Асазан мен 12 елі ішекті жара аурулары

Гастроэзоыагеалы рефлюкс ауруы

ГЭРА мен ЖИА екшеу диагностикасы:

Белгілер	ГЭРА	ЖИА
Жас	Кез келген	Жиі егде жас
Жыныс	Еркектермен йелдерде бірдей жиелікте кездеседі	Еркектерде жиі кездеседі
Ауырандыты орны	Жиі эпигастрий мен тсті тменгі штен бірі мен семсер трізді сіндіде	детте тс артында( жоары стен бірінде), сирек эпигастрий аймаы
Иррадиациясы	Жауырын арасына, мойына, тменгі жаа, кеудені сол жаына.	Сол жа ола, сол жа иыа, сол жа жауырына.
Ауырандыты жтынумен байланысы	Байланысты болу ммкін	Байланысты емес
Ауырандыты тама ішумен байланысы	Кбіне тама абылдау кезінде, сирек – таматан кейін	Жиі таматан кейін, кбіне таматы мол ішкеннен кейін
Ауырандыты денеге кш тсумен байланысы	Онша тн емес, кейбір науастарда денеге кш тскенде пайда болады	Денеге тскен кш кбейген кезде пайда болуы те тн
Диспепсиялы белгілер	Тн	Тн емес
ЭКГ	алыпты кйде	Ишемиялы згерістер (ST тменгоризонтальды ыысуы, теріс мнді симметриялы T тісшесі)
ФГДС (алдында ЭКГ жасау керек)	Эзофагит, ешті кілегей абыыны эрозиясы, пепсиндік жара болуы ммкін	ешті кілегей абыы алыпты кйде

 

Жетекші симптом дисфагия боланда ГЭРА ылтаматан, еш ахалазиясынан, истериялы невроздан, еш дивертикулдарынан, склеродермиядан, тс артында орналасан жемсаудан ажырата білу керек.

ылтама демелі дисфагиямен, тс артыны жне семсер трізді сінді аймаыны ауыруымен, ісікті крші мшелерге таралу белгілерімен ( дауысты арлыуы, медиастенит, плеврит, еш-бронх жыланкзі), рак интоксикациясыны белгілерімен сипатталады. Диагнозды рентгенологиялы тексеруді мліметтеріне (еш шетіні тегіс еместігі, толу кемістігі, ешті деконфигурациясы, кілегей бедеріні згеруі) , ЭФГДС, биопсияа арап ояды.

еш ахалазиясы жтынан кезде кардияны рефлексті ашылуыны болмауымен сипатталадды. Триада тн: дисфагия, тама регургитациясы, криз тріндегі, кбіне тнде тс артыны ауруы. Ауыранды те атты болады, араа, еш бойымен жоары, мойына жаа тарайды. Ауыранды бірнеше минуттан бірнеше саата созылады. Екшеу диагнозына нитроглицерин олданан фармакологиялы сынама кмектеседі: кардиалы сфинктер босап, барийді асазана туін жеілдетеді. Уаытша дисфагия жойылады. Диагноз оюа фиброэзофагоскопия кмектеседі.

Истериялы неврозда тс артында бірдене тран сияты болып крінеді. Ауруды белгілеріні пайда болуы кіл-кй кйзелістерімен байланысты болады. Истериялы неврозда сйы тама жасы теді, ою тама иналып теді. Науас адам тама абылдаудан орады, сондытан ждейді. Истерияны баса да белгілері болу ммкін: ларингоспазм, блшыеттерді рысуы. Диагнозды рентгенологиялы тексеру жолымен ояды.

еш дивертикулдары. Дивертикулда болатын дисфагияда тама ауру адам денесіні белгілі бір алпында жасы теді. Пульсионды дивертикулдарда тама регургитациясы болады, тракциялы дивертикулдарда регургитация сирек болады. Рентгенологиялы жне фиброэзофагоскопиялы тексеру дістері кмегімен длелденеді.

Склеродермияда ешті заымдануында дисфагия, тс артыны ауруы, лосып су болады. Дисфагия жиі Шегрен синдромымен, теріні заымдануымен (тері те тыыз, ааш трізді ісіну мен атрофиясы). Рейно синдроымен оса кездеседі. Бет пішініні згергені байалады: бет пішіні маска трізді, мрын ыры шкірленген, еріндері жарып, ауыз тесігі тарылады. кпені, перикардты, бйректерді заымдануы ммкін. Диагнозды биопсия тсілімен длелдейді.

