытан, мольдік энтропияны есептеу шін тедікті S = RlnW трінде олданамыз.

Бл жерде нтижелерді деуді бір ерекшелігімен кездесеміз. Бір шаманы екіншісіне блу операциясын орындаанда бл шамаларды олара пропорционалды баса шамалармен алмастыруа болады (пропорционалды коэффициенттерін білмей-а).

DS=Rln =Rln (2.11) немесе DS=Rln (3.11)

Яни, энтропия экстенсивтік шама, ол затты млшеріне туелді.

Идеалды газды энтропиясы траты температурада клемі лкейген сайын седі, ысымы артан сайын кемиді.

3. Температура згергенде таза затты энтропиясыны згеруі

Температура згергенде таза затты энтропиясыны згерісін затты физикалы кйі траты жадайы шін есептейміз.

Процесс траты ысымда жрсін делік.

DS- ті анытаанда процесс айтымды деп есептейміз.

Р = const ; ( ; dq_p=C_pdT)

(3.12)

 

V = const (3.13)

4. Таза заттарды абсолюттік энтропиясын есептеу

Термодинамиканы 3-заы барлы таза заттарды энтропиясын кез-келген температурада есептеуге ммкіндік береді.

1 моль затты температурасы траты ысымда абсолюттік нлден Т-температураа дейін згереді делік (зат газ кйінде болсын)

Сонда мынадай процестер іске асады:

0 К _{атты денені ыздыру} Т_{балу сйыты ыздыру} Т_{айнау газды ыздыру}

(S₀)

Енді екі формуланы еске тсірейік:

1) Траты ысымда денені Т₁ –ден Т₂ температураа дейін ыздыранда:

2) Денеге жылуды изотермиялы жадайда бергенде энтропияны згерісі DS = q/T (T= const). Олай болса 0-Т температура аралыындаы DS шамасы:

Абсолюттік нл температурада таза кристалды энтропиясы нлге те боландытан:

(3.14)

атты, сйы, газ кйіндегі затты жылусиымдылыы жнекйізгергендегі энтальпияны згерісі (балу, булану т.б.) белгілі болса таза заттарды абсолюттік энтропиясын Т температурада жне атмосфералы ысымда есептеуге болады. детте абсолюттік энтропияны шамалары Т=298К жне Р= 1 атм.жадайларында есептеліп, анытама кестесіне енгізіледі. атты денелерді структураларыны реттілік дрежесі сйы заттар мен газдара араанда жоары болатындытан энтропия шамалары тмен болады.

5. Химиялы реакцияларды энтропия згерісін есептеу

Таза заттарды абсолюттік энтропиясын кез-келген температурада есептеуге болатындытан химиялы реакциялардаы энтропия згерісін анытауа болады. Энтропия кй функциясы болан-дытан оны згерісі реакция жадайындаы температура мен ысымда німдер мен бастапы заттарды абсолюттік энтропияларыны айырымына те. Тмендегі реакция шін:

аА + вВ ® сС + dД

DS_т = [cS_Т(C) + dS_Т(Д)] - [aS_Т (А) + вS(B)]

немесе

DS_Т = åS_Т(нім) - åS_{Т(баст.)}

Стандартты жадай шін:

(3.15)

орытынды: Ошауланан системада процестер адиабатты жреді: q = 0.

Ендеше, термодинмиканы 2-заына сйкес процесс айтымды болса

DS = 0; dS = 0

Кез-келген здігінен жретін процесс кейбір дрежеге дейін айтымсыз. Ошауланан системада здігінен жретін айтымсыз процестер шін DS>0; dS>0; (DS>q/T). Бл ошауланан системаларда процестерді здігінен жруіні термодинамикалы критериі.

Негізгі дебиет: 1[36-76]; 2[273-356]; 4[79-105]; 7[57-85 ]

осымша дебиет: 12[44-87]