Инфекциялы ауруларды арнайы алдын алуын йымдастыруды негізгі аидалары, егу крсеткіштері
Инфекциялар екіге трге блінеді:
Басарылмайтын инфекциялара тиімді иммунды алдын алу шаралары толы жетілдірілмеген инфекциялы аурулар тобы жатады.
Басарылатын инфекциялар деп ылыми длелденген шаралары жетілген жне оларды тиімділігі аныталан инфекциялы аурулар тобын айтады.
Иммунды алдын алу тсілдерімен басарылатын аурулара антропонозды инфекциялар жатады. Мысалы, полиомиелит инфекциясын басару оан арсы тиімді вакцина жасаланннан кейін іске асты.
Дифтерия, ккжтел, сіреспе, ызылша, ызамы, эпидемиялы паротит , вирусты В гепатит туберкулез жне полиемиелит сияты инфекциялы аурулармен кресудуе жоспарлы иммунизациялау шешуші жне тиімді шараларды негізгісі болады. Жоспарлы трде егу жргізуді нтижесінде 1958-1972 жылдар арасында полиомиелитпен сыраттанушылы 125,3; дифтериямен- 369; ызылшамен - 5,6; ккжтелмен -23,1 есе азайды. Егер трындарды 95% крсетілген мерзімде егумен толы амтылмаса, айтарлытай нтижеге ол жеткізу ммкін емес.
Иммунизациялау бадарламасына ойылан масаттар:
• Иммунизацияны лтты бадарламасын абылдау;
• лтты мамандарды дайындау;
• лтты бадарламаларды жабдытармен, вакцинамен, клікпен амтамасыз ету;
• Вакциналарды сатау жне тасымалдау жйесін жасау;
• Бадарламаны іске асырылуын баылау;
• ажетті аржы блу;
• ылыми-зерттеу жмыстарын жргізу.
азастан Республикасыны кіметі елімізді трындарыны санитарлы- эпидемиологиялы ахуалына зор кіл блді, «Халыты денсаулыы жне денсаулы сатау жйесі туралы» азастан Республикасыны 19.09.2009 жылы №193 заы абылданды. Бл Зада халыты санитарлы-эпидемиологиялы салауаттылыын амтамасыз етуді ыты экономикалы жне леуметтік жатары аныталан. кіметті аулысымен «Иммунды алдын алу» кешенді бадарламасы бекітілген.
Егу жмыстарын жоспарлау учаскелік дрігер-педиатра жктеледі. Ол учаскедегі рбір балаа уатылы егу жргізуге толы жауап беруі керек.
азастан республикасы кіметіні 22 атар 2008 жылы №40 аулысы, азастан Республикасы кіметіні 23 мамыр 2003 жылы №488 «Трындара инфекциялы аурулара арсы вакцина егу жмыстарын жасарту шаралары» аулысына згертулер мен осымшалар енгізілді.
2011 жылдан бастап пневмококкты инфекцияа вакцина егу жмыстары басталды. Бл вакцина 2-3-4-18 айда егіледі.
| азастан Республикасында Халыа вакцина егу кнтізбесі | |
| Жасы | Егулерді атаулары |
| 1-4 кн | Туберкулезге вакцинация |
| 24 саат | Гепатит «В» бірінші вакцинация |
| 2 ай | Гепатит «В» екінші вакцинация, бірінші вакцинация: дифтерия, ккжтел, сіреспе, гемофильді инфекция, полиомиелит |
| 3 ай | Екінші вакцинация: дифтерия, ккжтел, сіреспе, гемофильді инфекция, полиомиелит |
| 4ай | шінші вакцинация: гепатит «В», дифтерия, ккжтел, сіреспе, гемофильді инфекция, полиомиелит |
| 12-15 ай | Вакцинация: ызылша, ызамы, эпидемиялы паротит, 1-ревакцинация: полиомиелит |
| 18 ай | Ревакцинация: дифтерия, ккжтел, сіреспе, гемофильді инфекция |
| 6 жас(1 сынып) | Екінші вакцинация: ызылша, ызамы, эпидемиялы паротит. Бірінші вакцинация: туберкулез. Екінші ревакцинация: дифтерия, сіреспе. |
| 12 жас | шінші ревакцинация: дифтерия |
| 15 жас | Вакцинация ызамыа |
| 16 жас | Ревакцинация: дифтерия, сіреспе |
| Ересектер | Ревакцинация: дифтерия, сіреспе р 10 жылда |
Иммунитет жне абылдаышты
оздырыш адам организмінде инфекцияа оздырышты болса ана инфекциялы процесс тудыруы ммкін.
абылдаышты- адамны з денесіне енген инфекциялы ауруларды оздырыштарына арсы жауап беру абілеті , ауру немесе тасымалдаушылы трінде дамуы.Егер адам жануарларды кейбір инфекция трін абылдамайды, ауруын жтырмайды, бны трлік абылдамаушылы деп атайды.
абылдамаушылы 2 трге блінеді:
• Арнайы емес абылдамаушылы немесе траты тзімділік
• Арнайы абылдамаушылы немемсе иммунитет
Арнайы емес, физиологиялы траты тзімділік факторларына жатады:
А) сырты жабын жне шырышты кілгей абаты;
Б) денедегі алыпты микрофлора;
В) асазан ышыл слі, лизоцим;
Г) ан жне лимфа жйесінде ораныс ызметін атаратын пропердин, антидене, макрофаг, ретикулоцидтер, интерферон, коплемент жйесі.