Тс артында орналасан жемсауда дисфагиямен бірге аланша без функциялары бзылуыны белгілері болады. Тс артында орналасан жемсау кейде кшенген кезде, жтелгенде крінетін болады. Диагноз оюа рентгенскопия мен рентгенография кмектеседі: ккірек аралыыны жоары блігінде дгелек клеке крінеді. Йод131 олданып орындалан радиоизотопты сканерлеуде изотоп ісік аймаында жиналады жне аланша безбен байланысты болады.

 

Асазан мен 12 елі ішекті жара аурулары

Асазан мен 12 елі ішекті жарасын клиникасында эпигастрий маында ауыранды болатын аурулардан айыра білу керек.

Асазанны функциялы бзылыстары. Науасты натылап срастыранда эпигастрий маыны аурыны жне оны еш бойыны, тілді ауруымен, тамата бірдене тран сезімні, респираторлы белгілерді психогендік себебі болатынын анытауа болады. Ауыранды онша кшті болмайды, тама аблдаумен айын байланысты болмайды, бірнеше минуттан бірнеше кнге дейін созылады. Тама жне антацидтерді абылдау ауыранлыты тимайды, тгі жне аш арына ауыру болмайды. Пальпацияда барплы іш аймаы ауырады. Рентгенологиялы тексергенде асазанны моторлы-эвакуациялы дисфункциясы аныталады. Эндоскопияда патология болмайды.

Созылмалы холецистит. Жиі толы келген, 40 жастан жоары кп босанан йелдер ауырады. Тесіп, жаншып ауыру болады, ауруды жараа тн ыраы болмайды, майлы таматан кейін пайда болады, негізінде оі жа абыра астында орналасады, о жа жауырын аймаына тарайды, жиі диспепсиялы шаымдар болады. Дене ызуы ктеріледі. т абы нктесінде ауыранды болады, о мнді френикус симптомы аныталады. 12 елі ішек рамыны В порциясында лейкоцит кп болады. УДЗ: т абы абырасыны алыдауы, жиырылуыны бзылуы.

т тас ауруында майлы таматан кейін, алкоголь абылдаанда жне тынышсыз клікпен жргеннен кейін о жа абыра астыны стама ауруы болады. стамадан кейін сарышты пайда болады. УДЗ бен холецистограммада т абы мен т жолдарында тас (конкременттер) бар екені крінеді.

Созылмалы панкреатитті жиі себебі – ішімдікті кп абылдау, панкреатит жиі холециститпен оса кездеседі. Ауырандыты сол жа абыра астында болуы тн, сонымен атар эпигастрий аймаыны ауырсынуы жне «орама» ауырандытар болады. Ауырандыты туындауында майлы тама пен алкоголь трткі болады. Ауырандыты жараа тн ыраы болмайды. Жиі йы без функциясыны жетіспеушілік белгілері байалады: ждеу, панкреотогендік іш ту (креаторея, стеаторея), гипергликемия. йы безі тсында ауыранды аныталады. анда альфа – амилазаны, трипсинні, ан сарысуы эластазасыны, несепте – альфа амилазаны активтілігі ктеріледі. УДЗ-де йы безі тініні тыыздалуы, кейде панкреатолитиаз белгілері крінеді.

Диафрагма жарыы. Эпигастрий мен семсерше трізді сінді арасында болатын ауыранды науас адамны горизантальді кйінде жне таматан кейін кшейе тседі, тік алыпта жойылып кетеді, таматан кейін кекіру болады. Диагнозды науас адамны горизантальді кйде басын тмен жіберіп жатан алпында асазанды рентгенологиялы тексеру арылы ояды.

Асазан мен он екі елі ішекті симптоматикалы жаралары баса ауыр аурулар фонында (миокард инфарктісі, оланы атеросклероз текті рса бааныны стенозы, кпені созылмалы аурулары, бауыр циррозы, активті гепатит, уремия, панкреатит, ревматоидты артрит, эритремия, гиперпаратиреоз, Золлингер-Эллисон синдромы), экстремальды жадайларда (жараат, кю, операция) жне «ульцорегендік» дрілерді (стероидтар, аспирин т.б.) абылдау жне баса жадайларда туындайды. Симптоматикалы жараа жедел даму (жедел жаралар), асазанны кілегей абыыны кптеп заымдануы, жараларды асазанда басым орналасуы, жараны клеміні ауматы болуы, клиникалы белгіліеріні айын еместігі жне ан кетуге бейімділік тн болып келеді.